مهندسی یک امپراطوری
یکی از بهترین مستندهایی که از کانال History پخش شد ، سری مهندسی یک امپراطوری است که به بررسی بزرگترین شاهکارهای تمدن های بشری روی کره زمین میپردازد. همچنین دوران طلایی، دوره های تاریخی و تمدن های مهم مورد بررسی قرار می گیرند.
شبکه Histoy Channel در این مجموعه مستند به امپراطوری ها و تمدن های بزرگ دنیا می پردازد و آنها را از نظر قدرت صنعتی و مهندسی بررسی و مقایسه می کند . از جمله امپراطوریهای باستانی مورد بحث در این مجموعه می توان به ایران، مصر، روم و.... اشاره کرد . برای نمایش قدرت ایران باستان در عرصه مهندسی به سازه های تخت جمشید و پاسارگاد و... سر زده می شود.
این مجموعه استثنائی بسیاری از رازها و شک و شبهات را در مورد سازه های عظیم دوران باستان بر ملا نموده و دریچه ی جدیدی رو به دنیای باستان را در برابر مخاطبان می گشاید.استفاده از تکنولوژی شبیه سازی توسط کامپیوتر و بزرگترین کارشناسان فن در جهان ،بر جذابیت و اعتبار مجموعه می افزاید.
این مستند به بررسی دوران طلایی تمدنهای زیر می پردازد و شامل 13 قسمت میباشد:
قسمت 1- امپراطوری مصر
قسمت 2- امپراطوری یونان
قسمت 3- عصر اسکندر
قسمت 4- آزتکها
قسمت 5- کارتاژ
قسمت 6- مایا
قسمت 7- روسیه
قسمت 8- دوران خون و فلز در بریتانیا
قسمت 9- پارس
قسمت 10- چین
قسمت 11- ناپلئون
قسمت 12- بیزانس
قسمت 13- عصر داوینچی
قسمت 1- امپراطوری مصر
2500 سال قبل از فرمانروایی Julius Caesar ، مصر باستان قدرت مهندسی آن دوران را به شکل بی سابقه و ماهرانه ای در اختیار داشت.معابد مصری ، استحکامات نظامی ، هرم های پر رمز و راز مصری، و مکانهای دیگری که هرگز مشابه آنها ساخته نخواهد شد!این بخش شامل حدود دو ساعت موشکافی و گشت و گذار در آن دوران مصر و رازهای ساختن اهرام ثلاثه مصر و راجع به معماران و مسببین آنها می باشد.
قسمت 2- امپراطوری یونان
تمدن غرب تحت تاثیر بسیاری از فرهنگ ها و تمدن هاست ولی تمدن یونان نقش بسزایی در آن دارد.زیر بنای تمدن یونان به حدود 3000 سال قبل از تاریخ اروپا باز می گردد.فیلسوف هایی مانند سقراط و ارسطو ، و خدایان کوه المپ را می توان از عوامل مهم ایجاد دموکراسی و گسترش فرهنگ یونان باستان نامید.این قدرت به همراه قدرت مردم دست در دست هم و دوشادوش شاهکارهای جاودانه ای را در جهان ساختند.به عنوان مثال می تون به Tunnel of Samos اشاره کرد که با طولی بیش از 1000 مایل از میان کوهستانی بزرگ از سنگ آهک سخت ، آبراهی گشت تا به مقبره Agamemnon و به پارتنون برود.در این مجموعه زیر بنای دانش معماری یونان باستان مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
*Agamemnon : آگاممنون پادشاه مایسنا که منازعه ی او با آشیل مقدمهی داستان حماسی ایلیاد است .
*Parthenon : پارتنون ، معبد خدای آتنا در آتن است.
قسمت 3- عصر اسکندر
( در قرن سوم پیش از میلاد ) و سه قرن پس از وی که به عصر یا دوران هلنی مشهور است درخشانترین عصر هنری فرهنگی یونان است . یونان مهد هنر می گردد و هنرش به شرق راه می یابد . البته این تاثیر دو جانبه بوده است . هنر برای اولین بار خصلت جهانی می یابد . دوران هلنی از لشکرکشی های اسکندر به شرق آغاز می شود و از فتوحات او تا استقرار سلطه روم تا آسیای صغیر و مصر به طول می انجامد ( از قرن سوم قبل از میلاد تا اول میلادی ) . با درآمیختگی تمدن شرق و غرب ( یونان و خاور میانه ) این دوران هر روز شکوفاتر می گردد .
اسکندر مقدونی که خود اهل علم و دانش بود موانع سیاسی را که از تقابل فرهنگی جلوگیری می کرد از میان برداشت . او به هر سرزمینی که پا می گذاشت پس از فتح آن آنجا را مرکز آداب و رسوم و فرهنگ یونانی ها قرار می داد . زبان و ادبیات - معماری - ورزش و سایر دستاوردها و رسوم یونانی را با خود به آنجا می برد و در جهت بسط و گسترش آ« می کوشید . او برای اولین بار حکومت یونان را که قبلا به صورت ایالتی اداره می شد به شکل مستقل و واحدی درآورد .
قسمت 4- آزتکها
آزتکها، یک تمدن مزو آمریکایی را در مکزیک مرکزی شامل میشدند که دارای اسطوره بسیار غنی بودند.آزتکها خود را بیشتر مکزیکا صدا میکردند، که از آن امروزه نام کشور مکزیک مشتق شدهاست.پایتخت آزتکها تنوشتیتلان (Tenochtitlan) نام داشت و از سال ۱۳۲۵ تا ۱۵۲۱، دوازده نفر بر آن فرمانروایی کردند. پس از جنگهای خونین، در ۱۳ اوت ۱۵۲۱، آخرین حکمران آزتکها خود را تسلیم اسپانیاییها کرد.ینان پرستشگاهها و برجها و خانههای بسیاری را با مصالح سنگی ساخته بودند . در رشته نجوم، حقوق و حکومت ، پیشرفت کرده بودند . در بسیاری از هنرها و پیشهها صاحب مهارت شده بودند . به موسیقی ، رقص، نمایشنامه، و ادبیات علاقهمند بودند.گذشته از اینها آزتکها چندین باغ گیاهشناسی یا گیاه پروری داشتند که اروپائیها تا آن زمان با چنین چیزی آشنا نشده بودند. در سرزمین آزتکها شبکه بزرگی برای آبیاری زمینهای کشاورزی ایجاد شده بود. صنعت بافندگی ، شکل گرفته بود. در میان این مردم ، تاسیساتی مانند تیمارستان با پزشکان و جراحان متخصص وجود داشت. اینان تمدنی بس شگفت انگیز داشتند.
قسمت 5- کارتاژ
نام شهری باستانی در شمال آفریقا -جایی که اکنون کشور تونس جای گرفتهاست- و تمدنی که با مرکزیت این شهر پدید آمد بود. جای این شهر در گوشه خاوری دریاچه تونس درامتداد مرکز شهر تونس کنونی بود.تمدن کارتاژ در سدههای سوم و دوم پیش از زایش مسیح همدوره و هماورد جمهوری روم و در کشاکش با این دولت بر سر چیرگی بر مدیترانه باختری بود. این هماوردی به سه دوره جنگ میان کارتاژ و روم انجامید که به جنگهای کارتاژی یا پونیک نامیدهمیشود. در همه این جنگها کارتاژ شکست خورد و از نیرویش کاسته شد و باجهای هنگفتی که برای کنارگذاشتن جنگ به روم پرداخت اقتصاد آنان را به سراشیب کشاند. سومین جنگ کارتاژی به ویرانی شهر کارتاژ انجامید و رومیان بازمانده سرزمینهای کارتاژ را به خاک خود چسباندند.
قسمت 6- مایا
در اوج شکوه خود ، این تمدن اسرار آمیز با قلمرو 125.000 مایل مربع به وجود آمد. در سراسر گواتمالا ، مکزیک ، هندوراس ، السالوادور گسترش یافت.در این بخش در مورد این که این تمدن از چه زمانی آغاز شده و اینکه چطور از جمعیت نسبتا کم شکارچیان به یک جمع گسترده ای شکوفا شده اند،می پردازد. در زمینه مهندسی نیز به اسمان معبد ، اهرام ، کاخ ها پر اب و تاب و پیشرفته با سیستم هیدرولیکی می پردازد .در ادامه به بررسی فاجعه ای که ناشی از فروپاشی این تمدن به وجود آمده است؟ پرداخته است.از معبد - اهرام در Tikal ، به مقبره سلطنتی در Palenque ، به رصد ستارگان در چیچن ایتزا ،مراجعه می کند و به معماری و زیرساخت های ظهور و سقوط تمدن مایا باستان را بررسی می نماید.
قسمت 7- روسیه
امپراتوری روسیه دولتی بود که از ۲۲ اکتبر ۱۷۳۱ تا سرنگونی آن در ۲ مارس ۱۹۱۷ به دست انقلاب فوریه سرکار بود. نام حاکم این امپراتوری «تزار» بود.پایتخت این امپراتوری سنت پترزبورگ بود و زبان رسمی آن روسی بود.اولین پادشاهش, پطر کبیر و آخرین آن, نیکلای دوم بود.
قسمت 8- دوران خون و فلز در بریتانیا
در آن زمان، امپراتوری بریتانیا هر قاره ای را پوشانده بود حدود یک چهارم از مساحت زمین در تسخیر این امپراطوری بود.از دید مهندسی به اینکه چطور حاکمان وقت از نیروگاه عظیم استفاده می کردندو شاهکارهای مهندسی فوق العاده ای که باعث تبدیل امپراطوری بریتانیا به غول پیکر صنعتی و نظامی ، مملو از ثروت جهان شده بود نیز اشاره شده است. برخی از آنها عبارتند از لوکوموتیو ،شاهراه فاضلاب زیرزمینی ، کاخ وستمینستر ، و نیروی دریایی قدرتمند ترین و فنی پیشرفته در عصر بادبان.در ادامه نگاهی به رهبران مهم امپراتوری بریتانیا و اکتشاف هایشان خواهیم کرد.
قسمت 9- پارس
در این مجموعه این طور گفته می شود:"ایران باستان را می توان مبهم ترین تمدن جهان دانست.امپراطوری ایران توسط کوروش بزرگ و با ایجاد سیاست مذهبی و تغییرات فرهنگی و تربیتی پرورش یافت.یکی از شاهکارهای دوران باستان در ایران ایجاد و ابداع روش جدیدی برای مدیرت آب بود که در زمین همواری به وسعت 1500 مایل ایجاد شده بودو و یک کانال که توسط رود نیل به دریای سرخ متصل می شد.(کانال سوئز) داریوش بزرگ به دلیل اهمیت راه دریایی میان مصر و ایران دستور ساخت آبراهی میان دریای سرخ و دریای مدیترانه را از راه نیل در اواخر سدهٔ ششم پیش از میلاد داد تا کشتیهای ایرانی بتوانند به راحتی از آن عبور کنند. سرپرستی ساخت این آبراه را مهندس «ارتاخه» از مهندسان ایرانی عصر هخامنشی به عهده داشت.
از شاهکارهای دیگر ایران باستان می توان به یکی از عجایب هفتگانه اشاره نمود،آرامگاه قالیکارپناسوس یکی از عجایب هفتگانه جهان می باشد. این آرامگاه میان سالهای ۳۵۳ تا ۳۵۰ پیش از میلاد برای پادشاه آن محل که ماسول نام داشت ساخته شد.
محل ساخت آن هالیکارناسوس (بودروم امروزی در ترکیه) است. آرامگاه آرتمیس دوم کاریا که خواهر و همسر ماسول بود نیز در همین ساختمان است. رقابت بین ایرانیان و یونان باستان همواره وجود داشت و همین امر سبب جنگ سی ساله معروف بین دو تمدن بزرگ گشت که حاصل این جنگ این جهانی است که در آن زندگی می کنیم.
قسمت 10- چین
چین باستان تمدنی بسیار قدیمی است.زمان این تمدی به 3500 سال پیش باز می گردد.تمدن چین یکی از قدیمی ترین تمدن های موجود و ادامه دار تاریخ بشریت است.
دیوار چین یا دیوار بزرگ چین، یک بنای عضیم چینی است که حدود 4000 مایل طول دارد. ساخت آن حدود ۱۴۰۰ سال، یعنی از قرن دوم قبل از میلاد تا قرن هفدهم (میلادی) ادامه پیدا کرد و به منظور مقابله با هجوم اقوام مهاجر عشایر، همچون مغولها، ترکها و هونها ساخته شده بود.
قسمت 11- ناپلئون
قرن ها پس از سقوط امپراتوری روم ، پادشاهی فرانسه تلاش زیادی را برای کنترل کلیسا و اشرافیت انجام داد. هرج و مرج و جنگ های خونین افزایش یافته بود تا جایی که فرانسه را بر روی لبه ی فاجعه ی مطلقی به نام انقلاب فرانسه قرار داد.بعد از یک دوره سرکوب وحشیانه.ظهور یکی از بزرگترین شخصیت های نظامی در تاریخ به نام ناپلئون در فرانسه تحولات زیادی را به ارمغان آورد.ناپلئون در طول سلطنت خود ، شاهکارهای بزرگی را به جهان معرفی نمود. برخی از بزرگترین شاهکارهای مهندسی عبارتند از : کاخ با شکوه نتردام پاریس ، کانال رقیق Midi ، برج ایفل ، و قوس Triomphe
قسمت 12- بیزانس
بنیانگذار امپراتوری بیزانس (امپراتوری هزار ساله روم شرقی) کنستانتین یکم بود.روم پس از چند شکست سخت در جنگهای با ایران، برای اداره و برون رفت از مشکلات جنگهای ایران و روم علاقهمندیهایی که در شام داشتند، در روزگار کنستانین، پایتخت امپراتوری را از رم به دهکده بیزانتیوم در کنارِ تنگه بسفر منتقل کردند. این شهر بعدها به نام کنستانتین(قسطنطنیه) نامیده شد. پس از چندی تئودسیوس کبیر امپراتور روم این امپراتوری را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرد و دو پاره شدن امپراتوری روم در سالِ 395 پس از میلاد را صورت داد.
امپراتور یک سربند یا یک تاج طلایی مزین به جواهرات بر سر داشت. این زیورآلات و ردای ارغوانی اش تنها به او تعلق داشت و پیراهن بزرگ ابریشمی اش با نقوش اژدهای طلایی گلدوزی شده بود. تختش از طلای حجیم بود و دو استری که ارابه او را می کشیدند ، کاملاً سفید بوده و سرتاپایشان از طلا می درخشید. ارابه امپراتور هم از طلای ناب بود. در برابر تخت امپراتور درختی قرار داشت ، ساخته شده از برنز با پوشش طلا ، که شاخه هایش پر از پرندگانی بود که آنها هم از برنز مطلا ساخته شده بودند. خود تخت هم بسیار بزرگ بود و شیرهایی از آن نگهبانی می کردند که از برنز یا چوب با پوشش طلا ساخته شده بودند.
قسمت 13- عصر داوینچی
در قرن پانزدهم، رنسانس مترقی یا پیشرفته شکل میگیرد و در این دوره، بزرگترین هنرمندان و نقاشان عصر رنسانس و حتی تاریخ هنر پا به عرصه وجود میگذارند. در این دوره، شاهد نقاشانی همچون میکلانژ ، داوینچی، تیسین و رافائل هستیم که هر یک از این نقاشان در تاریخ هنر کمنظیر هستند، به طوری که این دوره را عصر داوینچی نامیدهاند.داوینچی علاوه بر نقاش به عنوان یک مهندس نیز مشهور است.در نامهای به دوک میلان او اظهار داشت قادر به تهیه و ساخت دستگاههایی هم برای دفاع از شهر و هم برای محاصره میباشد.هنگامی که او به ونیز فرار کرد شاگردی را پیدا کرد که با کمک او تنواست یک سنگر متحرک را طراحی کند.او حتی طری برای منحرف کردم مسیر رودخانه آمو داشت ...پروژهای که نیکولو ماکیاولی نیز بر روی آن کار کرد.مقالات داوینچی شامل تعداد بسیار زیادی از اختراعات عملی و قابل اجرا و غیر عملی شامل آلات موسیقی پمپهای هیدرولیک توپهای بخار سپرهایی خاص و ... میگشت.تعداد زیادی از دست نوشتههای داوینچی مربوط به طرحها و نقشههای اختراعات او هستند.برخی از ابداعات او به شرح زیر است:-طراحی برخی از لباسهای مربوط به کارنوالها و فستیوالها و برخی از لباسهای زرهی
-ماشین الات جنگی همچون سراحی یک تانک زره پوش یک تیر انداز غول پیکر و دستگاه خوف انگیز که با حرکت خود پاهای سربازان را قطع میکند.البته هیچ یک از وسائل بالا در زمان لئوناردو ساخته نشد.
-سدها و کانالها آب
-یک پل چوبی که قابلیت حمل داشت و میتوانست آن را از هم باز و دوباره سرهم کرد
-وسائلی که با بالهایی که داشتند قابلیت پرواز داشتند هلیکوپتر چتر نجات و گلایدر. چتر نجات ابداعی داوینچی در قرن بیستم ساخته شد و کار کرد.
-خط معکوس یکی دیگر از اختراعات داوینچی است. او برای این که کسی نتواند نوشتههایش را بخواند، نوعی خط را اختراع کرد که برعکس نشوته کمی شد و باید برای خواندن آن از آینه استفاده میشد.
-دیگر اختراعات او شامل مسلسل، باد سنج، ساعت، تلمبه میشوند.
نمونه ای از اسکرین شات این مجموعه: