پرسش :

چگونه ممكن است امام زمان (عج) در همه جا حضور داشته باشند؟

پاسخ :
شرح پرسش:
اين كه مى‏‌گويند: امام زمان (عج) در همه جا حضور دارد، چگونه ممكن است؟ با توجه به اين كه ايشان اكنون در عالم دنيا و داراى بدنى مادى هستند؟

پاسخ:
ظاهرا تلقى نادرست از مطلب موجب طرح اين سؤال شده و در واقع دو مسأله با هم خلط شده است. يک مسأله، مسأله ولايت و واسطه‏‌ى فيض بودن ائمه (ع) است. اين، نه تنها درباره‌‏ى امام زمان (ع)، بلكه درباره‌‏ى ساير ائمه (ع) و پيامبر اكرم (ص) نيز مصداق داشت و اصلا به اين معنا نبوده كه ايشان با بدن مادى در همه جا حضور داشته باشند اما در خصوص امام زمان (عج) اين مسأله مطرح است كه ايشان در ميان مردم هستند، ولى مردم ايشان را نمى‌‏شناسند. لذا ایشان در هر جايى ممكن است حضور داشته باشد؛ يعنى حتى ممكن است همان رهگذرى باشد كه امروز از كنار ما عبور كرده است. اين بدان معنى نيست كه در آن واحد با بدن جسمانى خود در همه‏‌ى مكان‏‌ها حضور داشته باشد.
ضمنا ايشان از طريق علمى الهى به همه‏‌ى امور مردم عالم هستند؛ چنان كه خود فرموده‌اند: «فانا نحيط علما بأنبائكم و لا يعزب عنا شيئا من اخباركم؛(1) ما به احوال شما آگاهيم و هيچ چيزى از اوضاع شما بر ما پوشيده نيست.» اما لازمه‏‌ى اين علم، حضور جسمانى در همه جا نيست؛ بلكه اين، علمى افاضى است.

پی نوشت:
1. الاحتجاج طبرسى، ج 2، ص 319؛ به نقل از كلمة الامام المهدى، ص 190