نقش رسانه‌ها در بالا نگه داشتن اعتماد به نفس عمومی مردم نسبت به توانایی های جمعی و فردی

نقش اعتماد به نفس عمومی در پیشرفت کشور

اعتماد به نفس عمومی برای پیشرفت یک کشور و تحقق شعار جهش تولید،  امری بسیار ضروری است. از آن جا که جهش تولید یک مسئله عمومی است و مخاطب آن همه ملت هستند،  بنابراین بدون خود باوری و اعتماد به نفس عمومی نمی توان به جهش تولید امیدوار بود؛ زیرا مسیر موفقیت مسیر پر فراز و نشیبی است که طی این مسیر تنها با همت و خلاقیت و تکیه بر خود باوری امکان پذیر است. با وجود اعتماد به نفس می توان در تمامی عرصه‌ها و در همه جوانب، پیشرفت های چشمگیری حاصل کرد.

اما این که این اعتماد به نفس و خودباوری در سطح ملی و کشوری چگونه به وجود بیاید، مستلزم بررسی ابعاد گوناگون است. یکی از مواردی که در ایجاد اعتماد به نفس عمومی می تواند نقش بسیار موثری را ایفا کند؛ رسانه‌ است. رسانه‌ها می توانند به خوبی بر افراد جامعه اثر بگذارند و ذهنیت آن‌ها را تغییر دهند. در ادامه نقش پر رنگ رسانه‌ها بر تقویت اعتماد به نفس عمومی و خود باوری را به طور کامل مورد بررسی قرار می دهیم.
 

تاثیر رسانه‌ها بر روی افراد جامعه

بر طبق بیانات حضرت امام خمینی (ره)، اهمیت تلویزیون و رادیو بیشتر از همه رسانه‌ها است. تمام افراد جامعه باید با این رسانه‌ها تربیت شوند و این‌ها یک دانشگاه عمومی هستند. با توجه به سخنان رهبر انقلاب می توان به اهمیت ویژه این رسانه‌ها پی برد. رسانه هایی مانند رادیو و تلویزیون جزو اثر گذارترین رسانه‌ها هستند.

این نوع رسانه‌ها در صورتی که تمرکز تولید آثار خود را بر روی خود باوری ملی و اعتماد به نفس جمعی بگذارند، می توانند در جهت کاملا مثبت گام بردارند و به تقویت روحیه افراد جامعه کمک کنند (1).

تاثیر پذیری عموم مردم از رسانه‌ها خصوصاً از رسانه ملی و عمق نفوذ این رسانه در میان اقشار مختلف مردم، انکار ناپذیر است. افراد جامعه در اوقات فراغت خود به سراغ رسانه‌ها می روند. حتی نوجوانان و جوانان اکثر اوقات خود را صرف تماشای این نوع رسانه ها می کنند.

بنابراین برنامه هایی که در رسانه پخش می‌شود می تواند در شکل گیری شخصیت و باورهای افراد جامعه اثر گذار باشد. اگر برنامه‌های رسانه‌ها شامل محتوایی باشد که به تقویت خود باوری و اعتماد به نفس عمومی کمک کند، به تدریج افراد جامعه این خود باوری و اعتماد به نفس را در خود نیز خواهند دید.


 
نکته حائز اهمیت دیگر این است که آثار رسانه ای نیز وجود دارند که می توانند خود باوری و اعتماد به نفس را کاهش دهند. آثاری که چنین حالتی دارند، معمولاً بر روی مشکلات کشور متمرکز می شوند، بدون اینکه بیننده را به سمت حل مشکل و یافتن راه حل سوق دهند. این موضوع به این معنا نیست که باید فقط بر دستاوردها تمرکز کرد و مشکلات را نادیده گرفت؛ بلکه به این امر اشاره می کند که برای بیان هر مشکلی باید به دنبال راه حل گشت و بر روی یافتن راه حل متمرکز شد.

آثاری که فقط بر مشکلات تمرکز می کنند، نا امیدی را در جامعه اشاعه می دهند و این برای پیشرفت یک کشور بسیار مضر است. علاوه بر این؛ این آثار میزان خود باوری و اعتماد به نفس عمومی را نیز به شدت کاهش می دهند. برای این که این موضوع را بهتر درک کنید، می توانید رسانه‌های معاند را مورد بررسی قرار دهید.

رسانه‌های معاند با بزرگ نمایی مشکلات همیشه سعی دارند که نا امیدی را در افراد جامعه اشاعه دهند. این نوع رسانه‌ها هیچ گاه بر روی راه حل برون رفت از مشکلات تمرکز نمی کنند؛ بلکه مشکلات را کاملاً لاینحل جلوه می دهند تا به اهداف خصمانه خود برسند. در واقع رسانه‌های معاند نقش افراد خارج کشور را در موفقیت کشور پر رنگ می کنند و سعی می کنند راهکارهای داخلی را ناکارآمد جلوه دهند.

این نوع رسانه‌ها به طور کاملا هدفمند بر روی کاهش اعتماد به نفس عمومی سرمایه گذاری می کنند تا سطح امید به زندگی در کشور را پایین آورند. به طبع این کار،  افراد از خود و کشورشان کاملا نا امید می شوند. مسئولان داخلی باید کاملا اهداف این نوع رسانه‌ها را برای افراد جامعه آشکار کنند و با سرمایه گذاری بر محتوای رسانه‌های داخلی، توطئه های رسانه‌های معاند را خنثی کنند.

بنابراین در این حالت، نقش رسانه‌ها بر روی خود باوری و افزایش اعتماد به نفس عمومی کاملا آشکار می‌شود. رسانه‌ها باید با تولید آثار ارزشمند، تمرکز خود را بر روی افزایش امید بخشی و خود باوری افراد جامعه قرار دهند. این امر باعث پیشرفت کشور می‌شود و نسل بهتری را نیز تربیت می کند که در سال‌های آینده، نقش اثرگذارتری بر جامعه خواهند داشت.

رسانه‌ها می توانند به خوبی بسترهای روانی و اجتماعی لازم برای تحقق رونق اقتصادی و جهش تولید را فراهم کنند. معمولاً تاثیر ذهنی آثار بصری بسیار بالاست.

این آثار می تواند به صورت انواع مستند اجتماعی و اقتصادی با تمرکز بر موفقیت‌های اقتصادی حاصل شده و یا احیای انواع کسب و کارهای فراموش شده، تولیدات و صادرات در عرصه‌های مختلف، انواع اختراعات و اکتشافات و یا شرکت‌های موفق و سود آور را به تصویر بکشند.


 

بررسی نقش رسانه در سایر کشورها

برخی از کشورها برای اینکه میزان اعتماد به نفس عمومی افزایش یابد و در بین سایر کشورها قدرت نمایی بیشتری داشته باشند، قهرمان‌های خیالی تولید می کنند. در واقع با این ابزار می خواهند افراد جامعه را تحت تاثیر قرار دهند و برای آن‌ها الگو سازی کنند تا به خود باوری بیشتری برسند. این در حالی است که اگر در کشور خود جستجو کنیم می توانیم قهرمان‌های واقعی پیدا کنیم که از صفر شروع کردند و توانسته اند موفقیت‌های زیادی را برای کشور به ارمغان بیاورند.

رسانه‌های جمعی با پرداختن به این نوع قهرمانان کشوری و بررسی ابعاد مختلف زندگی آن‌ها و تمامی فراز و نشیب هایی که در راه خود داشته اند می توانند نقش موثر خود را در ایجاد اعتماد به نفس عمومی ارائه دهند. تولید آثاری با این مضامین می تواند بسیار امید بخش باشد و جوانان را به سمت کارآفرینی، تولید و پیشرفت هر چه بیشتر ترغیب کند.

یکی دیگر از مزیت‌های تولید آثار رسانه ایی با هدف افزایش خود باوری این است که جامعه جهانی نیز  به این باور می رسند که افراد این جامعه کاملا توانمند هستند و می توانند در سخت‌ترین شرایط هم پیشرفت‌های بزرگ در زمینه تولید و اقتصاد را رقم بزنند (2).
 

راهکارهایی برای رسانه‌ها در ایجاد اعتماد به نفس عمومی

رسانه‌ها می توانند با به تصویر کشیدن موفقیت‌ها و پیشرفت‌های کشور در عرصه‌های مختلف میزان خود باوری را در افراد جامعه افزایش دهند. مصاحبه با افراد موفق و بررسی سختی هایی که این افراد در راه موفقیت متحمل شده اند، می تواند بسیار راه گشا باشد و افراد جامعه را سرسخت‌تر کند. باید این تصور که موفقیت از آن افرادی است که سرمایه های زیاد و یا حمایت‌های ویژه دارند،  عوض شود.

افراد موفقی در جامعه وجود دارند که بدون سرمایه‌های زیاد و یا حمایت‌های ویژه و فقط با تکیه بر ایده‌ها و توانمندی‌های خود توانسته اند موفقیت‌های ویژه‌ای را رقم بزنند. برخی از این افراد از مناطق محروم کشور هستند و با کمترین امکانات توانسته اند پله‌های رشد و ترقی را طی کنند. این افراد در راه رسیدن به موفقیت سختی‌های فراوانی را متحمل شده اند و بیان این سختی‌ها می تواند بر افراد جامعه اثر مثبت بگذارد.

به همین دلیل رسانه‌ها می توانند با تولید مستندهایی از ماجرای زندگی افراد عادی جامعه که با همت و خلاقیت خود توانسته اند از صفر شروع کنند و به قله‌های موفقیت در تولید و پیشرفت کشور برسند؛ نقش بسزایی را در ایجاد اعتماد به نفس عمومی داشته باشند (3).


 
نمایش دادن کسب و کارهای موفق ایرانی و افرادی که در حوزه صادرات موفقیت به دست آورده اند و نحوه برقراری تعامل این افراد با دنیا باید در اولویت‌های برنامه‌های رسانه قرار بگیرد. باید با ارائه آثار ارزشمند از زندگی نامه افراد موفق جامعه،  باورهای غلط ذهنی را در نسل‌های آینده از بین برد.

برخی از باورهای غلط می خواهند افراد جامعه را به این سمت و سو ببرند که راه حل مشکلات کشور در دست دیگران است. نقش رسانه ها در ریشه کن کردن این نوع باورها بسیار پر رنگ است. ریشه کن کردن این باورها نیز باعث می‌شود خودباوری و اعتماد به نفس عمومی افزایش چشمگیری پیدا کند.

وقتی افراد جامعه به این باور برسند که کلید حل مشکلات کشور در دست خودشان است، با انگیزه و شوق بیشتری در جهت حل موانع و مشکلات گام بر می دارند و این موضوع بسیار با ارزش است؛ زیرا نسلی محکم و پر انگیزه را پی ریزی می کند که می تواند مولد باشد و در کاهش مشکلات اقتصادی و تحقق جهش تولید، نقش موثری ایفا کند.

همان طور که در سال‌های اخیر دیده شد با وجود تحریم‌ها برخی از افراد جامعه توانستند کشور را در زمینه‌های مختلف به خودکفایی برسانند و این موضوع نشان می دهند که این افراد به خود باوری رسیده اند و توانسته اند مقابل باورهای غلط ذهنی بایستند. رسانه‌ها می توانند با معرفی این افراد، اعتماد به نفس عمومی را تقویت کنند و افراد جدیدی را تربیت کنند که می توانند در زمینه‌های مختلف کشور را به خودکفایی برسانند. (4) و (5)

تمامی موارد یاد شده می تواند جزو راهکارهای موثر رسانه‌ها برای تحقق خود باوری در درون جامعه باشد و افراد را برای آینده بهتر مهیا کند. در پایان باید به این موضوع اشاره کرد که رسانه‌ها با قدرت نفوذی که دارند می توانند به خوبی بر روی مخاطبان خود اثرگذاری داشته باشند.

این اثرگذاری اگر به درستی انجام گیرد، می تواند در تربیت افراد جامعه بسیار موثر واقع شود. برای این که این موضوع محقق شود باید سرمایه گذاری‌های لازم برای تولید آثار فاخر انجام شود تا رسانه‌ها با امکانات بیشتری بتوانند در این زمینه گام بردارند. قطعا این سرمایه گذاری در دراز مدت نتایج بسیار خوبی را برای کشور و جوانان به همراه می آورد و تحقق شعار جهش تولید را نیز به همراه خواهد داشت.

پینوشتها

1. www.google.com
2. www.researchgate.net
3. www.trace.tennessee.edu
4. www.jspp.psychopen.eu
5. www.journals.sagepub.com