ارتباط اولیهای ورزش با جسم انسان است، اما نتیجه نهایی فعالیت جسمی همیشه به روح فرد بازمیگردد. از این منظر در علم روان شناسی، ورزش به عنوان یک امر مثبت جسمانی تلقی میشود که روح آدمی را با نشاط و شاداب میکند و اگر دراز مدت باشد حالت نشاط در فرد درونی میشود و لذا ورزش کردن برای همه امری ضروری و مهم است1.
ورزش با ایجاد تغییرات در سیستم داخلی بدن به سلامت جسمانی کمک میکند، قدرت کارآیی جسمانی را افزایش میدهد، از بسیاری بیماریها پیشگیری میکند و میتواند در درمان بسیاری از بیماریها مفید باشد. هم چنین با توجه به رابطه جسم و روان، ورزش میتواند علاوه بر تأمین و تضمین سلامت جسمانی، بر سلامت روانی نیز اثرگذار باشد. ورزش میتواند بر شکوفایی و پرورش خصیصههای کارآمدی نظیر اعتماد به نفس، صبر، صداقت، مسئولیتپذیری، احترام متقابل به حقوق سایر افراد و کارگروهی، مخصوصاً در ورزشهای گروهی مؤثر باشد که محصول آن سلامت روانی فرد و در نتیجه سلامت جامعه میشود. برونداد این سلامت روانی را میتوان در شادی و نشاط و سلامتی فردی و جمعی مشاهده کرد و میتواند در تمامی عرصههای جامعه حضوری پررنگ داشته باشد و در مقایسه با جامعهای که از این ویژگی برخوردار نیست، کاملاً متمایز است.
فرهنگسازی ورزش بایستی در خانواده و از طریق والدین در سنین کودکی انجام گردد. میتوان گفت والدین نقش بسزایی در ایجاد روحیه ورزش کردن در فرزندان دارند و اگر فرهنگ ورزش در یک خانواده نهادینه و تقویت شود، میتواند سلامت جمعی را به همراه داشته باشد. برای مثال، ورزش برای کودکان میتواند علاوه بر تأمین سلامت آنها به افزایش موفقیتهای تحصیلیشان کمک کند، روابط اجتماعی آنها را اتقا دهد و کاهش بزهکاری کودکان و نوجوانان را در پی داشته باشد؛ زیرا ورزش کردن هیجانات و انرژیهای منفی را تخلیه میکند.
برای فرهنگ ورزش کودکان باید توجه داشت که داشتن انتظارهای غیر واقع بینانه و فراتر از توانایی کودکان در زمینه ورزش نه تنها سلامتی و شادابی را برای آنها در پی نخواهد داشت، بلکه به خستگی فیزیکی و روحی آنها و در برخی موارد تنفر از ورزش نیز منجر خواهد شد؛ زیرا کودک از آن جایی که نمیتواند این بلند پروازیهای والدین را برآورده سازد، خود را همواره شکست خورده میبیند؛ بنابراین والدین، همواره باید به این نکته توجه کنند که در رابطه با ورزش کودکان فعالیتهای فیزیکی را به نوعی انتخاب کنند که مناسب سن آنها باشد و به علاقه کودکان نیز توجه نشان دهند.
در این صورت است که شاهد پیش رفت و علاقه ی کودکان به ورزش میشوند و این علاقه برای همیشه در وجود آنها باقی میماند2.
سید احمد سجادی
پینوشتها:
1) حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد کاویانی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
2) فرهنگ ورزش و سلامت جامعه، شماره 268