کیهان‌شناسی مطالعه ماهیت کل جهان است. در کیهان‌شناسی، طرح مدل‌های فرضی از جهان و تطبیق آن‌ها با مشاهدات مورد بحث قرار می‌گیرد. در این مطالعات، ریاضیات تنها زبان مناسب برای بیان ماهیت بسیار

بشر قرن‌ها اين تصور را داشت که جهان ايستاست و هيچ حرکتي در آن وجود ندارد. در نخستين مدل‌هاي تبيين جهان صرفاً حرکت سيارات مورد نظر قرار مي‌گرفت و همه‌ي ستارگان ثابت فرض مي‌شدند. با پيشرفت

کلمه‌ي جهان براي مشخص کردن کل فضا و تمام محتواي آن به کار مي‌رود و کيهان‌شناسي به مطالعه‌ي کل جهان اطلاق مي‌شود. جهان مورد بحث در کيهان‌شناسي عبارت است از انبوهه‌ي کهکشان‌ها مواد ميان کهکشان‌ها

گرچه کاوش‌های زیادی در مورد کهکشان محلی ما یعنی راه شیری انجام گرفته است ولی باز هم آن را به عنوان یکی از کهکشان‌های ناشناخته‌ی فضای اطراف خود تلقی می‌کنیم. واقع شدن ما در درون آن، اندازه‌گیری‌ها و

برای شناخت بسیاری از جنبه‌های سیاهچاله‌ها، باید با ماهیت نسبیت قدری آشنایی داشت. آلبرت اینشتین (1879-1955)، در اوایل سده‌ی بیستم، با یافتن راهی جدید و بهتر برای ادراک جهان فیزیکی، تصور انسان را از

ستارگانی که جرم کم یا متوسط دارند، مراحل نهایی زندگی خود را - به صورت غول‌های سرخ- به آرامی سپری می‌کنند، اما ستارگان بسیار پرجرم‌تر از خورشید به طریقی ظاهراً عجیب می‌میرند، و به اجسامی با

کوتوله‌های سفید، که تعدادشان در کهکشان ما نسبتاً زیاد است، آخرین مرحله‌ی تکامل بسیاری از ستاره‌ها هستند. در حالی که برخی از ستارگان پرجرم ممکن است به هنگام مرگ، به اجرامی شگفت‌آور و غیرعادی تبدیل

ستاره، پس از سپری کردن بیشتر عمر خود در رشته‌ی اصلی، مرحله‌ای نهایی از نور افشانی خود را به صورت غول سرخ آغاز می‌کند. اطلاق چنین عنوانی، ناشی از این واقعیت است که ستاره در این مراحل پیشرفته،

هر ستاره بیشتر حیات معمولی خود را در موقعیتی نسبتاً پایدار می‌گذراند. ستارگانی با جرم‌های مختلف که در این شرایط هستند رشته اصلی ستارگان را می‌سازند. حتی یک نمونه‌گیری تصادفی از ستارگان کهکشان ما نشان

پيش از آنکه ستاره‌اي بتواند شکل بگيرد، ابري از گاز و غبار مي‌بايد خود را به نحوي از محيط ميان ستاره‌اي جدا کند. ابر جدا شده بايد به چنان ابعادي انقباض يابد که بتواند هويت گرانشي براي خود (جدا از محيط...