فَمَنْ آمَنَ وَأصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ؛ (15) پس هر آن کس که ایمان آورد و اصلاح کند، بیمی بر آنان نیست و اندوهگین نخواهند شد.

از جمله عام ترین مفاهیم در زمینه اخلاق اجتماعی از یک سو، و قطعی ترین ارزش های اخلاقی اجتماعی از سوی دیگر، مفهوم و ارزش «عدل» است که در برابر آن، مفهوم و

قدرت طلبی یکی از گرایش های فطری و ذاتی انسان است و ریشه در نفس و فطرت دارد و هیچ گاه او را رها نخواهد کرد و در مقاطع سنّی مختلف به شکل های گوناگون بررفتار وی حاکم خواهد بود.

اخلاق می خواهد کیفیّت تدبیر و تربیت نفس را به ما بیاموزد. این وظیفه و شأن علم اخلاق است که در زمینه های تربیتی ما را راهنمایی کند؛ ولی ادای این وظیفه و اقدام به این راهنمایی

چنان که پیشتر گفتیم، نخست لازم است علم صحیح را کسب کنیم؛ ولی علم به تنهایی برای تحصیل ایمان کافی نیست، بلکه علاوه بر آن، شرایط روانی ما نیز باید برای پذیرش حق

اساس ارزش از دیدگاه مکتب اسلام، ایمان و تقواست. در واقع ایمان مانند چشمه ای از قلب می جوشد، به سوی اعضا و جوارح جریان می یابد و به صورت اعمال نیک ظاهر می شود

ایمان مراتب و درجاتی دارد که به تناسب هر مرتبه، شخص صعود می کند و به درجات و مقامات بهشتی نایل می گردد. بنابراین، اصل ایمان گرچه ضعیف باشد، نخستین و کمترین

ارتباط نیّت با خداوند درجاتی گوناگون دارد: گاه کار برای خود خداوند انجام می شود و انسان صرفاً چون خداوند را دوست دارد، کاری را که مرضیّ وی باشد انجام می دهد. چنان که

نظام اخلاقی اسلام مبتنی بر نوعی جهان بینی است که وجود خداوند را مبدأ و آفریننده موجودات، و انسان را موجودی وابسته و نیازمند به او معرفی می کند. انسان در این بینش، نیازمندِ محض است.

اختلاف اساسی نظام های اخلاقی به لحاظ مفاهیم کلّی نیست؛ بلکه بیشتر به مصادیق آن مفاهیم کلّی مربوط می شود؛ یعنی هر انسانی فطرتاً طالب سعادت است و هرگز این خواست را نمی تواند