پس از چند سال حرکت خزنده، امّا فراگیر فرقه‌های نوظهور و فرقه‌های تجدید حیات یافته در « ایران »، درج تدریجی اخبار و مقالات در مطبوعات و سخنرانی‌های مردان اهل درد و هوشیار در اقصا نقاط کشور موجب شد تا موجی...

قرن سیزده میلادی، نقطه عطف مهمّی در حیات کشورهای اسلامی است. در این عصر، غرب در حال پوست ترکاندن، در نوردیدن مرزهای جغرافیایی خود و دست انداختن در جغرافیای شرق اسلامی بود. این هجمه، هم زمان، ساحت

ای کاش دانسته می‌شد که در جهان امروز و شرایط خاصّی که « ایران » اسلامی در آن واقع شده است، مهدویّت و گفت‌وگوی مهدوی در زمره‌ی جدّی‌ترین مباحث فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و امنیّتی است؛ در حالی که عموماً به...

آن زمان که مسلمانان، بی‌خبر از همه‌ی توطئه‌ها به خود مشغول بودند، پیمانی پنهانی و شوم، سپاه بزرگ صلیبیون را از سویی (489-690 هـ. ق) و سپاه قوم بدوی و عاری از هر گونه فرهنگ و تمدّن مغول را از دیگر سو (661...

فرقه‌ها، چه آن گروه که دارای سابقه‌ای کهن هستند، چه گروه نوظهور آنها، همگی نحله‌اند. نِحَله به معنی دعوی، کیش و مذهبی غیرالهی و غیرآسمانی، در برابر ملّت به معنی دین آسمانی و وحیانی است. همواره کلمات «...

در سال‌هایی نه چندان دور، در عهد صفویّه و سلطنت یکی از پادشاهان آن خاندان، آنگاه که برخی از مأموران و مبلّغان مسیحی از طریق دریای جنوب خود را به « اصفهان » و دربار شاهی رساندند، عکس العمل شدید پادشاه صفوی...

شطحیات صوفیه، از تراث ادبیات عرفانی فارسی است که از قرن سوم با ماجرای بر دار کردن حسین بن منصور حلاج ( م. 309 ق ) و ممنوعیت یافتن چنین سخنانی، در معرکه‌ی آراء صوفیه قرار گرفت و رد یا پذیرش آن توسط فرق...

ابوالحسن علی ابن محمد ( احمد ) دیلمی ( -/ 391 ق ) مؤلف نخستین و کهن‌ترین تصنیف تصوّف اسلامی- ایرانی ( عطف الألف المألوف علی اللّام المعطوف ) در زمینه‌ی عشق الهی است. درباره‌ی زندگی این صوفی نظریه پرداز...

در فرهنگ‌های پیشرفته، قاعده بر این است که الفاظی را که در علوم و فنون گوناگون به منزله‌ی اصطلاح به کار می‌برند معیّن و تعریف کنند. این قاعده در فرهنگ فارسی معین هم رعایت شده است. در این فرهنگ، پاره‌ای...

برخی مستشرقان براساس تمایلشان به قولِ به اخذ و اقتباس با نظر به بعضی از اجزا و عناصر تصوف، کلیت آن را غیر اسلامی و دخیل در عالم اسلام تلقی کرده‌اند، لیکن این مستشرقان درباره‌ی اصل و منشأ آن اتفاق نظر ندارند...