چگونگی برخورد با حوادث ناگوار زندگی (بخش دوم)

همه چیز از آنِ خداوند بزرگ است و آنچه دردست ماست، امانتی از سوی اوست.
 

چکیده : یکی از حوادث تلخ زندگی، از دست دادن اموال است؛ بهترین کار، هنگام از دست دادن مال این است که انسان ، مال را امانتی بداند که باید به صاحبش بازگرداند . با این اعتقاد ، اگر از دست رفتن مال را باز پس گرفتن و گیرنده را مالک اصلی آن بداند، دیگر برای از دست رفتن مال ، غمگین نمی شود.

تعداد کلمات 762 /  تخمین زمان مطالعه 4 دقیقه

همانطور که در بخش اول مقاله اشاره کردیم، تفسیر و ارزیابی درست از موقعیت های زندگی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چرا که ما به وسیله تفسیرهای خود می توانیم موقعیت های ناخوشایند زندگی را کنترل و مدیریت کنیم. در واقع کنترل موقعیت ها در دست کسی است که کنترل تفسیرها و ارزیابی های خود را در دست داشته باشد. یکی از این موقعیت­ های ناخوشایند، از دست دادن مال است که در این مقاله به آن می­ پردازیم.
 

شکایت کردن هنگام فقدان، به این دلیل است که تصور می شود قدرت قاهری، چیزهایی را که ما «مالک» آن بوده ایم، تصاحب یا نابود کرده است، ولی آیا واقعیت همین است؟ آیا آنچه از آن ما بوده است، از ما گرفته اند یا امانتی را بازپس گرفته اند؟ «گرفتن»، یعنی آنچه مال ما و ملک ما بوده است، به ناحق گرفته اند، ولی «پس گرفتن» ، یعنی گیرنده ، آنچه را به امانت نزد ما سپرده بوده، بازپس گرفته است. واقعیت این است، همه از آنِ خداوند بزرگ است و آنچه دردست ماست، امانتی از سوی اوست. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره این پدیده می فرماید: یَقُولُ ابْنُ آدَمَ : مِلْکِی مِلْکِی! وَ مالِی مالِی! یا مِسْکِینُ! أَیْنَ کُنْتَ حَیْثُ کانَ الْمِلْکُ وَ لَمْ تَکُنْ؟ وَ هَلْ لَکَ إلّا ما أَکَلْتَ فَأَفْنَیْتَ أَوْ لَبِسْتَ فأَبْلَیْتَ أَوْ تَصَدَّقْتَ؟ فَأَبْقَیْتَ إِمّا مَرْحُومٌ بِهِ وَ إِمّا مُعاقَبٌ عَلَیْهِ.فَاعْقِلْ أَنْ لایَکُونَ مالُ غَیْرِکَ أَحَبَّ إلیْکَ مِنْ مالِک.[1]
آدمی می گوید: ملک من ملک من، و مال من مال من. ای بینوا!کجا بودی زمانی که ملک بود و تو نبودی؟آیا مال تو جز همان مقداری است که می خوری و از بین می بری یا می پوشی و کهنه می کنی یا صدقه می دهی و
[برای آخرتت]باقی می گذاری؟ که به خاطر آن، یا مشمول رحمت می شوی و یا کیفر می بینی؟ پس بیندیش که مال دیگری را بیشتر از مال خودت دوست نداشته باشی!

در این کلام شریف، چند نکته اساسی وجود دارد. نکته اول اینکه ببینیم مال، مقدم بر ماست یا ما مقدم بر مال هستیم؟ اگر پیش از آنکه ما وجود پیدا کنیم، مال وجود داشته باشد، چگونه می توانیم آن را مال خود بدانیم؟ اگر مال ماست، پیش از آن، مال چه کسی بوده است؟ تأمل در این سخن می تواند نشان دهد که بشر، مالک نیست . پیش از بشر، مال وجود داشته و پس از او هم وجود خواهد داشت. پس مالکیت مال، از آنِ کسی غیر از بشر است.
نکته دوم اینکه چه چیزی از آنِ بشر است؟ آنچه می ماند و دیگران ارث می برند یا آنچه از آن استفاده می کند؟ آنچه از مال بماند و به دیگران برسد، مال ما نیست. انسان، چیزی از این دنیا بیرون نمی برد.پس آنچه را استفاده کرده است، از آنِ او خواهد بود، نه آنچه مصرف نمی کند. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله می فرماید: یَقُوُل الْعَبّدُ: مالِی مالِی! وَ إِنَّما لَهُ مِنْ مالِهِ ثلاثٌ: ما أَکَلَ فَأَفْنی، أَوْ لَبِسَ فَأَبْلی، أَوْ أَعْطی فَاقْتَنی، ما سِوی ذلِکَ فَهُوَ ذاهِبٌ و تارِکُهُ لِلنّاسِ.[2]
بنده می گوید: « مال من، مال من است» و حال آنکه تنها سه چیز از مالش برای اوست: آنچه خورده و از بین برده و یا پوشیده و پاره کرده و یا بخشیده و پایدار ساخته است. هر چیزی جز این را برای مردم باقی می گذارد و خود می رود. بنابراین، آنچه مصرف نشده، اگر از دست برود، مال او نبوده است. آنچه مال اوست، گرفتنی نیست و آنچه گرفته می شود، ازآنِ او نیست.
نکته سوم اینکه آنچه مصرف نشده، از آنِ ما نیست و نباید دل بسته آن شد و غم آن را خورد.
با توجه به آنچه گفته شد، بهترین کار، هنگام از دست دادن مال این است که انسان، مال را امانتی بداند که باید به صاحبش بازگرداند. پس با این اعتقاد، اگر از دست رفتن مال را «باز پس گرفتن» و گیرنده را مالک اصلی آن بداند، دیگر برای از دست رفتن مال، غمگین نمی شود.

منبع: پسندیده، عباس، (1392)، شادکامی از دیدگاه پیامبر اعظم، موسسه انتشارات کتاب نشر.