تاريخچه مختصري در مورد فايلهاي پيکر بندي
در زمان DOS و ويندوز نگارش 1 اطلاعات سيتمي در دو فايل مشهور به نامهاي CONFIG.SYS و AUTOEXEC.BAT ذخيره مي شدند. با ظهور ويندوز نگارش 2( که شايد شما اصلاً از ظهور آن با خبر نشده باشيد!) دو فايل جديد به دنيا آمدند که عبارت بودند ازSYSTEM.INI, WIN.INI . اين دو فايل که به آنها " فايلهاي شروع به کار اوليه" (initialization files) نيز گفته مي شد نيز همانند فايل های قديمی تر خود فايلهاي متني ساده ای بودند .
وظيفه WIN.INI ذخيره کردن اطلاعات پيکر بندي مربوط به ويندوز و برنامه هاي کاربردي تحت آن و وظيفه SYSTEM.INI ذخيره کردن اطلاعات مربوط به سخت افزار و پارامترهاي سيستمي بود. هيچ عجيب نبود که هر برنامه کاربردي براي خودش فايلهاي INI مخصوصي درست کند تا پارامترهاي تعريف شده توسط کاربران و يا خود آن برنامه را در آنها جاي دهد. در اين دوران دايرکتوري Windows پر از انواع و اقسام فايلهاي INI بود. اوضاع با ظهور ويندوز 0/3 از قبل هم بدتر شد.
ويندوز 0/3 نه تنها همان دو فايل WIN.INI وSYSTEM.INI قبلي را داشت بلکه چندين فايل INI جديد نيز براي Program Manager ( با نام PROGRAM.INI) و File Manager ( با نام WINFILE.INI) و Control Panel ( با نام CONTROL.INI) و غيره به آن اضافه شد. تا زمان ظهور ويندوز 1/3 خبري از رجيستري نبود. اما رجيستري ويندوز 1/3 نيز با ويندوز 98 بسيار متفاوت بود. رجيستري ويندوز 1/3 يک بانک اطلاعاتي( database) بود که از آن براي ثبت اطلاعات OLE ( لينک کردن و ادغام کردن اجسام) مربوط به برنامه هاي کاربردي استفاده مي شد.
در نهايت در Windows for Workgroups با اضافه شدن فايلهاي جديد مربوط به پيکر بندي( نظير PROTOCOL.INI) اوضاع از قبل هم بدتر شد. رجيستري به عصر فايلهاي INI پايان داد اين تعداد فايلهاي INI باعث سردرگمي کاربران و ناظران سيستم مي شد . از آنجاييکه اين فايلهاي INI فايلهايي متني (text) بودند که در دايرکتوري اصلي ويندوز قرار مي گرفتند همواره در معرض خطر بودند. احتمال زيادي وجود داشت که با زدن يک دکمه توسط يک نفر تازه کار اين فايلها حذف شوند . افراد کمي بودند که مي دانستند در کدام فايل INI کدام پارامترها ذخيره شده اند.
هيچ مکانيزمي براي کمک به شما دريافتن پارامترهاي مورد نيازتان در يک فايلINI بزرگ وجود نداشت و شيوه خطي "عنوان – و – پارامتر" نگهداري پارامترهاي پيچيده اي که با چندين فايل سرو کار داشتند را دشوار مي کرد. براي حل همه اين مشکلات طراحان ويندوز 95 تصميم گرفتند که در رجيستري ويندوز 95 يک تحول بزرگ بوجود آورند. آنها بويژه تصميم گرفتند که رجيستري را به يک بانک اطلاعات مرکزي تبديل کنند که همه پارامترهاي سيستم و برنامه هاي کاربردي را در خود جاي دهد. در ويندوز 98 هم رجيستري همچنان همان ساختار اوليه خود در ويندوز 95 را حفظ کرده است.
در زير بعضي از مزاياي اين رجيستري جديد ارائه شده اند:
فايلهاي رجيستري داراي ويژگيهاي :Hidden (پنهان)، System (سيستم) وRead-only ( فقط خواندني) هستند. بنابراين احتمال آنکه بطور تصادفي حذف شوند از بين رفته است. حتي اگر کاربري به طريقي اين فايلها را حذف کند باز هم ويندوز 98 کپي هاي پشتيباني از آنها درست کرده است که توسط آنها براحتي مي تواند فايلهاي رجيستري قبلي را بازگرداند.
رجيستری نه تنها مکاني براي ذخيره کردن پارامترهاي سخت افزاري و سيستم عامل است بلکه برنامه هاي کاربردي نيز مي توانند به جاي استفاده از فايلهاي INI جداگانه براي ذخيره کردن پارامترهاي خود، آزادانه از رجيستري براي اين کار استفاده کنند. اگر لازم باشد که يک ورودي رجيستري را مشاهده کرده يا تغيير دهيد مي توانيد از برنامه خدماتي Registry Editor استفاده کنيد.
اين برنامه همه بانک اطلاعات رجيستري را بصورت سلسله مراتب درختي نمايش مي دهد. در رجيستري ابزارهايي وجود دارند که شما را قادر مي سازند هر پارامتري را يافته و اطلاعات رجيستري را از راه دور درخواست کنيد. البته نمي توان گفت که رجيستري يک راه حل کامل است. بسياري از پارامترهاي آن کلاً مبهم هستند، رجيستري ساختاري دارد که شايد کسي آن را دوست نداشته باشد و نيز يافتن پارامترهاي مورد نظر اغلب بصورت سعي و خطا بايد انجام شود. اما با همه اينها اکثر اين مشکلات با اندکي تمرين وآشنا شدن بيشتر با رجيستري حل مي شوند.
فايلهاي پيکر بندي قديمي هنوز کار مي کنند اگر چه رجيستري همه کارهاي فايلهاي INI و شروع کار( startup) اوليه را انجام مي دهد اما همه وظيفه پيکر بندي را به تنهايي بر دوش نمي کشد. ويندوز 98 هنوز هم فايلهاي WIN.INI و SYSTEM.ini را مي شناسد و با آنها کار مي کند تا بتواند سازگاري خود با برنامه هاي قديمي 16 بيتي، که فقط مي توانند اطلاعات پيکربندي خود را از اين فايلها بدست آورند، کار کند.
علاوه بر اين اگر سخت افزاري از سيستم شما به درايورهاي کار کننده در مود حقيقي نياز داشته باشد يا چنانچه يک برنامه کاربردي خاص به پارامترهاي ويژه اي که تحت DOS بايد تعيين شوند احتياج داشته باشد شما هنوز هم به فايلهاي CONFIG.SYS وAUTOEXEC.BAT نياز خواهيد داشت. ( مثلاً يک برنامه ممکن است به متغيرهاي محيطي يا دستور PATH نياز داشته باشد.) البته برنامه هاي 16 بيتي نيز هنوز مي توانند فايلهاي INI شخصي خودشان را داشته باشند.
ويرايش رجيستری برنامه ويرايشگر رجيستری (REGEDIT.EXE) که در نسخه های مختلف ويندوز قرار دارد (که از طريق منوی Start قابل دسترسی است) شما را قادر به مشاهده اطلاعات ، انجام جستجو و در نهايت امکان ويرايش مطالب به شکل مورد نظرتان را در رجيستری فراهم می کند .برای اجرای اين برنامه چندين شيوه مختلف وجود دارد ، اما ساده ترين آنها تايپ عبارت "regedit" در پنجره Run که از طريق منوی Start در دسترس شما قرار دارد ، می باشد. البته درصورتی که شما نرم افزار Registry Editor را در سيستم خود نصب کرده باشيد ، با تايپ دستور regedit شکل ديگر از اين برنامه (REGEDT32.EXE) که می توان در نسخه های 2000 و NT از آنها استفاده کرد ( که در واقع دارای برخی ويژگی های اضافی است که در نسخه های استاندارد قرار ندارد از جمله :
توانايی مشاهده و تغيير مجوزهای امنيتی و نيز امکان ايجاد و تغيير در مقادير رشته های REG_EXPAND_SZ & REG_MULTI_SZ.
ايجاد يک کليد ميانبر برای دسترسی سريع و آسان به اين برنامه اين کار به سادگی و از طريق راست کليک کردن در يک محيط خالی صفحه Desktop ، انتخاب گزينه Shortcut و در نهايت تايپ عبارت "regedit.exe" در کادر پنجره Command line و انتخاب گزينه Next ، وارد کردن يک نام آشنا و قابل شناسايی همانند Registry Editor و در نهايت کليک کردن گزينه Finish امکان پذير می باشد.
در اين مرحله بر روی صفحه desktop شما يک ميانبر ايجاد شده و می توانيد با دوبار کليک سريع بر روی آن برنامه Regedit را فعال کنيد. استفاده از Regedit برای ايجاد تغييرات در رجيستری اولين باری که اقدام به اجرای اين برنامه می کنيد توجه داشته باشيد که در سمت چپ اين برنامه يک منوی درختی از پوشه ها قرار گرفته است و در سمت راست نيز مفاهيم ( مقادير) پوشه انتخاب شده شما قرار دارد.
درست همانند Windows explorer ، شاخه مورد نظر خود را انتخاب کرده و با کليک کردن علامت + و يا دوبار کليک سريع بر روی پوشه مربوطه آن را توسعه دهيد.برای مشاهده مفاهيم يک کليد (پوشه ) فقط کافی است کليد مربوطه را يک بار کليک نمائيد و مقادير آن را در پنجره سمت راست مشاهده کنيد .
برای افزودن يک کليد و يا يک مقدار جديد می توانيد از منوی Edit گزينه New را انتخاب کنيد. برای تغيير نام دادن يک مقدار و نيز اغلب کليد ها می توان از همان ترتيبی که برای تغيير نام ساير آبجکت ها استفاده می شود ، بهره برد. ( آبجکت مربوطه را راست کليک کنيد و گزينه Rename را انتخاب کنيد و يا به آهستگی آبجکت را کليک و يا بعد از انتخاب آن کليد F2 را فشار دهيد . برای حذف هر يک از مقادير نيز می توانيد آبجکت را انتخاب کرده و سپس کليد Delete را فشار دهيد . کرده و و يا دکمه سمت راست ماوس را برگزيده و و به مقاديری که در منوی زمينه ليست خواهند شد دقت کنيد.
توجه داشته باشيد که گرفتن يک نسخه پشتيبان از رجيستری قبل از انجام هر تغييری در آن يکی از قابل اعتماد ترين روش هاست .در غير اين صورت ممکن است گاهی حتی به دليل اعمال تغييرات مجبور به نصب مجدد ويندوز در سيستم خود شويد. مطمئنا انجام چنين کاری بهتر از تاسف خوردن و پشيمان شدن است.
* ارسال مقاله توسط عضو محترم سایت با نام کاربری : mohsen_nasseh
وظيفه WIN.INI ذخيره کردن اطلاعات پيکر بندي مربوط به ويندوز و برنامه هاي کاربردي تحت آن و وظيفه SYSTEM.INI ذخيره کردن اطلاعات مربوط به سخت افزار و پارامترهاي سيستمي بود. هيچ عجيب نبود که هر برنامه کاربردي براي خودش فايلهاي INI مخصوصي درست کند تا پارامترهاي تعريف شده توسط کاربران و يا خود آن برنامه را در آنها جاي دهد. در اين دوران دايرکتوري Windows پر از انواع و اقسام فايلهاي INI بود. اوضاع با ظهور ويندوز 0/3 از قبل هم بدتر شد.
ويندوز 0/3 نه تنها همان دو فايل WIN.INI وSYSTEM.INI قبلي را داشت بلکه چندين فايل INI جديد نيز براي Program Manager ( با نام PROGRAM.INI) و File Manager ( با نام WINFILE.INI) و Control Panel ( با نام CONTROL.INI) و غيره به آن اضافه شد. تا زمان ظهور ويندوز 1/3 خبري از رجيستري نبود. اما رجيستري ويندوز 1/3 نيز با ويندوز 98 بسيار متفاوت بود. رجيستري ويندوز 1/3 يک بانک اطلاعاتي( database) بود که از آن براي ثبت اطلاعات OLE ( لينک کردن و ادغام کردن اجسام) مربوط به برنامه هاي کاربردي استفاده مي شد.
در نهايت در Windows for Workgroups با اضافه شدن فايلهاي جديد مربوط به پيکر بندي( نظير PROTOCOL.INI) اوضاع از قبل هم بدتر شد. رجيستري به عصر فايلهاي INI پايان داد اين تعداد فايلهاي INI باعث سردرگمي کاربران و ناظران سيستم مي شد . از آنجاييکه اين فايلهاي INI فايلهايي متني (text) بودند که در دايرکتوري اصلي ويندوز قرار مي گرفتند همواره در معرض خطر بودند. احتمال زيادي وجود داشت که با زدن يک دکمه توسط يک نفر تازه کار اين فايلها حذف شوند . افراد کمي بودند که مي دانستند در کدام فايل INI کدام پارامترها ذخيره شده اند.
هيچ مکانيزمي براي کمک به شما دريافتن پارامترهاي مورد نيازتان در يک فايلINI بزرگ وجود نداشت و شيوه خطي "عنوان – و – پارامتر" نگهداري پارامترهاي پيچيده اي که با چندين فايل سرو کار داشتند را دشوار مي کرد. براي حل همه اين مشکلات طراحان ويندوز 95 تصميم گرفتند که در رجيستري ويندوز 95 يک تحول بزرگ بوجود آورند. آنها بويژه تصميم گرفتند که رجيستري را به يک بانک اطلاعات مرکزي تبديل کنند که همه پارامترهاي سيستم و برنامه هاي کاربردي را در خود جاي دهد. در ويندوز 98 هم رجيستري همچنان همان ساختار اوليه خود در ويندوز 95 را حفظ کرده است.
در زير بعضي از مزاياي اين رجيستري جديد ارائه شده اند:
فايلهاي رجيستري داراي ويژگيهاي :Hidden (پنهان)، System (سيستم) وRead-only ( فقط خواندني) هستند. بنابراين احتمال آنکه بطور تصادفي حذف شوند از بين رفته است. حتي اگر کاربري به طريقي اين فايلها را حذف کند باز هم ويندوز 98 کپي هاي پشتيباني از آنها درست کرده است که توسط آنها براحتي مي تواند فايلهاي رجيستري قبلي را بازگرداند.
رجيستری نه تنها مکاني براي ذخيره کردن پارامترهاي سخت افزاري و سيستم عامل است بلکه برنامه هاي کاربردي نيز مي توانند به جاي استفاده از فايلهاي INI جداگانه براي ذخيره کردن پارامترهاي خود، آزادانه از رجيستري براي اين کار استفاده کنند. اگر لازم باشد که يک ورودي رجيستري را مشاهده کرده يا تغيير دهيد مي توانيد از برنامه خدماتي Registry Editor استفاده کنيد.
اين برنامه همه بانک اطلاعات رجيستري را بصورت سلسله مراتب درختي نمايش مي دهد. در رجيستري ابزارهايي وجود دارند که شما را قادر مي سازند هر پارامتري را يافته و اطلاعات رجيستري را از راه دور درخواست کنيد. البته نمي توان گفت که رجيستري يک راه حل کامل است. بسياري از پارامترهاي آن کلاً مبهم هستند، رجيستري ساختاري دارد که شايد کسي آن را دوست نداشته باشد و نيز يافتن پارامترهاي مورد نظر اغلب بصورت سعي و خطا بايد انجام شود. اما با همه اينها اکثر اين مشکلات با اندکي تمرين وآشنا شدن بيشتر با رجيستري حل مي شوند.
فايلهاي پيکر بندي قديمي هنوز کار مي کنند اگر چه رجيستري همه کارهاي فايلهاي INI و شروع کار( startup) اوليه را انجام مي دهد اما همه وظيفه پيکر بندي را به تنهايي بر دوش نمي کشد. ويندوز 98 هنوز هم فايلهاي WIN.INI و SYSTEM.ini را مي شناسد و با آنها کار مي کند تا بتواند سازگاري خود با برنامه هاي قديمي 16 بيتي، که فقط مي توانند اطلاعات پيکربندي خود را از اين فايلها بدست آورند، کار کند.
علاوه بر اين اگر سخت افزاري از سيستم شما به درايورهاي کار کننده در مود حقيقي نياز داشته باشد يا چنانچه يک برنامه کاربردي خاص به پارامترهاي ويژه اي که تحت DOS بايد تعيين شوند احتياج داشته باشد شما هنوز هم به فايلهاي CONFIG.SYS وAUTOEXEC.BAT نياز خواهيد داشت. ( مثلاً يک برنامه ممکن است به متغيرهاي محيطي يا دستور PATH نياز داشته باشد.) البته برنامه هاي 16 بيتي نيز هنوز مي توانند فايلهاي INI شخصي خودشان را داشته باشند.
ويرايش رجيستری برنامه ويرايشگر رجيستری (REGEDIT.EXE) که در نسخه های مختلف ويندوز قرار دارد (که از طريق منوی Start قابل دسترسی است) شما را قادر به مشاهده اطلاعات ، انجام جستجو و در نهايت امکان ويرايش مطالب به شکل مورد نظرتان را در رجيستری فراهم می کند .برای اجرای اين برنامه چندين شيوه مختلف وجود دارد ، اما ساده ترين آنها تايپ عبارت "regedit" در پنجره Run که از طريق منوی Start در دسترس شما قرار دارد ، می باشد. البته درصورتی که شما نرم افزار Registry Editor را در سيستم خود نصب کرده باشيد ، با تايپ دستور regedit شکل ديگر از اين برنامه (REGEDT32.EXE) که می توان در نسخه های 2000 و NT از آنها استفاده کرد ( که در واقع دارای برخی ويژگی های اضافی است که در نسخه های استاندارد قرار ندارد از جمله :
توانايی مشاهده و تغيير مجوزهای امنيتی و نيز امکان ايجاد و تغيير در مقادير رشته های REG_EXPAND_SZ & REG_MULTI_SZ.
ايجاد يک کليد ميانبر برای دسترسی سريع و آسان به اين برنامه اين کار به سادگی و از طريق راست کليک کردن در يک محيط خالی صفحه Desktop ، انتخاب گزينه Shortcut و در نهايت تايپ عبارت "regedit.exe" در کادر پنجره Command line و انتخاب گزينه Next ، وارد کردن يک نام آشنا و قابل شناسايی همانند Registry Editor و در نهايت کليک کردن گزينه Finish امکان پذير می باشد.
در اين مرحله بر روی صفحه desktop شما يک ميانبر ايجاد شده و می توانيد با دوبار کليک سريع بر روی آن برنامه Regedit را فعال کنيد. استفاده از Regedit برای ايجاد تغييرات در رجيستری اولين باری که اقدام به اجرای اين برنامه می کنيد توجه داشته باشيد که در سمت چپ اين برنامه يک منوی درختی از پوشه ها قرار گرفته است و در سمت راست نيز مفاهيم ( مقادير) پوشه انتخاب شده شما قرار دارد.
درست همانند Windows explorer ، شاخه مورد نظر خود را انتخاب کرده و با کليک کردن علامت + و يا دوبار کليک سريع بر روی پوشه مربوطه آن را توسعه دهيد.برای مشاهده مفاهيم يک کليد (پوشه ) فقط کافی است کليد مربوطه را يک بار کليک نمائيد و مقادير آن را در پنجره سمت راست مشاهده کنيد .
برای افزودن يک کليد و يا يک مقدار جديد می توانيد از منوی Edit گزينه New را انتخاب کنيد. برای تغيير نام دادن يک مقدار و نيز اغلب کليد ها می توان از همان ترتيبی که برای تغيير نام ساير آبجکت ها استفاده می شود ، بهره برد. ( آبجکت مربوطه را راست کليک کنيد و گزينه Rename را انتخاب کنيد و يا به آهستگی آبجکت را کليک و يا بعد از انتخاب آن کليد F2 را فشار دهيد . برای حذف هر يک از مقادير نيز می توانيد آبجکت را انتخاب کرده و سپس کليد Delete را فشار دهيد . کرده و و يا دکمه سمت راست ماوس را برگزيده و و به مقاديری که در منوی زمينه ليست خواهند شد دقت کنيد.
توجه داشته باشيد که گرفتن يک نسخه پشتيبان از رجيستری قبل از انجام هر تغييری در آن يکی از قابل اعتماد ترين روش هاست .در غير اين صورت ممکن است گاهی حتی به دليل اعمال تغييرات مجبور به نصب مجدد ويندوز در سيستم خود شويد. مطمئنا انجام چنين کاری بهتر از تاسف خوردن و پشيمان شدن است.
* ارسال مقاله توسط عضو محترم سایت با نام کاربری : mohsen_nasseh
