در اسلام موضوع غذا اهمیت ویژه ای دارد. کلام وحی از مردم می خواهد که در خوراک خود با دقت بنگرند:

فَلْینْظُرِ الْإِنْسانُ إِلی طَعامِهِ[1]

پس انسان باید به خوراک خود بنگرد.

غذایی که انسان مصرف می کند می تواند بر غدد و اعضای بدن اثر ویژه ای داشته و در پرورش جسم و جان افراد اثر گذار باشد. لویی مانک، روان شناس معروف فرانسوی از جمله افرادی است که با نگریستن به سفره غذای مردم در می یابد فرد چه شخصیتی دارد، خون سرد است یا ماجراجو، احساساتی است یا استقلال طلب.[2]

از این رو بهتر است غذایی که مصرف می کنیم به گونه ای باشد که نیاز روحی و جسمی انسان را برآورده سازد. بی شک این نیازها زمانی تأمین خواهند شد که انسان در کمیت و کیفیت غذای خود با دقت بنگرد.


اهداف مصرف غذا

در اسلام هدف اصلی از همه فعالیت های انسان مسلمان رسیدن به مقام قرب الهی است. قرآن در این باره می فرماید:

وَ أَنَّ إِلی رَبِّک الْمُنْتَهی[3]

پایان کار به سوی پروردگار توست.

خوردن نیز نمی تواند از فعالیت های دیگر انسان جدا باشد. آیات و روایاتی که در این زمینه وجود دارد، چند هدف را از خوردن مشخص می کند که به سه نمونه از آنها اشاره می شود:


1- توانایی برای عبادت و عمل صالح

خداوند در قرآن می فرماید:

کلُوا مِنَ الطَّیباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً[4]

از چیزهای پاکیزه بخورید و کار شایسته کنید.

مقارنت جمله «کلُوا مِنَ الطَّیباتِ» با جمله «وَ اعْمَلُوا صالِحاً» اشاره به این است که شما با خوردن غذاهای مفید و پاکیزه برای انجام دادن کارهای خوب و شایسته، قدرت پیدا می کنید.[5] از این رو، اگر انگیزه انسان از مصرف مواد غذایی و استفاده از نعمت ها و خوردنی ها، نیرومند شدن برای انجام دادن کارهای شایسته باشد، بی شک ارزش مثبتی خواهد داشت. در مقابل، اگر هدف تنها لذت بردن و تن پروری باشد، چنین انسانی مانند حیوان زبان بسته ای است که برای پروراندن به او علوفه می دهند و خود نمی داند چه سرنوشتی در انتظار اوست.


2- سپاس گزاری از صاحب نعمت

خداوند در آیه های گوناگون هدف از آفرینش نعمت ها که منابع غذایی، بخشی از آن است را افزون بر تأمین نیازهای مادی و تغذیه انسان، شکرگزاری از ولی نعمت بیان می کند. زیرا شکر و سپاس از گونه های عبادت است که وسیله ای برای تکامل انسان خواهد بود. قرآن کریم می فرماید:

کلُوا... وَ اشْکرُوا لِلَّهِ[6]

بخورید.. . و خدا را شکر کنید.

خداوند همه نعمت ها را در اختیار انسان قرار داده است تا با استفاده از آنها به کمال معنوی و ابدی برسد. یکی از راههای رسیدن به کمال معنوی شکرگزاری از نعمت دهنده است.


3- خوردن و اطعام دیگران

قرآن کریم می فرماید:

فَکلُوا... وَ أَطْعِمُوا[7]

بخورید... و بخورانید.


پی نوشت ها:
[1] . عبس/ 24
[2] . اولین دانشگاه، آخرین پیامبر، سید رضا پاک نژاد، ج 3، ص 20
[3] . نجم/ 42
[4] . مؤمنون/ 51
[5] . اخلاق در قرآن، محمدحسین اسکندرى، ج 2، ص 231
[6] . بقره/ 172؛ نحل/ 114
[7] . حج/ 28

منبع: حوزه نت