۱. چگونه از ورود ویروس‌ها به محیط خانه جلوگیری کنیم؟

بهترین راه برای جلوگیری از انتشار ویروس‌ها و بیماری‌ها، پاکیزه نگه داشتن محیط زندگی است. شستن مرتب دست‌ها اهمیت زیادی دارد. هم چنین سطوح نیز بایستی به طور پیوسته پاکیزه و جرم زدایی شوند. وسایلی که بیش از همه در محل کار، مدرسه یا خانه استفاده می‌شوند، بایستی ضدعفونی شوند. به خصوص شیشه شیر، پمپ شیر دوشی و دیگر لوازم غذاخوری کودک بایستی به طور مرتب ضدعفونی شود. سطوحی مانند میز تعویض نوزاد، کانتر آشپزخانه (اپن)، دستگیره درها، کنترل تلویزیون و نرده راه پله‌ها نیز محل تجمع انواع باکتری‌ها و ویروس‌ها است.


۲. آیا سرماخوردگی در شیردهی مانع از شیردادن به نوزاد می‌شود؟

در بیشتر اوقات سرماخوردگی مانع از شیر دادن به نوزاد نمی‌شود. حتی بیماری دلیل مضاعفی برای شیردهی بیشتر به نوزاد است. شیردهی باعث افزایش ایمنی بدن نوزاد شده و زمانی برای استراحت برای شما فراهم می‌کند. اگر در اثر بیماری به قدری ضعیف شده‌اید که توانایی شیردهی ندارید، شیر خود را بدوشید تا فرد دیگری شیردهی به نوزاد را بر عهده بگیرد و شما استراحت کنید.


۳. چرا سرماخوردگی در شیردهی مانع از شیردادن به نوزاد نمی‌شود؟

شیر مادر بیشترین ایمنی در مقابل بیماری‌ها را برای نوزاد ایجاد می‌کند. آنتی بادی‌های محافظت کننده موجود در شیر مادر باعث رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌ها می‌شوند. در بیشتر موارد، هنگامی که شما به بیماری‌های مسری مانند سرماخوردگی و آنفولانزا مبتلا می‌شوید، نوزاد شما پیش از بروز علایم بیماری در شما، در معرض آن قرار گرفته است. البته مهم است که بهداشت را رعایت کنید، دستانتان را بشویید و نزدیک صورت نوزاد، عطسه و سرفه نکنید و تا چندین روز از بوسیدن نوزاد اجتناب کنید.


۴. آیا دارو‌های سرماخوردگی در شیردهی بر میزان تولید شیر تاثیر می‌گذارد؟

بله، برخی دارو‌ها شامل ترکیباتی هستند که بر میزان تولید شیر اثر می‌گذارند. اگر پزشک قصد تجویز دارو و آنتی بیوتیک برای شما دارد، حتما پزشک را در جریان شیردهی خود قرار دهید.


۵. مصرف کدام دارو‌های سرماخوردگی در شیردهی مجاز است؟

استامینوفن

تاثیر استامینوفن بر شیر مادران مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار بسیار کمی از دارو وارد شیر مادر شده و به قدری نیست که نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. هم چنین بر روی میزان شیر تولیدی نیز تاثیر نمی‌گذارد. به همین دلیل استامینوفن به عنوان داروی مجاز در شیردهی شناخته شده است و برای کنترل درد مادران پس از زایمان یا سزارین تجویز می‌شود.

اگر استامینوفن مصرف می‌کنید، نسبت به مصرف دیگر دارو‌های سرماخوردگی که حاوی استامینوفن هستند (مانند کلداکس و دیگر انواع آن)، توجه داشته باشید. مصرف بیش از حد استامینوفن باعث بروز مشکلات جدی در بدن، مانند نارسایی کبد می‌شود. توصیه پزشکان این است که از دارو‌های ترکیبی سرماخوردگی (مانند کلداکس) در دوران شیردهی استفاده نکنید.


آنتی هیستامین و دکونژستان

مصرف آنتی هیستامین در دوران شیردهی مجاز است. آنتی هیستامین معمولا برای التهابات و کهیر‌های پس از زایمان نیز تجویز می‌شود. اما هر دارویی که باعث خشک شدن مخاط بینی شما می‌شود، شیر شما را نیز خشک می‌کند. آنتی هیستامین‌ها میزان شیر تولیدی را کاهش می‌دهند. اگر نگران میزان شیر خود هستید، حداکثر به مدت سه روز از اسپری بینی استفاده کنید.


شربت سینه

استفاده از شربت سینه در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود. سه ماده فعال در ترکیبات شربت سینه وجود دارد.

سودوافدرین. ماده‌ای بسیار موثر که موجب کاهش میزان تولید شیر می‌شود.

دکسترومتورفان. باعث خشک شدن شیر نمی‌شود، ولی ماده موثری برای درمان سرماخوردگی نیست.

کدیین. تاثیر درمانی ندارد و تنها درد را تسکین می‌دهد و مصرف آن برای نوزاد شیرخوار خطرناک است. کدیین واردشیر می‌شود و به بدن نوزاد آسیب می‌رساند.


آسپرین

بهتر است در دوران شیردهی از مصرف آسپرین خودداری کنید، زیرا در برخی موارد موجب ابتلای نوزادان به سندرم ری (Reye’s Syndrome) شده است. به طور کلی مصرف آسپرین برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی‌شود. اگر به دلیل بیماری قلبی نیاز به مصرف آسپرین دارید، پزشک با توجه به شرایط شما، دوز کمتری تجویز می‌کند یا داروی مشابهی پیشنهاد می‌دهد.


ایبوپروفن

ایبوپروفن یک تسکین دهنده غیر استروییدی است و ترکیبات فعال آن آدویل (Advil) و موترین (Motrin) بر روی نوزاد تاثیری نمی‌گذارند. تحقیقات نشان داده‌اند که ایبوپروفن نیز مانند استامینوفن به مقدار بسیار اندکی وارد شیر می‌شود که ضرری متوجه نوزاد نمی‌کند.


ویتامین C

مصرف ویتامین C. در دوران شیردهی به میزان ۲۰۰۰ میلی گرم در روز، مجاز است. بدن شما تنها قادر به جذب همین مقدار ویتامین C. است و مابقی آن همراه با ادرار دفع می‌شود، اما ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی و دل درد شود.


درمان‌های خانگی

بهتر است به جای مصرف دارو در دوران شیردهی به درمان‌های خانگی مانند بخور گرم، نوشیدن چای یا آب جوش و لیمو و عسل، روی بیاورید. در نظر داشته باشید که تنفس مقدار زیادی بخار نعناع (منتول) یا دمنوش نعناع نیز موجب کاهش میزان شیر تولیدی می‌شود.


۶. هنگام سرماخوردگی در شیردهی، مقدار شیر کاهش می‌یا‌بد؟

طبیعی است که هنگام بیماری، شیر مادر کاهش یابد، اما به محض بهبودی کامل، جریان شیر مانند قبل برقرار می‌شود. هنگام بیماری، با استفاده از راه‌های افزایش شیر مانند دوشیدن شیر، تغذیه مناسب و نوشیدن آب کافی، میزان شیر تولیدی خود را در حد مطلوب نگاه دارید. بدین ترتیب این مشکل خود به خود حل می‌شود. جهت اطلاع بیشتر در این زمینه به مقاله روش‌های افزایش شیر مادر + تشخیص کمبود شیر مادر رجوع کنید.


۷. هنگام بستری در بیمارستان چه راه‌حلی برای شیردهی وجود دارد؟ 

برخی بیمارستان‌ها به مادرانی که نوزاد شیرخوار دارند، اجازه می‌دهند نوزاد خود را به همراه بیاورند. اما اگر این امکان وجود نداشت، شیر خود را بدوشید تا طبق برنامه غذایی نوزاد، به او شیر بدهند.

شیر مادر سرشار از مواد مغذی و آنتی‌بادی‌های ضروری برای رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد است. این ماده حیات بخش را از کودک دلبندتان دریغ نکنید.


منبع: سایت ستاره