اظهارات عاطفی، به تغییرات چهرهای قابل مشاهده بالقوه در صورت، صدا و بدن، و سطح فعالیت اشاره می کند. اظهارات عاطفی تا حدودی تجلی حالات عاطفی درونی تلقی شده است «اکمن (Ekman) و فریسن (Friesen)، ۱۹۷۶). در واقع معیار واحدی از حالت‌های عاطفی متمایز کننده تر از اظهارات عاطفی وجود ندارد. مشکل اظهارات عاطفی این است که افراد بسیار زود می توانند آنها را پنهان کنند، پوشیده دارند و به طور کلی، مهار کنند. افزون بر این، اظهارات عاطفی تابع تجربیات فرهنگی و اجتماعی گسترده اند؛ بنابراین، رابطه بین اظهارات و حالت ها تا حدودی مبهم باقی می ماند لوئیس و مایکلسون، ۱۹۸۳».
 
اظهارات عاطفی با توجه به اظهار چهره ای بررسی شده و زمانی که حالت‌های بدنی مورد مطالعه قرار گرفت، به مطالعه گویایی عاطفی کودکان برحسب حالتهای بدنی و فعالیت بدنی توجه کمتری شده است. گفتارها یکی از جنبه های کم اهمیت بیان عاطفی تلقی شده اند؛ اگرچه به نظر می رسد آنها انتقال دهندگان فهم حالات عاطفی اند. افزون بر این، اظهارات گفتاری بی اندازه قوی هستند و می توانند حالات عاطفیفه مشابه را در دیگران تحریک کنند. گفتار می تواند بسیار فراگیرتر از اظهارات چهره ای یا بدنی باشد. برای مثال، فیلم ها وقتی به صورت دسته جمعی دیده شوند، خنده دارترند تا اینکه فقط یک نفر آنها را ببیند. به سبب ماهیت فراگیر بودن گفتار، اظهار گفتاری میتواند هدف تلاش های اجتماعی باشد. گریه کردن مورد مناسبی است. عمل گریستن، کاملا تحت مهار قرار می گیرد؛ چنان که والدین کودکانشان را اجتماعی می کنند تا وقتی ناراحت اند یا به چیزی نیاز دارند گریه نکنند.
 
حرکت (جنبش) می تواند نمونه دیگر اظهار کردن عواطف باشد. برای مثال، فرار از شیئی و دویدن به طرف شیئی دیگر، پاسخهای حرکتی هستند که با عواطف منفی و مثبت ارتباط دارند. افزون بر این، بیشتر کودکان از اسباب بازی با فرد نا آشنا دور می شوند می گریزند. مستقل از اظهار چهره ای، این کار یکی از موارد ترس محسوب میشود (سگفر، گرینوود و پاری، ۱۹۷۲). اگرچه اطلاعاتی در زمینه اظهارات عاطفی در هر یک از این چهار جهت (چهرهای، حالتی، گفتاری و حرکتی) وجود دارد، تقریبا به ارتباط بین آنها هیچ توجهی نشده است. این فرض عاقلانه است که فریاد زدن، گریستن، و فرار از یک شیء حالت عاطفی ترس را منعکس می کند. جهت خاصی که برای بیان یک عاطفه به کار رفته، ممکن است کار قوانین خاص اجتماعی شدن یا کار سلسله مراتب پاسخی باشد که در آن، یک جهت مقدم بر جهت دیگر است. چنین سلسله مراتبی ممکن است یا به واسطه مجموعه الزامات بیولوژیکی مشخص شده باشد یا به واسطه مجموعه ای از قوانین اجتماعی.
 
استفاده از یک یا چند مجرا برای بیان عاطفهای خاص ممکن است به واسطه مجموعه ای مرکب از فعل و انفعالات (تأثیرات متقابل) مشخص شود. یکی از موضوعات خاص مورد علاقه، اثر برخی اظهارات هنگام ممانعت از ظهور بقیه است. جلوگیری از جهتی خاص عملا می تواند برای نمونه - با ممانعت از حرکت کردن یک کودک، ایجاد شود. مثلا اگر کودکان به سبب اینکه در صندلی مخصوص خود حبس شده اند، نتوانند با نزدیک شدن یک نا آشنا فرار کنند، ممکن است حالت درونی خود را پرشورتر (پرتنش تر) به گونه ای دیگر، همچون تغییر ماهیچه های صورت بیان کنند. نمونه دیگر استفاده از جهات مختلف، برای اظهار عواطفی است که در کار خود در خصوص اضطراب رخ میدهد.
 
ما «لوئیس، رامسی (Ramsay) و کاواکامی (Kawakami)» دریافتیم - برای مثال - نوزادانی که عاطفه مربوط به ناراحتی هنگام درد را ابراز نمی کنند، به احتمال زیاد واکنش های بزرگی مربوط به غدد فوق کلیوی از خود نشان می دهند. سائومی (Suomi ۱۹۹۱)، لوین (Levine) و وانیر (Wiener، ۱۹۸۹) به پدیده مشابهی در موجودات غیرانسان دست یافتند. میمون هایی که به سبب جدا شدن مادرانشان با صدای بلند نمی گریند، به احتمال خیلی زیاد واکنش های بزرگ تری مربوط به غدد فوق کلیوی نشان می دادند. بنابراین، ارتباط بین جهتهای اظهار می تواند نقش مهمی در تعیین اظهارات عاطفی ارائه شده و شدت آنها ایفا کند.
 
پرسش مربوط به رشد اظهارات عاطفی به شکل های فراوانی مطرح می شود. کاملا روشن است که اظهارات عاطفی مجزا را می توان در نوزادان در پایین ترین سنین مشاهده کرد. بحثهایی در مورد تعداد عواطف مجزا که قابل رؤیت اند (در مقابل عواطف مرکب) وجود دارد، اما نظریه های مربوط به رشد اظهار عاطفی به این امربستگی دارد که ما بپذیریم اظهارات عاطفی مستقیما با حالات عاطفی مرتبط اند یا نپذیریم. حتی از این محوری تر به مسئله رشد اظهارات عاطفی، دستگاه خاصی است که برای اندازه گیری آنها به کار رفته است. به سبب اینکه دستگاه های اندازه گیری برای کدگذاری اظهارات به غیر از جهت چهرهای آنها، کم یاب اند، آگاهی اندکی درباره رشد دیگر اظهارات وجود دارد. بنابراین، بیشترین توجه به اظهارات چهره ای و رشد آنها معطوف شده است.

مشکل رشدی دیگر به مسئله قرینه مربوط می شود. اظهارات عاطفی ممکن است به حالت‌های عاطفی و به محرکهای خاص مرتبط باشند، و احتمال مشاهده یک اظهار عاطفی به ماهیت ارتباطها بستگی دارد؛ یعنی محقق باید بداند چه چیزی احتمال دارد بچه را بترساند تا اینکه اظهارات مربوط به ترس را ایجاد و اندازه گیری کند. از آنجا که محرکهای عاطفی یک دوره رشدی دارند - آن گونه که در بالا بحث شد - و اظهارات عاطفی در یک موقعیت خاص ایجاد می شوند، بررسی رشد اظهارات پیچیده تر از چیزی است که به نظر می آید. ناکامی در مشاهده یک اظهار در واکنش به محرکی خاص، زمینه را برای استنباط اینکه عاطفه در آن سن (خاص) اظهار نمی شود، فراهم نمی کند؛ زیرا ممکن است تحت شرایط دیگر اظهار شود.
 
منبع: مجموعه مقالات تربیتی، عبد الرضا ضرابی،صص356-353، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، قم، ۱۳۸۸