تاثیر دندان بر سیستم گوارش

مصرف غذا‌های سالم و مقوی‌، کلید داشتن سیستم گوارش سالم است‌. اینکه چطور غذا را برای هضم صحیح می‌ جویم و خرد می‌ کنیم هم نکته خیلی مهمیست.

اولین قدم برای هضم غذا در دهانتان آغاز می‌ شود‌. دندان‌ ها به خرد کردن غذا کمک می‌ کنند و بزاق دهان هم حاوی آنزیم‌ های آغاز‌گر گوارش است‌.

وقتی غذا را قورت می‌ دهید‌، ماهیچه‌ ها آن را از لوله‌ گوارش عبور می‌ دهند‌. سپس غذا تجزیه شده و مواد مغذی مورد نیاز بدنتان برای رشد و سلامتی از آن گرفته می‌ شود.
 

عملکرد دندان در گوارش

انسان‌ های بالغ باید ۳۲ دندان داشته باشند که ۴ عدد از آن‌ ها دندان عقل است‌. این ۴ دندان شاید هرگز رشد نکنند و یا به دلیل کمبود فضا و دلایل دیگر‌، کشیده شوند‌. دندان‌ ها دسته‌ بندی مختلفی دارند و هر دسته کار مشخصی انجام می‌ دهد.

می‌ توان به دندان‌ ها به عنوان اندام‌ های جویدن هم نگاه کرد که نقش مهمی در فرآیند گوارش دارند! جویدن غذا سیگنالی به بزاق دهان برای کمک به خردکردن کربوهیدات‌ ها می‌ دهد.

به بخش‌ هایی از دندان که مشخص هستند‌، تاج گفته می‌ شود‌. ساختار لایه بیرونی تاج شامل سطحی بیرونی و سخت به نام مینا می‌‌ باشد‌.

مینا سخت‌‌ ترین ماده در بدن انسان است‌.

دندان‌ های آسیا سطح وسیعی از فرورفتگی‌ ها و شیار‌ها دارند. این فرورفتگی‌ ها باعث می‌ شود تا دندان‌ های آسیا‌ی بالا و پایین برای خرد کردن غذا بین هم مناسب باشند‌. در هر یک از ۴ قوس دهان‌، دندان آسیا وجود دارد‌. دندان‌ های آسیا آخرین دندان‌ های واقع در هریک از ۴ طرف دهان هستند‌.

در حقیقت در هر سمت ۳ دندان آسیا قرار دارد که دندان چهارم همان دندان عقل است‌.

دندان‌ های پیشین دارای لبه‌ هایی تیز هستند که برای بریدن غذا ساخته شده‌ اند‌. ۶ دندان پیشین در بالا و ۶ عدد در پایین دهان قرار دارند‌.

در گوشه‌ هر ردیف از دندان‌ های پیشین‌، دندان‌ های نیش قرار دارند‌. این دندان‌ ها ریشه‌ هایی طویل داشته و برای گسیختن غذا طراحی شده‌ اند‌.

دندان‌ های نیش غذا را بریده و به کمک زبان به سمت دندان‌ های آسیا و آسیای کوچک انتقال می‌ دهند‌. دندان‌ های عقبی با سطوح خود به جویدن و خرد کردن غذا کمک می‌ کنند‌.

دندان‌ های آسیا‌ی کوچک از آسیا کوچک‌ ترند و با خرد کردن غذا به عمل جویدن کمک می‌ کنند‌. در بخش‌ های انتهایی دندان‌ ها، ۲ دندان آسیای کوچک هم قرار دارند که بین دندان‌ های نیش و آسیا قرار گرفته‌ اند‌.
 

چگونه بزاق دهان‌، گوارش را آغاز می‌ کند‌؟

وقتی غذا می‌ خورید‌، غذا ابتدا با بزاق ترشح شده از غدد بزاقی مخلوط می‌شود‌. ۳ غده اصلی بزاقی‌، غده‌ بنا‌گوشی‌، زیر‌ آرواره‌ ای و زیرزبانی نام دارند‌.

غدد بنا‌گوشی در ۲ طرف صورت و داخل گونه‌ قرار دارند‌. این غدد منافذی به نام مجاری استنسن دارند که بزاق از آنجا ترشح می‌ شود‌.

این غدد‌، بزرگترین غدد بزاقی هستند که در جویدن و بلعیدن اغلب مواد نشاسته‌ دار کمک می‌ کنند‌.

غدد زیر‌ آرواره‌ ای در بخش کناری آرواره‌ زیرین قرار دارند‌. این غدد آمیلاز و مخاط ترشح می‌ کنند که در تجزیه نشاسته و نرم کردن گلو موثر است‌.

غدد زیر زبانی، زیر زبان قرار دارند‌. این غدد موسین ترشح می‌ کنند که ترشح بزاق را تسهیل می‌ کند‌. بیشتر بزاق در ساعات بیداری ترشح می‌ شود و هنگام خواب میزانش کاهش می‌ یابد‌. اگر با دهان خشک و بدبو از خواب بیدار می‌ شوید‌، به دلیل کاهش تولید بزاق دهان برای کمک به بهداشت دهان است‌.

این غده غذا را نرم کرده و به هم می‌چسباند‌‌، عملی که برای بلعیدن بهتر غذا لازم است‌. بدون بزاق کافی و در نتیجه خشکی دهان‌، عمل بلعیدن مشکل می‌ شود و خطر خفگی به دلیل گیر‌کردن غذا در گلو افزایش می‌ یابد‌.
 

برای جویدن و هضم غذا‌، به دندان‌ هایی سالم نیاز دارید‌

هرکسی که دندان‌ درد دارد‌، می‌ داند غذا خوردن با درد مشکل است‌. انحراف‌، پوسیدگی و از دست دادن دندان همه و همه در جویدن‌ و خرد‌ کردن‌صحیح غذا و در نتیجه در هضم آن موثرند‌.
 

انحراف دندان

گفته می‌ شود وقتی دندان‌ ها به خوبی کنار هم قرار می‌ گیرند‌، در انسداد کامل هستند‌. این یعنی بخش بالایی روی بخش پایینی جفت می‌ شود و سطوح تیز دندان‌ های آسیا روی فرورفتگی‌ های دندان‌ های مقابلشان قرار می‌ گیرد‌.

انسداد صحیح دندان‌ ها جلوی گاز گرفتن لب و گونه‌ ها را می‌ گیرد و دندان‌ های پایینی از زبان محافظت کرده و آن را در جای خود نگاه می‌ دارند‌.

اگر دندان‌ هایتان به خوبی در کنار هم قرار نگیرند‌، دچار انحراف دندان می‌ شوید‌. مشکلات ارثی‌، عادات بد در دوران کودکی مثل مکیدن شست و فشار دادن دندان‌ ها با زبان‌، استفاده طولانی مدت از پستانک و شیشه‌ شیر‌، همه از عوامل ایجاد انحراف دندان هستند.

انحراف دندان‌ ها در اثر آسیب دیدن یا شکستن آرواره هم اتفاق می‌ افتد‌. رشد تومور‌ها هم باعث این مشکل می‌ شود. از عوامل دیگر این مشکلات می‌ توان به فضا‌های خالی نا‌مناسب بین دندان‌ ها‌، تاج و فرورفتگی‌ های آن اشاره کرد‌.

جایگزین نکردن دندان افتاده در زمان مناسب هم باعث می‌ شود تا سایر دندان‌ ها جا‌ به‌ جا شده و انحراف دندان را ایجاد کنند‌.

این انحراف نه تنها بر ظاهر شما تاثیر می‌ گذارد‌، بلکه بر جویدن و گاز زدن غذا هم تاثیر‌گذار است‌. نباید انحراف دندان را دست کم گرفت و باید به اصلاح‌ آن پرداخت‌.
 

پیشگیری

توانایی شما در جویدن به اندازه کیفیت غذایی که می‌ خورید حائز اهمیت است‌. انجمن دندانپزشکان آمریکا رعایت بهداشت روزانه دهان را به عنوان بهترین روش برای حفظ سلامت دندان‌ ها پیشنهاد می‌ کند‌.

مسواک کردن و استفاده از نخ دندان‌، ابزار‌های اصلی مورد نیازند‌. در ادامه چند نکته برای پاک و سلامت نگاه داشتن دندان‌ ها و داشتن لبخندی زیبا و گوارشی سالم پیشنهاد می‌ کنیم‌.
 

سلامت دهان

مسواک زدن و استفاده مناسب از نخ دندان بسیار مهم است‌. اگر روزی ۳ مرتبه با عجله دندان‌ ها را مسواک زده و نخ بکشید‌، بدون اینکه به خوبی لثه‌ ها را تمیز کنید‌‌، میکروب‌ ها با آسیب رساندن به دندان‌ هایتان موجب پوسیدگی‌، بیماری‌ های لثه و حتی بدتر از همه موجب از بین رفتن آنها می‌ شوند‌.

از دندانپزشک خود نحوه صحیح استفاده از نخ دندان را بپرسید‌. به طور خلاصه‌، یک تکه نخ دندان بین انگشتانتان گرفته و به آرامی دور هر طرف از دندان‌ هایتان بکشید و تا زیر لثه‌ ها این کار را ادامه دهید‌.

حرکات آرام بالا و پایین این مناطق که توسط مسواک قابل دسترسی نیستند را تمیز می‌ کند‌. برای هر دندان از یک قطعه تمیز نخ استفاده کنید‌. 

ابتدا دندان‌ ها را نخ بکشید تا غذا و موادی که بین دندان‌ ها و زیر لثه‌ گیر کرده‌، بیرون بیایند‌‌؛ سپس دندان‌ ها را مسواک زده و خشک کنید‌.

مطمئن شوید که لثه‌ هایتان را هم مانند تمامی سطوح دندان‌ ها مسواک می‌ زنید‌. اگر بعد از هر غذا نمی‌ توانید مسواک بزنید‌، دهانتان را با آب شسته یا آدامس مصرف کنید‌. استفاده از نخ دندان و مسواک در شب بسیار مهم است‌، زیرا به دلیل کاهش ترشح بزاق هنگام خواب‌، دهان در برابر حمله میکروب‌ ها آسیب‌ پذیرتر است‌. خشکی دهان می‌ تواند مشکل‌ ساز باشد و استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان از ابتلا به بیماری‌ های لثه و دندان که در اثر کاهش بزاق افزایش می‌ یابند‌، جلو‌گیری می‌ کند‌.

استفاده از خمیردندان و دهان‌ شویه‌ های مناسب بسیار مهم است‌. خمیر دندان جوش شیرین با xylitol انتخاب مناسبیست‌.

خمیر دندان جوش شیرین فواید زیادی دارد‌ که از میان آنها می‌ توان به خاصیت لکه‌ بری و سفیدکنندگی دندان اشاره کرد‌.

فکر نکنید تنها به دلیل اینکه روی خمیردندان نوشته‌ کاملا طبیعی‌ یعنی این خمیر دندان برای شما مناسب است‌.

بسیاری از این خمیر دندان‌ ها حاوی ساخارین و یا سدیم لاریل سولفات هستند که باعث خشکی دهان می‌ شوند‌.
 

برای داشتن بهترین خمیر دندان و دهان‌ شویه از محصولات زیر استفاده کنید

 
دهان‌ شویه‌ های بدون الکل‌
الکل دهان را خشک می‌ کند و ph دهان را به میزانی که میکروب‌ ها دوست دارند تغییر می‌ دهد‌. دهان‌ شویه‌ های حاوی xylitol بسیار مناسبند‌، زیرا به جریان ترشح بزاق کمک می‌ کند‌.
 
خمیردندان و دهان‌ شویه‌ های طبیعی xylitol
تحقیقات نشان می‌ دهد مصرف xylitol به طور مداوم در خمیر‌دندان و مخصوصا آدامس برای سلامت دهان بسیار موثر است‌.

این کار باعث بهبود ترشح بزاق می‌ شود که برای رفع خشکی دهان موثر است‌. تحقیقات نشان می‌ دهد که این کار از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌ کند‌.

با مسواک زدن و استفاده صحیح از نخ دندان به طور روزانه به سلامت دندان و لثه‌ خود کمک کنید‌.

غذا‌های سالم و مقوی بخورید تا شکمتان سپاسگذار شما باشد‌.


منبع: سایت مجله سلامت