پلانتین چیست و چه تفاوتی با موز دارد؟

پلانتین چیست؟

پلانتین شباهت بسیاری با موز دارد و اغلب با آن اشتباه گرفته می‌ شود. اما مردمِ ۱۲۰ کشوری که این میوه در آنها کشت می‌ شود، کشورهایی مثل اوگاندا، کلمبیا و کامرون، به‌ خوبی از فرق بین این‌ دو آگاه‌ اند. پلانتین، در مقایسه با موز، نشاسته بیشتر و شکر کمتری دارد؛ به این دلیل، دست‌ مان برای استفاده از آن در انواع‌ و اقسام غذاها بازتر است. تفاوت دیگر آن با موز در شیوه استفاده است که بیشتر طبخ می‌ شود و کمتر به‌ صورت خام خورده می‌ شود.

شرایط ایده آل برای پرورش درخت‌ های پلانتین آب‌ و هوای مرطوب و استوایی است. گل‌ های درخت وقتی در می‌ آیند به‌ مرور خوشه می‌ دهند.

هرکدام از این خوشه‌ ها، بین ۵ تا ۱۰ میوه می‌ دهد. میوه‌ دادن درخت پلانتین منحصر به فصل خاصی نیست؛ این میوه در تمام طول سال قابل‌ کاشت و برداشت است. به همین سبب، در کشورهای درحال‌ توسعه منبع غذایی ارزشمندی به شمار می‌ رود.

تنها ۱۵ درصد از تولید جهانی پلانتین به کشورهای دیگر صادر می‌ شود؛ درصد باقی‌ مانده در کشورهایی مصرف می‌ شود که تولیدکننده آن هستند.

تقریبا در هر نقطه از جهان می‌ توان کشوری را پیدا کرد که این میوه را کشت کند. پلانتین در حال حاضر در میان مواد خوراکی مردم جهان، ازلحاظ اهمیت، رتبه دهم را دارد.
 

ارزش غذایی پلانتین

باید در نظر داشته باشیم که پلانتین را معمولا پیش از مصرف می‌ پزند. این طبخ‌ کردن ارزش غذایی آن را تحت‌ تأثیر قرار می‌ دهد؛ به‌ عبارت دیگر ارزش غذایی پلانتین خام با پلانتین پخته‌ شده متفاوت است. در جدول زیر می‌ توانید ارزش غذایی هریک را مشاهده کنید.
 
ماده مغذی میزان موجود در پلانتین خام میزان موجود در پلانتین پخته‌شده
کالری ۱۸۱ ۲۳۲
کربوهیدرات ۴۷ گرم ۶۲٫۳ گرم
پروتئین ۱٫۹ گرم ۱٫۶ گرم
چربی ۰٫۵ گرم ۰٫۴ گرم
فیبر ۳٫۴ ۴٫۶ گرم
ویتامین C ۲۷٫۲ میلی‌گرم (۴۵ درصد)* ۲۱٫۸ میلی‌گرم (۳۶ درصد)
ویتامین A ۱ میلی‌گرم (۳۳ درصد) ۱٫۱ میلی‌گرم (۳۶ درصد)
ویتامین B6 ۰٫۴ میلی‌گرم (۲۲ درصد) ۰٫۵ میلی‌گرم (۲۴ درصد)
پتاسیم ۷۳۹ میلی‌گرم (۲۱ درصد) ۹۳۰ میلی‌گرم (۲۷ درصد)
منیزیم ۵۵ میلی‌گرم (۱۴ درصد) ۶۴ میلی‌گرم (۱۶ درصد)
آهن ۰٫۹ میلی‌گرم (۵ درصد) ۱٫۲ میلی‌گرم (۶ درصد)

* درصدهای ذکرشده در این جدول، بیانگر درصد ارزش روزانه یا Daily Value (به‌اختصار، DV) است.
 

خواص پلانتین

پلانتین منبعی غنی از کربوهیدرات است و چربی اندکی دارد؛ اما خواص پرشمار دیگری هم دارد و محدود به این مورد نمی‌ شود.

به‌علاوه ماده مضر یا سمی بخصوصی هم در آن وجود ندارد. در ادامه، خواص پلانتین را ذکر می‌ کنیم.
 
۱. پلانتین منبعی غنی از پتاسیم است
میزان پتاسیم موجود در یک فنجان پلانتین پخته‌شده ۹۱۳ میلی‌ گرم است. این میزان ۲۰ درصد پتاسیم موردنیاز روزانه بدن را تأمین می‌ کند؛ به همین خاطر، پلانتین یکی از غنی‌ ترین منابع غذایی پتاسیم است.

پتاسیم سومین ماده مغذی است که به‌ طور طبیعی در بدن یافت می‌ شود و در حالت عادی زیاد است؛ اما کمبود آن در سوی دیگر می‌ تواند عملکرد برخی اندام‌ ها را مختل کند.

پتاسیم نوعی برق‌ کاف یا الکترولیت است و به‌ شدت تحت‌ تأثیر میزان سدیم موجود در بدن قرار می‌ گیرد.

یکی از خواص پتاسیم خنثی‌ کردن اثر سدیم در بدن است؛ با این خاصیت، نقش عمده‌ ای در تنظیم فشارخون ایفا می‌ کند.

در بیشتر رژیم‌ های غذایی، سدیم نسبتا زیادی وجود دارد؛ به همین سبب، جذب پتاسیم موردنیاز روزانه اهمیت دوچندان پیدا می‌ کند.

مصرف پلانتین به‌ عنوان میان‌ وعده یا در کنار وعده‌ های غذایی اصلی، یکی از بهترین راهکارها برای رسیدن به این هدف است.

مصرف پلانتین نوعی راهکار درمانیِ طبیعی برای فشارخون بالا است.

جذب کافی پتاسیم باعث استحکام استخوان‌ ها و انقباض بهتر عضلات هم می‌ شود. در نتیجه انقباض بهتر عضلات، امکان عملکرد بهتر عضلانی و گوارشی فراهم می‌ شود. از دیگر خواص پتاسیم می‌ توان به تنظیم ضربان قلب اشاره کرد.

تحقیقات نشان می‌ دهد کسانی که رژیم غذایی سرشار از پتاسیم دارند، کمتر از دیگران در معرض سکته مغزی، پوکی استخوان و نارسایی کلیه‌ ها قرار می‌ گیرند.
 
۲. مصرف پلانتین باعث عملکرد بهتر دستگاه گوارش می‌ شود
فیبر تأثیر بسزایی بر عملکرد دستگاه گوارش و متعادل نگه‌ داشتن آن دارد. یک فنجان پلانتین تقریبا حاوی ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر است که معادل با یک‌ پنجم فیبر موردنیاز روزانه است. پلانتین با فیبر بالایی که دارد، اگر در کنار دیگر ترکیبات در غذا استفاده شود، فرایند جذب و هضم آن را بهتر می‌ کند.

تحقیقات نشان داده است که مصرف پلانتین راهکاری مؤثر و عالی برای درمان یبوست، و کاهش درد و ناراحتی ناشی از هموروئید (بواسیر) است.

به‌ علاوه با مصرف آن می‌ توان به درمان اختلال‌ های مرتبط با دستگاه گوارش، مثل دیورتیکولیت (نوعی التهاب که بیشتر در روده بزرگ اتفاق می‌ افتد) کمک کرد.

جذب فیبر علاوه بر خواص یاد شده احساس سیری را هم طولانی‌ تر می‌ کند. به همین سبب، کسانی که از چاقی یا اضافه‌ وزن رنج می‌ برند، می‌ توانند از پلانتین برای کمتر کردن خوراک روزانه استفاده کنند.

فیبر محلول همچنین باعث پایین‌ آمدن سطح کلسترول و فشارخون می‌ شود؛ در پی این خاصیت، خطر ابتلا به نارسایی قلبی کاهش پیدا می‌ کند.

از دیگر خواص فیبر می‌ توان به تنظیم و تثبیت سطح قند خون اشاره کرد.
 
۳. تعداد رادیکال‌ های آزاد مضر را کاهش می‌ دهد
رادیکال‌ های آزاد هنگام تجزیه‌ شدن مواد خوراکی در بدن تولید می‌ شوند، همین‌ طور زمانی که در معرض عناصر مضری مثل تنباکو یا تشعشعات قرار می‌ گیریم.

ازجمله زیان‌ های رادیکال آزاد برای بدن می‌ توان به پیری زودرس، سرطان و افزایش خطر بروز برخی اختلال‌ ها اشاره کرد.

ویتامین C آنتی‌ اکسیدانی است که از بدن در برابر این رادیکال‌ ها دفاع می‌ کند.

یک فنجان پلانتین بیشتر از ۳۵ درصد ویتامین C موردنیاز روزانه بدن را تأمین می‌ کند و یکی از منابع غنی این ویتامین است.

بدن به‌ طور طبیعی قادر به تولید یا ذخیره ویتامین C نیست (اضافات آن ازطریق ادرار دفع می‌ شود). نظر به این مسئله، جذب میزان توصیه‌ شده از این ویتامین در طول روز اهمیت بیشتری پیدا می‌ کند.

ویتامین C یکی از تأثیر گذارترین ویتامین‌ های مورد نیاز بدن است. این ویتامین نقش بسزایی در رشد و ترمیم بافت‌ های آسیب‌ دیده در تمامی نقاط بدن دارد.

ویتامین C یکی از ترکیبات موردنیاز برای شکل‌ گیری پروتئینی است که باعث ایجاد و ترمیم پوست، تاندون‌ ها، رباط‌ ها و رگ‌ ها می‌ شود.

این ویتامین به تقویت و تثبیت غضروف، تقویت استخوان و دندان‌ ها هم کمک می‌ کند.
 
۴. باعث عملکرد بهتر و مؤثرتر دستگاه ایمنی می‌ شود
مصرف پلانتین به‌ عنوان میان‌ وعده انتخاب مناسبی برای تقویت عملکرد دستگاه ایمنی است. پلانتین ۳۶ درصد از ویتامین A موردنیاز روزانه را در خود دارد.

این ویتامین نیز آنتی‌ اکسیدانی قدرتمند است. در کنار ویتامین C به تقویت دستگاه ایمنی کمک می‌ کند و از بدن در برابر بسیاری از بیماری‌ ها محافظت می‌ کند.

تعدادی از پاسخ‌ دهی‌های مهم در دستگاه ایمنی هم به‌کلی متکی بر ویتامین A هستند.

ویتامین A نقش بسزایی در رشد سلول‌ های پوست و سلامت آن ایفا می‌ کند. حضور آن برای التیام‌ یافتن زخم‌ ها هم مهم و حیاتی است.

ریشه آلرژی و حساسیت در درجه اول واکنش بیش از حد سلول‌ های بدن به برخی مواد خوراکی است. این واکنش آلرژیک موجب التهاب می‌ شود.

جذب کافی ویتامین A تأثیر رادیکال‌ های آزاد را خنثی و از التهاب ناشی از این واکنش جلوگیری می‌ کند.

ویتامین A بر سلامت چشم و بینایی بهتر، به‌ ویژه زمانی که نور کم باشد، هم تأثیر گذار است.
 
۵. به عملکرد بهتر مغز کمک می‌ کند
ویتامین ‌B6 یا پیریدوکسین تعدادی از انتقال‌ دهنده‌ های عصبی را تولید می‌ کند که وظیفه منتقل‌کردن اطلاعات، از یک سلول به سلول دیگر را دارند.

یک فنجان پلانتین می‌ تواند تا ۲۴ درصد از ویتامین B6 موردنیاز روزانه را تأمین کند.

از جمله خواص ویتامین B6 می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمک به ترشح و تولید هورمون‌ هایی مثل سروتونین و نوراپینفرین (نورآدرنالین) که باعث تثبیت خلق‌ و خو می‌ شوند و از تغییر ناخواسته آن جلوگیری می‌ کنند.

کمک به ترشح و تولید هورمون ملاتونین که باعث تنظیم ساعت بیولوژیک بدن می‌ شود.

تأثیر دیگر ویتامین B6 بر بدن، کنترل سطح هموسیستئین است. اسیدآمینه‌ ای که در بروز نارسایی قلبی و آسیب‌ رساندن به دستگاه عصبی نقش دارد.

پایین‌ ماندن سطح این اسیدآمینه با جذب کافی ویتامین B6 به‌طور روزانه باعث سلامت رگ‌ های بدن می‌ شود و آنها را از معرض آسیب‌ دیدگی در امان نگه می‌ دارد.

ویتامین B6 موجود در پلانتین یکی از ۸ ویتامین گروه B است. این ویتامین به سوخت‌ و ساز بهتر چربی و به‌طور کلی تبدیل غذا به انرژی در بدن هم کمک می‌ کند. ویتامین B6، به‌ مانند ویتامین A برای سلامت چشم هم مفید است و از بروز اختلال‌ هایی مثل تباهی لکه‌ زرد چشم جلوگیری می‌ کند.

نتیجه همکاری این ویتامین با ویتامین B12 تولید گلبول‌ های قرمز خون و گلبول‌ های سفید مورد نیاز دستگاه ایمنی است. جذب میزان بیشتری از ویتامین B6 در طول روز برای کاهش خطر بروز یا پیشگیری از نشانه‌ های آرتروز روماتیسمی مفید است.
 
۶. پلانتین منبعی غنی از منیزیم است
رژیم‌ های غذایی امروزی و فراوری بیش از حد محصولات کشاورزی، کمبود منیزیم را به اختلال نسبتا رایجی تبدیل کرده‌ اند.

حدود ۱۶ درصد از منیزیم مورد نیاز روزانه بدن در پلانتین موجود است. جذب کافی منیزیم مورد نیاز به‌ ویژه به این سبب اهمیت دارد که این ماده مغذی، بر بیش از ۳۰۰ واکنش زیست‌ شیمیایی در بدن تأثیرگذار است.

منیزیم به شیوه‌ های مختلف به سلامت بدن کمک می‌ کند. از تنظیم فشارخون گرفته تا پیشگیری از بروز پوکی استخوان. منیزیم به جذب بهتر و بیشتر کلسیم کمک می‌ کند؛ به این سبب برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است.

به‌ علاوه با بهبود سوخت‌ و ساز کربوهیدرات و تنظیم انسولین به کنترل میزان قند خون، و کاهش خطر بروز دیابت نوع ۲ هم کمک می‌ کند.

سردردهای میگرنی، بی‌ خوابی و افسردگی از دیگر اختلالاتی هستند که با مصرف منیزیم می‌ توان به تخفیف علائم‌ شان کمک کرد.
 
۷. پیشگیری از زخم‌ شدن اندام‌ های داخلی به‌ خاطر مصرف آسپیرین
بر اساس نتایج یکی از تحقیقاتی که در این باره صورت گرفت، پودر پلانتین خشک‌ شده تأثیر قابل‌ ملاحظه‌ ای بر التیام‌ یافتن زخم معده ناشی از مصرف آسپیرین داشته است.

کسانی که به‌ خاطر آرتروز روماتیسمی و دردهای مزمن مجبور به استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی هستند، بیشتر از دیگران در معرض زخم معده قرار می‌ گیرند. طبق نتایج تحقیق یادشده، با مصرف پودر پلانتین خشک‌ شده می‌ توان به رشد لایه داخلی معده و بهبود آن کمک کرد.
 

انواع پلانتین بسته به مرحله رسیدگی

به‌ طور کلی، پلانتین بسته به میزان رسیدگی به ۳ نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌ شود:
 
پلانتین سبز
در این مرحله قسمت داخلی پلانتین تا حدودی سفت است و برای جداکردن پوست آن به چاقو نیاز است. پلانتین سبز، مثل سیب‌ زمینی سرشار از نشاسته است و چندان شیرین نیست. این نوع برای درست‌ کردن چیپس پلانتین ایدئال است.
 
پلانتین زرد
در این مرحله پلانتین نسبت‌ به مرحله قبل کمی شیرین‌ تر و رسیده‌ تر می‌ شود. بسیاری افراد از این نوع برای درست‌ کردن پلانتین سرخ‌ شده استفاده می‌ کنند.

پختن، گذاشتن در فر و کبابی‌ کردن دیگر روش‌ های مصرف پلانتین زرد هستند.
 
پلانتین سیاه
وقتی پوست پلانتین سیاه می‌ شود، هنوز هم قابل‌ خوردن است و نباید فکر کنید فاسد یا خراب شده است. پلانتین در این مرحله به شیرین‌ ترین و رسیده‌ ترین حالت می‌ رسد. معمولا آن را کمی می‌ پزند و برای تهیه دسر استفاده می‌ کنند.

به‌ مانند هر میوه دیگری، اگر بلافاصله پس از خرید قصد استفاده از پلانتین را ندارید، بهتر است یکی از انواع کمتررسیده آن را تهیه کنید.

وقتی پلانتین کاملا برسد، به‌سرعت فاسد می‌ شود، دقیقا مثل موز.
 

طریقه آماده‌کردن پلانتین برای استفاده

وقتی پلانتین را خریدید و به خانه آوردید، می‌توانید با دنبال‌کردن مراحل زیر، برای استفاده آماده‌ اش کنید:

میوه‌ها را بشویید.

سر و ته آنها را با چاقو ببرید.

روی پوست میوه شکاف‌ های طولی ایجاد کنید (مراقب باشید خیلی عمیق نشوند).

با چاقو پوست را بگیرید، شبیه به موقعی که پوست هویج را می‌ گیرید.

باقی‌ مانده‌ های پوست را از روی میوه بگیرید.

می‌ توانید میوه را حلقه‌ حلقه کنید یا هر جور دیگری که دوست دارید برش بزنید و استفاده کنید.

با بخارپز کردن یا قراردادن پلانتین در آب‌ جوش هم می‌ توانید پوست آن را به‌ سادگی بلند کنید.

اگر میوه کاملا رسیده باشد، شاید بتوانید پوست آن را مثل موز بلند کنید، اما در بیشتر مواقع این‌ طور نیست و پوست برای این کار بیش از حد سفت است.
 

روش‌ های مصرف پلانتین

پلانتین را می‌ توان به روش‌ های مختلف مصرف کرد. در ادامه، تعدادی از این روش‌ها را معرفی می‌ کنیم:

پختن، کباب‌ کردن و سرخ‌ کردن

تکه‌ تکه‌ کردن به قطعات کوچک یا تهیه پوره از آن و استفاده در سوپ یا خورش

بخارپز کردن برای نوزادان و سالمندان

خشک‌ کردن و تهیه آرد از آن؛ می‌ توان این آرد را با شیر ترکیب کرد و به نوزادان داد

در کشور پرو نوشیدنی‌ ای درست می‌ کنند به اسم «چاپو» که ترکیبی است از پلانتین پخته‌ شده، آب و چاشنی‌ های دیگر

سرخ‌ کردن پلانتین مثل سیب‌ زمینی و مصرف آن به‌عنوان میان‌ وعده

استفاده از پلانتین برای درست‌کردن ادویه کاری هم رایج است
 

مصارف قسمت‌ های مختلف درخت پلانتین و پوست آن

همان‌ طور که گفتیم، پلانتین درخت دارد و قسمت‌ های مختلف درخت آن هم مصارف و مزایایی دارد. مثلا برگ‌ های درخت پلانتین در مقایسه با برگ درخت موز قوی‌ تر و بزرگ‌ تر هستند و می‌ توان از آنها برای طعم‌ دار و عطردار کردن غذاهای مختلف استفاده کرد.

در آمریکای شمالی و جنوبی و آفریقا، برای تهیه بعضی غذاها مواد و ترکیبات را در حین پخت در برگ‌ های درخت پلانتین می‌ پیچانند تا کنار هم باقی بمانند و طعم‌ شان را به یکدیگر بدهند.

بخش مهم بسیاری از مراسم‌ های مذهبی آیین هندو، استفاده از برگ درخت پلانتین است. پیروان آیین هندو، از این برگ‌ ها به‌ عنوان بشقاب خوراکی‌ های‌ شان استفاده می‌ کنند تا کمی طعم این برگ‌ ها به غذا منتقل شود.

جوانه‌ های گیاه پلانتین را هم همراه با میوه برداشت می‌ کنند. این جوانه‌ ها شبیه‌ به پیاز لایه‌ لایه هستند و از آنها برای تهیه سالاد و ادویه کاری استفاده می‌ شود. فیبر زیاد موجود در جوانه‌ ها آنها را به انتخاب مناسبی برای درمان یبوست تبدیل می‌ کند.

مردم محلی از شربت تهیه‌ شده از این جوانه‌ ها برای کاهش درد ناشی از نیش مار، سنگ کلیه و زخم معده استفاده می‌ کنند.

پوست میوه پلانتین هم مصارف خوراکی دارد. طبق یکی از تحقیقات، آرد تهیه‌ شده از پوست پلانتین حاوی فیبر است که خواص آنتی‌ اکسیدانی دارد و می‌ توان از آن برای تهیه شیرینی‌ جات مختلف استفاده کرد.

امروزه در صنعت تهیه چیپس از پلانتین، پوست آن دور ریز زیادی دارد. با این اطلاعات جدید، می‌ توان از آن دور ریزها هم استفاده کرد.
 

تاریخچه پلانتین

اولین اشاره‌ های به‌ جامانده درباره پلانتین در تاریخ، به حدود ۲۵۰۰ سال پیش برمی‌ گردد. حتی در تاریخ‌ نگاری‌ های دوران یونان باستان درباره سفر اسکندر مقدونی به هند، به این میوه اشاره شده است. او به‌ قدری از پلانتین خوشش آمد که دستور داد در اقامتگاه‌ های ساحلی‌ اش در آفریقا از آن بکارند.

لینو، گیاه‌ شناس سوئدی، در قرن هجدهم خانواده موز و پلانتین را نام‌ گذاری کرد. او اسم «موزا» را با الهام از نام حضرت موسی (تلفظ موسی در زبان انگلیسی moses، مُوزِز است) انتخاب کرد. لینو ابتدا به پلانتین نامِ «پارادایزیاکو» (paradisiaco) را داده بود؛ چون می‌ گفت درخت آن متعلق به بهشت است (این نام را از پارادایز انگلیسی گرفت: paradise).

درخت‌ های پلانتین و موز، در اصل، بومیِ جزیره‌ های جنوب‌ شرقی آسیا بوده‌ اند. به‌ مرور، کاشت آنها به دیگر نقاط جهان هم سرایت کرده است و امروزه در بیشتر مناطق استوایی جهان یافت می‌ شوند. در حال حاضر، تولیدکنندگان اصلی پلانتین برخی کشورهای آفریقایی مثل اوگاندا، رواندا، غنا و نیجریه هستند.

این کشورها حدود ۷۰ میلیون جمعیت دارند و ۲۵ درصد از کل انرژی غذایی موردنیازشان را با پلانتین و موز تأمین می‌ کنند.
 

نگرانی‌ هایی درباره مصرف این میوه

بعضی از مردم به موز و پلانتین حساسیت نشان می‌ دهند. علائم واکنش آلرژیک ناشی از مصرف پلانتین بلافاصله یا تا ۱ ساعت پس از مصرف ظاهر می‌ شوند.

این علائم متفاوت از دیگر آلرژی‌ های غذایی نیستند: علائمی مثل خارش و متورم شدن لب‌ ها، زبان و گلو، کهیر و مشکل در تنفس.

کربوهیدرات موجود در پلانتین زیاد است و مصرف آن در کنار برخی مواد خوراکی، می‌ تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون شود. به همین سبب، کسانی که از دیابت رنج می‌ برند، باید هنگام مصرف آن کمی محتاط‌تر باشند.
 

مقایسه پلانتین با موز

اول از همه این نکته را باید در نظر داشته باشیم که طعم پلانتین با موز خیلی متفاوت است. موزهای زردرنگی که همه می‌ شناسیم، شیرین و خوشمزه‌ اند؛ همچنین، مثل میوه‌ های دیگر هستند. وقتی می‌ رسند، بی‌ آنکه کار بخصوصی روی‌ شان انجام دهیم، مصرف‌ شان می‌ کنیم.

این در حالی است که از پلانتین بیشتر به‌ عنوان یکی از ترکیبات غذاهای مختلف استفاده می‌ شود، چیزی شبیه‌ به سیب‌ زمینی با نشاسته زیاد.

نکته دیگر اینکه پلانتین در مقایسه با موز معمولا بزرگ‌ تر و سفت‌ تر است. راجع‌ به رنگ آن هم پیش‌ تر صحبت شد. پلانتین وقتی برسد، تا حدودی زردرنگ می‌ شود. در این زمان، امکان اشتباه‌ گرفتن آن با موز از همیشه بیشتر می‌ شود.
 

بررسی شباهت‌ های پلانتین با موز

هر دوی این میوه‌ ها در یک گروه طبقه‌ بندی شده‌ اند و از لحاظ ظاهری هم بسیار شبیه‌ به یکدیگرند. از این دو مسئله که بگذریم، ازلحاظ مواد مغذی موجود هم تا حدود زیادی با هم شباهت دارند. هم پلانتین و هم موز سرشار از تعدادی از مهم‌ ترین مواد مغذی هستند مثل پتاسیم، منیزیم، ویتامین C، فیبر و ترکیبات آنتی‌ اکسیدانی. در جدول زیر، این شباهت دقیق‌ تر بررسی شده است.

میزان مواد مغذی موجود در ۱۰۰ گرم پلانتین و موز (تقریبا نصف فنجان).
 
ماده مغذی موز پلانتین
کالری ۸۹ ۱۱۶
کربوهیدرات ۲۳ گرم ۳۱ گرم
فیبر ۳ گرم ۲ گرم
پتاسیم ۳۵۸ میلی‌ گرم ۴۶۵ میلی‌ گرم
منیزیم ۲۷ میلی‌ گرم ۳۲ میلی‌ گرم
ویتامین C ۹ میلی‌ گرم ۱۱ میلی‌ گرم

هر دو منبع غنی از کربوهیدرات مرکب یا پیچیده هستند. میزان کربوهیدرات موجود در ۱۰۰ گرم پلانتین و ۱۰۰ گرم موز به‌ ترتیب ۳۱ و ۲۳ گرم است؛ البته این میزان بسته‌ به مرحله رسیدگی میوه‌ ها می‌ تواند کمتر یا بیشتر شود.

تنها تفاوت اینکه کربوهیدرات موجود در پلانتین بیشتر متشکل از نشاسته است؛ حال آنکه در موز کربوهیدرات بیشتر متشکل از شکر است.

از دیگر شباهت‌ های‌ شان ازحیث مواد مغذی می‌ توان به کالری موجود در این‌ دو اشاره کرد که از این لحاظ تقریبا معادل با هم هستند.

هیچ‌ کدام هم منبعی غنی از چربی یا پروتئین به شمار نمی‌ روند.
 

بررسی شباهت‌ های موز با پلانتین ازلحاظ خواصی که برای سلامتی دارند

از آنجایی که مواد مغذی موجود در این دو میوه تا حدود زیادی شبیه به هم است، خواص‌ شان برای سلامتی هم تقریبا یکسان می‌ شود.

خواصی را که برای پلانتین در بخش‌ های پیشین برشمردیم، تا حدود زیادی می‌ توان به موز هم بسط داد. مثلا پتاسیم زیاد موجود در این دو میوه خطر ابتلا به نارسایی قلبی را کاهش می‌ دهد یا فیبر زیادشان باعث تقویت عملکرد دستگاه گوارش می‌ شود. خواصی که برای سلامتی دارند، نقطه‌ اشتراک دیگر این دو میوه است.
 

بررسی تفاوت روش‌ های مصرف پلانتین و موز در آشپزی

عمده‌ ترین تفاوت میان این دو میوه روش مصرف‌ شان در آشپزخانه است. در بعضی کشورها به پلانتین لقب «موز پختنی» و به گونه شیرین‌ تر که همان موز باشد لقب «موز دسر» داده‌ اند.

موز طعم شیرین و دل‌ چسبی دارد؛ از این‌ رو معمولا بعد از تهیه دسرها دست‌ نخورده به آنها اضافه می‌ شود یا نهایتا از آن به‌ عنوان یکی از ترکیبات لایه‌ های کیک استفاده می‌ کنند. علاوه بر این، مثل میوه‌ های دیگر مانند پرتقال و سیب، همان‌ طور که هست هم خورده می‌ شود.

وضعیت پلانتین کاملا متفاوت است. پلانتین سرشار از نشاسته، و خام و سفت است. به‌ علاوه پوست آن خیلی ضخیم‌ تر از موز است.

با توجه به طریقه استفاده از پلانتین در آشپزی، می‌ توان گفت که این خوراکی بیشتر به خانواده سبزیجات شباهت دارد تا میوه‌ جات.

شکر کمتر موجود در پلانتین در مقایسه با موز، آن را به گزینه محبوبی برای استفاده در بعضی انواع غذاها تبدیل کرده است.

پلانتین هم شبیه به موز است. ابتدا سبزرنگ است؛ هرچه رسیده‌ تر می‌ شود، به‌ سمت رنگ قهوه‌ ای تیره و مشکی می‌ رود و شیرین‌ تر می‌ شود.

در هر مرحله از رسیدگی، روش پخت و استفاده از آن تا حدودی متفاوت است. در بخش‌ های قبلی مطلب به‌ تفکیک هر مرحله به این روش‌ ها اشاره کردیم.

تنها نکته اینکه پلانتین، برخلاف موز که معمولا دست‌ نخورده استفاده می‌ شود، باید طبخ شود. بسته‌ به غذای موردنظر، این طبخ‌ شدن می‌ تواند متفاوت باشد.

پختن، سرخ‌کردن، تهیه چیپس از جمله روش‌ های محبوب استفاده از پلانتین هستند.
 

موز سالم‌ تر است یا پلانتین؟

نمی‌ توان مفید بودن یکی را به دیگری برتری داد. هر دوی این میوه‌ ها مواد مغذی بسیاری دارند و برای سلامتی مفید هستند.

فقط اگر راجع به سطح قند خون نگران‌ اید، مراقب استفاده از این دو میوه باشید. هم پلانتین و هم موز، حاوی کربوهیدرات هستند.

این ماده در افزایش سطح قند خون نقش دارد (به‌ ویژه موز که کربوهیدراتش بیشتر متشکل از شکر است).


منبع: سایت چطور