شخصیت افراد حساس و زود رنج

مثلاً اگر به راحتی از کوره در می رویم، یا نسبت به درد سریع واکنش نشان می دهیم، یا سعی می کنیم از فیلم ها یا برنامه های تلویزیونی خشن دوری کنیم، احتمالاً بیش از حد حساس هستیم. اگر خلق و خو و حال و هوای افراد دیگر روی ما تأثیر می گذارد یا سریعاً تحت تأثیر موقعیت های ناراحت کننده قرار می گیریم هم باز جزء این دسته هستیم.

نمی توان گفت بیش از حد حساس بودن بد، خوب، سالم یا ناسالم است؛ این هم یک نوع روحیه است و هر چقدر بیشتر در مورد افراد حساس بدانیم، بهتر می توانیم با این افراد و موقعیت های دور و برمان کنار بیاییم.

چه یکی از نزدیکان مان این روحیه را داشته باشد یا فکر می کنیم که خودمان جزء این دسته افراد هستیم، آگاهی درمورد این خصوصیت رفتاری کمک خیلی زیادی در روابط و زندگی مان به ما می کند. به این روش می توانیم بهتر با این دسته افراد ارتباط برقرار کنیم چون احساس شان را بهتر می فهمیم.

البته این افراد را نباید با افراد درونگرا یا حتی خجالتی اشتباه بگیریم، گرچه شباهت هایی بین آنها وجود دارد. این افراد سیستم عصبی بسیار حساس تری دارند که وضعیتی فیزیولوژیکی و در عین حال روانی است. اصولاً افراد بیش از حد حساس نسبت به محرک های خارجی صدا، تصویر یا حتی لرزش ها حساس تر هستند. افراد درونگرا به این اندازه حساس نیستند.1
 

علت زودرنج بودن

برخی افراد زود رنج و حساس هستند. افراد در برابر مشکل و ناراحتی واکنشهای مختلفی را بروز می دهند. به عنوان مثال برخی پرخاش کرده، بعضی به گریه می افتند و افرادی هم قهر می کنند و بروز این عکس العملها در افراد با هم فرق دارد و به شخصیت فرد بستگی دارد.

افرادی هستند که حساس بوده و زودرنج هستند و عواطفشان رقیق تر بوده که در برابر مشکل و ناراحتی بسیار زود ناراحت می شوند و از خود نمی توانند دفاع کنند. علت ایجاد این حساسیت های زیاد و زود رنج بودن به شخصیت فرد، ژنتیک، یادگیری و تربیت فرد در دوران کودکی باز گشت می کند.2
 

خصوصیات ظاهری افراد بیش از حد حساس

-در اعمال حرکتی مهارت دارند.

-بیشتر تحت تأثیر کافئین هستند.

-افراد بیش از حد حساس در ثابت ماندن مهارت دارند.

-نیمکره راست مغز افراد بیش از حد حساس قوی تر است، خلاق تر هستند.

-کندتر از محرک های شدید ریکاور می شوند.

افراد بیش از حد حساس شدیداً تحت تأثیر نور، رایحه های عجیب، صداهای ناهنجار و بلند هستند. سریع از کوره در می روند، افراد بیش از حد حساس عصبانیت هایشان خیلی کند فروکش میکند، و خستگیشان هم از روزهای پرمشغله آرامتر در می رود. افراد بیش از حد حساس به اندازه افراد عادی تاب تحمل ندارند.

آنها حتی می توانند فکر دوستان و اعضای خانواده شان را هم بخوانند. حتی می توانند شخصیت و خصوصیات افراد غریبه را هم تشخیص دهند.1
 

در برخورد با اینگونه افراد چه باید کرد؟

۱- باید به فرد مورد نظر بفهمانید که نباید فکر کند دچار مشکل است . تنها او نیست که با این مسأله روبرو ست،افراد دیگر هم تا حدودی این حالت را تجربه کرده‌اند. آن چه خطرناک است و جای نگرانی دارد، باقی ماندن در این حالت است.

۲- او باید بداند «زودرنجی» قابل کنترل است؛ بخشی از آن بر اثر بالا رفتن سن و کسب تجربه و پختگی بیشتر، و بخشی دیگر نیز بر اثر مراقبت‌های ویژه، کمتر می گردد. به طور طبیعی باید به گونه‌ای برنامه ریزی نمایید که حالت زودرنجی پس از مدت زمان کوتاهی در او خاموش شود و گرنه ممکن است در دراز مدت، مشکلات بسیاری را به دنبال داشته باشد،‌ که از جمله آنها اعتماد به نفس ضعیف، افسردگی، یأس و ناامیدی و... می‌باشد.

۳- کاهش انتظارات از دیگران؛ عزّت و سربلندى انسان در گرو عدم درخواست هاى مکرّر از دیگران است. تا مى تواند به خود متکى باشد و به آنچه هست و دارد، اکتفا کند.

۴- اعتماد به نفس و داشتن روحیه خودباوری، بخشی از عوامل موفقیّت او محسوب می‌شود؛ لذا سعی کنید اعتماد به نفس او را تقویت کنید ( مثلا شرایطی فراهم کنید تا خودش را باور کند، استعدادهایش را هر چه بیشتر بشناسد، کمک کنید تا خود را مثبت ارزیابی کند، شکست ها و گذشته های ناموفق را فراموش کند، با کسی او را مقایسه نکنید و ... شما می توانید به او نکات مثبت شخصیتی‌اش را یاداوری کنید و به او کمک کنید تا به درک درستی از خود برسد).

۵- بینش مثبت نسبت به دیگران؛ ممکن است علّت رنجش او از دیگران این باشد که نسبت به آنها دید منفی داشته و فکر می کند همه مخالف اوهستند واو را دوست ندارند، این تصور باعث می‌شود که بدون دلیل از دیگران برنجد. سعی کنید نگرش او را نسبت به دیگران تغییر دهید طوریکه بپذیرد همه او را دوست دارند و اگر هم در مواردی به او تذکر می‌دهند یا سخت می‌گیرند،‌ از آن جهت است که او برای آ‌ن‌ها مهم هست و همه نگران حال او هستند و از باب دلسوزی به او تذکر می‌دهند.

۶- او را متوجه پیامدهای منفی حالت حساسیت و رنجش از دیگران کنید؛ از او سؤال کنید که با حساسیت و رنجش از دیگران چه چیزی نصیبش می شود؟ آیا به این فکر کرده که آدم عاقل هیچ گاه در زندگی کار بیهوده انجام نمی دهد؟ اکنون درباره این حساسیت و رنجش باید فکر کند ببیند چه چیزی به او می دهد. آیا این، غیر از افسردگی و ضعف اعصاب و سرخوردگی چیزی برای او داشته است؟! آیا عاقلانه است که اجازه ورود چنین حسی را به خود بدهد؟ به او یادآوری کنید که توانمندی های زیادی دارد و حتما می تواند با اراده قوی جلوی ورود این حس به وجودش را بگیرد و به ان ورود ممنوع بگوید.امتحان کند؛ ضرری ندارد.

۷- در گفتگوهای دوستانه شرکت کرده و با ذکر لطیفه هایی زیبا وخنده دار جمع دوستان را رونق بیشتری ببخشد. سعی کند همیشه شاد و خندان باشد.

۸- از سوء ظن به دیگران اجتناب کند. رفتار دیگران را حمل بر صحت کند و تفسیر بدبینانه از رفتار دیگران نسبت به خود نکند.

۹- خود را تافته جدابافته نداند، سعی کند با دیگران بیشتر معاشرت داشته باشد.

۱۰- اشتباهات دیگران را بپذیرد و خطاهای آنها را عفو کند و همه رفتارهای دیگران را تعمدی علیه خود تفسیر نکند، بلکه با خود بگوید همان طور که من گاهی اوقات اشتباه می کنم و بدون عمد رفتار نابجایی ممکن است انجام دهم، دیگران نیز ممکن است چنین رفتارهایی را مرتکب شوند.

۱۱- شخصیت خود را یک شیشه بلورین و شکستنی فرض نکند که با کوچکترین ضربه آسیب پذیر شود.

۱۲- واقع بین باشد، یعنی پذیرش واقعیت ها و نگاه واقع بینانه به حوادث و افراد.

۱۳- زیاد صلوات بفرستد. ذکر صلوات و استمرار آن در کاهش تنش های روحی و خوش خلقی مؤثر است.

۱۴- اجتناب از منفی بافی و افکار منفی.

۱۵- مثبت نگری در زندگی و مرور جنبه های مثبت زندگی و موفقیت هایی که علیر غم مشکلات، تا به حال داشته است.

۱۶- اجتناب از تنهایی و بیکاری.

۱۷- شرکت در مجالس دعا و سایر مجالس مذهبی.

۱۸- به رفتارها و حالاتى که از افراد سر مى زند و او را عصبانى مى کند، بى توجه باشد. براى مثال اگر کسى با حرف ناروا او را بر مى افروزد، از شنیدن و گوش سپردن به سخنان وى بپرهیزد و یا محیط را ترک کند. به گفته هاى او توجه نکرده و آنها را در ذهن خود مرور نکند. نسبت به دیگر اعمال فیزیکى و رفتارهاى پرخاشگرانه و تحریک کننده نیز همین طور واکنش نشان دهد و راه بى توجهى و سهل گیرى را پیش گیرد.

۱۹- یک نفر محرم اسرار براى خود برگزیند. این رابطه نزدیک و صمیمانه، باید به گونه اى باشد که بتوان در مورد موضوعات مختلف با او درد دل کرد و حتى بدون اینکه احساس کند وقت او را تلف کرده ، به او تلفن بزند و موضوع را با وى در میان گذارد. در این صورت است که با پدید آمدن هرگونه مشکل جسمى یا روانى، مى توان با تکیه کردن به او و بیان مشکل خود، احساس آرامش کرده و پشتوانه روانى برای خود داشت.

۲۰- شوخ طبع باشد و احساسات منفى و تندش را نسبت به دیگران با تمرین به احساسات مثبت تبدیل کند. البته نباید شوخ طبعى حالت تهاجمى به خود گیرد و از طریق شوخى و خندیدن به شکست هاى دیگران، به گونه پرخاشگرى بروز داده شود و با شوخى هاى آزار دهنده و متلک هاى غیراخلاقى یا ضد اخلاقى به انتقام جویى از دیگران پرداخت.

۲۱- سعی کنید کتبی که در زمینه ارتباط مؤثر وجود دارد برای ایشان تهیه کنید تا بتوانند اطلاعات خود را در زمینه آداب معاشرت و توانایى برقرارى روابط مناسب و اسلامى را در خود افزایش دهند.3

پینوشتها
1.www.parvaresheafkar.com
2.www.beytoote.com
3.www.porseman.com