هرآنچه که باید راجع به اهدای خون بدانیم

اهدای خون، اهدای زندگی

اهدای خون مساوی است با اهدای فرصت زندگی دوباره به انسانی دیگر. بیماری‌ها و شرایط بسیاری باعث می‌شود تا زندگی یک انسان در گرو دریافت خون باشد. همه ما می‌توانیم با اهدای خون، زندگی یک انسان را از مرگ نجات دهیم. اهدای خون، فرصتی دوباره برای زیستن است.

فراموش نکنید که جمعیت آماری برخی گروه‌های خونی در مقایسه با گرو‌های خونی دیگر، کمتر است. به همین دلیل تامین خون موردنیاز برای آن‌ها در مدت‌زمان کم میسر نخواهد بود. به شما توصیه می‌کنیم که در صورت امکان، در زمان‌های مختلف سال برای اهدای خون به مراکز سازمان انتقال خون مراجعه کنید تا جان افراد بسیاری را نجات دهید.1
 

تاثیر اهدای خون در درمان بیماری‌ها و سلامت انسان

انتقال خون در درمان و پیشگیری از بیماری‌های مختلف موثر است. افرادی که میزان آهن خونشان زیاد است و به بیماری هموکروماتوز مبتلا هستند، با خون دادن می‌توانند میزان آهن بدن را کنترل کنند. از طرفی اهدای خون به درمان مشکلات قبلی و عروقی نیز کمک می‌کند. به این صورت که با کاهش میزان آهن خون، غلظت خون کاهش می‌یابد و احتمال گرفتگی عروق هم پایین می‌آید.

افزایش کلسترول خون با بروز بسیاری از بیماری‌های قلبی مساوی است. با خون دادن منظم، می‌توان کلسترول خون را پایین نگه داشت و از رسوب چربی در رگ‌های خونی جلوگیری کرد. با باز شدن رگ‌ها، احتمال سکته قلبی هم کاهش می‌یابد. 

می‌توان گفت مهم‌ترین تاثیر جسمی خون دادن، روی سیستم قلبی و عروقی بدن است.1

مراحل اهدای خون

برای اهدای خون ، باید غربالگری سلامتی انجام شود . یک پرستارآموزش دیده این معاینه و غربالگری را انجام می دهد. معمولا موارد زیر در فرد متقاضی اهدای خون بررسی می گردد:

نبض

فشار خون

دمای بدن

سطح هموگلوبین

این معاینه فیزیکی رایگان می تواند بینشی عالی در مورد سلامتی شما ارائه دهد. این کار می تواند به طور موثری مشکلاتی را که می تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای یا عوامل خطرزا برای برخی بیماری ها باشد ، تشخیص دهد.

خون شما همچنین برای بررسی چندین بیماری مورد آزمایش قرار خواهد گرفت . این آزمایشات شامل موارد زیر است :

هپاتیت B

هپاتیت C

اچ آی وی

ویروس نیل غربی

سیفلیس

تریپانوزوما کروزی.2

شرایط اهدای خون

حداقل سن 18 سال تمام و حداکثر 60 سال (اهداکنندگان مستمر تا 65)

حداقل وزن 50 کیلوگرم

فواصل اهدا خون هر 8 هفته یکبار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یکسال برای آقایان از 4 بار و برای خانم ها از 3بار تجاوز ننماید .

همراه داشتن اصل کارت شناسایی (شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه و برای اهداکنندگان بار اول کارت ملی الزامی می باشد).2
 

فواید اهدای خون

اهدای خون نه‌تنها باعث رضایت و آرامش درونی انسان می‌شود، بلکه روی جسم و سلامت بدن نیز تاثیرات خوبی می‌گذارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
 

سرطان

اهدای خون در کاهش احتمال ابتلا به سرطان موثر است. زیرا اهدای خون نوعی پاک‌سازی بدن محسوب می‌شود.
 

قلب

اگر میزان آهن موجود در بدن زیاد باشد، با انتقال خون می‌توان این مقدار را کاهش داد. افزایش آهن در رگ‌ها باعث تجمع جربی در عروق شده و در نتیجه احتمال گرفتگی رگ و بروز مشکلات قلبی افزایش می‌یابد. با اهدای خون امکان ابتلا به بیماری‌های قلبی تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. 
 

کبد

کنترل میزان آهن خون می‌تواند سلامت کبد را تضمین کند. تجمع این ماده در کبد می‌تواند در طولانی‌مدت باعث بروز سیروز کبدی شود. 
 

کنترل وزن

هر دفعه خون دادن باعث سوختن ۶۵۰ کالری می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که انتقال خون یک روش موثر برای کنترل یا کاهش وزن محسوب می‌شود.1
 

عوارض اهدای خون

مهم‌ترین عوارض اهدای خون عبارت است از:
 

ریزش مو

معمولا افرادی که به کم‌خونی مبتلا هستند دچار این عارضه می‌شوند.
 

کبودی پوست

کبودی یا تجمع خون زیر پوست در مکان تزریق ممکن است دیده شود.
 

سرگیجه

معمولا به‌دلیل افت فشار بعد از اهدای خون اتفاق می‌افتد.
 

تب و لرز

تب و لرز اگر همراه با درد قفسه‌سینه و حالت تهوع نباشد مشکلی ایجاد نمی‌کند. این عارضه می‌تواند نوعی واکنش آلرژیک باشد که بهتر است بیمار تحت مراقبت درمانی قرار بگیرد.
 

بی‌حالی

این عارضه به‌دلیل کاهش آهن خون و افت فشار اتفاق می‌افتد. با مصرف قرص آهن و مواد غذایی بهبود می‌یابد.2
 

پس از اهدای خون چه کاری باید انجام دهیم؟

پس از اهدای خون اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:

چهار لیوان اضافی (هر کدام ۸ اونس) مایعات بنوشید.

بانداژ روی بازوی خود را حداقل تا پنج ساعت خشک نگه دارید و از ورزش سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.

اگر محل سوزن شروع به خونریزی کرد، بازوی خود را بالا برده و روی محل خونگیری فشار وارد نمایید تا خونریزی متوقف شود.

ممکن است احساس سرگیجه یا از دست دادن نیرو را تجربه کنید، بنابراین اگر قصد انجام کاری را دارید که احتمال آسیب دیدن شما یا دیگران در آن وجود دارد، احتیاط کنید. در مورد شغل ها یا فعالیت های پرخطر، توصیه های ایمنی مربوط به بازگشت شما به این فعالیت ها پس از اهدای خون را دنبال نمایید.

وعده های غذایی سالم بخورید و از افزودنی های غذایی غنی از آهن در رژیم غذایی خود استفاده نمایید، یا در مورد مصرف مکمل آهن با پزشک داخلی خود مشورت کنید تا کاهش آهن ناشی از اهدای خون جبران شود.3
 

اقدامت قبل و بعد از اهدای خون

 

در صورت کبودی

طی ۲۴ ساعت اول به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به طور متناوب بر روی محل خونگیری یخ قرار دهید. پس از آن، از حرارت مرطوب به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به طور متناوب استفاده کنید. تقریبا تا ۱۰ روز ممکن است رنگ های متفاوتی در محل خونگیری ظاهر گردد.
 

در صورت احساس سرگیجه یا سبکی سر

کار خود را متوقف نموده، دراز بکشید و پاهای خود را بالا ببرید تا زمانی که این احساس از بین برود و بتوانید فعالیت های خود را با خیال راحت از سر بگیرید. و به یاد داشته باشید که از اینکه جان دیگران را نجات داده اید، لذت ببرید! اگر سرگیجه تان ادامه دار بود حتما با پزشک متخصص داخلی مشورت کنید.

برای قرار ملاقات بعدی خود جهت اهدای خون برنامه ریزی کنید.3

10نکته قبل و بعد از اهدای خون

رعایت و توجه به نکات زیر قبل و بعد از اهدای خون لازم است:

قبل از اهدای خون به شرایط غذایی خود توجه کنید و مواد غذایی حاوی آهن مثل گوشت قرمز مصرف کنید.

قبل از اهدای خون از خوردن داروهایی مثل آسپرین خودداری کنید.

شب قبل از انتقال خون خواب خوبی داشته باشید.

قبل از مراجعه به مراکز اهدای خون از انجام ورزش یا کار سنگین خودداری کنید.

از چند ساعت قبل به مقدار کافی آب بنوشید.

ناشتا خون ندهید.

اگر سابقه حالت تهوع بعد از خون دادن را دارید، قبل از اهدای خون مواد غذایی زیادی میل نکنید.

بعد از اهدای خون مدتی روی تخت دراز بکشید و سریع بلند نشوید.

بعد از خون دادن از انجام ورزش و کارهای سنگین پرهیز کنید.

بهتر است بعد از اهدای خون رانندگی نکنید.1

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.salamateaval.com
3.www.darmankade.com