شرح قرآنی دعای چهاردهم صحیفه سجادیه
پناه به عدل الهی: تحلیل فرازهای دعای چهاردهم صحیفه سجادیه با استناد به قرآن
مقدمه:
دعا، زبانی آسمانی و پلی روحانی است که بنده را به معبود خویش پیوند میزند؛ نیایشی که اگر از سرِ اشتیاق و معرفت باشد، قلب را به عرش الهی میرساند. اما هنگامی که این دعا از زبان امام معصوم (علیه السلام) جاری شود، دیگر سخنی زمینی نیست، بلکه دریایی بیکران از معارف الهی میگردد که ریشه در ژرفای قرآن کریم دارد.ائمه اطهار (علیهم السلام) ترجمان راستین قرآن هستند، و دعاهایشان آیینهای است که حقایق قرآنی را در قالب مناجاتهایی دلنشین و حکیمانه به نمایش میگذارد.
صحیفه سجادیه، این گنجینه بیبدیل ادعیه و میراث ماندگار حضرت امام سجاد (علیه السلام)، به حق "خواهر قرآن" و "انجیل اهل بیت (علیهم السلام)" نامیده شده است.
این کتاب مقدس، تنها مجموعهای از مناجاتهای عارفانه نیست، بلکه دانشنامهای جامع از معارف ناب اسلامی است که هر فراز آن، آیات قرآن کریم را در قالبی دعایی و عملی تفسیر میکند.
در میان دعاهای نورانی صحیفه سجادیه، دعای چهاردهم، معروف به"دعای مظلوم در دادخواهی از ستمگران"، نمونهای درخشان از این پیوند ناگسستنی با قرآن کریم است.
حضرت امام سجاد (علیه السلام) در این دعا، با زبانی آمیخته از تضرع و حکمت، مفاهیم بلندی همچون عدالت الهی، علم بیپایان پروردگار، یاری رساندن به ستمدیدگان و هشدار به ستمگران را بیان میکنند؛ مفاهیمی که هر یک، آیات فراوانی از قرآن کریم را در ذهن تداعی میکنند.
هدف این نوشتار، تبیین عمق ارتباط میان فرازهای این دعای نورانی و آیات قرآن کریم است تا نشان داده شود که سخن امام معصوم (علیه السلام)، بازتابی از کلام خداوند متعال است.
این بررسی، نه تنها برای دوستداران مکتب نورانی اهل بیت (علیهم السلام) جذاب خواهد بود، بلکه برای همه پژوهشگران و حقیقتجویانی که در پی درک رابطه ناگسستنی "قرآن و عترت" هستند، راهگشا و روشنگر است.
اهمیت این پژوهش در چند بُعد قابلتوجه است:
۱. بُعد عبادی: درک بهتر مضامین دعا، کیفیت مناجات با خداوند را عمق میبخشد.
۲. بُعد اجتماعی: توجه به مفاهیم عدالتخواهانه و ظلمستیزی در این دعا، درسهای بزرگی برای زندگی فردی و اجتماعی دارد.
۳. بُعد سیاسی: با توجه به تأکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بر تلاوت سوره فتح، دعای توسل و دعای چهاردهم صحیفه سجادیه برای پیروزی جبهه مقاومت، بررسی این دعا از منظر قرآنی، افقی روشن در برابر مبارزان راه حق میگشاید.
در این مقاله، پس از بیان متن و ترجمه هر فراز از این دعای شریف، به شرح قرآنی آن پرداخته و با استناد به آیات نورانی قرآن کریم، نشان میدهیم که چگونه کلام حضرت امام سجاد (علیه السلام) برگرفته از وحی الهی است.
برای رعایت اختصار، شرح کامل هر فراز به صورت مستقل در مقالهای جداگانه ارائه شده و در اینجا تنها به ذکر عنوان و لینک مربوطه اکتفا میشود تا علاقهمندان با مراجعه به آنها، به عمق معارف این دعای شریف دست یابند.
امید است این تلاش، گامی هرچند کوچک در جهت شناخت هرچه بیشتر کلام معصومین (علیهم السلام) و ارتباط ناگسستنی آن با قرآن کریم باشد، تا هم چراغ راه دلدادگان معارف اهل بیت (علیهم السلام) گردد و هم پاسخی به نیاز فکری جامعه اسلامی در پیوند با دو ثقل بزرگ بجامانده از پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) باشد.
در ادامه، متن و ترجمه دعای چهاردهم صحیفه سجادیه همراه با لینک شرح قرآنی هر فراز ارائه میگردد.
متن و ترجمه فراز اول دعا:
(۱) یَا مَنْ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ أَنْبَاءُ الْمُتَظَلِّمِینَ
ای آنکه اخبار شاکیانِ از ستم، بر او پنهان نیست!
| لینک شرح و تحلیل فراز اول دعا: |
| خدای آگاه بر درد مظلومان: سرّ اشراف الهی بر نالههای ستمدیدگان |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653305 |
متن و ترجمه فراز دوم دعا:
(۲) وَ یَا مَنْ لَا یَحْتَاجُ فِی قَصَصِهِمْ إِلَى شَهَادَاتِ الشَّاهِدِینَ.
و ای آنکه نسبت به ستمی که بر ستم دیدگان رفته، نیاز به شهادت شاهدان ندارد!
| لینک شرح و تحلیل فراز دوم دعا: |
| شاهد بینیاز: قاضی مطلق و عدالت بیواسطه الهی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653307 |
متن و ترجمه فراز سوم دعا:
(۳) وَ یَا مَنْ قَرُبَتْ نُصْرَتُهُ مِنَ الْمَظْلُومِینَ
و ای آنکه یاری و نصرتش به ستم دیدگان نزدیک است
| لینک شرح و تحلیل فراز سوم دعا: |
| نزدیکی نصرت الهی: نویدی از جانب حق برای قلبهای شکسته |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653308 |
متن و ترجمه فراز چهارم دعا:
(۴) وَ یَا مَنْ بَعُدَ عَوْنُهُ عَنِ الظَّالِمِینَ
و ای آنکه مددکاریاش از ستمگران دور است!
| لینک شرح و تحلیل فراز چهارم دعا: |
| دور بودن یاری الهی از ظالمان: سرنوشت محتوم ستمگران در پرتو قدرت عدل الهی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653309 |
متن و ترجمه فراز پنجم دعا:
(۵) قَدْ عَلِمْتَ، یَا إِلَهِی، مَا نَالَنِی مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ مِمَّا حَظَرْتَ وَ انْتَهَکَهُ مِنِّی مِمَّا حَجَزْتَ عَلَیْهِ، بَطَراً فِی نِعْمَتِکَ عِنْدَهُ، وَ اغْتِرَاراً بِنَکِیرِکَ عَلَیْهِ.
ای خدای من! محقّقاً میدانی، از (فلانی فرزند فلانی) ستمی به من رسیده که او را از آن ستم نهی کردی و پردۀ حرمتم را دریده که دریدنش را بر او منع فرمودی؛ این ستمگری و پردهدری، از باب طغیان در نعمت توست که در اختیار اوست و براساس غفلت و بیاعتنایی به خشم و غضب توست که گریبان او را خواهد گرفت.
| لینک شرح و تحلیل فراز پنجم دعا: |
| دعای درخواست احقاق حق از ظالم مغرور در پرتو عدالت الهی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653310 |
متن و ترجمه فراز ششم دعا:
(۶) اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ خُذْ ظَالِمِی وَ عَدُوِّی عَنْ ظُلْمِی بِقُوَّتِکَ، وَ افْلُلْ حَدَّهُ عَنِّی بِقُدْرَتِکَ، وَ اجْعَلْ لَهُ شُغْلًا فِیما یَلِیهِ، وَ عَجْزاً عَمَّا یُنَاوِیهِ
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ستمکنندۀ بر من و دشمنم را با نیرویت از ستم بر من بازدار و با قدرتت تندی و تیزی ستمش را بر من بشکن و برایش در آنچه که دوست دارد، مشغولیت و سرگرمی قرار ده [تا از ستم ورزی غافل گردد]؛ و بر وجودش در برابر مظلومی که با او به دشمنی برمیخیزد، داغ عجز و ناتوانی زن.
| لینک شرح و تحلیل فراز ششم دعا: |
| دعا برای دفع ظلم و افول قدرت دشمن: تجلی تکیه بر قدرت مطلقه الهی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653311 |
متن و ترجمه فراز هفتم دعا:
(۷) اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تُسَوِّغْ لَهُ ظُلْمِی، وَ أَحْسِنْ عَلَیْهِ عَوْنِی، وَ اعْصِمْنِی مِنْ مِثْلِ أَفْعَالِهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی مِثْلِ حَالِهِ
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ستمکار را رخصت ستم بر من مده و یاریات را نسبت به من، در برابر او نیکو قرار ده؛ و مرا از دست زدن به کارهایی مانند کار او حفظ کن و در حالتی مانند حال او قرار مده.
| لینک شرح و تحلیل فراز هفتم دعا: |
| در جستجوی حصار الهی: طلب یاری الهی بر پاکدستی در برابر ستمکار |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653312 |
متن و ترجمه فراز هشتم دعا:
(۸) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعْدِنِی عَلَیْهِ عَدْوَى حَاضِرَةً، تَکُونُ مِنْ غَیْظِی بِهِ شِفَاءً، وَ مِنْ حَنَقِی عَلَیْهِ وَفَاءً.
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا بر دشمنم یاری ده؛ یاری دادن بیدرنگی که خشمم نسبت به او شفا و کینهام در برابر او وفا باشد.
| لینک شرح و تحلیل فراز هشتم دعا: |
| دعای یاری بیدرنگ در مواجهه با دشمن: شکفتن استعانت از حق تعالی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653313 |
متن و ترجمه فراز نهم دعا:
(۹) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ عَوِّضْنِی مِنْ ظُلْمِهِ لِی عَفْوَکَ، وَ أَبْدِلْنِی بِسُوءِ صَنِیعِهِ بِی رَحْمَتَکَ، فَکُلُّ مَکْرُوهٍ جَلَلٌ دُونَ سَخَطِکَ، وَ کُلُّ مَرْزِئَةٍ سَوَاءٌ مَعَ مَوْجِدَتِکَ.
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و عفو و بخششت را در برابر ستمی که دشمن به من روا میدارد، عوض ده؛ و به جای رفتار بدش نسبت به من، رحمتت را قرار ده؛ پس هر گرفتاری و سختی ورای خشم تو ناچیز و هر بلایی با وجود خشم تو معتدل است.
| لینک شرح و تحلیل فراز نهم دعا: |
| جبران ستم ظالم با عفو الهی: دریچه رحمت و تسلیم در برابر حکمت خدای متعال |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653314 |
متن و ترجمه فراز دهم دعا:
(۱۰) اللَّهُمَّ فَکَمَا کَرَّهْتَ إِلَیَّ أَنْ أُظْلَمَ فَقِنِی مِنْ أَنْ أَظْلِمَ.
خدایا! همان طور که ستم کردن دیگران را بر من در نظرم ناخوشایند جلوه دادی، مرا از اینکه بر دیگران ستم ورزم حفظ فرما.
| لینک شرح و تحلیل فراز دهم دعا: |
| توازن عدل و نفی ستم: طلب الهی برای پرهیز از ظلم به دیگران |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653315 |
متن و ترجمه فراز یازدهم دعا:
(۱۱) اللَّهُمَّ لَا أَشْکُو إِلَى أَحَدٍ سِوَاکَ، وَ لَا أَسْتَعِینُ بِحَاکِمٍ غَیْرِکَ، حَاشَاکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ صِلْ دُعَائِی بِالْإِجَابَةِ، وَ اقْرِنْ شِکَایَتِی بِالتَّغْیِیرِ.
خدایا! به کسی غیر تو شکایت نمیکنم و از هیچ حاکمی غیر تو یاری نمیخواهم، حاشا که چنین کنم؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و دعایم را به اجابت برسان و شکایتم را به تغییر وضع فعلیام مقرون ساز.
| لینک شرح و تحلیل فراز یازدهم دعا: |
| توکل محض و امید به تغییر: توحید کامل در شکایت از سختیها و توکل |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653316 |
متن و ترجمه فراز دوازدهم دعا:
(۱۲) اللَّهُمَّ لَا تَفْتِنِّی بِالْقُنُوطِ مِنْ إِنْصَافِکَ، وَ لَا تَفْتِنْهُ بِالْأَمْنِ مِنْ إِنْکَارِکَ، فَیُصِرَّ عَلَى ظُلْمِی، وَ یُحَاضِرَنِی بِحَقِّی، وَ عَرِّفْهُ عَمَّا قَلِیلٍ مَا أَوْعَدْتَ الظَّالِمِینَ، وَ عَرِّفْنِی مَا وَعَدْتَ مِنْ إِجَابَةِ الْمُضْطَرِّینَ.
خدایا! مرا به ناامیدی از عدل و انصاف در عرصۀ امتحان قرار نده و دشمن را به ایمنی از کیفرت امتحان مفرما تا این که بر ستمش نسبت به من پافشاری کند و بر حقّم چیره شود؛ و بهزودی او را به عذابی که ستمکاران را به آن تهدید کردی آشنا کن؛ و مرا با اجابتی که نسبت به دعای بیچارگان وعده دادی آگاه ساز.
| لینک شرح و تحلیل فراز دوازدهم دعا: |
| تضرع برای تحقق وعده الهی: پرهیز ناامیدی از رحمت الهی و پنداشت ایمنی ظالم |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653317 |
متن و ترجمه فراز سیزدهم دعا:
(۱۳) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنِی لِقَبُولِ مَا قَضَیْتَ لِی وَ عَلَیَّ وَ رَضِّنِی بِمَا أَخَذْتَ لِی وَ مِنِّی، وَ اهْدِنِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ، وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا هُوَ أَسْلَمُ.
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا به پذیرفتن هر سود و زیانی که برایم مقرر کردهای موفّق دار و مرا به آنچه از دیگری برای من و از من برای دیگری میستانی، خشنود ساز؛ و به راستترین راه هدایتم کن و به سالمترین برنامه به کارم گمار.
| لینک شرح و تحلیل فراز سیزدهم دعا: |
| تجلی تسلیم و هدایت: رضایت به قضای الهی و طلب راه راست |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653318 |
متن و ترجمه فراز چهاردهم دعا:
(۱۴) اللَّهُمَّ وَ إِنْ کَانَتِ الْخِیَرَةُ لِی عِنْدَکَ فِی تَأْخِیرِ الْأَخْذِ لِی وَ تَرْکِ الِانْتِقَامِ مِمَّنْ ظَلَمَنِی إِلَى یَوْمِ الْفَصْلِ وَ مَجْمَعِ الْخَصْمِ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَیِّدْنِی مِنْکَ بِنِیَّةٍ صَادِقَةٍ وَ صَبْرٍ دَائِمٍ
خدایا! اگر خیر من نزد تو در این است که در گرفتن حقّم تأخیر افتد و انتقام از کسی که به من ستم روا داشته تا روز جدا شدن حق از باطل و جایگاه گردآمدن مدعیان فرو گذاشته شود، همان را در حقّ من اجرا کن؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و مرا از سوی خود، به نیّت راستین و پایداری همیشگی یاری ده.
| لینک شرح و تحلیل فراز چهاردهم دعا: |
| درس تسلیم و توکل: حکمت تأخیر انتقام از ظالم و یاری الهی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653319 |
متن و ترجمه فراز پانزدهم دعا:
(۱۵) وَ أَعِذْنِی مِنْ سُوءِ الرَّغْبَةِ وَ هَلَعِ أَهْلِ الْحِرْصِ، وَ صَوِّرْ فِی قَلْبِی مِثَالَ مَا ادَّخَرْتَ لِی مِنْ ثَوَابِکَ، وَ أَعْدَدْتَ لِخَصْمِی مِنْ جَزَائِکَ وَ عِقَابِکَ، وَ اجْعَلْ ذَلِکَ سَبَباً لِقَنَاعَتِی بِمَا قَضَیْتَ، وَ ثِقَتِی بِمَا تَخَیَّرْتَ
و از میل و رغبت بد و بیقراری اهل حرص پناه ده و نقشی از ثوابی که برای من ذخیره کردهای و کیفر و عقابی که برای دشمنم مهیا ساختهای، در دلم به تصویر آر؛ و آن را وسیلهای برای خرسندی و رضایت من نسبت به آنچه که برایم مقرر کردهای و اطمینان به آنچه که برایم انتخاب فرمودهای، قرار ده.
| لینک شرح و تحلیل فراز پانزدهم دعا: |
| قناعت و آرامش در سایه یقین؛ نسخهای برای مهار حرص و دلبستگی به دنیا |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653320 |
متن و ترجمه فراز شانزدهم دعا:
(۱۶) آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ، إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.
ای پروردگار جهانیان! دعایم را مستجاب کن؛ همانا تو داری احسان بزرگی و بر هر کاری توانایی.
| لینک شرح و تحلیل فراز شانزدهم دعا: |
| آمین رب العالمین: حسن ختام دعا و تجلی فضل عظیم و قدرت الهی |
| https://rasekhoon.net/article/show/1653321 |
جمعبندی و نتیجهگیری:
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، به عنوان "دعای مظلوم در دادخواهی از ستمگران"، تجلیگاه عدالت الهی و امیدواری ستمدیدگان است. این دعای شریف با فرازهایی عمیق و پرمعنا، نه تنها بیانگر درد و رنج مظلومان است، بلکه با استناد به آیات قرآن کریم، راهحلهای الهی برای مقابله با ظلم و ستم را ارائه میدهد.در این شرح قرآنی، روشن شد که هر فراز از این دعای شریف، مانند گوهری درخشان، آیات قرآن کریم را بازتاب میدهد و پیوندی ناگسستنی بین کلام حضرت امام سجاد (علیه السلام) و کلام خداوند متعال برقرار میسازد.
نکات کلیدی و کاربردی این دعا و شرح قرآنی آن عبارتند از:
علم مطلق الهی:فرازهایی مانند "یَا مَنْ لَا یَخْفَى عَلَیْهِ أَنْبَاءُ الْمُتَظَلِّمِینَ" با آیاتی چون "أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَى" (علق/۱۴) گواه این حقیقت است که هیچ ظلمی از دید خداوند پنهان نیست. این باور، هم تسلیبخش مظلومان است و هم هشداری برای ظالمان.
عدالت و یاری الهی:
وعده خداوند به یاری مظلومان در آیاتی مانند "وَلَیَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ" (حج/۴۰) با فراز "وَ یَا مَنْ قَرُبَتْ نُصْرَتُهُ مِنَ الْمَظْلُومِینَ" هماهنگی کامل دارد. این موضوع به ما میآموزد که در برابر ظلم، تنها به خدا توکل کنیم.
عفو و رحمت الهی:
درخواست امام سجاد (علیه السلام) برای جایگزینی عفو و رحمت به جای انتقام ("عَوِّضْنِی مِنْ ظُلْمِهِ لِی عَفْوَکَ") با آموزههای قرآنی مانند "وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ" (تغابن/۱۴) همسو است و نشاندهنده اوج بلوغ معنوی است.
پرهیز از ظلم:
فراز "فَقِنِی مِنْ أَنْ أَظْلِمَ" با تأکید قرآن کریم بر عدالت حتی در برابر دشمنان ("اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى") پیوند میخورد و به ما یادآوری میکند که عدالتورزی، رمز تقوا و کرامت انسانی است.
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه به عنوان الگوی ارتباط انسان با خدا در مواجهه با ظلم:
این دعا در حقیقت یک نقشه راه جامع برای مواجهه با شرایط ستم و بیعدالتی ارائه میدهد. امام سجاد (علیه السلام) در این دعا به ما میآموزد که چگونه میتوان در عین بیان دردها و شکایت از ظلم، رابطه خود با خداوند را حفظ و تقویت کرد. این دعا نشان میدهد که یک مؤمن واقعی در مواجهه با ستم، همزمان سه بعد را در نظر میگیرد:
- بعد اعتقادی (توحید و عدل الهی)
- بعد اخلاقی (پرهیز از پاسخ ظالمانه به ظلم)
- بعد عملی (درخواست یاری از خداوند)
نظام تربیتی نهفته در دعا:
تحلیل فرازهای این دعا نشان میدهد که امام سجاد (علیه السلام) یک نظام تربیتی کامل را طراحی کردهاند که دارای مراحل زیر است:
- مرحله اول: باور به علم و عدالت الهی (پایهریزی اعتقادی)
- مرحله دوم: بیان درد و رنج (تسکین روانی)
- مرحله سوم: درخواست یاری (تقویت امید)
- مرحله چهارم: پرهیز از پاسخ متقابل ظالمانه (تربیت اخلاقی)
- مرحله پنجم: درخواست عفو و رحمت (تعالی معنوی)
کاربردهای اجتماعی و فردی دعا:
این دعا در سطح اجتماعی و فردی دارای پیامهای کاربردی متعددی است:
الف) در سطح فردی:
- درمان روانی برای مظلومان از طریق بیان درد نزد خدا
- پیشگیری از تبدیل شدن مظلوم به ظالم
- ایجاد تعادل روانی بین احساس خشم و عدالتخواهی
- تقویت صبر و مقاومت در برابر سختیها
ب) در سطح اجتماعی:
- ارائه الگوی مبارزه بدون خشونت
- تأکید بر اصلاح جامعه از طریق تغییر نگرشها
- پیشگیری از گسترش چرخه خشونت و انتقام
- تقویت روحیه مسئولیتپذیری اجتماعی
پیوند ناگسستنی دعا با قرآن کریم:
همانطور که بیان نمودیم، هر فراز این دعا ریشه در آیات قرآن کریم دارد. این پیوند به چند شکل قابل مشاهده است:
- پیوند لفظی (استفاده از تعابیر قرآنی)
- پیوند محتوایی (هماهنگی کامل با مفاهیم قرآنی)
- پیوند روشی (استفاده از شیوههای قرآنی در مواجهه با ظلم)
درسهای عملی برای زندگی معاصر:
در جهان امروز که ظلم به اشکال مختلف ادامه دارد، این دعا میتواند راهنمای عمل باشد:
- برای فعالان اجتماعی: الگویی برای مبارزات مدنی و عدالتخواهانه
- برای مصلحان اجتماعی: شیوهای برای اصلاح بدون خشونت
- برای عموم مردم: راهکاری برای حفظ تعادل روانی در مواجهه با بیعدالتیها
- برای طلاب و مبلغان: متنی غنی برای آموزش معارف دینی
جمعبندی نهایی:
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه یک سند زنده و پویاست که:- هم تسکیندهنده دلهای شکسته است؛
- هم هشداردهنده به ظالمان است؛
- هم تربیتکننده نفوس است؛
- هم پیونددهنده مخلوق به خالق است.
این دعا به ما میآموزد که یک مسلمان واقعی در مواجهه با ظلم:
۱. تنها به خدا پناه میبرد؛
۲. از ظلم بیزار است اما ظالم نمیشود؛
۳. به عدالت الهی امیدوار است؛
۴. برای اصلاح جامعه تلاش میکند؛
۵. همواره مراقب نفس خود است.
سخن پایانی:
دعای چهاردهم صحیفه سجادیه، تنها یک متن نیایشی نیست، بلکه درسنامهای الهی برای زندگی عادلانه و توحیدی است. این دعا به ما میآموزد که در مواجهه با ظلم، ابتدا به علم و عدالت خداوند ایمان داشته باشیم، سپس با توکل به یاری او، از انتقامجویی پرهیز کنیم و همواره مراقب باشیم که خود به ظالم تبدیل نشویم.شرح قرآنی این دعا نشان میدهد که معارف اهل بیت (علیهم السلام) ترجمان عملی قرآن کریم است. امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم که این دعا را:
- بخوانیم (به عنوان عبادت)
- بفهمیم (به عنوان معارف)
- بیاموزیم (به عنوان آموزش)
- به کار ببندیم (به عنوان سبک زندگی)
امید است این تحلیل و شرح قرآنی بتواند گامی هر چند کوچک در جهت شناخت بیشتر این گنجینه معنوی و بهرهبرداری عملی از آن در زندگی فردی و اجتماعی باشد.
نویسنده: سیدامیرحسین موسوی تبار
منبع: تحریریه راسخون
© استفاده از این مطلب، فقط با ذکر منبع بلامانع است.
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}