پيامدهاي سياسي صهيونيسم مسيحي (2)

بازگشت گرايي و تسهيل مهاجرت يهوديان

از روزگار سفرهاي جوزف ولف براي يافتن قبايل گمشده ي اسرائيل در دهه 1870، مسيحيان صهيونيست اعتقاد يافته اند كه بازگشت يهوديان به اسرائيل اراده ي خداست زيرا اين سرزمين براي هميشه به فرزندان ابراهيم اعطا شده...
چهارشنبه، 3 دی 1393
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
بازگشت گرايي و تسهيل مهاجرت يهوديان
 بازگشت گرايي و تسهيل مهاجرت يهوديان

 

نويسنده: استيون آر. سايزر
مترجمان: حميد بخشنده، قدسيه جوانمرد



 

پيامدهاي سياسي صهيونيسم مسيحي (2)

از روزگار سفرهاي جوزف ولف براي يافتن قبايل گمشده ي اسرائيل در دهه 1870، مسيحيان صهيونيست اعتقاد يافته اند كه بازگشت يهوديان به اسرائيل اراده ي خداست زيرا اين سرزمين براي هميشه به فرزندان ابراهيم اعطا شده است. با سقوط كمونيسم در اتحاد و شوروي سابق (FSU) اروپاي شرقي، صهيونيست هاي مسيحي در تسهيل توطّن مهاجران يهود به طور فزاينده فعاليت كرده اند. (1) بررسي سي ام جِي نشان مي دهد كه بازگشت گرايي موجب پديد آمدن تنش شده است. در حالي كه توني هيگتون تأكيد دارد كه سي ام جِي، «... در ترغيب فعالانه ي مهاجرت يهوديان به اسرائيل دخالتي ندارد، » (2) كِلوين كرامبي مدعي است كه بخشي از دليل شهرت سي ام جِي در قرن نوزدهم اين اعتقاد بود كه « خدا اراده كرده كه انگلستان در كمك به بازگشت يهوديان به سرزمين اجدادي خود و مسيحاي خود نقش پيشتاز را ايفا كند ». (3)
در 1992، شوراي سي ام جِي بار ديگر اظهار داشت، « ما بازگشت يهوديان به سرزمين اسرائيل را نشانه ي وفاداري خدا به آنچه در متون مقدس وحي كرده است، قلمداد مي كنيم ». (4) تعهد آنان « بيانگر تأثيري است كه الاهيات " بازگشت اسرائيل" بر بسياري از بنيانگذاران اين جامعه داشت ». (5) در گزارش سالانه ي سي ام جِي در 1996 و در چاپ هاي ويژه ي شالوم (6) در 1998، كه به جشن پنجاهمين سالگرد تشكيل كشور اسرائيل اختصاص داشت، والتر ريگانز و كِلوين كرامبي، پايبندي سي ام جِي را به جنبش بازگشت گرايي بار ديگر اظهار مي كند:
در زمانه ي ما به نظر مي رسد كه در برخي محافل مسيحي نسبت به كشور اسرائيل و اهميت رويدادهاي گوناگون آشكار كننده ي پيشگويي هاي كتاب مقدس در خصوص آخرالزمان علاقه ي اندكي وجود داد. سي ام جِي همواره در خط مقدم آموزش درباره ي مشيت خدا مبني بر بازگشت يهوديان به اسرائيل و توطّن در آن بوده است، و ما در اثر وقايع جاري پيوسته در شور و شعف بسر در مي بريم و نظاره گر همه ي آن ها هستيم. آنچه خداوند ]= عيسي مسيح[ ميان مؤمنان اسرائيلي انجام مي دهد، مايه ي فروتني ماست. به عبارت ديگر، علاقه ي كامل ما به كشور اسرائيل همواره استوار و از روي تعهد است. (7)
ادعاهاي كرامبي مطالب جزوه اي را كه سي ام جِي (CMJ) در 1990 در اسرائيل منتشر كرد، تأييد مي كنند:

آي تي اي سي (1990)

كرامبي (1998)

بنياد كليساي آنگليكان اسرائيل
(ITAC) ، آن گونه كه امروزه به عنوان انجمن يهوديان لندن شناخته شده است، همواره به بازگشت يهوديان به سرزمين اسرائيل اعتقاد داشته، آن را اعلام كرده و براي آن تلاش كرده است. زيربناي اين خط مشي، اعتقاد راسخ به پيام پيشگويي كتاب مقدس است كه اين گونه امور را دقيقاً پيشگويي كرده است. (8)

در ظرف 140 سال منتهي به تشكيل كشور اسرائيل، سازمان خدمات كشيشي كليسا در ميان قوم يهود (CMJ) به بازگشت يهوديان به سرزمين شان اعتقاد داشت و براي آن تلاش كرد. اميد و دعاي ما اين است كه سي ام جي بتواند در اين تعهد استوار باشد و اين جمعيت بتواند از ميراث يگانه ي خود پشتيباني كند. (9)


نمودار 1: مقايسه ي اظهارات بنياد كليساي آنگليكان اسرائيل (10) (ITAC) و كرامبي در خصوص بازگشت گرايي
هيگتون ادعا مي كند كه چنين اظهاراتي « نه عيني و صحيح بلكه پر از لفّاظي » (11) است. با اين حال، مقاله هاي شالوم (12) همراه با پيوندهايي از پايگاه وب خاص سي ام جي به آژانس هاي مرتبط با بازگشت گرايي، نشان دهنده ي حدّي از التزام به سازمان هاي فعّال در بازگشت گرايي است، دست كم در ميان برخي اعضاي سي ام جي كه با پايگاه وب سازمان هاي صهيونيستي مسيحي ديگر نظير سفاتر بين المللي مسيحيان در اورشليم (ICEJ) و پل هاي صلح (BFP) هماهنگي دارد.

1. زمين و دريا: از بازگشت تا انتقال

از 1980، ائتلاف آژانس هاي صهيونيستي مسيحي اقدام به ترغيب يهوديان به مهاجرت به اسرائيل كرده اند، چرا كه اين امر را تحقق پيشگويي ]كتاب مقدس[ مي دانند. آي سي اي جِي (ICEJ) اظهار داشته است:
خدا به صراحت تمام اعلان كرده است كه قصد دارد يهوديان پراكنده را گردآوري كند و آنان را در سرزمين مقدس با « تمامي دل و جان » خود غرس كند (ارميا 32: 41). ما معتقديم كه با موج عظيم كنوني مهاجرت يهوديان شوروي به 400 اسرائيل (تقريباً 000 چشمگيرترين نفر از سپتامبر 1989)، جهان شاهد يكي از دستاوردهاي پيشگويي در زمان ماست- دستاوردي كه بايد قلب هر مسيحي مؤمن به كتاب مقدس را تحت تأثير قرار داده باشد و او را به سوي كار و تلاش برانگيخته باشد. (13)
اكسوباس احتمالاً نخستين آژانس صهيونيستي مسيحي بود كه به آموزه ي بازگشت گرايي واقعيت بخشيد و به يهوديان اتحاد شوروي سابق (FSU) براي مهاجرت كمك كرد. فيل هانتر (14) مدير شركت اتوبوس سفرهاي بشارت، مستقر در هال (15)، اكسوباس را در سال 1984 به منظور تسهيل انتقال يهوديان از اتحاد شوروي سابق به اسرائيل تأسيس كرد. نخستين تيم اكسوباس در سال 1991 به اوكراين فرستاده شد و از آن زمان به بعد آنان در همكاري 56 نزديك با آژانس يهود به مهاجرت بيش از 000 اكسوباس يهودي به اسرائيل كمك كردند. اينك احتمالاً بزرگ ترين آژانس مسيحي تسهيل كننده ي مهاجرت است، كه متشكل از 80 عضو تيمي است كه برگرفته از 13 كشور هستند و با 40 وسيله ي نقليه به فعاليت مشغولند.
اكسوباس هر ماه تقريباً 1200 يهودي را از طريق زمين از 16 پايگاه مختلف در اتحاد شوروي سابق انتقال مي دهد. (16) حمايت مالي اصلي از اكسوباس را آژانسي مشابه موسوم به مسيحيان حامي اسرائيل شاخه بين الملل (17) ] در هلند[ سامان مي دهد و از اكسوباس در ايالات متحده پشتيباني مي كند. (18) تيم هاي « صيد » آنان با آميزه اي از انگيزه ي اقتصادي و استدلال كتاب مقدس به ديدار با اقليت هاي يهودي مي پردازند و كنسرت هايي را به عبري همراه با آواز و رقص به اجرا در مي آورند. آنان مبناي عهديْني مهاجرت را بر اساس عهد عتيق توضيح مي دهند. فيلم هاي ويدئويي مهاجران از وطن خود را به نمايش مي گذارند تا ثابت كنند كه آنان با مهاجرت به اسرائيل سعادتمند شده اند. (19) اكسوباس فعاليت هاي خود را با اوكراين كه پس از نيويورك و اسرائيل داراي بزرگ ترين تجمع يهوديان (20) است، تمركز بخشيده است. آنان ادعا مي كنند كه دليل اين اقدامشان آن است كه، « آن كشور داراي بيشترين و بدترين تاريخ يهودستيزي در دنيا است ». (21)
در سومين كنگره بين المللی صهيونيسم مسيحي كه در سال 1996 با حمايت هاي سفارت بين المللي مسيحيان (ICEJ) در اورشليم برگزار شد، بازگشت به تصويب رسيد و مسيحيان ملزم شدند كه به مهاجرت يهوديان كمك كنند: « كتاب مقدس به مؤمنان مسيحي دستور مي دهد كه از ريشه هاي يهودي ايمان خود قدرداني كنند و در طرح خدا براي گردآوري يهوديان و بازگشت قوم اسرائيل در زمانه ي ما كمك و مشاركت فعال داشته باشند ». (22)
اعضاي تيم روسي آي سي اي جِي در مناطق دوردست تر اتحاد شوروي سابق فعاليت ويژه اي دارند. آي سي اي جي مانند اكسوباس و پل هاي صلح، كار خود را بر اساس ارميا 16: 16 با واژه ي « صيد » (23) بيان مي كنند. آنان يهوديان را پيدا مي كنند، به مهاجرت ترغيب مي كنند، به آنان كمك مي كنند كه اسنادي را براي روشن كردن اصل و نسب يهودي (24) خود كسب كنند، كمك هاي بشر دوستانه را توزيع مي كنند و هزينه ي مجوز خروج، پاسپورت، بازپرداخت ديون، جابجايي و اسكان آنان را مي پردازند هر چند در شهرهاي بزرگ تر روسيه، آژانس يهود به درخواست هاي آنان رسيدگي مي كند. (25) همچنين در اسرائيل، آي سي اي جِي و پل هاي صلح به مهاجران در هزينه هاي اسكان مجدد (26) آنان كمك مي كنند و غذا، لباس پتو، وسايل آشپزخانه و مدرسه و نيز لوازم بهداشتي را، در صورت نياز، فراهم مي سازند. (27)
ديگر سازمان فعال در انتقال يهوديان به اسرائيل، صندوق اقدامات فوري اِبنيزر (28) ناميده مي شود. در دسامبر 1991، گوستاو شِلِر (29)، انگليسي سويسي تبار مسئوليت انتقال يهوديان به اسرائيل را از طريق بندر اُديسه در درياي سياه به عهده گرفت. سازمان « عمليات مهاجرت » (30) با الهام از اشعيا 60: 9، مبني بر اين كه « در پيشاپيش همه، كشتي هاي ترشيش (31) هستند كه پسرانت را از نقاط دور به همراه نقره و طلا مي آورند »، به سامان بخشي جابجايي دريايي پرداخته است و مهاجران را به اسرائيل انتقال داده است. در واقع، در نتيجه ي بينش شِلِر، نخستين خط مستقيم دريايي از روسيه به اسرائيل از سال 1948 برقرار شد.
شلر، به منظور كسب حمايت كِنِست و آژانس يهود، آيين نامه اي را امضا كرد كه تصريح مي كرد فعاليت تبليغي كاركنان اِبنيزر قبل، بعد و در خلال سفر دريايي ممنوع شود. يوهانس فاسيوس، (32) مدير عامل صندوق اقدامات فوري ابنيزر مي گويد، « احساس ما اين بود كه لازم است به اطلاع اولياي امور برسانيم كه ما هرگز به هيچ گونه فعاليت تبليغي نپرداخته ايم. اين وظيفه ي ما نيست؛ وظيفه ي ما آن است كه بخشي از مهاجرت يهوديان را عملي سازيم ». (33)
اكسوباس نيز طرفدار « خط مشي عدم تبليغ » (34) است اما خواهان آن است كه ايمانشان به خداي ابراهيم، اسحاق و يعقوب تسهيم شود و معتقد است كه دعوت خدا از زندگان به عنوان غير يهوديان مؤمن آن است كه به يهوديان در عزيمت به وطن كمك كنند. (35) با اين حال، هنوز ابهاماتي وجود دارد زيرا مثلاً يهوديان حامي عيسي، طرفداران خود را ترغيب مي كنند كه « به سازمان هاي مذهبي اي كه هم يهوديان را نجات مي دهند و هم شاهد آنان هستند، مانند عمليات مهاجرت، صندوق اقدامات فوري اِبنيزر، پل هاي صلح و رُز شكوفان (36) كمك مالي كنند ». (37)

2. ماهيگيران و شكارچيان: انگيزه هاي مهاجرت به اسرائيل

در سال 1992، آي سي اي جِي (ICEJ) به طرز بحث انگيزي پذيرفت که شمار روس هاي مهاجر به اسرائيل رو به كاهش است و از اين رو، براي « ترغيب » يهوديان به مهاجرت، استراتژي جديد و روشن تري اتخاذ شد. آي سي اي جي با اعتقاد به اين كه بسياري از يهوديان اتحاد شوروي سابق « راجع به اسرائيل بي طرف مانده اند »، براي ترغيب يهوديان به مهاجرت پيش از بسته شدن مجدد دريچه ي اميد، اقدام به فرآوري مطالب جديد و فيلم هاي ويدئويي كردند. يك تيم از آي سي اي جي با استفاده از اتوبوس دو طبقه (38) مجهز به سالن نمايش و نمايشگاه شنيداري- ديداري درباره ي اسرائيل، در اتحاد شوروي سابق سياحت كرد و مدعي شد كه « وظيفه ي صياد آن است كه، پيش از آن كه خدا شكارچيان را روانه كند، آنان ](يهوديان بي طرف)[ را با " گزارش جالب" از سرزمين مقدس رهبراني مانند يوشع (39) و كاليب (40) برانگيزانند.
بيان كتاب مقدس اين است كه آنان در اسرائيل داراي " آينده و اميد" خواهند بود ». (41) لازمه ي اين سخن روشن است: پيش از آن كه، همچون آلمان پيش از جنگ، « خدا شكارچيان را روانه كند »، درها بسته شود و يهودستيزي افزايش يابد، يهوديان بايد انتقال يابند. يان ويلم وان دِر هوون بر اين عقيده است كه حتي يهوديان ساكن ايالات متحده سرانجام به فلسطين مهاجرت مي كنند و احتمالاً خدا با استفاده از يهودستيزي، آن را محقق مي سازد. « آرزو مي كنم كه اگر هم اين مهاجرت مستلزم يهودستيزي در آمريكا باشد، خدا با استفاده از آن ميليون ها نفر از قومش را به اسرائيل بازگرداند. بنابراين ما بايد فضاي كافي در آنجا داشته باشيم. بدين ترتيب اگر ما شش ميليون يهودي مهاجر آمريكايي داريم، نمي توانيم آنان را در كرانه ي غربي رود اردن رها كنيم، اينطور نيست؟ » (42)
گلن هاينز (43)، كه معتقد است يهودستيزي در اتحاد شوروي سابق (FSU) واقعاً رو به افزايش است، شبكه اي جهاني از قايق داران و كشتي داران كه مايلند براي رهايي يهوديان كمك كنند، ترتيب داده است. اين شبكه بر اساس اشعيا 60: 9، « عمليات ترشيش » (44) نيز ناميده شده است. « قايق رانان »، هنگام نياز، به بندرهاي روسيه مي روند تا در « عمليات نجات جمعي » شركت كنند. هاينز معتقد است هنگامي كه يهوديان فرصت خارج شدن از اتحاد شوروي سابق را از دست دهند، « و آزار و اذيت در مقياس گسترده آغاز مي شود »، زمان آن خواهد بود كه خدا « كشتي هاي ترشيش » را فراخواند تا فرزندان پراكنده اش را به وطن بازگرداند ». (45) هاينز بنا بر فرجام شناسي مكاشفه اي خود معتقد است كه اين امر به زودي رخ خواهد داد.

3. تأمين هزينه ي بازگشت گرايي سرنوشت ساز

احتمالاً مؤثرترين شيوه ي شركت مسيحيان در جنبش بازگشت گرايي، جمع آوري اعانه (46) است. به عنوان مثال، جان هاگي براي تسهيل مهاجرت يهوديان به اسرائيل با بهره گيري از تلويزيون درخواست سرمايه مي كند. وي اخيراً در كليساي غير فرقه اي كورنرستون (47)در سَن آنتونيوي تگزاس مجري برنامه ي « هديه به اسرائيل » بود، كه به عنوان يكي از برنامه هاي روزانه ي سراسري وي هم زمان پخش مي شود. اين برنامه مشتمل بود بر گروه همسرايان اجرا كننده ي آوازهاي عبري (48) و حضور بنيامين نتانياهو، نخست وزير سابق اسرائيل، به عنوان ميهمان برنامه. در طول برنامه، پيامي بدين مضمون در پايين صفحه تلويزيون ظاهر مي شد كه « 300 دلار، يك يهودي را به اسرائيل باز مي گرداند »، و 800 نفر را نشان مي داد تا بينندگان را ترغيب كنند كه در حمايت از برنامه مهاجرت يهوديان (49) از اتحاد شوروي سابق قول مساعدت مالي دهند. (50) به گفته ي ميكا ليمور (51)، مدير دفتر اروپايي « انتقال هماهنگ فقط در يهوديان » (52) وابسته به كِرِن هَيِسود (53)، گروه ]= صندوق تأسيس فلسطين يهودي[ آلمان 50 پروتستان انجيلي متفاوت وجود دارد كه به ترغيب، افزايش و تأمين بودجه ي مهاجرت يهوديان مي پردازند. (54)
پيامدهاي كمك روس ها به مهاجرت به اسرائيل را نمي توان همواره پيش بيني كرد. در 1995، خدمات كشيشي كليسا در ميان قوم يهود ( سي ام جي) و اسقف نشين اورشليم (55) موضوع يك مقاله روزنامه ي عبري زبان بود. معيارهايي كه روس ها به واسطه ي آن امكان آن را مي يابند كه به اسرائيل وارد شوند تا حدي ملايم تر از معيارهاي مورد استناد مقامات يهودي راست كيش (56) براي مشخص كردن افراد قابل دفن در گورستان يهوديان (57) است. به نظر مي رسد كه آنان از دفن برخي مهاجران روسي جلوگيري كرده بودند و اعضاي سي ام جي در اسرائيل با مأمور كفن و دفن يهوديان توافق كرد كه اجازه ي دفن آنان را در گورستان كليساي آنگليكان در يافا صادر كند، كه ظاهراً بدون اطلاع يا موافقت اسقف نشين كليساي آنگليكان بود. بدين ترتيب اينك گورستان خاص فلسطينيان و مهاجران آنگليكان پر از قبرهاي روس هاست.
در ده سال گذشته، بر اساس فرجام شناسي مكاشفه اي و اسلوب تفسير كمابيش قابل ترديد، صهيونيست هاي مسيحي يكي از گسترده ترين مهاجرت هاي افراد از سال 1948 را تسهيل كرده اند. آنان با گردآوري ده ها ميليون دلار به مهاجرت بسياري از 000و700 مهاجر يهودي (58) از اتحاد شوروي سابق و اروپاي شرقي كمك كرده اند. مشخص نيست كه چه تعداد از آنان از روي اعتقاد راسخ مذهبي، به عنوان مهاجران اقتصادي، (59) يا از روي ترس ناشي از تاكتيك هاي مورد استفاده ي « صيّادان » صهيونيست مسيحي به اين اقدام دست زده اند.
صهيونيست هاي مسيحي با اين اعتقاد كه كرانه ي غربي رود اردن يك بخش جدايي ناپذير از سرزمين مقدس را تشكيل مي دهد كه خدا براي ابد آن را به قوم يهود بخشيده است، نه تنها به مهاجرت يهوديان از اتحاد شوروي سابق كمك كرده اند، بلكه هزينه ي اسكان مجدد آنان در مناطق اشغالي را نيز تأمين كرده اند.

ادامه دارد...

پي‌نوشت‌ها:

1. "Aliyah" means going up" and is used to describe going up to Jerusalem on pilgrimage. The Israel government plays down the involvement of Christians in bring Jews from the FSU. Brearley claims only 2% of the Jewish Agency budget for "airlifting" Soviet immigrants made directly to the Jewish Agency. Margaret Brearley, "Jerusalem for Christian Zionis
2. Unpublished letter from Tony Higton, General Director of CMJ, 8 July (2000).
3. Crontbie, op.cit.. ppl3-14.
4. CMJ Commitment’, CM.I Council, 2 November (1992).
5. Ibid.
6.Shalom
7. Walter Riggans. General Director"s Annual Report 1996 (St Albans, CMJ. 1996)
8. Israel Trust of the Anglican Church, Immanuel House, Tel Aviv 1866-1990 (Tel Aviv. ITAC, 1990).
9. Kelvin Crontbie. CMJ and the Restoration of Israel’ Shalom, 1 (1998).
10. Israel Trust of the Anglican Church
11. Unpublished letter from Tony Higton, General Director of CMJ, 8 July(2000).
12. Anne Dexter. ’The Eternal Covenant, Part 3, Exile and Restoration’, Shalom, June (1989). pp 10-11; Murray Dixon, ’Zionism and Christian Zionism after fifty years" Shalom. 3 (1998).
13. International Christian Embassy Jerusalem, (Jerusalem, ICEJ, 1993), p9.
14. Phil Hunter
15. Hull
16. http://www.christiansforisrael.org
17. Christians for Israel International
18. http://www.christiansforisrael.org
19. http://www.christiansforisrael.org
20. concentration of Jews
21. http://www.christiansforisrael.org
22. " International Christian Zionist Congress Proclamation’, International Christian Embassy, Jerusalem. 25-29 February 1996.
23. ,fishing,
24. Jewish origins
25. " International Christian Zionist Congress Proclamation’, International Christian Embassy, Jerusalem. 25-29 February 1996.
26. resettlement costs
27. Wagner, op.cit.. pl08. pl08; Golan, op.cit.
28. Ebenezer Emergency fund
29. Gustav Scheller
30.Operation Exodus
31. Tarshish
32. Johannes Facius
33. Golan, op.cit.
34. ,non-missionising policy,
35. Golan, op.cit.
36. Blossoming Rose
37. Golan, op.cit.
38. double- decker bus
39. Joshua
40. Caleb
41. International Christian Embassy Jerusalem, (Jerusalem, ICEJ, 1993), p10.
42. Jan Willem van der Hoeven, Israel cassette, talk given at Livets Ord (The Word of Life), Uppsala. Sweden, 2 December 1990, cited in Lester Wikstrom " The Return of the Jews and the Return of Jesus: Christian in the 1979’s and 1980’s." Al-Liqa Journal, May (1994), p76.
43. Glen Hines
44. ,Operation Tarshish,
45. Jan Willem van der Hoeven, Israel cassette, talk given at Livets Ord (The Word of Life), Uppsala. Sweden, 2 December 1990, cited in Lester Wikstrom " The Return of the Jews and the Return of Jesus: Christian in the 1979’s and 1980’s." Al-Liqa Journal, May (1994), p76.
46. fundraising
47. non-denominational Cornerstone Church
48. Hebrew songs
49. aliyah effort
50. Jan Willem van der Hoeven, Israel cassette, talk given at Livets Ord (The Word of Life), Uppsala. Sweden, 2 December 1990, cited in Lester Wikstrom " The Return of the Jews and the Return of Jesus: Christian in the 1979’s and 1980’s." Al-Liqa Journal, May (1994), p76.
51. Micha Limor
52. United Israel Appeal
53. Keren Hayesod
54. Keren Hayseod was founded in July 1920 at the London Zionist Congress as the public treasury to build Jewish Palestine. The congress declared that it was the absolute duty of every Jew to pay tithes to Keren Hayesod for the benefit of Israel.
http://www.jpost.com/Editions/2001/12/16/Features/Features.40027.html
http://www.wzo.org.il/home/dev/daren.htm
55. Diocese of Jerusalem
56. Orthodox Jewish authorities
57. Jewish cemetery
58. Jewish emigres
59. economic migrants

منبع مقاله :
سايزر، استيون آر؛ (1386)، صهيونيسم مسيحي، ترجمه ي حميد بخشنده، قدسيه جوانمرد، قم: نشر کتاب طه، چاپ اول



 

 



مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما