نويسنده: دکتر بهروز باريک بين
1- نگهداري از دستان
يکي از شايع ترين مشکلاتي که بيماران با آمدن سرما با آن مراجعه مي شوند خشکي بيش از حد پوست است که درنهايت به اگزماي پوستي منتهي مي شود. با بروز سرما و استفاده از وسايل گرما زا رطوبت پوست کاهش پيدا مي کند و نهايتاً به خشکي، خارش و ترک خوردن پوست مي انجامد. اين مسئله به خصوص در افرادي که زمينه آلرژي دارند شايع تر است، يعني اگر فردي زمينه اي از آسم تنفسي يا رينيت آلرژيک داشته باشد در اين صورت بيشتر مستعد ابتلا به اگزماي پوستي در فصل سرما خواهد بود. چنين افرادي در فصل سرما دچار قرمزي پوست به همراه خارش در برخي از نواحي بدن مي شوند و با استفاده از يکسري عوامل تحريک کننده، اين علائم در آن ها وخيم تر خواهد شد. به دنبال مشکلات پوستي و اگزماهايي که در فصل سرما براي گروهي از افراد به وجود مي آيد، دسته اي از عادت ها و رفتارها اين وضعيت را تشديد مي کنند.براي مثال برخي افراد به واسطه شغل شان بيش از حد دست هاي شان را مي شويند. مثلاً خانم هاي پرستاري که از بيماران مراقبت مي کنند و بايد دستان شان به طور مرتب شسته شود يا کساني که شيريني پز يا نانوا هستند و همين طور جراحان که به واسطه شغل شان مرتب مشغول شست و شوي دستان شان با مواد شوينده هستند بيش از ديگران مستعد خشکي پوستند.
2- زمان استفاده از مرطوب کننده
بهتر است بعد از اينکه پوست تان را شست و شو داديد و در حالي که پوست هنوز رطوبت خود را حفظ کرده به دنبال استفاده از آب و مايع شوينده يک مرطوب کننده مناسب را روي پوست تان بماليد. مرطوب کننده هاي فراواني در بازار وجود دارند، بهتر است کساني که زمينه ابتلا به آلرژي دارند از ملايم ترين مرطوب کننده استفاده کنند. مي توانيم بگوييم بهترين چرب کننده و مرطوب کننده وازلين است، چون اين ماده هم خشکي را به خوبي از بين مي برد و هم مانع تبخير رطوبتي که پوست به دنبال شست و شو جذب کرده مي شود. علاوه بر اين بدون رنگ و بو است و با اين خصوصيات احتمال آلرژي افراد به وازلين تقريباً در حد صفر است. به افرادي که زمينه آلرژي آتوپيک يا اگزماي سرشتي دارند توصيه مي کنيم به دنبال شست و شو از اين چرب کننده عالي استفاده کنند در درجه بعد افراد مي توانند از اوسرين به عنوان چرب و مرطوب کننده بسيار خوب استفاده کنند؛ ميزان روغني شدن پوست به دنبال مصرف اوسرين نسبت به وازلين کمتر است. همان طور که گفتيم مرطوب کننده هاي فراواني در بازار وجود دارد اما به طور کلي اين مواد به 2 دسته کرم و پماد تقسيم مي شوند؛ پمادها چربي بيشتري نسبت به آب دارند، آب گروه کرم ها قابل توجه تر است و بيشتر رطوبت را مي رساند و کمتر به عنوان چرب کننده استفاده مي شود به همين دليل مصرف کنندگان کرم ها را بيشتر ترجيح مي دهند، چون احساس چرب بودن و برق زدن پوست به دنبال استفاده از آن خيلي کمتر است ولي بايد اين مسئله را در نظربگيريد که کرم ها نيز معايبي دارند.3- صابون هاي زمستاني
يکي از ساده ترين راهکارهايي که مي توان براي حل خشکي پوست در فصل سرما به کاربرد، انتخاب نوع شوينده هاست. توصيه مي کنيم تا در اين فصل از صابون هاي ملايم مانند صابون هاي کرم دار يا گليسرينه استفاده کنيد تا پوست تان خشک نشود، بنابراين صابوني که براي هواي سرد انتخاب مي کنيد بايد ملايم تر از فصل هاي ديگر باشد شوينده هاي غير صابوني نيز گزينه بسيار مناسبي براي شست و شوي صورت هستند، چون اين شوينده ها اثر پاک کنندگي متعادل تري نسبت به شوينده هاي معمولي دارند رطوبت پوست را حفظ مي کنند و از خشک شدن آن جلوگيري مي کنند. بهترين کاري که مي توانيد بعد از شستن پوست تان انجام دهيد، استفاده از يک مرطوب کننده مناسب است.4- ضد آفتاب حتي در زمستان
اين اشتباه شايعي است که خيلي از خانم ها فکر مي کنند چون در فصل پاييز و زمستان نور آفتاب مستقيم نيست، اشعه فرا بنفش هم وجود نخواهد داشت. بايد بدانيد آفتاب فصل سرما هم مانند آفتاب تابستان براي پوست تان زيانبار است. دراين فصل شاهد اين موضوع هستيم که بسياري از افراد از کرم ضد آفتاب استفاده نمي کنند به اين دليل که فکر مي کنند ديگر نور مستقيم آفتاب وجود ندارد، به همين علت دچار صدمات مختلف پوستي ناشي از آفتاب مي شوند. ما توصيه مي کنيم در اين فصل نيز مانند بهار و تابستان از کرم هاي ضد آفتاب استفاده کنيد و بهتر است 20 دقيقه قبل از اين که از منزل يا فضاي مشخص خارج شويد، ضد آفتاب را به آن نواحي که در معرض نور خورشيد هستند مانند صورت، گوش، پشت دست و گردن بزنيد و هر 2 تا 3 ساعت آن را تمديد کنيد تا بتوانيد حداکثر حفاظت در برابر اشعه فرابنفش نور خورشيد را از پوست تان به عمل آوريد و اين را بدانيد که حتي در هواي ابري هم بايد از کرم ضد آفتاب استفاده کنيد.5. از شامپو بچه استفاده کنيد
بايد بدانيد که خشکي مو هم مي تواند مثل خشکي پوست به وجود آيد و اين مسئله منجر به شکنندگي بيش از حد و ايجاد موخره مي شود. براي پيشگيري از اين ناراحتي به خانم ها توصيه مي کنيم تا از شامپوهاي ملايم مانند شامپو بچه يا شامپوهاي مخصوص موهاي رنگ شده و خشک و نهايتاً از نرم کننده و چرب کننده هايي مثل روغن زيتون، نارگيل و کرچک که همگي مي توانند مانع خشک شدن بيش از حد مو، ايجاد موخوره و شکنندگي آن شوند، استفاده کنند تا رطوبت مناسب را به موهاي شان برگردانند. علاوه بر اين ها خانم ها مي توانند از سرم هاي مو نيز براي رفع خشکي و حفظ رطوبت مو استفاده کنند. توصيه مي کنيم به دنبال استحمام، انتهاي موهاي شان را به سرم آغشته کنند تا مانع خشکي آن ها شوند.6- لاک نزنيد
يکي از عواملي که باعث بروز ناراحتي هايي در ناخن مي شود استفاده از لاک ناخن و به دنبال آن مصرف استون يا هر نوع پاک کننده ديگر است که منجر به خشکي بيش از حد پوست اطراف ناخن و شکنندگي آن مي شود. خانم ها مي توانند براي جلوگيري از اين مسئله کمتر از لاک ناخن استفاده کنند. تقويت کننده و سفت کننده هايي که در بازار براي تقويت ناخن موجود است به نوعي از خشکي بيش از حد ناخن جلوگيري مي کند و کاري مي کند تا در برابر رطوبت بيش از حد نيز مقاوم شود، در واقع اين مواد همان کاري را که وازلين انجام مي دهد مي کند و خانم هايي که دچار شکنندگي وترک خوردن ناخن مي شوند، مي توانند از لاک و محافظ هاي ناخن استفاده کنند يا کمي از وازلين به دستان شان بمالند و ناخن هاي شان را چرب کنند چون اين حرکت همان کار تقويت کننده ها را انجام مي دهد.7- ليف و کيسه ممنوع!
بايد بدانيد مواد افزوني که به کرم ها اضافه مي شوند، مي توانند عامل اگزماي پوستي يا تماسي شوند و براي خانم هايي که مرتباً براي مرطوب کردن بدن شان از آن ها استفاده مي کنند دردسر ساز باشند و از طرفي عطر و اسانس هايي که به کرم ها اضافه مي شوند تا به مصرف کننده احساس بهتري دست دهد، در واقع يک نوع آروماتراپي است و باعث جذب مصرف کننده به استفاده بيشتر از کرم مي شوند. اين خود يکي از مهم ترين و شايع ترين عواملي است که باعث ايجاد آلرژي پوستي مي شود. کساني که از خشکي پوست در اين فصل رنج مي برند بهتر است ميزان شست و شوي خود را به حداقل برسانند، بنابراين افراد چه در مورد شستن دست، صورت يا دوش گرفتن و حمام کردن در هواي سرد بايد مراقب باشند و تعداد دفعات را کاهش دهند. در اين ميان مي توانيم به افراد مسن اشاره کنيم که به واسطه سن شان نسبت به زمان جواني، پوست خشک تري دارند و در فصل سرما اين خشکي افزون خواهد شد واگر بخواهند طبق گذشته به استحمام خود ادامه دهند، ممکن است دچار خشکي بيش از حد، خارش و به دنبال آن اگزماي پوستي شوند. بنابراين به اين افراد و همچنين کساني که پوست هاي حساس دارند توصيه مي کنيم هفته اي يک يا دو بار بيشتر به حمام نروند. افرادي که پوست خشک و حساس دارند نبايد به هيچ عنوان از ليف و کيسه استفاده کنند زيرا باعث تحريک بيش از حد پوست بدن مي شوند و به دليل حساس بودن پوست صدمات زيانباري به آن وارد مي شود. در ضمن همان طور که اشاره کرديم، اين افراد بايد از صابون هاي گليسرينه يا کرم دار يا شوينده هاي غير صابوني استفاده کنند تا خشکي پوست تان تشديد نشود و رطوبتي که در حمام جذب پوست مي شود از بين نرود.منبع مقاله :
نشريه زيبايي سالم، سال هفتم، اول و پانزدهم دي ماه 1393
