تفاوت میان دگرشکلی پلاستیک و الاستیک

دگرشکلی تغییر در شکل یک شی از طریق نیرو یا دما می باشد. این مقاله تفاوت میان دگرشکلی پلاستیک و الاستیک را مورد بحث قرار می دهد.
هر ماده ی جامد تحت مقدار صحیح نیرو می تواند شکسته شود. هرچند، موادی مانند فولاد و آلومینیوم هنگام اعمال فشار در ابتدا خم می شود. با افزایش فشار این مواد در نقطه ای خاص می شکند. از طرف دیگر، موادی مانند شیشه و سرامیک وجود دارد که به طور مستقیم و بدون خم شدن می شکند. معیار مورد استفاده برای تمیز دادن این دو دسته مواد یعنی خمش اولیه تحت فشار دگرشکلی نامیده می شود. مواد جامدی که می تواند تحت فشار تغییر شکل یابد با عنوان چکش خوار شناخته می شود و موادی که تحت فشار تغییر شکل نمی یابد مواد شکننده نامیده می شود. دگرشکلی پلاستیک و الاستیک دو روشی می باشد که می تواند ابعاد یک شی را تغییر دهد. اجازه دهید تفاوت میان آن ها را مورد بحث قرار دهیم.

برگشت شکل

دگرشکلی پلاستیک به خاطر فشار اعمال شده منجر به تغییر دائمی در شکل یا اندازه می شود که حتی بعد از حذف فشار نیز نمی تواند برگشت داشته شود.
دگرشکلی الاستیک منجر به تغییر موقتی در شکل یا اندازه می شود که بعد از حذف نیروی اعمال شده خود به خود برگشت داده می شود.

نیروی مورد نیاز

دگرشکلی پلاستیک هنگامی رخ می دهد که نیروهای اعمال شده بر روی ماده ی جامد از حد خاصی تجاوز می کند. این حد الاستیک نامیده می شود.
دگرشکلی الاستیک هنگامی رخ می دهد که نیروهای ضعیف تر از حد الاستیک ماده به کار برده شود. بدین خاطر ماده قبل از دگرشکلی پلاستیک دستخوش دگرشکلی الاستیک می شود.

تأثیر بر روی ساختار اتمی

دگرشکلی پلاستیک هنگامی رخ می دهد که پیوند میان اتم ها شکسته می شود و پیوندهای جدیدی تشکیل می شود که بازگشت به شکل اصلی را غیر ممکن می سازد.
دگرشکلی الاستیک رخ می دهد زیرا با اعمال فشار پیوند ها منبسط می شود به طوریکه می تواند بعد از حدف فشار به موقعیت اصلی خود بازگردد.

تأثیر افزایش در نیرو

در دگرشکلی پلاستیک، تغییر در ابعاد جسم به طور مسستقیم با مقدار نیروی به کار رفته مرتبط نیست.
در دگرشکلی الاستیک اگر نیروی به کار رفته افزایش یابد، تغییر بیشتری در شکل یا اندازه حاصل می شود.

کرنش سختی

تا یک حد خاص، دگرشکلی پلاستیک اتم ها را مجبور به حرکت می کند و نقص های میکروسکوپی در فلز را اشغال و آن را محکم تر می سازد. از این خاصیت که کرنش سختی نامیده می شود در صنایع برای تقویت فلزات و پلیمرها استفاده می شود.
از آنجا که تغییر شکل الاستیک باعث تغییرات اتمی دائمی نمی شود، در استحکام فلزات سهمی ندارد.

مراحل فرآیند

دگرشکلی پلاستیک در مراحل متمایز صورت می گیرد. اول، آن باعث کرنش سختی می شود، به دنبال آن باریک شدگی قرار دارد و در نهایت شکستگی در قسمت باریک رخ می دهد.
دگرشکلی الاستیک یک فرآیند سر راست است که در آن تغییر شکل با افزایش در نیرو افزایش می یابد تا زمانی که به حد الاستیک برسد.

دینامیک انرژی

در دگرشکلی پلاستیک، بیشتر انرژی داده شده به ماده ی جامد به صورت گرما بیرون داده می شود و قسمت کوچکی از آن برای تغییر دادن ابعاد مورد استفاده قرار می گیرد.
در دگرشکلی الاستیک انرژی داده شده به جسم در پیوندهای اتمی منبسط شده ذخیره می شود. اتم ها این انرژی را آزاد می کند و به موقعیت اصلی خود باز می گردد.

احتمال

دگرشکلی پلاستیک حقیقی در واقعیت دیده می شود. دگرشکلی پلاستیک در موقعیت هایی دیده می شود که اجسام قرار گرفته در معرض فشار زیاد به شکل اصلی خود باز نمی گردد.
دگرشکلی الاستیک کامل در عمل هرگز مشاهده نمی شود زیرا، بازگشت 100 درصد ابعاد یک جسم حتی برای کوچکترین نیروها نیز ممکن نیست.

مثال

مثال دگرشکلی پلاستیک هنگامی است که یک جالباسی فلزی خم می شود و به شکل اصلی خود باز نمی گردد و
مثال دگرشکلی الاستیک نوار لاستیکی فشرده شده است که بعد از آزاد شدن به شکل اصلی خود باز می گردد.