منبع:راسخون
جنگ جهانی اول (1914 تا 1918) و جنگ جهانی دوم (1939 تا1945) دو واقعه بسیار مهم در تاریخ جهان‌اند. تقریباً تمام قاره‌ها در این جنگها درگیر بودند و در سرتاسر دنیا خرابی‌های زیادی بر جای گذاشتند و میلیونها نفر جان خود را از دست دادند. در این مقاله جنگ جهانی اول و دوم با هم مقایسه شده است.
بعضی وقتها شگفت زده می‌شویم از اینکه آیا واقعاً جنگ ضروری است؟ دنیا نمی‌تواند در آرامش باشد؟ اگرچه بعضی فکر می‌کنند برای ثبات صلح و آرامش جنگ ضروری است اما عده‌ای دیگر بر این باورند که آنها فقط به خاطر طمع قدرت با هم می‌جنگند. ایدئولوژیهای مخالف و متضاد کشورها با یکدیگر و طمع آنها برای بدست آوردن حاکمیت و قدرت باعث ایجاد پدیده زشت جنگ می‌شود که گاهی فقط دو کشور و گاهی همه‌ی دنیا درگیر آن می‌شوند که این دقیقاً در هر دو جنگ جهانی دیده می‌شود؛ میلیونها تلفات و خسارات بر جای ماند و نتایج فجیع بود. ما سعی می‌کنیم هر دو جنگ را بر اساس علل، نتایج، تاکتیکها و استراتژیهای استفاده شده در هر دو جنگ بررسی کنیم.
در طول جنگ جهانی اول، با رسیدگی مرتبه‌ای به حقوق کشورها و رد حاکمیت پادشاهی برای بدست آوردن استقلال، اختلافات آغاز شد. بعضی از کشورها برای مذاکره صلح آمیز به میدان نیامدند. ناپایداری اقتصادی که در نتیجه جنگ جهانی اول بوجود آمده بود منجر به حکومت فاشیستی در اروپا شد که یکی از عوامل ایجاد جنگ جهانی دوم بود. هم چنین مسیری که برای برقراری صلح در اواخر جنگ جهانی اول اتخاذ شد منجر به جنگ جهانی دوم شد. در این بخش دو جنگ جهانی برحسب علل و نتایج بررسی شده است.
علل :
جنگ جهانی اول :
- ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند ولیعهد اتریش از اتفاقاتی بود که باعث جنگ شد و امپراطوری اتریش – مجارستان جنگ را علیه صربستان آغاز کرد.
- رقابتهای استعمارگرانه و منطقه‌ای بین بریتانیای کبیر، فرانسه، آلمان، روسیه و اتریش – مجارستان علت دیگر جنگ بود.
- قایقهای آلمانی یو (U-boats) زیردریاییهای آمریکایی را غرق کردند در نتیجه آمریکا به جنگ علیه آلمان برخاست.
- اتحادی که بین آلمان، اتریش – مجارستان و ایتالیا تشکیل شد منجر به این شد که اتحاد مثلثی که بین فرانسه، بریتانیا و روسیه تشکیل شده بود و نیروهای متفقین نامیده می‌شدند متوقف شود. این ماجرا نیز در شکل گیری جنگ نقش مهمی داشت.
جنگ جهانی دوم :
- معاهده ورسای یکی از علل مهم جنگ جهانی دوم بود. اگرچه این معاهده برای برقراری صلح بسته شد اما آلمانیها را راضی نکرد. آلمان سرزمین خود را از دست داده بود و با مشکلات اقتصادی مواجه بود. این معاهده آلمان را ضعیف می‌کرد و منجر به ظهور فاشیست و سلطه هیتلر در کشور میشد.
- آدولف هیتلر و نازیها تقاضاهایی غیر منطقی و ناعاقلانه داشتند و ایدئولوژی نازیها باعث تنش میشد. بریتانیا و فرانسه با لهستان متحد شدند و آلمان را با جنگ تهدید کردند. آلمان و اتحادیه جماهیر شوروی نیز با هم یکی شدند و اروپا را تقسیم کردند.
- جنگ در اروپا در یکم سپتامبر 1939 با بحران دانزینگ (شهری در لهستان) شروع شد.
- ژاپن با حمله به منچوری در چین به جنگ ملحق شد.
- بمباران بندرگاه پرل هارور توسط ژاپن در 1944 نیز بهانه‌ای شد برای اینکه آمریکا به جنگ ملحق شود.
تسلیحات :
جنگ جهانی اول :
- به هر سرباز یک تفنگ، سر نیزه و 3 عدد نارنجک داده شده بود.
- تانکها برای اولین بار توسط انگلستان معرفی شدند.
- آلمانیها مسلسلها را عرضه کردند که هر گردانشان حداقل 6 مسلسل داشت. روسها 8 مسلسل و انگلیسها 2 مسلسل داشتند.
- خمپاره اندازها بمبهای انفجاری بودند که در پرتاب مرمی بکار می‌رفتند.
- تیرهای هوایی سنگین استفاده شدند که بخاطر هدف گیری ضعیف و سرعت بارگذاری، خیلی موفق نبودند.
- گازها عمدتاً برای اشغال سنگرهای دشمن استفاده شدند.
- در سال 1915، آلمان شعله افکنها را علیه فرانسه استفاده کرد.
- سیم خاردارها در نزدیکی منطقه دشمن استفاده می‌شدند تا از ورود سربازهای دشمن جلوگیری کنند. تیرهای هوایی که در نزدیکی سیم خاردارها استفاده می‌شدند موجب انفجار و زخمی شدن سربازان هر دو طرف میشد.
جنگ جهانی دوم :
- مسلسلهای سبک برای مقابله با هواپیماهای سبک و توپهای روی حامل برای مقابله با هواپیماهای سنگین بکار رفتند.
- بازوکا، ضد تانکی بود که علیه ارتش آلمان استفاده شد و به اندازه 400 یارد برد داشت.
- بمبهای هدایت شده به شکل بمب فریتز – ایکس توسط آلمان علیه ضد هوایی‌ها به کار برده شدند.
- تانک پانتر به عنوان پشتوانه تاکتیک بلیتزکریگ توسط ارتش آلمان استفاده شد.
- بمب اتمی برای بمباران شهرهای هیروشیما و ناکازاکی استفاده شد.
تاکتیکها :
جنگ جهانی اول :
- آلمان از قایقهای U برای غرق کردن کشتیهای آمریکایی استفاده کرد.
- در طول جنگ جهانی اول، در بین سنگرهای رزمی انگلستان و عثمانی، سیگار عثمانیها تمام شده بود. انگلیسیها سیگارهای بسته بندی شده‌ی تبلیغاتی را بین آنها پخش کردند. عثمانیها آنها را دور انداختند اما درآخر انگلیسیها بین آنها سیگارهای بسته بندی شده با هروئین را پخش کردند که این کار نتیجه جنگ را عوض کرد.
- در راه حمله به سنگر صدها نفر گرفتار مسلسلها و سیم خاردارها می‌شدند. برای دفاع از سنگر سربازان در طول سنگر ایستاده و به نیروهایی که نزدیک می‌شدند تیر اندازی می‌کردند.
- هر نیم ساعت برای تشخیص و تیر اندازی به سربازان دشمن منورها پرتاب می‌شدند.
- تاکتیکهای پاکسازی شامل این بود که به سربازان دشمن اجازه می‌دادند تا به نقاط نگهبانی حمله کنند و سپس با تیرهای هوایی سنگین بمباران می‌کردند.
جنگ جهانی دوم :
- آلمان از حمله‌های هوایی برای بمباران شهرها به کمک نیروی هوایی سری خود که لوفت ویف نام داشت استفاده می‌کرد.
- برای حمله به پایگاههای مرزی دشمن و تخریب مراکز ارتباطی و تأمین مواد، از شکاری – بمب افکنها استفاده شد.
- آلمانیها اولین کسانی بودند که از حمله هوایی در جنگ فلاندرها در جزیره کریت استفاده کردند.
- 700 گلایدر مجهز به سرباز و تجهیزات و سه گروه از نیروهای چترباز در تقسیم شهر نورمندی توسط متفقین بکار برده شدند.
- آلمان زیردریاییهای مجهز به اژدرهای ردیاب امواج را برای حمله به زیردریاییهای دشمن گسترش داد.
- تکاورهای دریایی آمریکا روشهایی را برای پیاده کردن سربازان در نزدیکی سواحل دفاعی گسترش دادند که این روشها در پیاده شدن در نورمندی مورد استفاده قرار گرفتند.
- ظهور تانکها چهره‌ی جنگ را تغییر داد. تانک P-34 شوروی و پانتر دو رقیب ترسناک در زمین بودند.
- تفنگ بالیستیک V-2 آلمانی به عنوان تیر هوایی دور برد استفاده شد.
- متفقین به اسلحه‌های نیمه اتوماتیک مجهز بودند.
- بریتانیای کبیر برای فریب آلمان از گوشتهای جراحی استفاده کرد تا آنها باور کنند که به جای ایتالیا به ساردینیا (جزیره‌ای در ایتالیا) حمله کرده‌اند. بریتانیا از جسد یک بی‌خانمان که بر اثر جنگ خفه شده بود استفاده کرد و به اسپانیا هشدار داد. اسپانیا نیز سریع آلمانیها را که موقعیت خود را تغییر داده بودند آگاه کرد.
- بریتانیا سربازان آلمانی را اسیر کرد و به جای زندان آنها را در یک کاخ جای داد. اسیران با غذای فراوان و اسباب راحتی دیگر تأمین بودند و از این موضوع غافل بودند که عمارت میکروفن گذاری شده و از صحبتهای آنها برای دستیابی به اطلاعات بیشتر در مورد تاکتیکهای آلمانیها استفاده می‌شود.
- بلیتزکریگ توسط ارتش آلمان بطور گستره برای ویران کردن لهستان و چکسلواکی استفاده شد.
نتایج :
جنگ جهانی اول :
- کمونیسم که در نتیجه انقلاب 1917 روسیه بوجود آمده بود در سرتاسر شوروی گسترده شد.
- معاهده ورسای آلمانیها را مقصر جنگ دانست و ارتش آلمان را مجبور به پرداخت 5ر31 میلیون دلار به عنوان غرامت کرد.
- امپراطوری اتریش – مجارستان اتحاد را به هم زد و کشورهای مستقل یوگسلاوی و چکسلواکی را تشکیل داد.
- مستعمره‌هایی چون هند و نیجریه خواستار استقلال شدند.
- افسردگی شدید در آمریکا به وجود آمد.
- جنگ به مدت چهار سال طول کشید.
جنگ جهانی دوم :
- جنگ با پیروزی متفقین علیه آلمان و ژاپن در سال 1945 تمام شد.
- اقتصاد اروپا با تخریب زیربناهای صنعتی 70 % سقوط کرد.
- آلمان دو قسمت شد؛ آلمان شرقی با سیاست کمونیستی و آلمان غربی با سیاست دموکراتیک اداره میشد.
- ژاپن به مدت کوتاهی زیر سلطه نظامی آمریکا بود.
- هیتلر و همدستان نزدیکش خود کشی کردند اما بسیاری از همدستانش نظیر هرمن گورینگ به خاطر جرایم نژادی به حبس ابد محکوم شدند.
- سازمان ملل برای حمایت از صلح در بیست و چهارم اکتبر 1945 تشکیل شد.
- جنگ به مدت 6 سال به طول انجامید.
/ج
