اصول حاكم بر زندگي حضرت علي(علیه السلام)

1- ساده زيستي و زهد خانوادگي

نحوه ازدواج، مهريه، شروع زندگي خانوادگي در يك خانه محقر و ساده پوشي زهرا(س) و علي(ع) و فرزندانشان نمونه هايي از اهميت اين اصل در زندگي خانوادگي آنها است، آنچنان كه صحابي جليل القدري چون سلمان را به تعجب واداشت كه:
عجبا! دختران پادشاه ايران و قيصر روم بر كرسي هاي طلايي مي نشينند و پارچه هاي زربفت به تن مي كنند و اين دختر رسول خداست كه نه چادرهاي گران قيمت برسر دارد و نه لباسهاي زيبا به تن.

2-مشاركت در امور زندگي و اهميت دادن به كار و همكاري در بين اعضاي خانواده

علي(ع) در زندگي مشترك خود به انجام برخي كارهاي منزل مي پرداخت. او بچه داري مي كرد، فاطمه(س) نان مي پخت و يا گندم آسياب مي كرد، علي(ع) به جهاد مي رفت و زخم برمي داشت و فاطمه(س) زخمهاي او را درمان مي كرد و شمشير او را مي شست و به همين دليل هم بود كه علي(ع) درهر بعد از ابعاد زندگي اش بالاترين تلاشها و موفقيتها را داشت و فاطمه زهرا(س) هم در مقام عبادت، دفاع از ولايت و كار در خانه و خانه داري و مهمتر از همه تربيت فرزندان بالاترين موفقيتها را كسب نمود.

3- ارزشي بودن ازدواج و حاكميت ارزشها بر خانواده

نمونه هايي همچون بخشيدن پيراهن عروسي توسط حضرت زهرا در شب ازدواج آن حضرت با علي(ع)، فراموش نشدن ياد خدا، گفتن تكبير و به نماز ايستادن عروس داماد در شب اول عروسي و ثمره اينها ايثار و انفاق خانوادگيشان كه در بالاترين حد آن سوره انسان مورد اشاره قرآن قرار گرفته است، بيانگر حاكميت اين اصل در خانه علي(ع) است.

4- حاكميت روح مشورت بر زندگي

مشورت خواهي و مشاوره با پيامبراكرم(ص) به عنوان فكر برتر و بهره مندي از راهنماييها و ارشادهاي ايشان، بارها و بارها توسط علي(ع) و زهرا(س) صورت گرفت.

5- حاكم بودن روح برنامه ريزي و نظم درخانه

تقسيم كارهاي خانه، انجام امور در زمان مناسب، اختصاص مكاني خاص براي عبادت و نماز در خانه و داشتن برنامه جهت تربيت فرزندان از جمله اين موارد است.

6- سياسي بودن، جهاني بودن و فدايي بودن در راه اسلام

گذشته از اميرالمؤمنين كه اسوه جهادي و فدايي بودن و سياستمداري است، خطبه ها و فعاليتهاي سياسي حضرت زهرا(س) نشان دهنده اين است كه ايشان به عنوان يك زن، سرآمد مبارزات سياسي در زمان پيامبر و بعد از فوت آن حضرت بود. محسن شهيد، فاطمه شهيده، علي زخم خورده، حسن مسموم، حسين سرجدا و زينب به اسارت رفته همه و همه دراين خانه مي زيسته اند.

7- علم دوستي

نهج البلاغه، صحيفه فاطميه، شاگردپروري، آشنايي با تفسير قرآن و تشكيل كلاسهاي ديني در خانه اميرالمؤمنين و حضرت زهرا نمونه هايي از توجه اين خاندان به علم دوستي است.

8- جذب و رفت و آمد فرشتگان به خانه

در زيارت جامعه آمده است: «السلام عليكم يا اهل بيت النبوه و موضع الرساله و مختلف الملائكه...» چرا كه اين قطعه بهشتي در زمين، محل رفت و آمد ملائكه اي همچون جبرئيل، ميكائيل و اسرافيل بوده است.

9- عشق و عاطفه و مهرباني همه اعضا به يكديگر

10- مهمان دوستي، ضيافت درخانه و رسيدگي به احوال خويشاوندان

اميرالمؤمنين مي فرمايند:
اي مردم! انسان هر قدر كه ثروتمند باشد باز از خويشاوندان خود بي نيازنيست كه از او با زبان و دست دفاع كنند، خويشان انسان بزرگترين گروهي هستند كه از او حمايت مي كنند و اضطراب و ناراحتي از او مي زدايند و در هنگام مصيبتها نسبت به او پرعاطفه ترين مردم مي باشند.
اگر بيش از شش روز مي گذشت و ميهماني براي علي(ع) نمي رسيد، تأسف مي خورد و مي ناليد و گاه مي فرمود:
«آن كس كه دست بخشنده خود را از بستگانش بازدارد، تنها يك دست را از آنها گرفته اما دستهاي فراواني را از خويش دور كرده است.»