وقتي كه ساعات خواب نوجوان بهم مي ريزد

او قبلا اين طور نبود با قوانيني كه ما به عنوان والدينش براي ساعات خواب تعيين كرده بوديم هماهنگ بود. اما مدتي است كه شبها وقتي به رختخواب مي رود مدتها طول مي كشد تا به خواب برود و صبح هم وقتي بيدارش مي كنيم مدتها غر مي زند و اين پهلو و آن پهلو مي شود تا از جايش بلند شود.براي والديني كه با چنين فرزنداني مواجه هستند روزهاي غيرتعطيل و روزهاي مدرسه بسيار سخت است. واقعا چه اتفاقي افتاده؟ حتي وقتي كه موقع بيدار شدن از خواب مشغول غر زدن است چيزهايي مي گويد كه ما به سختي معني آنها را مي فهميم.ما در اين بخش نظرات كارشناسان را در اين مورد به اطلاع شما مي رسانيم:
اين تغييرات به دنبال تغييرات فيزيكي و جسمي ديگري كه در گذر اين دوران كودكي به نوجواني ايجاد مي شود رخ مي دهد. اين تغييرات بر ساعت بيولوژيكي بدن كه تنظيم كننده زمان خواب و بيداري فرد است نيز تاثير مي گذارد.در ضمن در اين دوره فرزندان با دنياي ديگري رو به رو شده اند كه شامل كارهاي نيمه وقت، تكاليف آخر وقت، رايانه، تلويزيون و بازيهاي رايانه اي است و بديهي است كه وجود همه اينها ساعت خواب را به تاخير مي اندازد.اما مسئله ديگر اين است كه در اين دوره هم آنها به اندازه سالهاي دبستان تقريبا به 8 الي 9 ساعت خواب نياز دارند اما كمتر مي خوابند و اين مي تواند بر رفتارهايشان تاثير گذارد.

خواب و بازده تحصيلي

محققان در يك تحقيق كه روي بيش از 3000 نوجوان انجام داده اند دريافتند كه بسياري افرادي كه در مرحله نوجواني قرار مي گيرند به طور متوسط 7.3 ساعت در شبانه روز مي خوابند و فقط 15درصد از آنها 8.5 ساعت مي خوابند.از طرف ديگر در حدود 26 درصد نيز كمتر از 6.5 ساعت مي خوابند.اين در حالي است كه دانش آموزاني كه بهتر و بيشتر و به عبارت ديگر به اندازه كافي مي خوابند از نظر درسي نيز بازده بهتري داشته و نمرات بهتري مي گيرند و حتي در مورد نوشتن گزارشات و مقالات نيز بهتر عمل مي كنند.در ضمن دانش آموزاني كه به اندازه كافي نمي خوابند به اندازه كافي نيز سرحال در كلاسها و تمرينات شركت نمي كنند و همين امر مقدمه اي براي عدم كارآمدي آنهاست.چنانچه اين امر ادامه يابد تاثيرات ناخوشايندي بر ديگر جنبه هاي زندگي نيز مي گذارد پس بهتر است والدين به نكات لازم توجه داشته باشند تا اين مسائل به حداقل برسد. ما در اين بخش مهم ترين نكات را به شما ارائه مي كنيم:
ساعت خواب بايد معين و مشخص باشد.
موضوع اين است كه اگر از بسياري از والدين بپرسيم كه فرزندتان شبها به طور منظم چه زماني مي خوابد پاسخ مشخصي ندارند زيرا در منزل ساعت خواب مشخصي براي فرزندان وجود ندارد.وقتي ساعت خواب وجود داشته باشد و تكرار شود مغز به طور منظم خود را با آن هماهنگ مي كند.عادتهاي سالم زندگي را الگو قرار دهيد.اين عادتها شامل اين است كه فرزندتان از عصر به بعد مواد داراي كافئين ننوشد. تماشاي تلويزيون و بازيهاي رايانه اي و ويدئويي هم كه موجب تحريك بيشتر سيستم عصبي و جلوگيري از آرامش فكري و ذهني مي شود قبل از خواب ممنوع شود.

مديريت زمان را به فرزندانمان بياموزيم

گاهي اوقات فرزندانمان كارهايي را شروع مي كنند كه اتمام آن به درازا مي كشد و تا پاسي از شب ادامه مي يابد. بديهي است كه در خواب فرد نيز اختلال ايجاد مي شود. چنانچه زمان بنديهاي منظم و صحيح را به فرزندانمان بياموزيم اين گونه مشكلات به حداقل مي رسند.

فعاليت هاي فرزندان را محدود كنيم

چنانچه فرزندانمان از صبح تا بعدازظهر در مدرسه باشند و پس از آن هم به بازي پرداخته و مقداري به تكاليف برسند و سپس شب هم به مهماني بروند طبيعي است كه با فعاليتهاي زياد و نامتعادل خوابشان برهم خواهد خورد.در چنين مواردي مي توانيد از فعاليتهاي غيرضروري بكاهيد تا دانش آموز سرفرصت به كارها و تكاليف و غذا خوردن و نهايتا خواب بپردازد.

شب بايد اتاق تاريك باشد و صبح روشن

در بسياري موارد ديده شده كه تا پاسي از شب چراغ اتاق روشن است و هنگام صبح نيز به دليل كشيده بودن پرده ها مشخص نيست كه واقعا صبح شده يا خير. چنين وضعي بر سيستم مغزي و جسمي و خواب فرزندتان تاثير مي گذارد.سعي كنيد زمان خواب اتاق تاريك باشد و از چراغهاي گوناگون استفاده نشود و صبح نيز پرده ها را كنار بزنيد تا نور خورشيد به اتاق راه يابد و ساعات خواب تنظيم شود.از چرت زدنهاي ديرهنگام جلوگيري نماييدچنانچه فرزندتان عادت به خواب يا چرت بعدازظهر دارد سعي كنيد زمان آن كمي بعد از صرف نهار باشد و مدت آن هم بين نيم ساعت الي يك ساعت باشد. بدين ترتيب هم خستگي از تن او بدر مي رود و هم اينكه از خواب شبش گرفته نمي شود.در ضمن دقت داشته باشيد كه زمان اين خواب كوتاه از عصر به بعد نباشد زيرا هرچه ديرتر باشد شب ديرتر خوابش خواهد گرفت.

خواب در روزهاي تعطيل نبايد بيش از حد باشد

با توجه به اينكه افراد در روزهاي تعطيل تمايل دارند با خيال راحت بيشتر بخوابند از اين امر جلوگيري نكنيد اما نگذاريد فرزندتان بيش از حد بخوابد زيرا اينكار از خواب كامل شبانه او جلوگيري كرده و دوباره چرخه خواب او برهم خواهد خورد. كارشناسان عقيد دارند كه حداكثر 2 ساعت خواب بيشتر در روزهاي تعطيل كافي است.

مطالعه غيردرسي يا گوش دادن به موسيقي هم مفيد است

بسياري افراد به ويژه در سنين قبل از نوجواني با مطالعه و ورق زدن چند صفحه كتاب يا گوش دادن به يك موسيقي آشنا و ملايم بسيار بهتر و سريع تر به خواب مي روند مي توانيد اين موارد را به فرزندتان پيشنهاد كنيد تا در صورت موثر بودن از آنها نيز براي خواب راحت تر و جلوگيري از بيدار ماندنهاي طولاني استفاده كند.
اميدواريم با توجه به مسائل فوق خواب فرزندان تان همواره كافي و خوب باشد تا هم از نظر جسمي و روحي در وضعيت بهتري به سر برند و هم در زمان تحصيل بازده فكري و درسي شان افزايش يابد!