منجى موعود و مصلح جهانى در ادیان

اشاره:
ایمان به منجى موعود و مصلح جهانی، اصلى است مسلم در تمامى ادیان آسمانی.این مقاله به بررسى نشانه‌هاى منجى در ادیان مختلف مى‌پردازد و نتیجه مى‌گیرد که این نشانه‌ها تنها بر امام مهدى موعود(عج) منطبق است.
در پایان این مقاله نگاهى کوتاه به منجى در ادبیات و روانشناسى داریم.

همه بشریت در انتظار منجى و ناجی

بشریت در انتظار یک منجى یا رهاننده است. همه ادیان آسمانى اعم از مکاتب الهى یا غیرالهى به یک منجى یا حداقل به یک قهرمان ایمان دارند و براى ظهور آن لحظه‌شمارى مى‌کنند. به عبارتى آموزه ظهور منجى موعود یکى از آموزه‌هاى مشترک و فراگیر ادیان آسمانى است. انسان‌ها به استناد منابع تاریخى و آثار باستان‌شناسى از دیرباز و از هنگام عصر اسطوره‌اى در انتظار ظهور یک منجى بوده‌اند. منجى در ادیان آسمانى زرتشت، یهودیت و مسیحیت با تصویرى نزدیک وجود دارد. از “سوشیانت” یا “سوشینت”‌در آئین زردشتى و “مسیح” یا “ماشیح” در یهودیت و مسیحیت به عنوان منجى نام برده شده است. چنین نام‌هایى با “مهدی” در اسلام متشابه است. این اسامى به همراه اهداف و ویژگى‌هاى که براى منجى در این ادیان اعلام شده بیانگر آرمان مشترک بین بشریت و ادیان آسمانى در ظهور منجى موعود است. مهمترین ویژگى‌هاى مشترک منجى موعود در ادیان آسمانى سه‌گانه فوق چنین است: 1- تقدیر الهى در پیروزى حکومت حق و شکست باطل 2- نقش رهبرى دینى در برقرارى وضعیت آرمانى و موعود 3- برقرارى حکومت دینى به دست منجى موعود و نابودى حکومت‌هاى ظالمانه و ستمگر 4- حاکمیت دین بر زندگى انسانها و بسط و گسترش عدالت. در اسلام نیز آموزه مهدویت و ظهور فردى از سلاله پاک پیامبر گرامى اسلام(ص) یکى از مسائل اجتماعى و اتفاقى مسلمانان مى‌باشد. این آموزه در نزد شیعیان از مسلمات مذهب تشیع است و اهل تسنن نیز به رغم اختلاف با مذهب شیعه درباره مسئله جانشینى پیامبرگرامى اسلام، در مسئله مهدویت اتفاق‌نظر دارند. “شیخ عبدالحسن العباد” از علماى وهابى و نیز “شیخ عبدالعزیز بن‌باز” عالم برجسته وهابى و مفتى اعظم سعودى بر اصالت اعتقاد ظهور مهدی(عج) از سلاله امام علی(ع) تاکید کرده‌اند. به عبارتى مسلمانان (شیعه و سنی) درباره آینده، اعتقاد مشترکى دارند. یکى از این مسلمات اعتقاد به تحقق حکومت جهانى اسلامى به رهبرى حضرت مهدی(عج) از سلاله پاک پیامبرگرامى اسلام(ص) است. چنین حکومتى بر محوریت رهبرى دینى استوار است و رهبرى دینى در آن نقش اساسى دارد. مبناى چنین حکومتى نیز قوانین شرعى خواهد بود. بدون تردید دین پیامى آسمانى براى تمام انسانها و در تمامى ادوار مى‌باشد. عمده مذاهب و ادیان آینده‌نگر با نگاهى خوش‌بینانه آینده تاریخ را عصرى مطلوب براى تحقق مدینه فاضله مى‌دانند. این ادیان ظهور منجى را موجب تحقق مدینه فاضله براساس الگوى دینى مى‌دانند و به انتظار فرا رسیدن چنین روزى هستند. هرچند از آموزه مهدویت و منجى‌گرایى سوءاستفاده‌هایى در طول تاریخ شده است و همواره برخى از افراد بیماردل، جاهل و هواپرست از این آموزه‌ها سوءاستفاده کردند و با این هدف به ادعاهاى واهى پرداختند اما آنان به هدف شوم خود نرسیدند و سیاهى را در کارنامه و حیات دنیوى خود به ثبت رساندند. ظهور منجى از نشانه‌هاى قاعده لطف خداوند است و خداوند کریم نیز این قاعده را شامل حال بندگان خود خواهد کرد. پیامبراسلام(ص) در این خصوص فرمودند: “حتى اگر فقط یک روز از عمر زمین باقى مانده باشد، خداوند مردى از ما را خواهد فرستاد که جهان را پر از عدل کند آنگاه که پر از ظلم شده باشد.” آیات زیادى در قرآن کریم به غایات لطف اشاره دارند. روشن است که هدف از ارسال رسولان و بعثت انبیا هدایت به راه راست و بیم دادن و بشارت دادن و رفع اختلاف‌ها و اجراى عدالت و قسط است. ان علینا للهدى همانا، بر ماست هدایت کردن این آیه شریفه از مواردى است که دلالت دارد بر اینکه هدایت، از جمله صفاتى است که از ساحت قدسى خداوند جدایى‌ناپذیر است. سرانجام اینکه براساس چنین آموزه مشترکى مى‌توان ادیان و بویژه مسلمانان را به نوعى همفکرى و همکارى دعوت کرد تا بشریت براساس هدف عالى و الگوى مدینه فاضله عصر موعود زندگى امروزى خود را سامان و نظم دهد. بخشى از سرگردانى بشر امروز حاصل عدم همفکرى و همکارى بین آنان است. یکسویه‌نگرى وعدم تعامل مثبت بین ادیان، موجب تحمیل رنج‌ها و دردها بر بسیارى از انسانها شده است. بشر امروز باید براساس قاعده لطف خداوند و امید به انتظار مسیر زندگى خود را سامان دهد. ظهور منجى و مهدى موعود(عج) انسانها را از سرگردانى نجات خواهد داد و عدالت را برپا خواهد کرد. عدالتى که همه محرومان، مستضعفان و مظلومان جهان در انتظار آنند.
ادامه دارد...