شهرهاى مجازى با خانه هاى رايانه اى

امروزه بحث توسعه شهرها به شبكه جهانى نيز سرايت كرده است شهرها و شهرك هاى جديد هر روز در فضاى مجازى ساخته مى شوند كه مصالح آن ها از خشت و ملات نيست، بلكه بيت هاى رايانه اى است. اين شهرهاى الكترونيكى با عنوان شهرهاى مجازى (virtual Cities) شناخته مى شدند.در هر لحظه چندين هزار نفر مشغول استفاده از اين شهرهاى مجازى جهت انجام كارهاى خود از سراسر جهان هستند. كارهايى مانند خريد، فروش، مسافرت، استراحت، مسابقه و غيره. شهرها در تعريف عام آن مراكز جغرافيايى تجمع انسان ها و خدمات است به همين دليل است كه نحوه چيدمان عناصر شهرى و شكل امروزى شهرنشينى براى مردم بسيار آشناست و با آن رابطه اى نزديك برقرار مى كند در نتيجه شهرهاى مجازى مى توانند مدل بسيار خوبى از تمام اطلاعات و خدماتى باشند كه در شهرهاى حقيقى وجود دارد. اين شهرها را مى توان كانون هاى الكترونيكى ناميد كه حتى انسان هاى ساكن كوچه و پس كوچه را نيز بر روى صفحه نمايش رايانه شما به تصوير مى كشند. براى بررسى شهرهاى مجازى لازم است ابتدا به طبيعت آنها پرداخته و سپس به سراغ نحوه ساخت اين گونه از شهرها خواهيم پرداخت.
در شروع هزاره سوم مى توان فناورى اطلاعات و ارتباطات رابه عنوان اصلى ترين محور تحول و توسعه بيان كرد كه دستاوردهاى ناشى از آن نيز در زندگى مردم اثرگذار است . دراين راستا وجود شهرهاى الكترونيكى و اينترنتى در هر كشورى مى تواند زمينه حضور منطقى، علمى و اقتصادى اين پديده با ارزش را فراهم آورد و توان علمى و قدرت كشورها را در توليد، توزيع و استفاده از دانش نشان دهد.اكنون اينترنت به عنوان گسترده ترين و غنى ترين منبع اطلاعاتى در جهان مطرح است و امكان دسترسى به آخرين اطلاعات را در حوزه هاى مختلف ممكن مى سازد و به عنوان وسيله اى ارتباطى با قابليت هاى گستردگى ارزان بودن و در دسترس بودن سبب افزايش سطح آگاهى انسان ها و همچنين كاهش هزينه هاى ارتباطى شده است. دراين بين پديده شهر الكترونيك اگرچه در جهان پديده اى نو و جديد است و تنها يك دهه ازعمر آن مى گذرد اما به دليل قابليت ها و مزاياى فراوانى كه دارد مورد توجه بسيارى از كارشناسان و متخصصان IT و شهرى شده است. اين پديده را مى توان هديه فناورى اطلاعات و ارتباطات براى بشر دانست كه نويددهنده محل زندگى بهتر براى كار، تفريح ، سرگرمى ، يادگيرى و زندگى دسته جمعى در جوامع است.
شهر الكترونيكى عبارت از شهرى است كه اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرويس هاى دولتى و سازمان هاى بخش خصوصى به صورت برخط (online) و به صورت شبانه روزى و در هفت روز هفته باكيفيت و ضريب ايمنى بالا و با بهره گيرى از ابزار فناورى اطلاعات و ارتباطات (ICT) و كاربردهاى آن انجام مى شود. شهر الكترونيكى ما را از دنياى تك بعدى شهرهاى سنتى و امروزى خارج كرده و به دنياى جديدى راهنمايى خواهد كرد، دنيايى دوبعدى كه دستاورد فناورى هاى نوين اطلاعات و ارتباطات مى باشد. در گذر اين زمان و در اين حركت روبه جلوى فناورى ما در آينده اى نه چندان دور دنياى سه بعدى را شاهد خواهيم بود كه حتى تصور آن در حال حاضر برايمان ناممكن است.

*فعاليت هاى شهر الكترونيكى

بسيارى از فعاليت هايى كه در شهرهاى عادى انجام مى شود قابليت پياده سازى و اجرا در شهر الكترونيكى را دارد و به جرأت مى توان گفت كه اين فعاليت ها در شهرهاى الكترونيكى بسيار راحت تر از نمونه هاى فيزيكى آن خواهد بود. اين مجموعه از فعاليت ها را مى توان به گروه هاى زير تقسيم كرد:
۱- فعاليت هاى ادارى: مانند ثبت اسناد و املاك ، درخواست گذرنامه و غيره
۲- فعاليت هاى بانكى : پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول، اعلام وصول و برگشت چك
۳- فعاليت هاى تجارى: خريد و فروش كالا، موسيقى ، فيلم ، خريد بليت هتل ها و هواپيماها
۴- فعاليت هاى تفريحى : بازى هاى رايانه اى، بازديد از موزه ها و پارك ها، انجام مسافرت هاى مجازى
۵- فعاليت هاى علمى : انجام تحقيقات علمى ، جست و جوى مقالات علمى ، استفاده از منابع كتابخانه ها، انتشار و چاپ كتاب هاى الكترونيكى
۶- دريافت اطلاعات : شامل اخبار، روزنامه ها، نشريات، ترافيك شهرى، ساعات ورود و خروج قطارها بدون خارج شدن از منزل و يا محل كار
۷- فعاليت هاى آموزشى : ثبت نام و رفتن به كلاس هاى مجازى و امتحانات مجازى - كسب مدارك معتبر بين المللى
۸- فعاليت هاى گردشگرى: رزرو بليت و هتل - رزرو اتومبيل در مقصد، انتخاب بهترين شهرها و مكان هاى تاريخى و مسافرتى براى گردشگرى
۹- فعاليت هاى درمانى : مراجعه به پزشك و دريافت دستورالعمل هاى درمانى و پزشكى ، مشاوره با پزشك خانوادگى بدون نياز به حضور فيزيكى درمطب
۱۰- فعاليت هاى تصميم گيرى: انتخاب بهترين مكان براى مسافرت با توجه به وضعيت رزرو هتل ها و قطارها، انتخاب بهترين مسير براى رفتن به نقطه اى ديگر از شهر

*انواع شهرهاى مجازى

مى توان انواع مختلف شهرهاى مجازى را به ۴دسته زير تقسيم كرد:
۱- صفحاتى اينترنتى كه مدعى شهر مجازى هستند اما ماهيت آنها صرفاً در راهنمايى ها و مجموعه هاى دسته بندى شده اى از اطلاعات است . اين صفحات تنها براى دست يافتن به مقاصد تبليغاتى و ترويج صنعت توريسم راه اندازى شده و ارائه كننده شكل و ظاهر شهرهاى مجازى نيستند، به عنوان نمونه اى از اين شهرها مى توان به سايت www.brighton.co.uk اشاره اى كرد.
۲- اين گروه از شهرها را شهرهاى مجازى مسطح مى نامند كه از نقشه هاى شهرى و ساختمانى براى نمايش اطلاعات مورد نظر خود استفاده مى كنند. از شهرهاى مسطح مى توان به بولونيا اشاره كرد كه داراى صفحه اى اينترنتى به عنوان شهرى مجازى است و از نقشه و مشخصه هاى زمينى و ساختمانى شهر به صورت گرافيكى بهره گرفته و شهرى مسطح بنا كرده است.
۳- دسته ديگر شهرهاى مجازى ، شهرهاى مجازى سه بعدى هستند كه با استفاده از فناورى حقيقت مجازى به مدل سازى تركيب شهرها و با درجات نزديك و يا دور به واقعيت مى پردازند و بعضى از اين گونه شهرها بسيار به واقعيت شهر فيزيكى نزديك هستند.
۴- اين گروه را مى توان شهرهاى واقعى مجازى ناميد كه بسيار به شهرهاى واقعى نزديك هستند و مدل هايى واقعاً واقع گرايانه تلقى شده اند و شما با حركت در ميان كوچه هاى شهر حس حركت در شهرى واقعى را خواهيد داشت. براى تحقق بخشيدن به اين امر، شهر مجازى بايد داراى ظاهرى واقعى و داراى تنوع خدمات و كاركردها باشد و ازتمامى امكانات يك شهر واقعى بهره بگيرد و ازهمه مسائل مهمتر بستر مناسبى براى انجام تعاملات اجتماعى در ميان شهروندان باشد تا رغبت حضور شهروندان در شهر مجازى بيشتر شده و درصد مشاركت شان نيز بيشتر شود.

*مراحل پيدايش شهر الكترونيكى

در ايجاد هر شهر الكترونيكى مراحلى وجوددارد كه اين مراحل يكى پس از ديگرى تكميل شده و سبب توسعه، پيشرفت و تكامل شهر الكترونيكى خواهد شد، اين مراحل را مى توان به شكل زير بيان كرد:
۱- مرحله پيدايش ۲- مرحله ارتقا ۳- مرحله تعامل ۴- مرحله توسعه و گسترش

* پيدايش

در اين گام از طراحى شهر الكترونيكى ايده اوليه، طراحى موضوعى و تهيه سند راهبردى ، مشورت با كارشناسان و صاحبنظران حوزه ict و تهيه زيرساخت هاى فنى مورد نياز از قبيل نرم افزارى و سخت افزارى مورد نياز است.

*ارتقا

در اين گام پس از پياده سازى شهر الكترونيكى به صورتى كاملاً ساده ، امكانات و توانمندى هاى شهر براى استفاده بازديدكنندگان، خصوصاً شهروندان توسعه خواهد يافت و سعى در برآورد حداقل امكانات مورد نياز شهروندان در طراحى شهر است.

*تعامل

در اين بخش سعى در برقرارى ارتباط با سايتهاى مرجع در زمينه هاى تخصصى و نيزدر اختيار گذاردن اطلاعات سايت در اين گونه از پايگاه هاى اطلاعاتى است، به علاوه با شهرهاى الكترونيكى موجود بر روى وب جهان (world wide web) نيز تعامل برقرار خواهد شد و به داد و ستد دانش و اطلاعات پرداخته مى شود. به علاوه مى توان امكانى را براى استفاده شهروندان ديگر شهرها از امكانات و توانمندى هاى شهر در نظر گرفت.

*توسعه و گسترش

اين گام آخرين و نهايى ترين بخش در توسعه شهر الكترونيكى است و با فراهم آوردن امكانات و توانمندى هاى مبادلات مالى اقدام به خريد و فروش اينترنتى و نيزدريافت و پرداخت پول الكترونيكى نمود. به علاوه در اين گام بايد وب سايت شهر الكترونيكى را توسعه و گسترش داد و سرويس هاى مورد نياز شهروندان را براى سرويس دهى فعال تر به آنها فراهم و يا توليد نمود.