بچه ها هر چه مى بينند ياد مى گيرند

اغلب پدر و مادرها درجه آگاهى فرزندانشان را از آنچه خود انجام مى دهند يا مى گويند كمتر از آنچه واقعاً اتفاق مى افتد برآورد مى كنند. فكر مى كنم ما آنقدر عادت كرده ايم كه وقتى مى خواهيم فرزندانمان به ما گوش بدهند، توجهى به ما نداشته باشند كه فراموش كرده ايم وقتى ترجيح مى دهيم حرفمان را نشنوند چقدر نزديك ايستاده اند و به حرف هايمان گوش مى دهند. اما وقتى به نظر مى رسد كودكان در افكار خود غوطه ور شدند استعداد بيشترى نسبت به زمانى دارند كه سعى مى كنند شش دانگ حواسشان را جمع كنند. ممكن است وقتى با همسرتان درباره بى ثباتى مالى خانواده صحبت مى كنيد فكر كنيد دختر يا پسرتان كاملاً در كتاب نقاشى اش غرق شده و حتى صداى شما را نمى شنود اما او همه چيز را مى گيرد حتى اگر بخشى از آن خارج از قدرت فهم او باشد. حتى اگر بر مكالمه شما فضاى اضطراب و تنش حاكم باشد او مطمئناً با زيركى اين موضوع را هم درمى يابد.اين طور فكر نكنيد كه فقط وقتى در خانه هستيد بچه ها رفتار شما را زير نظر مى گيرند. آنها بيرون از خانه هم رفتار شما را به دقت نگاه مى كنند و از آن ياد مى گيرند. وقتى در خواروبارفروشى در صنف صندوق ايستاده ايد، وقتى در رستوران غذا سفارش مى دهيد، يا در فرودگاه با بقيه مسافرين حرف مى زنيد بچه ها شما را تحت نظر دارند. اگر مودب، مهربان و صميمى باشيد اين امكان هست كه فرزند شما هم همين طور بار بيايد.
اگر وقيح، تندخو و خشك باشيد بچه اين برخورد را راه مناسب براى واكنش نسبت به مردم خواهد دانست. كودك شما با نگاه كردن به رفتار شما ياد مى گيرد چطور در مقابل ديگران واكنش نشان بدهد.يادگيرى از طريق مشاهده در دوران كودكى و بلوغ ادامه دارد. با اين حال هر چه كودكان بزرگ مى شوند استعداد آنها براى تقليد آشكار از والدينشان كمتر مى شود و بيشتر به سمت تقليد به روش هاى ظريف تر پيش مى روند. با اينكه به نظر مى رسد پدر و مادر در ذهن فرزندان بزرگتر كمترين جا را به خود اختصاص مى دهند نوجوان يا جوان كاملاً آگاه است كه شما چطور اوقات فراغتتان را مى گذرانيد، چطور بين كار و زندگى خانوادگى تعادل ايجاد مى كنيد، چطور خود را سرگرم مى كنيد و چگونه هيجان ها را تحمل مى كنيد. مخصوصاً نوجوانان از اين لذت مى برند كه تفاوت هاى بين آنچه والدينشان مى گويند با آنچه واقعاً عمل مى كنند را كشف كنند. اگر فرزند شما ببيند كه شما در مقابل مشكلات مثلاً به الكل پناه مى بريد، سخنرانى هاى شما درباره خطرات الكل كوچك ترين تاثيرى بر رفتار نوجوان شما نخواهد داشت.اين گفته ها به اين معنى نيست كه بچه ها همواره كپى برابر اصل والدينشان از آب درمى آيند. درست است كه پدر و مادر مهمترين نقش را در الگوى كودك بازى مى كنند اما در اين الگو تنها نيستند؛ بچه ها از ساير اعضاى خانواده، همسالان و از برنامه هاى تلويزيون هم چيز ياد مى گيرند.