مترجم: فرید احسانلو
منبع: راسخون
منبع: راسخون
به گفتهی دانشمندان انگلیسی، کاهی که در حال پوسیدن باشد مادهای شیمیایی ترشح میکند که رشد جلبکها را مهار میکند. این یافته مؤید مشاهدهای است که یک کشاورز سالها پیش کرده بود. این کشاورز متوجه شد که وقتی چند خروار کاه پوسیده و مانده به دریاچهای ریخته شد، جلبکها تقریباً به طور کامل از بین رفتند. جلبکها در آبهایی رشد میکنند که آفتاب فراوان بر آن بتابد و فسفات زیادی که عمدتاً ناشی از ریختن مواد شوینده است، در آب باشد. بسیاری از دریاچهها و آب راهها از لایههایی از لجن جلبکی پوشیده شدهاند. جلبکها مجراهای زهکشی را مسدود میکنند و با کاهش اکسیژن آب باعث مرگ ماهیان میشوند. حتی بعضی از انواع جلبکها موادی شیمیایی تولید میکنند که برای انسان و جانوران بسیار سمی هستند. پیپ بارت و همکارانش در واحد پژوهشی علفهای دریایی در نزدیکی ریدینگ انگلستان پس از تایید مشاهدهی کشاورز، رشتهای از آزمایشها انجام دادند تا چهار دلیل احتمالی این اثر را بررسی کنند. اولا گمان کردند که شاید میکروبهای کاه عناصر کمیاب حیاتی را که جلبکها به آنها نیاز دارند جذب میکنند. همچنین احتمال دادند که شاید پوسیدن کاه باعث جلب میگو، کک، یا شپش میشود، که جلبکها را میخورند. احتمال سوم این بود که آفت کشهایی که روی کاه مانده بودند در آب حل میشدند. بالاخره پژوهشگران این احتمال را نیز در نظر گرفتند که شاید کاه مادهای تولید میکند که فعالانه جلبکها را از بین میبرد – و معلوم شده است که همین فرض اخیر درست بوده است. بارت و همکارانش ضمن آزمایشهایشان دریافتند که وقتی کاه به آب اضافه شود، مواد مغذی آن کاهش پیدا نمیکند. همچنین متوجه شدند که حتی اگر کاه بدون بهکار گیری آفت کش هم پرورش یابد، باز هم باعث مرگ جلبکها میشود. این پژوهشگران معتقدند که کاه به این دلیل باعث نابودی جلبکها میشود که ضمن پوسیدن، نوعی جلبک کش طبیعی تولید میکند. وی میگوید:« هنوز به ماهیت دقیق مولکول پی نبردهایم. اما میدانیم یکی از جلبک کشهایی است که میوهها تولید میکنند.» جلبکها این مادهی شیمیایی را بسیار سریع جذب میکنند، و در گلهای دریاچهها نیز جذب میشود. به گفتهی بارت به نظر نمیرسد این ماده به گیاهان عالیتر صدمهای بزند، و ماهیان در قسمتی که کاه وجود دارد به خوبی رشد و نمو میکنند.
/ج