چرا قند موش‌ها را خواب‌آلود می‌کند؟

ممکن است قند بتواند تأثیرات چرت‌آور شیرینی‌ها و یا وعدههای غذایی زیاد را شرح دهد.
همراه خواب شیرین؟ یک مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد که وجود قند در مغز، موش‌ها را در به خواب رفتن سریعتر و مدت زمان در خواب ماندن بالاتر تشویق میکند؛ غیر از زمانی که مغز آنها، آن افزایش شیرینی را دریافت نکرده است.
بسیاری از والدین فکر میکنند که فرزندشان پس از خوردن آبنبات یا شیرینیهای دیگر، بیشفعال می شوند. اما قند در واقع سبب خواب آلودگی میشود نه بیش فعالی! این همان استنتاج از یک مطالعه‌ی جدید روی موش‌ها است.
همه‌‌ی ما تجربه این احساس قوی خواب آلودگی را بعد از خوردن یک وعده غذایی سنگین داریم. این را کریستف ورین به عنوان یک عصب شناس مرکز تحقیقات علوم لیون و سازمان فناوری ESPCI پاریس (دانشکده فنی و مهندسی فیزیک و شیمی) در فرانسه که بر روی مغز مطالعه و پژوهش میکند، می‌گوید. پژوهش جدیدی از تیم او نشان می‌دهد که قند دلیل چرت‌های بعد از غذایی است که اغلب غیر قابل مقاومت هستند.
در تحقیقات آنها، ورین و دانشجویان او گلوکز – نوعی خام از قند- را مستقیماً به مغز موش‌ها تزریق کردند. این شبیه همان اتفاقی است که بعد از خوردن یک شام سنگین اتفاق میافتد. وعده‌های غذایی، مخصوصاً آنهایی که مملو از کربوهیدرات‌ها هستند، سطوح قند را در مغز بالا میبرند. کربوهیدرات‌ها شامل قندها و نشاسته‌ها که مانند ترکیبات توده‌ای از قند هستند. از جمله آب‌میوه، آرد، برنج و سیب‌زمینی‌ها.
دانشمنـدان گلـوکز را در ناحیـه‌ای از مغز که VLPO نام دارد، تزریق کردند. VLPO مخفف Ventrolateral Preoptic Nucleus (هسته‌ی میانی منطقه‌ی پرواپتیک مغز – منطقه‌ی کوچک عمیق در درون مغز که تقریباً در مرکز سر قرار دارد که خواب را با کاهش انگیختگی یا حساسیت به محرک افزایش می‌دهد -) است. پژوهشگران در حال حاضر میدانند که سلول‌های عصبی هسته‌ی میانی منطقه‌ی پرواپتیک مغز، محرک‌های خواب بودند. درواقع، مواد شیمیایی متعددی که حامل پیام‌های دورن مغز هستند، برای پایین راندن فعالیت سلول‌های عصبی خواب‌آور شناخته شده‌اند که بیداری را افزایش می‌دهد. مطالعات جدید نشان می‌دهد که گلوکز تأثیر عکس دارد. گلوکز آمپر سلول‌های افزایش خواب را بالا می‌برد.
در دو ساعت نخست بعد از تزریق گلوکز، موش‌ها به خوابی عمیق فرو رفتند که موج آهسته خواب نامیده می‌شود. این خواب با آن نوعی از خواب شناخته شده به عنوان حرکت سریع چشم یا REM متفاوت است. (REM همان خوابی است که در آن بیشترین رویاها رخ می‌دهد.) تیم پژوهشی دریافتند که موش‌هایی که تزریق قند را دریافت کردند در مقابل موش‌هایی که با محلول بدون قند تزریق شده بودند، سریع‌تر به خواب عمیق رسیدند و مدت بیشتری در آن حالت ماندند.
آزمایش‌های دیگر نشان داد، سلول‌های عصبی هسته‌ی میانی منطقه‌ی پرواپتیک مغز می‌توانند مستقیماً گلوگز را در مجاورت‌شان حس کنند و میزان گلولز بیشتری شناسایی کنند و سیگنال‌های خواب‌آور بیشتر خود را تخلیه کنند. این دانشمندان یافته‌های خود را در 8 جولای (ماه ژوئیه) در مجله علوم اعصاب منتشر کردند.
این ایده که قند می‌تواند ¬¬¬منجر به خواب آلودگی شود نه‌تنها ممکن است پدر و مادرها را شگفت‌زده کند؛ همچنین ممکن است سازندگان نوشابه‌های انرژی‌زا را شوکه کند. این نوشیدنی‌ها غالباً سرشار از قند هستند و می‌توانند به موجی فوری در هوشیاری منجر شوند. اما در مدت زمان طولانی‌تر، نوشیدنی‌های حاوی قند بالا، حداقل آنهایی که مقداری کافئین دارند، ممکن است سبب خواب آلودگی شوند. این را دانشمندان در آزمایشی منتشر شده در مجله‌ی روان بشر: بالینی و تجربی، در سال 2006 نشان دادند. مطالعه‌‌ی جدید ممکن است کمک کند به شرح این مسئله که چرا یک توده قند در آزمایش قبلی مسبب هوشیاری کمتر در شرکت کنندگان می‌شد.
دنیس بورداکو می‌گوید: اینجا ممکن است دلیل خوبی برای خوابیدن بعد از یک وعده‌ی غذایی با قند بالا وجود داشته باشد. بورداکو یک عصب شناس در مؤسسه‌ی کریک فرانسیس لندن، در انگلستان است. او می‌گوید: خواب زود بعد از خوردن اطمینان می‌بخشد که یک انسان یا حیوان به یک منبع خوب غذایی دسترسی دارد. حرکت کمتر زمانی که قند در پیرامون است، مفهوم اساسی بقا را می‌سازد.
دانشمندان شک دارند که انسانها، سلول‌های عصبی‌ای شبیه به سلول‌های عصبی هسته‌ی میانی منطقه‌ی پرواپتیک جوندگان داشته باشند. در هر حال، برای فاش کردن اینکه سلول‌های مشابه انسانی، واکنش‌های مشابهی به قند نشان می‌دهند، آزمایشات بیشتری احتیاج است.