نویسنده: راضیه محمدزاده

1- تشویق به انجام عبادات مستحبی

زن و شوهر مسلمان و با ایمان که هدف خود را از زندگی و از ازدواجشان بندگی خدای متعال و عبادت او می‌دانند، باید مشوّق یکدیگر در طاعت و عبادت خداوند باشند. وقتی پیامبر (صلی‌الله علیه و‌آله‌وسلم) از حضرت علی (علیه السلام) پرسیدند: فاطمه را چگونه یافتی؟ حضرت پاسخ دادند:
نَعم العون علی طاعَة الله.
او بهترین یاور در راه اطاعت خداست.
اطاعت خداوند در تمامی ابعاد و شؤون زندگی مسلمان تجلّی دارد. امّا به طور خاصّه در زمینه‌ی انجام عبادات به خصوص عبادات مستحبی (در انجام واجبات که تردیدی نیست) زن و شوهر هر دو باید علاوه بر این که خود به انجام آن‌ها اهتمام می‌ورزند، همسر خود را نیز به هر نحوی که صلاح می‌دانند، به انجام عبادات توصیه و تشویق کنند و برکت زندگی خود را فزونی بخشند. پیامبر (صلی‌الله علیه و‌آله‌وسلم) سفارش نموده‌اند: هرگاه مرد نیمه شب همسرش را از خواب بیدار کند و هر دو وضو بگیرند و نماز بخوانند، در شمار مردان و زنانی قلمداد می‌شوند که بسیار به یاد خدایند. (1)
و نیز فرموده‌اند: رحمت خدا بر آن مردی باد که نیمه شب برخیزد و نماز بخواند و همسرش را برای نماز خواندن بیدار کند و اگر بیدار نشد، آب به صورتش بپاشد. رحمت خدا بر آن زنی باید که نیمه‌های شب از خواب برخیزد و نماز بخواند و شوهرش را برای نماز بیدار کند و اگر امتناع کند، به صورتش آب بپاشد. (2)
قال رسول الله (صلی‌الله علیه و‌آله‌وسلم):
من کَثُرَ صَلاتُهُ بِاللَیل حَسُنَ وَجهَهُ بِالنَّهار.
هر که نماز شب زیاد بخواند، روز هنگام خوش سیما باشد. (3)

2- با شوهری که از سرکار می‌آید چه رفتاری دارید؟

الف: چه باید کرد؟

1-سلام و احوال‌پرسی معمول همراه با خوشرویی.
2- گرفتن کیف و کت و بسته‌های خرید.
3- دادن خبرهای خوش.
4- آرام کردن فرزندان و هر یک را به کاری مشغول ساختن.
5- سریع آماده کردن میز غذا یا چیدن سفره.
6- پرس‌وجو از اوضاع کاری روز و فرصت دادن به مرد تا صحبت‌هایش را بکند.

ب: چه نباید کرد؟

1-بی‌اعتنایی و رفتار سرد.
2- درخواست انجام کاری پیش از غذا خوردن.
3- گله و شکایت از بچه‌ها یا شکوه از کارهای روزانه.
4- درخواست پول و یا سایر توقعات که برای مرد مشکل آفرین است.
حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: مردی خدمت نبی گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم) شرفیاب شد، عرض کرد زنی دارم که چون وارد منزل می‌شوم به استقبالم می‌شتابد و زمان خارج شدن بدرقه می‌نماید و چون مرا غمگین ببیند گوید چرا اندوهناکی اگر غمت برای کمی روزی است خداوند روزیت را متکلف بوده و خواهد رساند و اگر برای آخرت کوشش می‌کنی غصه ندارد خدا آن را زیاد گرداند. نبی گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم) فرمودند: خدای متعال را کارگزاران مخصوصی است و همسر تو از آن جمله می‌باشد و پروردگار برایش ثواب و اجر شهید در راه خدا را می‌دهد. (4)

3- اگر شوهر شما دیر به منزل بیاید با او چه رفتاری دارید؟

یکی از عمده اختلافات زوجین دیرآمدن مرد به خانه است. طبیعی است هیچ مردی حق ندارد بدون دلیل موجه دیر به خانه برود، امّا خانم‌ها نباید در صورت دیر آمدن مرد به منزل، جنجال برپا کنند. خانم باید ابتدا علت واقعی را پیدا کند و از روی حدسیات و افکار منفی واکنش نشان ندهد.
زن باید علّت دیرآمدن را سؤال کند البته با لحنی آرام و به نحوی که ابراز دلتنگی و نگرانی خود را ابراز نماید. امّا اگر زنی لحن تند و غیردوستانه‌ای داشته باشد مرد احساس می‌کند مورد بازخواست قرار گرفته است و از طرفی خسته و گرسنه است بنابراین ممکن است حتی با لحنی زننده بگوید به تو مربوط نیست یا سکوت کند.
مردی می‌گفت: «شغلم طوری است که اکثراً نمی‌توانم سرساعت به منزل برسم، گرچه همسرم از این وضعیت باخبر است امّا تا به خانه می‌رسم غرولند می‌کند، من دیگر به این رفتارش عادت کرده‌ام و دیگر تلاش برای سروقت رسیدن نمی‌کنم، از این که فکر می‌کنم به من سوءظن دارد عصبانیتم دو برابر می‌شود».
از این‌ها گذشته باید مسأله را از دید خانم‌ها هم بررسی کنیم، بیش‌تر زن‌ها اگر ساعت دقیق آمدن همسرشان را بدانند خیلی راحت‌تر می‌توانند به سروسامان دادن به خانه و آماده کردن غذا بپردازند. وقت شناسی حداقل احترامی است که می‌توانیم به زحمات روزانه‌ی زن خود بگذاریم. از یاد نبریم نهایت آرزوی هر خانمی فراهم کردن شرایط راحتی برای شوهر خویش است. قبول کنیم زنی که یکی دو ساعت را در نگرانی و اضطراب به سر برده نمی‌تواند خوشامد گویی خوبی به هنگام ورود شوهرش ارایه دهد.
امّا خانم‌ها باید به این نکته توجه کنند که هرگز شغل شوهر را دست کم نگیرند، چرا که شوهر برای رفاه خانواده تلاش می‌کند تا بازده اقتصادی را بالا ببرد، سپس زن باید به این موضوع اهمیت داده و اوقات تنهایی خویش را با سرگرمی‌های هنری و سالم پر کند، رضایت خاطری که از این بابت به مرد دست می‌دهد تأثیر مطلوبی بر روابط زناشویی خواهد گذاشت.

4- با سکوت شوهر خود چه برخوردی داشته باشید؟

بیش‌تر خانم‌ها از سکوت شوهر در خانه سراسیمه و نگران می‌شوند و این سکوت را به خود نسبت می‌‌دهند و فکر می‌کنند که دلخوری پیش آمده یا همسرش به او علاقه‌ای ندارد؟
این حق خانم‌هاست که از مسائل شوهر خود مطلع باشند، یک زن دوست دارد تا شوهرش تمام اسرار خود را با او در میان بگذارد تا هم احساس غریبه بودن نکند و هم سنگ صبور او بوده به او کمک فکری نماید. امّا باید به این مورد توجه داشت که مردها به این دلیل که نمی‌‌خواهند زن خود را درگیر مسایل بیرون نمایند و برای او نگرانی و استرس ایجاد کنند، از بازگو کردن مشکلات خودداری می‌کنند.
به جای این که از شوهرتان انتظار داشته باشید تمامی افکار و اسرارش را با شما در میان بگذارد، به او فرصت دهید تا تنها بماند و در ضمن شرایط آرامش او را مهیا کنید و تا می‌توانید مهربانی کنید، این باعث می‌شود تا شوهر شما در کمال آسایش به مشکلاتش برسد، در چنین خانه‌ای است که مرد تمام غصه‌هایش را فراموش می‌کند.

5- سنگ صبور شوهر باشید:

نشاط، سرزندگی و خوشرویی شما، اگر همراه با حوصله و صبوری باشد، شوهر شما احساس می‌کند خوش‌بخت‌ترین مرد عالم است.
مردی که خسته از فشار کار به خانه می‌آید، به دنبال مکان امنی است تا تجدید قوا کند. سعی کنید غمخوار شوهر باشید و در ناراحتی‌هایش شریک باشید. وقتی از مشکلاتش می‌گوید فقط گوش کنید، او در این لحظه، محتاج پند و اندرز نیست، هیچ گاه از اشتباهش چماقی بر علیه او نسازید و اسیر جملاتی چون «من که گفته بودم این کار را نکن» نشوید.
پس ملکه‌ی ذهن خود کنید که شوهرتان به شدت به شما نیاز دارد و نباید کاری کنید که از شما فاصله بگیرد. (خداوند شایستگی زن را در قلب او قرار داده است).

6- چگونه مرد را در انجام کارهای خانه شرکت دهید:

بیش‌تر مردانی که از زیر بار کار خانه شانه خالی می‌کنند، مدعی هستند همسرشان آن‌ها را قبول ندارند و مدام ایراد می‌گیرند. «هر وقت می‌خواهی کمک کنی کار منو زیادتر می‌کنی...»
بنابراین چاره‌ای نیست جز انتخاب راه‌هایی که امکان همکاری مردان را در خانه بیش‌تر می‌کند:
1-به مرد فرصت دهید کارهایی را انجام دهد که علاقه‌مند است.
2- غرغر کردن و نالیدن از فشار کار چاره‌ی درد نیست.
3- اگر کاری را ناشیانه انجام داد ملامتش نکنید، او را تحسین کنید تا به انجام کارها ترغیب شود.
4- به تدریج شوهرتان را متوجه کنید که به کمکش نیاز دارید.
5- برای او تعیین تکلیف نکنید، بگذارید به میل خود سهمی از کار را بر عهده بگیرد.
6- به شوهرتان فرصت دهید وظیفه‌اش را انجام دهد، اگر از یاد برد یا تنبلی کرد جنجال راه نیندازید و صبوری و متانت به خرج دهید.

7- راهی دیگر برای ابراز علاقه

پیامبرخاتم (صلی‌الله‌علیه‌وآله و سلم) فرمودند: هر زنی غذای گوارا برای شوهر تهیه کند، خدا در بهشت خوراکی‌های گوناگون برای او خلق کند و گوید بخور و بنوش در قبال آن زحمت‌هایی که در دوران گذشته کشیدی. (5)
مردها دو گروه هستند اول آن‌هایی که خیلی کم غذا می‌خورند امّا به کیفیت آن و نحوه‌ی چیدن سفره اهمیت می‌دهند. این دسته از مردها معمولاً بعضی غذاها را خیلی دوست دارند . پختن غذاهای مورد علاقه شوهرتان ابراز غیرمستقیم مهر و محبت به اوست.
گروه دوم مردان شکم پرست هستند. دوست دارند غذاهای چرب و سرخ کرده بخورند. حتی اگر با شوهرتان قهر هستید، از شکم او نزنید.
حال اگر شوهر شما اضافه وزن داشت چه باید کرد؟
اگر می‌بینید غذاهای چرب و سرخ کرده سلامتی او را به خطر می‌اندازد از آن صرف نظر کنید و به تدریج به غذاهای رژیمی روی بیاورید، زیرا سلامتی شوهرتان از همه چیز مهم‌تر است. امّا برای این که سروصدای شوهرتان درنیاید به او وعده دهید در هفته یکی دو بار غذای مورد علاقه‌اش را خواهید پخت، او کم کم به غذای رژیمی عادت می‌کند و در باطن از این که شما مراقب سلامتی‌اش هستید از شما سپاس‌گزار خواهد بود.

8- سیاست و نزاکت به خرج دهید:

شاید در ظاهر رعایت این نکته در روابط زناشویی عجیب به نظر برسد، امّا در عمل هر کس حساسیت‌هایی دارد، حتّی نزدیک‌ترین اشخاص ممکن است احساسات ما را جریحه‌دار کنند. برخی از اشخاص نسبت به وضع ظاهر خود حساس هستند و بعضی دیگر به وضع و طرز صحبت خود با سایر اعضای خانواده حساسیت دارند. اگر با همسر خود صحبت می‌کنید از توهین، تهمت و سرزنش بپرهیزید. از زدن برچسب مانند شلخته، خودخواه یا بی‌ملاحظه... خودداری کنید.
این برچسب‌ها با ایجاد تکدر خاطر، فضای حاکم بر گفت و گوی شما را تیره می‌کند. از مطلق گویی و استفاده از کلماتی نظیر هرگز یا همیشه خودداری کنید، این واژه‌ها معمولاً اشتباه هستند.
حرفتان را بزنید و از انتقاد خودداری کنید. مثلاً به جای این که بگویید تو هرگز به من کمک نمی‌کنی، بگویید اگر در شستن ظرف‌ها کمک کنی ممنون خواهم شد.
ذهن خوانی نکنید، احتمال این که ذهن خوانی اشتباه باشد زیاد است.
زمینه‌های توافق را پیدا کنید. ببینید با کدام نکات مورد اشاره‌ی همسرتان موافق هستید تا در نقش مخالف او ظاهر نشوید.
مضامین منفی صحبت‌های همسرتان را ناشنیده بگیرید، بعید نیست که همسر شما در حالت دلخوری یا عصبانیت در بیان مسأله مبالغه کند. به علت عصبانیت توجه کنید .
مطمئن شوید که منظور همسرتان را درک کرده‌اید، در غیر این از او سؤال کنید. از گفتن متأسّفم ترسی به دل راه ندهید. روابط زناشویی ایجاب می‌کند که اگر خواسته یا ناخواسته اسباب تکدر خاطر همسرتان را فراهم کرده‌اید در مقام پوزش برآیید.

9- سه راز بزرگ درباره‌ی مردان

1-دوست دارند حق با آن‌ها باشد، از اشتباه متنفرند.
2- وقتی زنی ناراحت می‌شود و احساسی برخورد می‌کند، عصبانی می‌شوند.
3- این طور به نظر می‌رسد که مردها کم‌تر از زن‌ها به عشق و روابط صمیمی اهمیت می‌دهند.

آنچه زن‌ها می‌گویند و آن چه مردها می‌شنوند

ما زن‌ها می‌گوییم	مردها می‌شنوند
عزیزم چرا نمی‌ایستی تا از کسی سؤال کنیم.	تو قابل اطمینان نیستی راه را گم کردی بهت اعتماد ندارم.
دوست دارم اوقات صمیمی‌تری با هم بگذرانیم.	تو بدی، من را ارضا نمی‌کنی با تو خوش‌بخت نیستم.
شاید اگر با رییست صحبت کنی مهلت بیشتری به تو بده.	تو همیشه شکست می‌خوری، نمی‌تونی کارها را به موقع انجام بدهی.
چرا سعی نمی‌کنی این جوری انجام بدی.	تو داری اشتباه می‌کنی، نمی‌توانی تنهایی کاری بکنی.

مردها غالباً به سختی می‌توانند بگویند متأسّفم، معذرت‌خواهی از طرف آن‌ها به این معنی است که اشتباه کرده‌اند و این خیلی بد است.

10- چرا مردان از احساساتی بودن زن‌ها ناراحت می‌شوند؟

1-مردها با این احساس بزرگ می‌شوند که مسولیت راست و درست کردن همه‌ی موارد با آن‌هاست.
2- خود را مسئول درد و رنجتان می‌دانند و چنانچه نتوانند ناراحتی‌تان را برطرف کنند احساس گناه می‌کنند.
3- وقتی مردی درد و رنج همسرش را می‌بیند خود را سرزنش کرده و مسئول می‌داند و به این دلیل که باعث شدید احساس بدی نسبت به خودش پیدا کند، از دستتان عصبانی می‌شود.
4- مردها غالباً احساساتی بودن زن‌ها را با هیستریک اشتباه می‌گیرند و فرض می‌کنند وضعیت روحی‌تان خیلی خراب است و می‌ترسند.
وقتی ناراحت هستید، دقیقاً به همسرتان بگویید که از او چه خواسته‌ای دارید، این کار شما از ساعت‌ها اتلاف وقت و سوء تفاهم جلوگیری می‌کند. وقتی همسرتان بداند چه می‌خواهید، سعی نخواهد کرد نصیحتتان کند و راه حل ارایه دهد.

11- چگونه زن زندگی خود را افسرده می‌سازید:

1- با او حرف نزنید.
2- به صحبت‌هایش گوش ندهید و نیازهایش را نادیده بگیرید.
3- در مقابل او شورش کنید (در مقابل خواسته‌های زن لجباری به خرج دهید).
4- هرگز به او آسایش و آرامش خیال ندهید.
5- به زن‌های دیگر توجه کنید.
6- از او فاصله بگیرید.
7- از او انتقاد بی‌جا کنید. در امور ناچیز و غیر مهم از او انتقاد کنید.
8- ناواضح، مبهم و دوپهلو صحبت کنید.
9- به او توجهی نشان ندهید.
10- از افکار و احساسات خود چیزی به او نگویید.

12- چگونه بهترین احساسات را در زن‌ها تولید کنید:

1- با آن‌ها صحبت کنید.
2- به آن‌ها گوش کنید و به نیازهایشان اهمیت دهید.
3- در مقابل او شورش نکنید و با او همکاری و تشریک مساعی کنید.
4- به آن‌ها اطمینان خاطر و آسایش خیال دهید.
5- انرژی‌های احساسی، رمانتیک و نیز جنسی خود را تنها و تنها بر روی او سرمایه‌گذاری کنید.
6- با او مرتبط بمانید، خاموش نشوید و از او فاصله نگیرید.
7- از او تعریف، تحسین و تشکر کنید.
8- به طرزی مشخص، واضح و گویا با او ارتباط برقرار کنید.
9- وقت شناس باشید و همیشه بر سر قول و قرارهای خود باشید.
10- رازهای درون، افکار و احساسات خود را با او در میان بگذارید.

13- چگونه به همسر خود محبت کنید:

بسیاری از مردان فکر می‌کنند باید تلاش زیادی به خرج دهند تا علاقه و محبت خود را به همسرشان نشان دهند، در حالی که اگر راهش را پیدا کنند، عملاً می‌توانند با صرف چند دقیقه وقت در طی روز، این کار را به سادگی انجام دهند. و پیدا کردن این راه بسیار لازم است، زیرا بنا به فرموده‌ی حضرت علی (علیه السلام) نگهداری زن، حال و روز او را خوش‌تر و زیبایی‌اش را پایدارتر می‌کند. (6)
این نگهداری می‌تواند با توجه به خصوصیات و علایق هر زنی، متفاوت و منحصر به فرد باشد، امّا آنچه در تمام زن‌ها مشترک است نیاز به «توجه و محبت و قدردانی» است.
«توجه» یعنی این که برای چند دقیقه یا حتی چند لحظه با تمام حواس متوجه او باشید، حالش را بپرسید، شنونده‌ی او باشید و به چیز دیگری توجه نکنید.
«محبت» یعنی ابراز علاقه، یعنی بیان دوست داشتن، یعنی نوازش صرفاً محبت آمیز، ... .
و «قدردانی» یعنی می‌دانید که همسرتان در خانه چقدر زحمت می‌کشد، تلاش‌های او را ببینید و از سلیقه و کوشش او تعریف و تمجید و تشکر کنید.
سعی کنید علاوه بر بیان کلمات محبت آمیز، در عمل نیز علاقه‌ی خود را به او نشان دهید. پیامبر (صلی‌الله علیه و آله‌وسلم) فرموده‌اند:
إذا سَقَی الرَجُلُ اِمرَأَتَهَ اُجِر.
هرگاه مرد به زن خود آبی بنوشاند پاداش برد. (7)
همچنین فرموده‌اند:
إنَّ الرَّجُلُ لَیُؤجَرُ فی رَفعِ اللقَمةِ إلی فی امرَأتِهِ.
کسی که به طرف دهان همسرش لقمه‌ای بالا برد، پاداش برد. (8)
این روش‌های ساده و عملی و این کارهای کوچک که برای خود شما پاداش در بردارد، برای همسرتان نیز بسیار باارزش و محبت‌آمیز جلوه می‌کند.
لقمه گرفتن برای همسر، یک کار بسیار ساده، کم زحمت و در عین حال با ارزش و محبت‌آمیز است. از انجام چنین کارهایی دریغ نکنید. و بدانید اگر قلب همسر خود را از محبت سیراب کنید، در واقع قلب کودکان خود را سیراب کرده‌اید. و خوشبختی شما و همسرتان، کل خانواده را از خوش بختی لبریز می‌کند.

14- به حمایت همسرم نیاز دارم

یکی از ویژگی‌های انسان‌های سالم، توانایی آنان در حمایت از دیگران است، علاوه بر این حمایت یکی از مهم‌ترین اصول زندگی مشترک است.
انسان‌ها در طول زندگی نیاز جدیّ دارند که از سوی افراد دیگر مورد حمایت قرار گیرند و به همین دلیل است که همواره از حمایت اجتماعی به عنوان یکی از عمده‌ترین نیازهای بشر یاد می‌شود.
بارزترین نمونه‌ی این نیاز در ارتباط میان زوج‌ها قابل مشاهده است.
نیاز به حمایت صرف نظر از جنسیت زوج‌ها، همواره در اولویت قرار داشته است.
افرادی که همسر خود را حمایت نمی‌کنند به این موضوع توجه ندارند که هنگامی که فردی از خانواده‌ی خود جدا می‌شود از مرکز حمایت خانه‌ی پدری فاصله می‌گیرد، وظیفه‌ی همسر اوست که این خلاء را به ترتیبی اشباع کند که مرد احساس نکند که تکیه گاه خود را از دست داده است. اشتباه رایج میان برخی از زنان ایرانی این است که تصور نمی‌کنند همسر آن‌ها نیز به حمایت نیاز دارد. این گونه به نظر می‌رسد که امروزه نیاز به حمایت از سوی همسر، بسیار جدی‌تر از سالیان گذشته است.
در سال‌های گذشته انسان‌ها در خانواده‌های گسترده در کنار هم زندگی می‌کردند و ارتباط با افراد خانواده نیاز به حمایت را ارضا می‌کرد، به این علت فرد احساس تنهایی نمی‌کرد. در دنیای امروز با توجه به گرفتاری افراد، رقابت‌های شغلی و مشکلات مالی، منابع حمایتی بسیار کاهش یافته و یا حتی وجود ندارد. امروزه کم‌تر شاهد آن هستیم که اشخاص احساس کنند اگر دچار مشکل شدند و یا حتی نیاز به هم دردی داشتند فامیل و یا همکاری وجود دارد که آنان را حمایت کرده و باری از دوش آن‌ها بردارد.
این‌ها همه موجب شده که تنها منبع حمایتی افراد، همسر آن‌ها باشد.

15- هنگامی که رفتار همسرتان با شما غیرقابل تحمل است چه باید بکنید:

-احساسات منفی خود را با او در میان بگذارید و صبر کنید جوابی بشنوید تا نشان دهنده‌ی این باشد که احساس شما را درک کرده و به خاطر رفتارش پشیمان است.
-راه‌هایی بیابید که هر دوی شما بتوانید با عقل و منطق و اهمیت متقابل برای احساسات یکدیگر، از بروز چنین موقعیت‌های مشابهی در آینده جلوگیری کنید.
- وقتی این شما هستید که همیشه در رابطه‌ی خود جای خالی را پر می‌کنید، طرف مقابلتان را از این که محبت کردن را بیاموزد محروم می‌کنید، بنابراین فرصت رشد را از او می‌گیرید.
-همدیگر را ببوسید و آشتی کنید.

16- عشق یا مالکیت؟

«به حدی او را دوست دارم که تحمل یک روز دوری از او آزارم می‌دهد.
همسرم به دوستانم حسادت می‌کند، هر وقت به خواهرم ابراز علاقه می‌کنم همسرم عصبانی می‌شود. آن قدر عاشق من است که به ارتباط من با والدینم هم حسادت می‌کند.»
به راستی مرز بین عشق و مالکیت کجاست؟
این پرسش بسیاری از انسان‌هاست. آنها از این که همسرشان آن‌ها را بسیار دوست دارد احساس خوشبختی می‌کنند، ولی از سوی دیگر وقتی فکر می‌کنند این عشق موجب محدودیت بیش از حد آن‌ها شده ناراحت می‌شوند.
افرادی را می‌شناسم که مانع تحصیلات همسر خود شده‌‌اند به این بهانه که او در منزل نیست و باعث دلتنگی می‌گردد. این که شما بتوانید عاشقانه کنار همسرتان زندگی کنید، نشان دهنده‌ی سلامت شماست ولی به یاد بسپارید مهم‌ترین نشانه‌ی دوست داشتن این است که هرگز مانع پیشرفت و ارتباطات سازنده‌ی همسرتان نشوید.
اگر شما فکر می‌کنید که عاشق همسرتان هستید ولی در عمل مانع پیشرفت او می‌شوید بدانید که این حس مالکیت است نه احساس عشق.
احساس مالکیت نسبت به یک فرد دیگر، هرگز یک حس انسانی نیست.
حس مالکیت همراه با رفتارهایی است.
اولین رفتار این که شدیداً همسر خود را کنترل می‌کنند و مانع ارتباط دوستانه‌ی او با سایر افراد یا خانواده‌اش می‌شوند.
دوم این که همیشه می‌ترسند همسر خود را از دست بدهند و کوچک‌ترین ارتباط دوستانه‌ی او را نشانه‌ی این اتفاق می‌دانند.
سوم این که تحمل هیچ گونه انتقادی را ندارند، و فکر می‌کنند از چشم همسر خود افتاده‌اند واکنش آن‌ها در هنگام انتقاد یا افسردگی است یا عصبانیت.
به یاد داشته باشید ارتباط عاطفی با همسر، عالی‌ترین احساسی است که ممکن است شما نسبت به همسرتان داشته باشید. در این حالت شما او را دوست دارید، دوست داشته‌هایش را نیز دوست دارید.
دوستانش را هم دوست بدارید، افرادی که واقعاً عاشق همسر خود هستند به او کمک می‌کنند که به آرزوهایش برسد، او را در راه رشد و پیشرفت کمک می‌کنند، از جان و دل مایه می‌گذارند که همسرشان به تعالی دست یابد.
مردان و زنان با سلامت روانی، نیاز دارند که ساعاتی را در هفته با دوستان خود باشند. در محبّت واقعی، شما هرگز مانع این امر نخواهید شد.
افرادی که مالکیت را به نام عشق تحمیل می‌کنند، همسران خسته کننده‌ای هستند. آن‌ها شما را آزار می‌دهند چون به شکل عجیبی به شما احساس تملک می‌کنند. آن‌ها شما را خیلی دوست دارند ولی فقط به خاطر این که جزیی از اموال آن‌ها باشید و این سخت آزار دهنده است.
به همسرتان عشق بورزید، به نظرات و علایق و آرزوهای او احترام بگذارید. او در درجه‌ی اول یک انسان است، انسانی که در زندگی مشترک همراه شماست. زندگی مشترک با احترام به نیازهای فردی بسیار لذّت بخش است.

17- چگونه رنجش‌های خود را با یکدیگر در میان بگذارید؟

در زندگی زناشویی، دلخوری، شکایات و مشاجره‌ها فراوان است. هر گفتگویی شیوه‌ای دارد که اگر به نکاتش توجه شود پایانی خوش خواهد داشت. راههای گله‌گذاری و طرح شکایات به این گونه است:
1- قبل از صحبت سعی کنید خود را به جای همسر خود بگذارید، با این حال بهتر به مشکلات او پی می‌برید.
2- قبل از صحبت با همسر، هرگز موضوع را با دیگران مطرح نکنید ممکن است گفته‌هایتان را به او تحویل دهند و او را علیه شما بشورانند.
3- در ابتدای صحبت، تأکید کنید قصد شما از مطرح کردن رنجش‌ها رفع سوء تفاهم است.
4- سعی کنید از نکات مثبت و کارهای پسندیده‌ی او ذکری به میان آورید.
5- تأکید کنید ممکن است مقصر ماجرا خودتان باشید و اگر تقصیری دارید آن را به زبان آورید و از همسر خود پوزش بخواهید، او هم آماده‌ی عذرخواهی خواهد شد.
6- حرف‌هایتان را با زخم زبان و کنایه و تحقیر بیان نکنید. به فرموده‌ی امام علی (علیه السلام): بسا سخنی که زخمی عمیق وارد می‌آورد. (9)
7- هرگز همسر خود را با دیگران مقایسه نکنید، او را با خودش یعنی خطایش را با رفتار خوب خودش مقایسه کنید.
8- از یک دندگی و لجبازی بپرهیزید، مجادله‌ی بی‌حاصل نکنید. پیامبر (صلی‌الله‌علیه و آله‌وسلم) فرموده‌اند: مجادله را رها کنید. کسی که حق با او باشد و با این حال مجادله را رها کند، من برایش سه خانه در حومه و وسط و بالای بهشت ضمانت می‌کنم. (10)
9- از دلخوری‌ها و رنجش‌های کوچک و گذشته‌های دور را یادآوری نکنید و او را وادار نکنید به گناهش اعتراف کند و عذرخواهی نماید.
10- هنگام گفتگو به همسرتان هم اجازه‌ی صحبت کردن و اظهارنظر بدهید، تا او هم تخلیه روانی شود و به آرامش برسد.
11- به هر شکلی می‌توانید رفع دلخوری را جشن بگیرید. (با شاخه گلی یا پختن کیک و ... )
-همیشه به یاد داشته باشید که آشتی‌های اجباری که در آن هیچ یک از طرفین تغییری در خود نمی‌‌دهند، بنیانی سست دارد.

18- رعایت بهداشت روانی خانواده

1- هماهنگی والدین از لحاظ نوع تربیت بچه‌ها کاملاً ضروری است اختلاف سلیقه و نظر والدین در کار تربیت می‌تواند به بچه‌ها از جهات مختلف صدمه وارد کند. اتفاق رأی در کار تربیت جزء ضروریات پرورش فرزند است. اگر پدر و مادر در رفتار با کودک خود، هر روز یک جور عمل کنند، این کار باعث می‌شود قدرت تشخیص کودک ضعیف شود و در مرحله‌ی بعد از این ناهماهنگی سوء استفاده کند.
2- زن و شوهر باید بدانند که اکثر درگیری‌های آنان به علت سوء تفاهم و نگرش‌های منفی است. بنابراین خوش بینی در امور، حلّال بسیاری از مشکلات است.
3- توجه به جنبه‌های مثبت در ایجاد جوّ مناسب در خانواده از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین زن و شوهر باید از رفتارهای منفی یکدیگر به خاطر رفتاری مثبت صرف‌نظر نمایند.
4- زوجین از ابراز محبت نسبت به هم در هر فرصتی کوتاهی نکنند.
5- هر یک از زوجین باید دنیا را از دریچه‌ی چشم همسر خود ببیند تا توقعات و انتظارات او قابل توجیه باشد.
6- مصاحبت و معاشرت در ایجاد تفاهم و فضایی صمیمی و لذت بخش نقش مهمی به عهده دارد. بنابراین زن و شوهر باید با همه‌ی مشغله‌ای که دارند، ترتیبی بدهند که مدت زمانی از اوقات خود را در کنار یکدیگر بگذرانند.
7- در بحث و گفتگو از قطع کلام همسر خود پرهیز کنید و با دقت و توجه کامل به سخنان او گوش دهید.

19- راز ازدواج‌های موفق:

1- زوج‌های موفق خواسته‌ها و انتظارات خود را به صراحت می‌گویند و در مورد توقعات و انتظارات با هم صحبت می‌کنند و اگر اختلافی پیش آمد آن را به زمان دیگری موکول می‌کنند تا همدیگر را درک کرده، صحبت کنند و به توافق برسند.
2- زوج‌های موفق، فردیت خود را حفظ می‌کنند. آنان یکدیگر را تشویق می‌کنند تا همیشه «ما» نباشند و زمانی هم برای «خود» داشته باشند و به کارهای مورد علاقه‌ی خود برسند.
3- زوج‌های موفق، همدیگر را مرکز توجه می‌دانند به خصوص با آمدن بچّه نباید همسر از درجه‌ی اهمیّت بیفتد، بلکه همیشه باید اولویت توجه، همسر باشد.
4- زوج‌های موفق راه حلّ اختلافات را می‌شناسند و در آن توانایی دارند، با هم صحبت می‌‌کنند.
5- زوج‌های موفق با هم رشد می‌کنند. (هدف از ازدواج در شرع مقدس رسیدن به تکامل است).
6- زوج‌های موفق برای حفظ روابط می‌کوشند و به طور منظم وضعیت زندگی خود را بررسی می‌کنند تا از شادی و رضایت طرف مقابل اطمینان حاصل کنند.
7- زوج‌های موفق از مراجعه به مشاور خجالت نمی‌کشند.

20- چگونه می‌توانید روحیه‌ی خود را تقویت کنید:

1- با خوش اخلاقی
قال علی (علیه السلام):
یُحسِنُ الاخلاق یطیبُ العیشُ.
با اخلاق خوش است که زندگی خوش و خرم می‌شود. (11)
2- امام علی (علیه السلام): چه سزاوار است که انسان ساعتی و لحظاتی برای خود داشته باشد که هیچ بازدارنده‌ای او را از آن لحظه باز ندارد. (12) پس به طور مرتب ساعاتی از روز را به عبادت، دعا و تعمق در آفریده‌های خدا و مطالعه اختصاص دهید.
3- روایت: «عمل کنید که هر کس بر آن چه آفریده شده آمادگی دارد». پس فرصتی را به مهرورزی اختصاص دهید و محیط عاطفی مناسبی ایجاد کنید.
4- اگر عیوب دیگران شما را اذیت کرد به یاد آورید که:
امام علی (علیه السلام): خردمندترین مردم کسی است که بینای عیب خود باشد و کور عیب دیگران. (13)
5- هیچ گاه مؤمنی را سرزنش مکن و به یاد دار که:
قال الصادق (علیه السلام):
من عَیَّرَ بِشَیءٍ بُلیَ به.
هر کس به چیزی سرزنش کند خودش به آن گرفتار شود. (14)
و «هر کس مؤمنی را به گناهی سرزنش کند، نمیرد تا خودش آن گناه را مرتکب شود.» (15)
6- موهبت‌های خود را بشناسید و بشمارید نه محرومیت‌ها را، پس از دیگران تقلید نکنید. خود را بشناسید.
7- ناراحتی‌های خود را با خوشحال کردن دیگران از بین ببرید. وقتی که شما به دیگران مهربانی می‌کنید در حقیقت به خودتان خوبی کرده‌اید. از روی خیرخواهی، عفو و گذشت به دیگران کمک نمایید.
8- صله‌ی ارحام و دیدار دوستان، ارتباط با آن‌ها یکی از بهترین کارها برای کاهش فشار روحی است، پس به این دستور اسلام عمل کنید که صله‌ی رحم حساب انسان را نزد خدا آسان می‌کند. (16)
9- ورزش را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانید و حداقل یک بعدازظهر را در هفته به خود اختصاص دهید و به کارهای مورد علاقه بپردازید.
10- امام رضا (علیه السلام): بهترین زندگی را کسی دارد که دیگری در زندگی او خوش زِیَد. (17)
به این مسئله فکر کنید که وجود شما باعث راحتی و آرامش دیگران به خصوص همسر و فرزندانتان است. پس برای همیشه اهمیت همسر و افراد دیگر برایتان محفوظ باشد. (18)

پی‌نوشت‌ها:

1. میزان الحکمة، ج 7، ص 3149.
2. همان مدرک.
3. میزان الحکمة، ج 7، ص 3153.
4. حلیة المتقین، ص 64.
5. المستدرک، باب 2/60.
6. صیانَةُ المَرأَةِ نَعمُ لِحالِها وَ أدوَمُ لِحَمالِها. غرر الحَکم، 5820.
7. کنز العمال، 44435.
8. المحجّة البیضاء، ج 3، ص 70.
9. غرر الحکم، 5272.
10. الترغیب و الترهیب، ج 1، ص 131.
11. میزان الحکمه، ج 9، ص 4242.
12. غررالحکم، 9684.
13. غررالحکم، 3233.
14. غررالحکم، 7859.
15. کافی، ج 2، ص 356.
16. نهج البلاغه، نامه 31.
17. میزان الحکمة، ج 9، ص 4240.
18. منابع این فصل:
1-آیین همسرداری
2- خانواده‌ی متعادل
3- همسران برتر
4- مرا نمی‌فهمی، تو هم مرا نمی‌فهمی
5- روش‌های پیشرفته‌ی زناشویی
6- نه گامی پیش نه گامی پس، همسرم در کنارم باش
7- هنر زن بودن
8- رازهایی درباره مردان
9- رازهایی درباره زنان
10- روزنامه کیهان، جام جم، همشهری
11- و ....