تروست، خرارت

[xerārt trōst]
Gerard Troost
(ت.سرتوگنبوس، هلند، 24 اسفند 1155/ 15 مارس 1776؛ و. نشویل، تنسی، 23 1. مرداد 1229/ 14 اوت 1850)، زمین شناسی، کانی شناسی، دیرین شناسی، تاریخ طبیعی.
تروست فرزند اِوِرهارت یوسف تروست و آنا کورنلیا وان‌هاک بود. در دانشگاه لیدن و آتنایوم آمستردام درس خواند و در رشته‌های شیمی، زمین شناسی، و تاریخ طبیعی متخصص شد. مدرک فوق لیسانس داروسازی را از آتنایوم و دکتری در پزشکی را از لیدن گرفت. هرگز به طبابت نپرداخت، و اگر چه مدت کوتاهی در آمستردام و لاهه، و بعداً در ایالات متحد، داروسازی می کرد، علاقه‌اش به زمین شناسی بتدریج غالب شد.
در 1186 لوئی بوناپارت، که به پادشاهی هلند منصوب شده بود، تروست را به پاریس فرستاد، و او در آنجا، به عنوان همکار آئوئی، در کانی شناسی و بلور شناسی تبحّر یافت. تروست به مدت دو سال نمونه‌هائی از کانیها از بخشهای گوناگون اروپا برای شاه گرد آورد. با آ.گ. ورنر نیز به پژوهش پرداخت، و او را در سفرهای زمین شناختی همراهی کرد. کتاب هومبولت با عنوان Ansichten der Natur («منظره‌های طبیعت») را به هلندی ترجمه کرد، و در نتیجه آن دو مرد دوست همه‌ی عمر یکدیگر شدند. در 1188 تروست با یک هیأت اعزامی علمی هلندی که از طریق دماغه‌ی امیدنیک رهسپار جاوه بود همراه شد. با این که کشتی به دست دزدان دریایی فرانسوی افتاد، تروست سرانجام توانست راهی برای بازگشت به اروپا بیابد و اندکی بعد کوشید که بار دیگر، از راه ایالات متحد، به جاوه برسد. اما در 1189، هنگامی که در فیلادلفیا بود، لوئی بوناپارت، که مصلحت اتباعش را در بسیاری از مسائل بر منافع برادرش ناپولئون ترجیح می داد، ناگزیر بر کناره گیری از سلطنت شد؛ و هلند برای مدتی جزء امپراتوری فرانسه درآمد. از این رو، تروست تصمیم گرفت که در ایالات متحد بماند. تابعیت امریکا را پذیرفت و یک آزمایشگاه داروسازی و شیمی در فیلادلفیا تأسیس کرد. در 1190 با مارگریت تیج فیلادلفیایی پیوند زناشویی بست و دو فرزند کرولاین و لوئیس- از او یافت. همسرش در 1198 در گذشت، و او سپس خانم اورایلی نامی از مردم فیلادلفیا را به همسری گرفت.
تروست کوتاه قد و تنومند بود و طبع مهربانی داشت. از مردان آراسته‌ی اهل زندگی و دانشمندی ژرف اندیش بود، و همواره رفتاری متواضعانه و بی تکلف داشت. در چندین زبان خُبره بود، اما امریکاییان متوجه شدند که وی همیشه با لهجه‌ای هلندی به انگلیسی سخن می گوید. احترام و دوستی همه‌ی طبقات مردم را جلب کرد.
تروست یکی از هفت مردی بود که در 1191 فرهنگستان علوم طبیعی فیلادلفیا را بنیاد نهادند، واو نخستین رئیس آن شد. در 1205 نقشه‌ی زمین شناسی فیلادلفیا و حومه، که وی آن را تهیه کرده بود، به همت «انجمن فیلادلفیا برای پیشبرد کشاورزی» انتشار یافت.
در 1204 تروست به رابرت دِیل اوئین پیوست، و با همکاری مکلور، سی، و لوسوئور، چیزی ساختند که آن را «قایقی پر از دانش» توصیف کردند. قایقشان آنان را از رود اوهایو به نیوهارمونی در ایندیئنا برد، و آنان در آنجا بر آن شدند که جامعه‌ای آرمانی بنیاد نهند. لیکن این علاقه در نیوهارمونی فروکش کرد و تروست در 1206 به نشویل در تنسی بازگشت، و بقیه‌ی عمر را در آنجا بسر برد.
تروست در 1207به سمت استاد زمین شناسی و کانی شناسی دانشگاه نشویل منصوب شد، که در آنجا شیمی هم تدریس می کرد. او این مقام را تا پایان عمر حفظ کرد و مورد احترام شاگردانش بود. از 1210 تا 1218 زمین شناس رسمی ایالت تنسی بود، و نخستین نقشه‌ی زمین شناسی این ایالت را تهیه کرد. او یکی از نخستین کسانی بود که در زمینه‌ی چینه شناسی در ایالات متحد کار کردند و در شناساندن منابع کانی تنسی سهم بسزائی داشت. وی مجموعه‌های مفصّل کانیها، سنگها، سنگواره‌ها، صدفها، بقایای آثار سرخ پوستان بومی، و پرندگان خشک شده‌اش را در نشویل در موزه‌ای خصوصی جای داد، موزه‌ای که بر روی همگان باز بود و یکی از زیباترین موزه‌های بخش غربی کوههای ایالیچی بشمار می رفت.
در اواخر تیر ماه 1229، فقط چهار هفته پیش از مرگ، تروست دستنویس تحقیقش درباره‌ی لاله وشان سنگواره‌ی تنسی را به پایان رسانید. او این اثر را با دشواری بسیار نوشته بود؛ در مقدمه‌ی این دستنویس اشاره کرده بود که چون هم حافظه و هم نیروی بینایی وی به نحو تأسف آوری ضعیف شده است، بیم آن می رود که اشتباهاتی در اثر راه یافته باشد. دستنویس در 27 تیر 1229 در اختیار مؤسسه‌ی اسمیتسنی، که چاپ آن را بر عهده گرفته بود، قرار گرفت، اما انتشار اثر موکول به تأیید ویراستار، یعنی لوئی آگاسی ، بود. مقاله، پس از آن که به مدت پنج سال نزد آگاسی باقی ماند بی آن که نظرش را درباره‌ی ارزش آن اعلام کند، برای تجدید نظر نزد جیمز‌هال کهتر در آلبنیِ نیویورک فرستاده شد. اما دستنویس، همراه با مجموعه‌ی لاله وشانِ تنسیِ تروست، تا زمان مرگ‌هال، یعنی بیش از چهل سال، هنوز در تصاحب او بود. آنگاه سنگواره‌ها و دستنویس به مؤسسه‌ی اسمیتسنی باز پس فرستاده شدند.
هال و همکارانش ممکن است تأخیر نامعقول خود را نتیجه‌ی دودلیهای تروست درباره‌ی اشتباهات احتمالی دانسته باشند، اگر چه‌هال نام چهار تا از جنسهای تروست را در نوشته‌های خودش وارد کرده، و در سه مورد از آنها به نقل توصیفهای تروست پرداخته بود. نوشته‌ی تروست سرانجام در سال 1288 با توصیفهای تکمیلی و اظهارنظرهای الوایرا وود انتشار یافت. اما تا آن زمان بسیاری از گونه‌ها و جنسهائی را که در اصل تروست بازشناخته بود دیگران توصیف کرده بودند، و یاد او از اعتباری محروم ماند که اگر تکنگاشت مهم وی بیش از نیم قرن قبل از آن، همان زمان که دریافت شد، بچاپ رسیده بود نصیب وی می شد.

کتابشناسی

یکم. کارهای اصلی. فهرستی از نوشته‌های تروست در اثر ل. گلن (ـــ پایین) موجود است. مقاله‌های مربوط به کانی‌شناسی، که از 1200/1821 تا 1227/1848 منتشر شدند، عمدتاً در AJS وJPAS مندرجند. مقاله‌های مربوط به دیرین‌شناسی، که از 1213/1834 تا 1229 /1850 بچاپ رسیدند، عمدتاً درTGSP مندرجند. مقاله‌های مربوط به زمین شناسی تنسی، که از 1214 /1835 تا 1228/1849 بچاپ رسیدند. درJTSen AJS (نشویل)، و مجلس سنای تنسی و مدارک مجلس (ناکسویل) مندرجند.
دوم. خواندنیهای فرعی ــــ «Prof . James Hall and the Troost Manuscript»، از ج. م . کلارک، در AGeo، 35، شماره‌ی 4 (1905)، 257-256، و James Hall of Albany , Geologist and Paleontologist. 1811-1898 (آلبنی، نیویورک، 1923)، 233؛ «Gerard Troost»، از ل. گلن، در AGeo، 35، شماره‌ی 2 (1905)، 72-94؛ «The Life and Character of Professor Gerard Troost M. D.»، از فیلیپ لیندزلی، در The Worls of phillip Lindsley، یکم (فیلادلفیا، 1859)، 588-541؛ «Gerard Troost»، ویرایسته‎ی دوما مالون، در Dictionary of American Biography، هجدهم (1938)، 648-647؛ The First One Hundred Years of American Geology ، از پ. مریل (نیویورک، 1964)، 111، 138، 215-216؛ «A Sketch of the Life and Work of Dr. Gerard Troost»، از ه. روکر در THM، دوره‌ی دوم، 3، شماره‌ی 1 (1932)، 19-3، همراه با تصویر دانشمند در پشت صفحه‌ی 3؛ و (A Critical Summary of Troost"s Unpublished Manuscript on the Crinoids of Tennessee)، از الوایرا وود، درBUSNM ، 64(1909) همراه با تصویر دانشمند.
منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، برگردان: احمد آرام، [و دیگران]، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول