مترجم: امین حسین پور
منبع:راسخون
منبع:راسخون
اکسیژن اصلی‌ترین عامل زندگی و تنفس مهم‌ترین فرآیند فیزیولوژیکی به شمار می‌روند. در اینجا، واقعیت‌هایی جالب در مورد دستگاه تنفسی ارائه شده است.
دستگاه تنفسی ما یکی از پیچیده‌ترین مکانیزم‌های بیولوژیکی در طبیعت است که برای انجام تنفس سلولی هوازی طراحی شده است که به بدن برای تولید انرژی از غذا کمک می‌کند. دستگاه تنفسی این کار را از طریق دریافت اکسیژن و دفع دی اکسید کربن انجام می‌دهد.
واقعیت‌هایی در مورد دستگاه تنفسی
ساختار دستگاه تنفسی
دستگاه تنفسی از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از بینی ، دهان ، حنجره ، نای ، نایژه‌ها ، ریه‌ها و دیافراگم به همراه عضلات شکمی ، دنده‌ای و گردن که تنفس کردن را میسر می‌سازند.هوا هنگامی که از طریق بینی وارد بدن می‌شود تصفیه ، مرطوب و گرم می‌شود.
دیواره‌های مسیر تنفسی با موهای ریزی پوشانده شده‌اند که ذرات خارجی را به دام می‌اندازند و هوای تنفس شده را تصفیه می‌کنند. این ذرات ممکن است از طریق مکانیزم‌های پاکسازی مانند عطسه کردن از بدن دفع شوند.
برای جلوگیری از ورود مواد غذایی و مایعات به نای، این اندام با اپی گلوت پوشانده شده است. اپی گلوت لایه‌ای نازک از بافت است. اپی گلوت هنگام تنفس باز می‌شود ولی هنگام بلع غذا باعث بسته شدن نای می‌شود.
ریه‌ها شبکه‌ای از لوله‌های بهم متصل شده هستند که اکسیژن را از هوا برای تغذیه‌ی سلول‌های بدن حمل می‌کنند. هر ریه از پنج قسمت تشکیل شده است.
ریه‌ی راست مقداری بزرگتر از ریه چپ است. علت این به قرارگیری قلب در سمت چپ بدن نسبت داده می‌شود.
ناحیه‌ی سطحی ریه‌ها برابر 70 الی 100 متر مربع است که تقریباً برابر با اندازه‌ی یک زمین تنیس است.
هوای تنفس شده از طریق لوله‌هایی که از 300 تا 600 میلیون کیسه‌ی هوایی تشکیل شده اند وارد بدن می‌شود. این کیسه‌های کوچک آلوئول نامیده می‌شوند که دیواره‌های آن 2ر. میکرومتر ضخامت دارند. آن‌ها جایی هستند که اکسیژن و دی اکسید کربن تبادل می‌شوند.
هنگامی که نفس عمق می‌کشید، هوا وارد شش‌ها می‌شود و قفسه‌ی سینه منبسط می‌شود. ریه‌ها اکسیژن را از طریق هوا وارد خون می‌کنند. اکسیژن از طریق خون به سلول‌های مختلف بدن می‌رسد.
دی اکسید کربن تولید شده در سلول‌ها توسط گلبول‌های قرمز خون وارد مویرگ‌های شش‌ها می‌شود. هنگام بازدم دی اکسید کربن از طریق ریه‌ها از بدن دفع می‌شود.
سرخرگ ریوی خون اکسیژن‌دار را به سمت قلب حمل می‌کند.
سیاهرگ ریوی خون فاقد اکسیژن را از قلب به ریه‌ها می‌برد.
بنابراین، با هر بار دم خون با اکسیژن خالص‌سازی می‌شود و با هر بار بازدم مواد زاید مانند دی اکسید کربن به همراه بخار آب از بدن دفع می‌شود.
مسیر هوایی ریه‌ها مسافتی در حدود 2400 کیلومتر را اشغال می‌کنند.
فرآیند تنفس توسط دیافراگم آغاز می‌شود. دیافراگم عضله‌ای قابل کشش است که در زیر ریه‌ها قرار دارد. هنگامی که دیافراگم منقبض می‌شود، حجم حفره‌ی سینه افزایش می‌یابد و فشار هوا کاهش می‌یابد. این چیزی است که هوای با فشار بالا را قادر می‌سازد وارد ریه‌ها شود و آن‌ها را همانند بالن منبسط کند.
هنگامی که دیافراگم منبسط می‌شود، حجم حفره‌ی ریه کاهش می‌یابد و فشار هوا افزایش می‌یابد که منجر به بازدم می‌شود. دیافراگم بالا رفتن و پایین رفتن قفسه‌ی سینه در طی تنفس را تسهیل می‌کند.
ابن نفیس در قرن 13 اولین بار گردش خون ریوی را توصیف کرد. گردش خون ریوی عبارت است از تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن در ریه‌ها.
Joel D.Cooper جراحی بود که در سال 1983 نخستین عمل جراحی موفقیت آمیز پیوند ریه را انجام داد. او همچنین در سال 1986 نخستین عمل موفقیت آمیز پیوند دو ریه را انجام داد.
در هر دقیقه تنفس ما در حدود 15ر8 لیتر هوا وارد بدن خود می‌کنیم.
هر شخص به طور متوسط در هر دقیقه 16 بار ، در هر ساعت 960 بار ، در هر روز 23040 بار و در هر سال 4ر8 میلیون بار نفس می‌کشد.
در هر بار تنفس ما حدود نیم لیتر هوا وارد بدن خود می‌کنیم.
کودکان تازه متولد شده تا 6 هفته بعد از تولد می‌توانند در هر دقیقه 30 تا 60 بار نفس بکشند.
طی انجام تمرینات سنگین، شخص ممکن است در هر دقیقه 45 بار نفس بکشد.
در هر روز، ریه‌ها در حدود 5ر8 متر مکعب هوا حمل می‌کنند.
ما در هر روز حدود نیم لیتر بخار آب از بدن دفع می‌کنیم. در هر ساعت 5ر17 میلی‌لیتر آب از طریق بازدم از بدن دفع می‌شود. در هنگام ورزش کردن یا تمرینات سنگین آب بیشتری از بدن دفع می‌شود.
به خاطر تأثیر اسیدی دی اکسید کربن، یک فرد بالغ تنها می‌تواند به مدت 30 الی 60 ثانیه نفس خود را نگه دارد.
عطسه کردن مکانیزم دفاعی دستگاه تنفسی است که ذرات خارجی را از غشای موکوزی پاکسازی می‌کند.
سرعت ذراتی که در اثر عطسه کردن از بدن خارج می‌شوند 2ر16 کیلومتر بر ساعت است.
