انقلاب هندي

(نگاهي به صنعت خودروي هند)

سال آينده، هند شاهد انقلابي در صنعت خودرو خواهد بود. اين انقلاب با توليد خودرويي به قيمت بسيار ارزان رخ مي‌دهد كه صنعت خودروسازي جهان را نيز تحت‌تاثير قرار خواهد داد. شركت خودروسازي تاتا در هند، خودرويي توليد مي‌كند كه اغلب توليدكنندگان همواره خواستار آن بوده‌اند. اين انقلاب هندي با توليد خودرويي به قيمت 2500 دلار رخ مي‌دهد. خودرويي كه به نياز بسياري از اقشار متوسط اين كشور پاسخ خواهد داد. اين خودرو در بازاري توليد مي‌شود كه بزرگترين خودروسازان جهان (شركت‌هاي مهم ژاپن، فرانسه، آلمان و امريكا) در حال توليد خودرو در آن هستند. بازار هند، بازاري روبه رشد است كه علت آن، وجود جمعيت بالاي ميانسال در اين كشور است. طبقه متوسط در اين كشور رو به افزايش بوده و براساس آمار منتشر شده، از سال آينده ميلادي، چين را به عنوان بزرگترين بازار خودرو پشت سر مي‌گذارد. اين رويداد براساس آمار منتشره از سوي نهادهاي بين‌المللي خدمات پيش‌بيني صنعت خودرو رخ خواهد داد. براي بهره‌برداري از اين فرصت، توليدكنندگان بزرگ خارجي و داخلي رنگارنگي كه در بازار هند حضور دارند، در تلاشند تا با توليد خودروهاي كوچك و ارزان، به نياز بازار پاسخ دهند. اين تلاش، به رقابت ميان توليدكنندگان جهاني خودرو منجر شده تا به روش‌هاي توليد جديد روي آورده و هزينه توليد را كاهش دهند. «جاديش خاطر»، مديرعامل شركت موراتي/ سوزوكي، در اين باره مي‌گويد: «اگر از يك ميليارد هندي بپرسيد، 99 درصد مي‌گويند خودرو مي‌خواهند، ولي سئوال اساسي اين است كه چه تعدادي از آنها توان خريد دارند؟» تا سالها، توليدكنندگان خودرو به اين مسئله توجهي نداشته و تنها برخي به اين امر توجه مي‌كردند بازار خودروي ارزان‌قيمت هند در اختيار هيونداي هند، تاتا و موراتي سوزوكي است. موراتي/ سوزوكي كه از اتحاد شركت موراتي هند و سوزوكي ژاپن تشكيل شده است امروز افزون بر 50 درصد از بازار خودروي اين كشور را در اختيار دارد. اين شركت، خودرويي توليد مي‌كند كه در حال حاضر،ارزان‌ترين خودروي بازار هند است و حدود 5 هزار دلار ارزش دارد. مسئله‌اي كه بايد به آن توجه كرد اين است كه بازار هند با بازارهاي بسيار بزرگ يا با رشد آرام در ديگر كشورها از جمله امريكا، اروپا يا بازار در حال رشد سريع چين متفاوت است. در اين بازار، همه به دنبال خودرويي كوچك و ارزان هستند ولي با 4 در نه 2 در. دليل اين امر آن است كه تعداد خانواده در هند رو به رشد است. در عين حال، در اين بازار افراد طبقات بالا نيز متقاضي خودروهاي بزرگ و لوكس هستند و انواعي از خودرو مانند مرسدس بنز را وارد و خريداري مي‌كنند. پيش‌بيني مي‌شود كه بازار آينده اين‌گونه خودروها نيز پررونق باشد. موسسه CSM كه كارش پيش‌بيني آينده بازار خودرو براساس شرايط بازار در جهان است، چندي پيش اعلام كرد، تا سال 2013 در حالي كه بازار خودروي هند هر سال 5/14 درصد رشد خواهد داشت، چين رشد 8 درصدي را تجربه مي‌كند. برغم رشد بالاتر تقاضا در بازار خودروي هند در اين سال، براساس پيش‌بيني اين موسسه در چين 8/10 ميليون خودرو خريداري مي شود، ولي در هند 8/3 ميليون. با اين وجود، اين موسسه پژوهشي پيش‌بيني مي‌كند با توجه به وجود توليدكنندگان فراوان داخلي و خارجي در چين، آينده بازار هند براي توليدكنندگان خودرو پرجاذبه‌تر است. اگر توليدكنندگان خودرو بتوانند در هند خودروي ارزان توليد كنند مي‌توانند توليد خود را به ديگر بازارهاي در حال رشد مانند آسياي جنوب شرقي، آفريقا و خاورميانه نيز صادر كنند. البته نخست بايد بازار هند را تسخير كنند و سپس به بازارهاي ديگر بينديشند. «آ.تي.كارني» مدير يك موسسه مشاور مديريت بين‌المللي مي‌گويد: «عرضه يك خودرو با قيمت 3 هزار دلار در بازار هند تا سال 2020، حدود 300 ميليون نفر خريدار خواهد داشت.» البته در مورد چين هم پيش‌بيني‌هاي مشابهي وجود داشت و به همين دليل ممكن است تحولات اقتصادي و سياسي در اين پيش‌بيني تغييراتي به وجود آورد. به اعتقاد «شوچيت باگا» يك صاحب خودرو در هند، قيمت مهم‌ترين عامل در بازار است. وي كه كارمند منابع انساني است و سالانه 9500 دلار درآمد دارد، مي‌افزايد: «براي خريد خودرو 6 هزار دلار پرداخته‌ام و پول بيشتري نمي‌توانم براي خريد خودرو اختصاص دهم تا خودرو بزرگتري خريداري كنم.» مشابه او، ديگر متقاضيان خريد خودرو در بازار هند، هدف توليدكنندگان هستند. براساس آمار موجود حدود 65 ميليون مرد هندي در حال حاضر صاحب موتورسيكلت هستند. اين صاحبان موتور، اغلب در خيابان‌هاي اين كشور به همراه همسر يا كودكان خود به اين طرف و آن طرف مي‌روند. در چنين شرايطي، «راوي كانت» مديرعامل تاتا موتور كه قرار است خودروي ارزان‌قيمت 2500 دلاري را به بازار هند عرضه كند، مي‌گويد: «عرضه خودروي ارزان‌قيمت، تحولي بزرگ و تعبيري رويايي است كه براي مردم هند دست‌يافتني به نظر نمي‌رسد».

نگراني‌هاي زيست‌محيطي

عرضه خودروي ارزان با توجه به متقاضيان فراواني كه براي آن پيش‌بيني مي‌شود، نگراني‌هايي را در مورد آلودگي هوا و افزايش راهبندان در خيابان‌هاي شهرهاي بزرگ هند به وجود آورده است. به گفته «آمونيتا رويچودري» مدير مركز علم و محيط‌زيست دهلي، در حال حاضر 60 درصد از شهرهاي بزرگ هند با مشكل آلودگي هوا مواجه بوده و در شرايط بحراني قرار دارند. علاوه بر اين، خودروهاي توليد داخلي از شرايط ايمني كامل برخوردار نيستند. وي مي‌افزايد: «به گفته مديران شركت‌هاي توليدكننده، خودروهايي كه آنان توليد مي‌كنند با استانداردهاي كشورهايي كه محصولات آنان عرضه مي‌شود، ساخته خواهند شد.» برغم اين ادعا، وي عقيده دارد كه توليدات اين خودروسازان در هند از معيارهاي ايمني لازم از جمله آزمايش ايمني بدنه در مقابل حوادث رانندگي، كيسه هوا و تجهيزات ضدقفل ترمز برخوردار نيست. به همين دليل، منتقدان اين سياست در صنعت خودروي هند با اشاره به اينكه در حال حاضر ميزان حوادث رانندگي و تلفات در اين كشور بالاست، تاكيد دارند كه با عرضه خودروهاي ارزان، تعداد حوادث رانندگي و تلفات نيز افزوده مي‌شود و بي‌شك كساني كه خودروهاي ارزان سوار هستند، بيش از همه در معرض اين حوادث خواهند بود. برخي بر اين باورند كه روند تقاضا در هند، متفاوت با امريكاي شمالي و اروپاست. در اين بازارها، به خودروهاي بزرگ و سريع تمايل دارند و اين مانع از عرضه خودروهاي ارزان به اين مناطق مي‌شود. با وجود اين پيش‌بيني‌ها، برخي دست‌اندركاران بازار خودرو عقيده دارند تا سال 2010 در سراسر جهان، 13 درصد بازار در اختيار خودروهايي با سقف قيمتي 9800 دلار است. اين به معناي تقاضاي 10 ميليون خودرو با قيمت ياد شده در سال است. به اعتقاد توليدكنندگان خودرو، در چنين بازاري كه آينده صنعت خودرو با آن روبه‌رو است، بايد خلاقيت، ابداع و محصولات استثنايي عرضه كرد. از اين رو، كافي نيست كه انواع خودروهاي توليدي موجود را كمي كوچك و ارزان كرده و به بازار عرضه كرد.