*حضور مؤمنانه و پرهیز کارانه
كسانى كه به مكه مىروند، مكه را فداى بازارگردى و دكانگردى نكنند. مكه بالاتر از اين حرفهاست. مىتوانند بعداً يك سفر هم براى تجارت بروند و هر جا مىخواهند بگردند. اما در حج، اين «ايام معلومات» را براى خودشان و براى زيارت و توجّه و تذكّر نگه دارند و آن را فداى كارهاى بىارزش نكنند.
در نمازهاى جماعت، شركت كنيد. در اجتماعات، شركت كنيد. نماز اوّل وقت را به جماعت در حرمهاى عالىمقام حتماً درك كنيد. بگذاريد حضور شما، حضور مؤمنانه و پرهيزكارانهاى باشد كه از ملت ايران انتظار مىرود.
بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار مسؤولان و دست اندركاران «حج» (31/01/1373)
*اتحاد دلها ، جانها و حرکت بر گِرد محورتوحید
حقيقت اين است كه حج يك واجب استثنايى و يك مراسم عجيب و پُر رمز و راز است. اگرچه در باب حج بسيار گفتهاند و همه گفتهاند و مطالب شيوا و زيبايى هم بيان كردهاند؛ اما مسأله حج خيلى عميقتر از چيزى است كه ما تا امروز فهميدهايم. حج، يك حركت عبادى خالصِ عميق - خضوع، خشوع، ذكر، عبادت، تضرّع و توسّل - و با حالت اجتماع است. دركنار هم قرار دادن اين دو ويژگى، مسأله را خيلى پُرمعنا مىكند. اگرچه در اسلام عبادات اجتماعى، مثل نماز جماعت و نماز جمعه و نماز عيد وجود دارد؛ اما اين اجتماع عظيم و اين مركزيّت دادن به ذكر و توحيد و كشاندن همه مسلمانان از آفاق عالم اسلامى به يك نقطه واحد، خيلى معنا دارد. اينكه همه ملت مسلمان و امّت اسلامى با وجود اختلاف لهجهها و نژادها و عادات و سنن و سلايق و اختلاف مذاهب موظّفند در يك نقطه جمع شوند و اعمال ويژهاى را با هم انجام دهند و اين اعمال هم صرفاً عبادت و تضرّع و ذكر و توجّه است، خيلى پُرمعناست. معلوم مىشود بنا بر نظر اسلام و ديد اسلامى، اتّحاد دلها و جانها فقط در ميدان سياست و در جهاد نيست؛ حتّى رفتن به درِ خانه خدا و كنار هم قرار گرفتن دلها و با هم بودن تنها و جانها نيز داراى اهميت است. لذا ملاحظه بفرماييد در قرآن كريم مىفرمايد: «واعتصموا بحبلاللَّه جميعاً». اعتصام به حبلاللَّه، تنها فايدهاى ندارد؛ «جميعاً» مهم است. با هم اعتصام به حبلاللَّه كنيد؛ با هم به نقطه اطمينانبخش تعليم و تربيت و هدايت الهى چنگ بزنيد. با هم بودن مهمّ است؛ دلها با هم، جانها با هم، فكرها با هم، تنها در كنار هم. طوافى كه مىكنيد - اين حركت دايرهوار بر گرد يك مركز - نماد حركت مسلمانان بر گرد محور توحيد است. همه كارها و اقدامات و همّتهاى ما بايد بر گردِ محور وحدانيّت الهى و توجّه به ذات اقدس ربوبى باشد. اين درس، مربوط به همه زندگى است. كسانى كه مىخواهند احكام اسلامى را به كنج خانهها و عبادتگاهها و دلها منحصر كنند و فعّاليت عرصه اجتماع را از دين عارى كنند، به اين نكات اسلامى توجّه ندارند.
سعى بين صفا و مروهاى هم كه همه آحاد مسلمان بايد آن را طى كنند، همينطور است. سعى، حركت با همّت، با شدّت، با توجّه، با ارادهو آگاهانه است و همه بايد با هم حركت كنند؛ بروند و بيايند. اجتماع عظيم در عرفات و مشعر و منا هم همينطور است.
بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار كارگزاران مراسم حج (1381/10/25)
*ضرورت درس گیری از الگوی حج
گردهمائى ميليونى مسلمانان در حج، پديدهئى بىنظير و شگفتانگيز است. همهى ملتهاى مسلمان از همهجاى جهان و از همهى قشرهاى اجتماعى، در اين چند روز در خانهى خدا، زادگاه اسلام و پيامبر عظيمالشأن آن گرد مىآيند و آئينهاى پررمز و راز حج را برپا مىدارند. در اين شعائر پرشكوه و پرمعنى، پيوند دلها با خداى بزرگ، پيوند دلها با يكديگر، حركت برمحور توحيد، سعى و تلاش همگانى، رمى شيطان و برائت از طاغوت، ذكر و تضرّع و خشوع در برابر خدا، و احساس عزت و عظمت در پرتو اسلام، همه در عمل و بگونهئى نمادين به ملتهاى مسلمان، آموزش داده مىشود؛ و مهربانى و همزيستى با برادران و استحكام و سرسختى با دشمنان، و رها شدن از پيرايههاى خودپرستى و پيوستن به درياى عزت و عظمت الهى در قالب مناسك حج تجسّم مىيابد.
حج، نِماد امت اسلامى و آموزندهى نوع رفتارى است كه اين امت بزرگ براى تأمين سعادت خود بايد در پيش گيرد. مىتوان حج را در حركت هدفمند و آگاهانه و متنوّع همگان در جهتى واحد خلاصه كرد. تار و پود اين حركت، ياد خدا و همدلى بندگان خدا است، و هدف آن ايجاد پايگاه مستحكم معنوى براى زندگى سعادتمندانهى انسان: جعل اللَّه الكعبة البيت الحرام قياماً للناس و الشهر الحرام و الهدى و القلائد.
امت اسلامى اكنون برابر الگوى حج، به حركت بزرگ و هدفدارى در زندگى واقعى خود نيازمند است و همه، چه دولتها و چه ملّتهاى مسلمان، در اين مسئوليّت سهيمند.
استكبار مىداند كه سرچشمهى مقاومت ملتها و دولتهاى مسلمان، اسلام و تعاليم رهائىبخش آن است. از اين رو جنگ روانى گستردهئى را بر ضد اسلام و مسلمانان آغاز كرده است. پس از حادثهى 20 شهريور كه قرائن بيشمارى انگشت اتهام را به سوى شبكههاى پنهان و نفوذىِ صهيونيست دراز مىكرد، با شتابزدگى نام مسلمانان و اسلام را در ستون اتهام گنجاندند و ب و روز تكرار كردند. جمعى مسلمان را نيز از آمريكا و افغانستان و نقاطى ديگر اسير كرده به زندانها و شكنجههاى مخوف پردند. نه هرگز اتهام اين افراد ثابت شد و نه متهمان نام و نشاندار به چنگ آمريكائيان افتادند. اما جنگ روانى بر ضدمسلمين و اسلام متوقف نشد و گويا به اين زوديها هم نخواهد شد.
اسلام دين آزادى و عدالت و حقجوئى است. مردمسالارى حقيقى همان مردمسالارى دينى است كه با پشتوانهى ايمان و مسئوليت دينى مطرح مىشود و همانطور كه در ايران اسلامى مشهود است بسيار مطمئنتر و صادقانهتر و مردمىتر از دموكراسى امثال آمريكا عمل مىكند. دموكراسىئى كه آمريكائيها ادعا مىكنند به مردم كشورهاى اسلامى و عربى خواهند داد به اندازهى گلوله و بمب و موشكشان خسارتبار است. دشمن حتى اگر دانهى خرمائى هم به ما بدهد نمىتوان مطمئن بود كه آن را انباشته از زهرى كشنده نكرده باشد. امت اسلامى در آفريقا و خاور ميانه و غرب آسيا اين را بارها و حتى در همين سالهاى اخير آزمودهاند.
امت اسلامى در چنين اوضاع حساس و خطيرى بيش از هميشه به درسگيرى از الگوى حج نياز دارد: حركت ونهضت هدفمند، و آگاهانه، و متنوع، و همگانى، در سمت هدفهاى قرآنى و بر صراط مستقيم اسلام.
پيام به حجاج بيتاللَّه الحرام در موسم حج (12/12/1379)
*توحید در مقابل شرک
اينجا چون مركز اسلام است و لُبّ روح و حقيقت اسلام، توحيد است و خانه خدا، مركز اقامه و مظهر و نماد و رمز توحيد است، لذا شعار، شعار توحيدى است و برائت هم برائت از شرك است. اين امر واضحى است. حالا مىگويند: آقا! در كتاب مسأله، كجا نوشتهاند كه برائت از مشركين، جزو واجبات حج است؟ خوب؛ كجا نوشتهاند كه حفظ نظام اسلامى، از اوجب واجبات است و اگر كسى اين را منكر باشد، اسلام را نفهميده است؟
چيزهايى هست كه نوشتن ندارد. هر جا كه شما به اثرى از دين نگاه كنيد، اين را بهوضوح مىبينيد. البته انسان بايد بصيرت، فهم، معرفت و قدرت درك داشته باشد. كيست كه، توحيد - شعار معنويت و وحدت مسلمين - را در حج ببيند و نفهمد كه اين اجتماع عظيم، براى اين است كه اسلام و توحيد به رخ كفر كشيده شود؟! بهخلاف آنچه امروز دشمنان مىخواهند، در حج، توحيد در مقابل شرك سينه سپر مىكند.
بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار كارگزاران حج (16/01/1374)
* دو خاصه برای شناخت حج
عزيزان من! حج را با اين دو خاصّه بشناسيد. خاصّه تأثير شخصى، فردى و معنوى. ايجاد انقلابى در هر دل؛ اين هزاران دلى كه از اينجا احرام مىبندند و به خانه خدا، به ميعاد و ميقات الهى مىروند، تا منقلب، الهى و معنوى شوند و برگردند. دلها از خانه خودشان احرام مىبندند. دلهاى ذاكر و خاشع. در واقع قبل از ميقات، دلها مُحرِمند. اين، يك ويژگى بود كه قابل اغماض نيست. دومى هم معنا و مفهوم جمعى، اسلامى، امّتى و فرامليتىِ مربوط به امّت اسلام، و عبارت است از اثبات عزّت توحيد، نفى شرك، برائت از شرك و مشركين و داعيان الى الشّرك و مخالفان توحيد، به هر شكل و گونهاى كه بتوانند. مثل خود حج؛ كه «من استطاع اليه سبيلاً.» متوقّف بر استطاعت است.
بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار كارگزاران حج (16/01/1374)
*جستجوی دلهای آشن
البته دلهاى مؤمنِ پيروان آل محمّد صلىاللَّهعليهوآله، در آن سرزمينها به دنبال يادگارهاى عزيز خودشان هم مىگردند. دنبال ياد ائمّه مظلوم خودشان كه آنجا، پايگاه اشعاع و نورانيّت و درس آنها بوده است. ائمّه در طول دويست و پنجاه سال امامت شيعه، در آن شهرها و در همان كوچهها، خيابانها و خانهها؛ در همان سرزمين، در همان بقاع متبّركه، نشستند و اسلام را به مردم تشنه، مشتاق و با معرفتْ تعليم و تدريس كردند و ياد، ذكر، آثار، قبور مطّهره و يادگارهاى آنها، آنجاست. امروز هم بازمانده عزيز و دردانه قيمتى اين عالمِ وجود در روى زمين، در ايام حج، در همان جاست.
سيّد و مولاى آفرينش و محبوب دلهاى مشتاقان، در عرفات، منى، مشعر الحرام و طواف، آنجاست. دلهاى آشنا سراغ بگيرند و خودشان را با كانون معنويت مرتبط كنند.
بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار كارگزاران حج (1374/01/16)
*حکمتی بدیع برای یکپارچگی پیکر اسلام
حكمت بديع اسلام، اين آزمايش شگفت آور و پر از رمز و راز را چنان ترتيب داده است كه همين يك واجب بتواند در همهى قرون و اعصار، و با هراندازه گسترشى كه دامنهى اسلام در شرق و غرب گيتى به دست آورده است، يكپارچگى و اتصال اجزاء اين پيكر عظيم را تامين كند... همه در يكجا و هميشه در يك فصل،... چه آن هنگام كه سفر كعبهى مشتاقان بيت از برخى نقاط عالم يكسال به طول مىانجاميد و چه امروز كه دشمنان امت اسلامى براى پوشش تبليغات زهرآگين خود به سراسر كرهى زمين به بيش از يكساعت نيازندارند، هميشه اجزاء اين پيكر عظيم و پراكنده، به اين مركز وحدت و قدرت كه براى آنان كانون صفا و برادرى و معنويت و توحيد و معرفت واطلاع است نياز داشتهاند.. و اسلام اگر از حج خالى مىبود ركنى اصلى و جزيى جوهرى را فاقد بود.
پيام به حجاج بيتاللَّهالحرام (1374/02/14)
