امام علی (ع)، الگوی صبر و مقاومت

با نگاهی به بیانات امام خمینی (ره)

زحمات طاقت فرسای علی (علیه السلام) برای اسلام

انسان ببیند که حضرت امیر- سلام الله علیه- در زندگی‌اش چه وضعی داشته است؛ چه سلوکی در زندگی داشته است- چه در زندگی انفرادی، چه در زندگی اجتماعی. انسان تفکر کند بر احوال حضرت امیر- سلام الله علیه؛ ملاحظه کند که چه زحماتی برای اسلام کشیده است؛ چقدر زخم خورده است؛ چقدر رنج برده است؛ چقدر جنگ کرده است؛ چقدر تشنگی خورده است- این‌ها را ملاحظه کند انسان. (1)

علی (علیه السلام) و فرزندان، پیشگامان صبر و مقاومت

معاویه چند سال در بالای منبر به علی فحش داد و آن حضرت صبر کرد. مگر حضرت علی غیر از این حرفی می‌زد که ما می‌زنیم؟ ما می‌گوییم احکام قرآن باید در مملکت ما عمل شود. آن حضرت هم همین را می‎فرمود. مگر شما از اصحاب حضرت امیر بالاتر هستید که جان خود را در راه دین می‌دادند؟
پیشینیان ما، بزرگان دین ما و ائمه معصومین (علیهم السلام) در راه دفاع از اسلام هتک شدند، سیلی خوردند، به شهادت رسیدند؛ زندان رفتند، مسموم شدند. پیروان علی و فاطمه و اولاد روحانی و جسمانی آن بزرگواران همواره با حکام جائر مقابله کردند. عمار یاسر، ... (2) عمر مبارک خود را در مقابله گذراند تا سرانجام در سن نود سالگی به دست «فئه باغیه» (3) به شهادت رسید. میثم تمار، این زبان گویای اسلام تا آنجا گفت و گفت که جلادان معاویه- علیه اللعنه- زبانش را بریدند، دست‌هایش را قطع کردند و بدترین شکنجه‌ها را به او دادند.
اولاد فاطمه- سلام الله علیها- در طول تاریخ اسلام همیشه در برابر دستگاه‌های ظالم و جائر ایستادند و از اسلام دفاع کردند؛ زجرها کشیدند؛ ناسزاها شنیدند؛ لای جرز قرار گرفتند؛ دسته جمعی سر بریده شدند، قتل عام شدند، به شهادت رسیدند، مع الوصف مقاومت کردند و نگذاشتند که بدخواهان اسلام را از بین ببرند و احکام خدا را محو و نابود کنند. (4)

خاندان علی (علیه السلام)، تجلیگاه قدرت خداوند و خدمات اعجاب انگیز

این خانه کوچک فاطمه- سلام الله علیها- و این افرادی که در آن خانه تربیت شدند که به حسب عدد، چهار- پنج نفر بودند و به حسب واقع، تمام قدرت حق تعالی را تجلی دادند، خدمت‌هایی کردند که ما را و شما را و همه بشر را به اعجاب درآورده است. خطبه فاطمه زهرا- سلام الله علیها- در مقابل حکومت و قیام امیر المؤمنین و صبر امیرالمؤمنین در مدت بیست و چند سال و در عین حال کمک کاری به حکومت موجود و بعد هم فداکاری در راه اسلام و فداکاری دو فرزند عزیزش، امام مجتبی که یک خدمت بسیار بزرگ و دولت جابر اموی را با آن خدمت رسوا فرمود و خدمت بزرگ برادر ارجمندش حضرت -سید الشهدا، چیزهایی بود که همه می‎دانید و می‎دانیم. و با اینکه عده کم و اسباب و ابزار جنگ پیش آن‌ها کم بود، لکن روح الهی و روح ایمان آن‌ها را آن طور کرد که بر همه ستمکاران عصر خودشان غلبه پیدا کردند و اسلام را زنده کردند و برای ما و شما برادرهای عزیز الگو شدند که ما از کمی عده و کمی عُده و کمی ابزار جنگ در مقابل تمام قدرت‌هایی که امروز با ما به جنگ برخاسته‌اند، مقاومت کنیم، و همان طوری که اولیای ما (علیهم السلام) نشان دادند که در مقابل مستکبران گاهی با تبلیغ و گاهی با اسلحه باید ایستاد و مستکبران را باید به جای خودشان نشاند، ما هم الگوی آن‌ها را، تبعیت از آن‌ها را می‎پذیریم. (5)

تحمل مشکلات و کوبیدن سر قدرت‌ها

مشکلات در راه خدا مشکل نیست. اگر ما حساب کنیم، مشکلات حضرت رسول- سلام الله علیه- و حضرت امیر- سلام الله علیه- بسیار بیشتر بوده است از مشکلاتی که ما امروز مبتلای به او هستیم، و آن‌ها صبر کردند و خدای تبارک و تعالی با صابرین است.
و ما باید صبر بکنیم و بایستیم در مقابل قدرت‌هایی که می‎خواهند ما را ببلعند و سر آن‌ها را بکوبیم. (6)

دوران سخت خلافت علی (علیه السلام)

حضرت امیر- سلام الله علیه- در ایام خلافتش بدتر بود برایش، سخت‌تر برایش گذشت تا ایام قبل از خلافت، تا ایامی که زمان رسول الله آن جنگ بود و برجسته‌ترین مرد برای جنگ بود. در زمانی که به خلافت رسیدند گرفتاریشان بسیار زیادتر بود؛ برای اینکه آن وقت عهده‌دار یک مسائل بزرگ بودند؛ غیر از چیزهایی که باید انجام بدهند که مئونه‌اش (7) کم بود، مع ذلک، خوب، مقاومت کردند و اسلام را ترویج کردند و به پیش بردند. و ائمه ما (علیهم السلام) همه‌شان یا در حبس بودند یا در تبعید بودند یا در محاصره بودند. این‌ها یک چیزی بود که برای آن‌ها از باب اینکه برای اسلام بود سهل بود. (8)

امیرالمؤمنین (علیه السلام)، الگوی صبر و تحمل ناملایمات

امیر المؤمنین علی (علیه السلام)، فرمودند تمام عالم اگر پشت به من کنند، من ابا ندارم. پس وقتی کار برای خدا باشد دیگر چه باک. هر کس برای خدا بیشتر کار کند بیشتر فحش می‎شنود، کما اینکه شما پاسداران از همه بیشتر توهین شدید.

باک نداشتن از ملامت‌ها و سرزنش‌ها

البته بخواهید که همه مردم برای شما خوب بگویند، باید بروید توی خانه‌هایتان بنشینید و هیچ کس شما را نبیند! برای حضرت امیر هم هزار چیزها گفتند. (9)

خون دل خوردن علی (علیه السلام) از اطرافیان

امیرالمؤمنین چقدر شکایت کرده است! قرآن چقدر شکایت کرده است؛ شکایت از همان مسلمان‌ها! امیرالمؤمنین از همان مسلمان‌ها و از همین کسانی که در اطرافش بودند شکایت می‎کردند، منبر می‌رفت آرزوی مرگ می‎کرد! امیرالمؤمنین وقتی هم که شمشیر را خورد از آن منافق، فُزتُ وَ رَبِّ الکَعبَةِ (10) فرمود؛ برای اینکه راحت شد از این گرفتاری که به دست مردم دارد. می‎خواستند یک ارتشی را، یک لشکری را به آن طوری که سابق بود، برای دفاع از اسلام راه بیندازند، چقدر خون دل می‌خوردند، چقدر زحمت می‎کشیدند، نمی‎آمدند! (11)

پایداری حضرت امیر (علیه السلام) و شیعه، موجب گسترش تشیع

حضرت امیر (علیه السلام) و شیعه چون در امور حکومتی و کشوری دخالت می‎کردند، آن همه مورد اذیت و مصیبت قرار گرفتند. اما دست از جهاد و فعالیت نکشیدند تا بر اثر تبلیغات و مجاهدات آنان امروز تقریباً دویست میلیون شیعی در دنیا وجود دارد. (12)

ایمان، اخلاق و معنویت علی (علیه السلام)، الگو برای شیعیان

شما شیعه همان هستید که می‎فرمود: اگر همه عالم در مقابل من بایستند، تنها در مقابل همه می‎ایستم. آن ایمان است که او را آن طور در مقابل همه چیز می‎ایستاند. آن اخلاص اوست. آن روحانیت و معنویت اوست. و شما هم شیعه او هستید. و امیدوارم که از روحانیت او و از علومی که خدای تبارک و تعالی به او عنایت کرده است و از نفخات الهی که در روح مبارک او دمیده شده است، به شما و همه ما نصیبی داده بشود. (13)

پی‌نوشت‌ها:

1- صحیفه امام، ج2، ص38.
2- در نوار نامفهوم است.
3- حضرت رسول (صلی الله علیه وآله وسلم) درباره‌ی عمار فرمودند.
4- صحیفه امام، ج 1، ص 163-164.
5- همان، ج16، ص87-88.
6- همان، ج 17، ص 414.
7- هزینه.
8- صحیفه امام، ج14، ص 315.
9- همان، ج 9، ص 303.
10- به خدای کعبه سوگند که رستگار شدم.
11- صحیفه امام، ج17، ص 151-152.
12- ولایت فقیه، ص 137.
13- صحیفه امام، ج16، ص198-199.

منبع مقاله :
آوتوِیت، ویلیام، باتامور، تام؛ (1392)، فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران: نشر نی، چاپ اول