آنچه مي خواهيد از تلسکوپ بدانيد

طی قرنهای 16 و 17 میلادی تحولی در دیدگاه بشر نسبت به آسمان و زمین روی داد. منجمانی چون کپرنبک، گالیله و کپلر بکمک تلسکوپ دامنه آگاهی بشر از هستی را وسعت بخشیدند. تا آن زمان شناخت بشر از آسمان محدود به قوه بینایی بود و ابزاری برای مشاهده آسمان وجود نداشت. این منجمان با بهره گیری از تلسکوپ، بر باورهای باطل بشر درباره مرکزیت زمین در کائنات، خط بطلان کشید.
تلسکوپ در قرن 18 برای منجمان به ابزاری غیر قابل چشمپوشی بدل شده بود. با پیشرفت فن تراش عدسی ها و علوم اپتیک، تلسکوپهای بزرگتر و بهتر در رصد خانه ها نصب شد. حال آدمی سیارات و ستارگانی را می دید که قبل از اختراع تلسکوپ از وجود آنها بی خبر بود. او به مدد تلسکوپ پی برد جهان بزرگتر از پندارهایش است.
با افزایش بزرگنمایی و وضوح تصاویر تلسکوپها، حوضه شناخت بشر از دنیای پیرامونش، بزرگ و بزرگتر شد. با این حال در آغاز قرن بیستم، اغلب ستاره شناسان اعتقاد داشتند که، جهان فقط از یک کهکشان تشکیل شده است که همان راه شیری است که منظومه شمسی از اجزای آن است.
خیلی ها فکر می کنند که گالیله تلسکوپ را اختراع کرده است اما واقعیت این است که در دهه 16 میلادی توسط هانس لیپرشی عینک ساز هلندی (1570 تا 1619 م) ساخته شد. او بصئورت اتفاقی با ترکیب دو عدسی متوجه بزرگنمایی انها شد و بدین ترتیب تلسکوپ بدست آمد. در واقع گالیله اولین کسی بود که در ایتالیا ساختن دوربین را یاد گرفت و با ان به آسمان نگاه کرد و بدین ترتیب بود که توانست از پادشاه و کلیسا و …مستمری قابل توجهی دریافت نماید. باز هم بر خلاف تصور خیلی ها ، دوربینی که گالیله با ان کار می کرد از دو عدسی محدب (یکی شیئی و یکی چشمی ) ساخته نشده بود بلکه عدسی شیئی - جلوییه - محدب بود و عقبی( شیئی)، مقعر؛ که باعث می شد تصویر تشکیل شده و جلوتر از جایی که هست دیده شود. دوربینهای کوچولوی قدیمی ای که ممکنه شما هم داشته باشین، همینطوری هستند.
گالیله در سال ۱۶۰۹ اولین تلسکوپش را ساخت و با ان توانست قمر های مشتری , حلقه ی دور زحل , زهره و ستاره های راه شیری را ببیند. و سال بعد این خبر را با نام "The Starry Messinger" به چاپ رساند.
به این تلسکوپهایی که از دو عدسی محدب استفاده میکنند "شکستی" یا "انکساری" می گویند. یعنی نور را می شکنند (در سرعتش تغییر ایجاد می کند) و با این کار نور را کانونی می کنند. تلسکوپ در واقع وسیله ای است که به خاطر جمع آوری نور بیشتر (نسبت به چشم انسان) اهمیت دارد نه به دلیل بزرگنمایی. در واقع چشم انسان کمتر از یک سانتیمتر مربع برای جذب نور (درواقع عصبهای حسی برای احساس نور) دارد. پس اگه قطر شیئی تلسکوپی مثلا ۱۰ سانتیمتر باشد، بیشتر از سی برابر چشم آدم نور جذب می کند. این باعث می شود که اجرام خیلی کم نورتر هم دیده شوند.

انواع تلسکوپها :

تلسکوپ شکستی

در تلسکوپ شکستی ، یک عدسی ، نور را جمع می‌کند و تصویری از جسم بوجود می‌آورد. این عدسی که در جلوی آن است، عدسی شیئی نامیده می‌شود. یک یا چند عدسی کوچک دیگر که چشمی نام دارد، برای دیدن تصویر بدست آمده از شیء بکار می‌رود. در تلسکوپ شکستی ، عدسی شیئی تصویری از جسم بوجود می‌آورد و عدسی چشمی آن را درست می‌کند.
شاید ندانید که اخترشناسان ، همیشه مایل به استفاده از درشتنمایی‌های بسیار زیاد نیستند. در یک تلسکوپ ، چشمیهای گوناگون ، درشتنمایی‌های گوناگون ایجاد می‌کنند. ولی هر قدر تصویر یک ستاره را درشت‌تر کنیم، باز هم چیزی جز یک نقطه نورانی نخواهیم دید! قطر شیئی بزرگترین تلسکوپ شکستی جهان ، 1.1 متر است. مشکلی که در این بین وجود دارد این است که شیشه هایی رو که به عنوان شیئی استفاده می شود نمی شود از یک حدی بزرگتر ساخت. خود شیشه نور زیادی رو جذب می کند و تا اندازه ای باعث تجزیه ی نور هم می شود. هرچند که با کمک راه حلهایی توانسته اند عدسیهای بزرگی رو تراش بدهند، اما باز هم این کار محدودیت زیادی دارد.
نیوتن اولین کسی بود که راه حلی برای این مشکل پیدا کرد. نیوتن که روی نور آزمایشهای زیادی انجام داده بود، برای جمع آوری نور بیشتر (و در واقع کانونی کردن یک سطح) به جای عدسی از آیینه ی مقعر استفاده کرد. آینه های مقعری که سطح اونها اندود شده اند. به این ترتیب، مشکل شکست نور و آبیراهی رفع می شد. به کمک همین تکنولوژی هست که ما امروزه می توانیم تلسکوپهای غولپیکر بسازیم و در اعماق آسمان جستجو کنیم .البته بعدها انواع دیگری از تلسکوپها هم به وجود امدند که اساس کار انها بر روی استفاده از آینه ی مقعر است و تغییرات دیگری دادند که به اینجا مربوط نمی شود.

تلسکوپ بازتابی

اخترشناسان در بیشتر کارهای خود از تلسکوپ بازتابی استفاده می‌کنند. در یک تلسکوپ بسیار بزرگ ، آنها می‌توانند درون محفظه کوچکی که در بالای لوله تلسکوپ جای دارد. کار کننده با جایگزین کردن یک آینه خمیده دیگر به جای این محفظه ، می‌توان نور را به طرف پایین منحرف کرد و از درون سوراخی که در وسط آینه اصلی قرار دارد، به مشاهده پرداخت.
تلسکوپهای انعکاسی انواع مختلفی دارند که متداولترین آنها عبارتند از :
• کاسگرین
• نیوتنی
• کوده
از این به بعد دستگاههای مخصوصی برای مطالعه نور بکار گرفته می‌شوند. یکی از متداول‌ترین آنها طیف سنجي می‌باشد. از آنجاييکه تنها راه ستاره شناسان برای پی بردن به اجرام دور، کسب حداکثر اطلاعات ممکن از امواج نور و سایر تشعشعات جمع آوری شده توسط تلسکوپ است؛ لذا طیف سنج با تجزیه نور ستارگان به همان شیوه تجزیه نور در منشور؛ ترکیب و دمای ستاره را مشخص میکند.طیف ستاره شبیه به رنگین کمان است ولی خطوط سیاه رنگی دارد که موقعیت آنها معلوم میکند که ستاره با چه گازهائی احاطه شده است. در نهایت میتوان گفت که دو نوع طیف مورد سنجش قرار می گیرد:
▪ طیف نور روشنائی
منشور نور سفید را شکسته و رنگها سازنده اش را تجزیه میکند.
▪ طیف خورشیدی
گازهای خورشیدی طول موجهای معینی از نور را جذب میکنند و در طیف نوارهای سیاهی را پدید می آورند.

تلسکوپ رادیویی

آنتنهای غول پیکری به شکل بشقاب هستند که علامتهای رادیویی را در کانون اصلی خود متمرکز می‌کنند. در این کانون ، یک آشکارساز رادیویی قرار دارد. با استفاده از تلسکوپ رادیویی ، اندازه گیری شدت امواج رادیویی حاصل از کهکشانها امکان پذیر است. در تلسکوپ رادیویی ، یک آنتن به شکل بشقاب ، امواج را کانونی می‌کند و به گیرنده می‌فرستد. امواج پس از تحلیل در کامپیوتر ، بر روی کاغذ رسم می‌شوند. اخترشناسان با پیوند چندین تلسکوپ رادیویی به هم ، یک دوربین رادیویی درست می‌کنند و نقشه مناطق نشر کننده موج رادیویی را در آسمان بدست می‌آورند. به کمک تلسکوپ رادیویی نه تنها به هنگام شب ، بلکه در روز نیز می‌توان به اخترشناسی پرداخت.

تلسکوپ اشعه ایکس

در بالای جو ، تلسکوپهای دیگری زمین را دور می‌زنند، که مخصوص پرتوهای X و فرابنفش هستند. آنها برای تشریح منظره آسمان در پرتوهای X و فرابنفش ، یافته‌های خود را به صورت پیامهای رادیویی به زمین می‌فرستند.

نگاهي به تلسکوپ هابل

در سال 1924 ادوین هابل، ستاره شناس آمریکایی با استفاده از تلسکوپ 100 اینچی خود کهکشانهای بسیاری، خارج از کهکشان راه شیری، رصد کرد. وی مشاهده کرد که کهشکانها در حال دور شدن از یکدیگر هستند. پس جهان در حال گسترش است. کشف وی بار دیگر مرزهای شناخت هستی را فرو ریخت و در پی آن نظریه انفجار بزرگ مطرح شد که تاکنون بهترین پاسخ به دورشدن کهکشانهاست.
منجمان، برای مشاهده بهتر آسمان، تلسکوپها را در کوهستانها و نواحی عاری از گرد و غبار و نور شهرها، نصب می کنند با این وجود برای رصد آسمان، در بند شرایط جوی هستند.

تلسکوپی در فضا

Edwin Powell Hubble در سال 1923 هرمان ابرت، که یکی از بزرگان صنایع موشکی آلمان، در مقاله ای به امکان قرارگیری تلسکوپی در مدار، توسط راکت، اشاره کرد. در سال 1946 دانشمند دیگری بنام لیمان اسپیتزر، به بررسی مزایای بهره گیری از تلسکوپی در آنسوی اتمسفر آشفته زمین پرداخت. لیمان وجود گازها و گرد و غبار موجود در جو زمین را عامل افت کیفی تصاویر بدست آمده از اجرام آسمانی می دانست. در سالهای 1960 تا 1970 میلادی دانشمندان بر لزوم بهره گیره از تلسکوپی بزرگ در خارج از جو زمبن توافق داشتند ولی سفینه ای که بتواند تلسکوپی بزرگ و کار آمد را در مدار قرار دهد، وجود نداشت.
با ساخته شدن شاتل فضایی و امکان حمل محموله های بزرگ پروژه ساخت تلسکوپ فضایی سرعت گرفته و سر انجام در سال 1985 یک عدد تلسکوپ فضایی توسط ناسا آماده قرارگیری در مدار بود. بعدها این ابزار پیچیده و دقیق بیاد منجم بزرگ آمریکایی، هابل نام گرفت.
تا سال 1990 که مشکلات حمل تلسکوپ فضایی برطرف می گشت، از آخرین تکنولوژی ها، برای به روز آوری و ارتقا ابزارهای دقیق تلسکوپ فضایی استفاده شد. از جمله سلولهای خورشیدی، کامپیوترها و ابزار های مخابراتی و هدایت آن ارتقا یافت و آزمایشهای بسیاری برای اطمینان از صحت کارکرد تلسکوپ فضایی به عمل آمد. در نهایت در سال 1994 شاتل فضایی دیسکاوری، تلسکوپ فضایی را در فضا رها کرد تا چشمان بشر از فراز جو مغشوش زمین، نظاره گر بی کران آسمان باشد. بدینسان هابل در مداری به فاصله 600 کیلومتری زمین قرار گرفت، تا پرده از اسرار هستی بردارد.

بهره گیری مداوم از آخرین تکنولوژی

هابل بگونه ای طراحی شد، که قابلیت، سرویس و بهبود سیستمهایش توسط فضانوردان مهیا باشد. این ماشین پیچیده و دقیق از قطعاتی تشکیل می شود که جداگانه قابل ارتقا هستند. هابل تاکنون بارها توسط فضانوردان تعمیر و ویا اجزای سیستمهایش به روز شده اند. ضریب دقت و کیفیت تصاویر هابل تاکنون بیش از 10 برابر ارتقا یافته است. خطاهای لنزها و ابزارهایش طی سالها رفع شده، و اکنون تصاویری بسیار واضح تهیه و به زمین ارسال می کند.
این تلسکوپ به مدد بازسازی و به روز آوری مداوم توانسته است پس از 15 سال همچنان به ارسال تصاویر بی نظیرش بپردازد.

کوششهای هابل

• هابل هر روز بین 10 تا 15 گیگابایت تصویر برای ستاره شناسان ارسال می کند. حجم این داده ها تا کنون بیش از 10 ترا بایت بوده است.
• هابل بیش از 400000 رصد جداگانه از اجرام آسمانی به عمل آورده است.
• هزاران مقاله نجوم بر اساس اطلاعات هابل نوشته شده است.
• هابل هر 95 دقیقه یک دور مدار خود به دور زمین را می پیماید و تا کنون مسافتی بالغ بر 3 میلیارد مایل پیموده است.
• هابل سرانجام تحقیقات 8 ساله محاسبه سرعت گسترش کهکشنها را از یکدیگر پابان داد.
• هابل اولین تلسکوپ نوری بود که توانست از یک سیاه چاله تصویر برداری کند. این سیاه چال جرمی معادل چندیدن میلیارد برابر خورشید دارد.
• هابل برای اولین بار تصاویری واضح از تولد و مرگ ستارگان ارائه داد.
• در سال 1994 هابل از برخورد ستاره ای دنباله دار با مشتری تصویربرداری کرد.
• دور ترین و قدیمی ترین اجرام آسمانی نسبت به زمین که تا کنون نور آنها به زمین رسیده است نیز توسط هابل ثبت شده اند.
تاکنون بهترین تصاویر بدست آمده از اجرام آسمانی توسط هابل تهیه شده اند. این تلسکوپ بزودی باز نشسته می شود و اکنون دانشمندان به دنبال جایگزینی آن هستند.

راهنمای انتخاب تلسکوپ(8سوال اساسی در مورد تلسکوپها )

همه علاقه مندان به نجوم مي خواهند تلسکوپي داشته باشند تا با آن به کاوش آسمانها بپردازند. ولي در هنگام خريد تلسکوپ، دوربين دو چشمي يا هر وسيله درشتنماي ديگر، ترديدها و دودلي هائي در کار خريد به وجود مي آيد و آنوقت فرد از خواهد پرسيد:
• براستي کدام تلسکوپ را بخرم؟
• يا چه نوع دوربيني به درد من ميخورد؟

1- بزرگنمايي واقعي تلسکوپ چقدر است؟

گول شعارهاي تبليغاتي را درباره بزرگنمايي تلسکوپ نخوريد. در بعضي از اين تبليغات مي نويسند:
با بزرگنمايي بيش از 500 برابر و بدين ترتيب مي خواهند وانمود کنند که هر چه قدرت بزرگنمايي تلسکوپ بيشتر باشد، آن تلسکوپ بهتر است. اما اين قضيه حقيقت ندارد. برعکس، از نظر متخصصين بزرگنمايي مهمترين خصوصيت يک تلسکوپ نيست. به طور نظري، تلسکوپها را مي توان طوري ساخت که بزرگنمايي بسيار زيادي داشته باشند اما براي به دست آوردن بيشترين بزرگنمايي تلسکوپ بايد اين نکته را در نظر داشت که تصوير به دست آمده بايد واضح و از کيفيتي قابل قبول برخوردار باشد. اين در صورتي است که به ازاي هر 2.5 سانتيمتر (يا يک اينچ) قطر شيئي (يا آينه اصلي) تلسکوپ نبايد بيش از 50 برابر بزرگنمايي اعمال نمود. بدين ترتيب بهترين بزرگنمايي قابل اطمينان براي يک تلسکوپ 3 اينچي (75 ميليمتري) 150 برابر است. استفاده از بزرگنماييهاي بيشتر (که با استفاده از چشمي هاي با فاصله کانوني کم ميسر است) تصويري نا واضح و مات به دست خواهد داد.

2- پس مشخصه اصلي يک تلسکوپ کدام است؟

مشحصه اصلي يک تلسکوپ، گشودگي (قطر عدسي يا آينه اصلي) آن است. هر چقدر گشودگي يک تلسکوپ بيشتر باشد نور بيشتري را جمع آوري مي کند و در نتيجه تصوير واضحتر و روشنتري به دست مي دهد. در اين صورت مي توان اجرام کم نوري مثل سحابيها و کهکشانها را رصد کرد..

3- تلسکوپ شکستي بهتر است يا بازتابي؟

در تلسکوپ شکستي از يک عدسي براي جمع آوري و کانوني نمودن نور استفاده مي شود و در تلسکوپ بازتابي يک آينه مقعر نور را کانوني مي کند. هر دو براي رصد مناسبند. اما هر کدام مزايا و معايبي دارند. تلسکوپهاي بازتابي اغلب گشودگي زياد دارند، اما نسبتاًً ارزانند (قيمت يک بازتابي 4 اينچي يا 100 ميلي متري بطور متوسط 200 هزار تومان است، در حالي که بهاي يک شکستي با همين قطر بطور متوسط 500 هزار تومان مي باشد). با وجود اين، تلسکوپهاي شکستي معمولاً تصاوير واضحتري نسبت به تلسکوپهاي بازتابي به دست ميدهند. منجمان آماتوري که مي خواهند جزئيات سطح سيارات را نگاه کنند بيشتر از تلسکوپ شکستي، و آنهايي که مي خواهند به اجرام کم نوري مثل سحابيها و کهکشانها نگاه کنند بيشتر از تلسکوپهاي بازتابي استفاده مي کنند. براي يک منجم تازه کار که بودجه کمي دارد، تلسکوپ شکستي با قطر عدسي حدود 60 ميليمتر و يا بازتابي 4 اينچي مناسب است.

4- استقرار سمت ارتفاعي بهتر است يا استوايي؟

پايه هاي سمت- ارتفاعي، درست مثل پايه هاي دوربين عکاسي فقط به بالا و پايين و چپ و راست حرکت مي کنند و از اين رو لوله تلسکوپ فقط در همين جهات حرکت خواهد کرد. بهترين نوع از پايه هاي سمت- ارتفاعي، آنهايي هستند که پيچ حرکت آرام دارند که به درد دنبال کردن جرم مورد نظر (البته فقط در جهت هاي گفته شده)، مي خورند. با وجود اين، پايه هاي سمت- ارتفاعي نمي توانند ستاره ها را در حرکت قوسي شان دنبال کنند.
پايه هاي استوايي پيچيده ترند و بر خلاف سمت- ارتفاعي مي توانند ستاره ها را بدون دردسر، در مسيرشان از شرق به غرب دنبال کنند. اگر تلسکوپ موتوري هم براي رديابي داشته باشد اين کار را به صورت خودکار انجام خواهد داد. داشتن موتور ردياب، کمک بسيار بزرگي است، چون مثلاً هنگام استفاده از بزرگنمايي 100 يا بيشتر، ميدان ديد تلسکوپ کاهش مي يابد و در کمتر از 40 الي50 ثانيه جرم مورد نظر از ميدان ديد خارج مي شود. تنظيم هاي مجدد و قرار دادن جرم مورد نظر در مرکز ميدان ديد کاري است خسته کننده و از طرفي هر بار هنگام تنظيم، امکان لرزش تلسکوپ و در نتيجه ابهام تصوير هم وجود دارد.

5- تلسکوپ بزرگ بهتر است يا کوچک؟

اين حقيقت که تلسکوپهاي بزرگتر جزييات بيشتر و اجرام کم نورتر را بهتر نشان مي دهند بسياري را به اين باور مي کشاند که تلسکوپهاي کوچک ارزش خريدن ندارند. اما اين قضيه نيز آنچنان حقيقت ندارد و حتي يک تلسکوپ شکستي 60 ميليمتري مي تواند با نشان دادن اجرام زيادي شما را سالها سرگرم و مجذوب کند. بسياري از علاقه مندان به نجوم، همين تلسکوپهاي کوچک را براي هميشه نگه ميدارند. اگر چه داشتن يک تلسکوپ بزرگ در تخيل همه ما خانه کرده و آدم را هيجان زده مي کند، اما داشتن تلسکوپهاي بزرگ دردسر هم دارد. براي حمل به حياط، پشت بام، يا اتومبيل يا هنگام نصب اين تلسکوپها، دردسرشان تازه آشکار مي شود. هميشه يادتان باشد که بهترين تلسکوپ، بزرگترين تلسکوپ نيست. بهترين تلسکوپ، تلسکوپي است که هميشه بتوانيد از آن استفاده کنيد. حمل و استفاده آسان، معيارهاي اصلي براي استفاده از تلسکوپي است که ميخواهيد از آن با لذت رصد کنيد.

6- بهترين فاصله کانوني براي تلسکوپها کدام است؟

فاصله کانوني تلسکوپ و اينکه اين فاصله چقدر بايد باشد مهمترين مشخصه تلسکوپ نيست. تلسکوپهاي با فاصله کانوني کم (400 تا 700 ميليمتر) بزرگنمايي کم ولي ميدان ديد وسيع دارند. در عوض فاصله کانوني زياد (1300 تا 3000 ميليمتر) بزرگنمايي زياد با ميدان ديد کم به دست مي دهند. به همين دليل، تلسکوپهاي با بزرگنمايي کم را براي مشاهده اجرام کم نور و معمولاً کهکشان خودمان استفاده مي کنند و تلسکوپهاي با بزرگنمايي زياد را بيشتر براي مشاهده سيارات انتخاب مي کنند.

7- تلسکوپهاي اشميت - کاسگرين کدامند؟

معمولاً تلسکوپها را به دو نوع اصلي شکستي و بازتابي تقسيم مي کنند. نوع سومي هم به بازار آمده است که تقريباً ترکيبي است از اين دو بنام کاتاديوپتريک که در آنها از آينه مقعر به عنوان شيئي و از يک عدسي تصحيح کننده در جلو لوله تلسکوپ استفاده مي شود. به اين نوع تلسکوپ ها اشميت - کاسگرن هم گفته مي شود. حسن اين نوع تلسکوپها در آن است که معمولاً طول لوله تلسکوپ کوتاه است و عدسي ابتداي لوله نقش تصحيح کننده پرتوهاي نور را دارد. اين مدلها هم محسنات تلسکوپهاي بازتابي و هم شکستي را داراست و حجم کم شان، حمل و نقل آنها را تسهيل مي کند. اما قيمت آنها کمي گران است. دو توليد کننده عمده اين نوع تلسکوپها، يکي " کمپاني سلسترون " و ديگري "ميد" است که هر دو آمريکائي هستند. محصولات سلسترون از کيفيت مرغوبتري برخوردارند اما تقريباً دو برابر ميد قيمت دارند. سایت اینترنت این دو شرکت عبارتست از:
http://www.meade.aom/ http://www.celestron.com/

8- دوربينهاي تک چشمي يا دوچشمي به درد رصدهاي نجومي مي خورند يا نه؟

دوربينهاي تک يا دوچشمي که اغلب مورد استفاده شکارچيان است يکي از راحت ترين، با صرفه ترين و شايد واجب ترين وسيله اي است که حداقل براي شروع يادگيري منظره آسمان و صور فلکي به کار مي آيد. اين دوربينها ميدان ديد وسيعي دارند. البته عيب عمده اين دوربينها، بزرگنمايي ثابت آنها است، چون چشمي آنها قابل تعويض نيست. عيب عمده ديگر اين دسته از دوربينها مشکل استقرار آنهاست. اغلب دوربينهاي تک چشمي روي سه پايه نصب نمي شوند و نگه داشتن دوربينهاي دوچشمي دردسرهاي فراوان دارند که البته اين مشکلات با کمي ابتکار قابل حل شدن هستند. به رغم ميدان ديد زياد اين دوربينها، حتي با وجود ساخت پايه اي براي رفع اشکال استقرار آنها، باز هم يک مشکل ديگر هنوز باقي است و آن مشکل رديابي اجرام است. با همه اينها، هنوز دوربينهاي تک چشمي و دوچشمي يکي از ابزارهاي لازم براي هر اخترشناس حرفه اي و غير حرفه اي است و تازه، عيوب آن به قيمت کم شان مي ارزد!

چند نکته مهم:

1- بزرگنمايي تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانوني شيئي به چشمي. يعني:
توان بزرگنمايي =فاصله کانوني چشمي / فاصله کانوني شيئي
2- توان جمع آوري نور، با مجذور قطر عدسي شيئي متناسب است. قطر مردمک چشم در هنگام شب تقريباً 6 ميليمتر است. پس تلسکوپي با قطر 24 ميليمتر (4 برابر قطر چشم)، 16=42 بار بيش از چشم انسان نور جمع آوري مي کند. يک تلسکوپ 48 ميليمتري، 64 بار بيش از چشم انسان نور جمع مي کند و … . توان جمع آوري نور در يک تلسکوپ از طريق رابطه زير بدست مي آيد:
توان جمع آوري نور = 2(6 / قطر شيئي)
3- توان تفکيک، يعني اينکه تلسکوپ جزييات جرم مورد رصد را چقدر تفکيک مي کند. در نور زرد - سبز (ميانه طيفي مرئي)، توان تفکيک بر حسب ثانيه قوس از رابطه زير حساب مي شود:
توان تفکيک = (قطر شيئي به ميليمتر / 125)
4- نسبت کانوني که آنرا با f نشان می دهند عبارت است از:
نسبت کانوني= قطر شيئي / فاصله کانوني شيئي

ایا مدانستید که

ایا میدانستید که شما میتوانید با یک تلسکوب آماتوری حداقل از ۴۰ میلیون تا ۵۰۰ میلیارد سال نوری در فضا ببینید؟!
ایا میدانستید که در دهه ی ۳۰ هجری شمسی ، اولین تلسکوپ به ایران امد. سید جلال تهرانی ، محقق ایرانی ای بود که در لندن مطالعه و زندگی می کرد. او در دهه ی سی به ایران بازگشت و همراهش یک تلسکوپ یازده سانتی متری شکستی هم با خود آورد. این تلسکوپ همراه کلی وسایل نجومی و ساعت آفتابی و … الان در موزه ی آستان قدس رضوی در مشهد است.
منبع:http://www.hupaa.com