کتک زدن کودک و شکل گیری شخصیت او
آیا از دیدگاه اسلام کتک زدن کودک به شکل گیری شخصیت او کمک میکند؟
پاسخ:
به این سوال از دو طریق میتوان پاسخ داد:
1- از طریق یافتههای عملی که بر چه چیزی دلالت میکنند،
2- با استناد به متون اسلامی ـ یعنی کتاب و سنت (آیات و روایات).
بر اساس یافتههای علمی به نظر میرسد که هر گونه برخورد منفی و خشونت در دوران کودکی چنان بر شخصیت کودک تأثیر منفی میگذارد که گاهی تا آخر عمر انسان همراه او است و موجب میشود که انسان دچار عقده حقارت و عدم اعتماد به نفس شود. از آنجا که این یافتهها، مبتنی بر اصول علمی و عقلانی است و دستورات اسلامی مبتنی بر عقل و علم است، آموزههای اسلام نیز با آنها مطابق است در نتیجه کتک زدن تاثیر منفی بر شکلگیری شخصیت کودک میگذارد.
اما روایات اسلامی هم که از جانب معصومین (ع) آمده است به صراحت بر تأثیر منفی هرگونه برخورد ناروا (از جمله کتک زدن) بر شخصیت کودکان تاکید میکند و والدین را به برخورد مثبت با کودکان خود و تکریم آنها فرا می¬خواند. توصیههای اسلامی را در این زمینه در سه محور میتوان طبقه بندی کرد:
1- برخورد محبت آمیز: پیامبر (ص) در این زمینه میفرمایند: به فرزندان خود احترام کنید و با آداب و روش پسندیده با آنها معاشرت کنید.
2- تربیت نیکو: امام سجاد (ع) در این زمینه میفرمایند: با فرزندت آنچنان رفتار کن که اثر نیکوی تربیت تو مایه زیبایی و جمال اجتماعی او شود. او را چنان بار بیاور که بتواند در شئون مختلف دنیای خود با عزت و آبرومندی زندگی کند و مایه زیبایی و جمال تو باشد.
3- تربیت اخلاقی و معنوی: امام سجاد (ع) در این زمینه میفرماید: پدر در حکومتی که نسبت به فرزند دارد، مسوول است که طفل را مودب و با اخلاق پسندیده پرورش دهد، او را به خداوند بزرگ راهنمایی کند.
با توجه به مطالب فوق لازمه تربیت کودک با مشخصات فوق پرهیز از هر گونه خشونت برای باروری شخصیت وی است، کما اینکه در همین روایات توصیه میشود که از تحقیر کودکان به شدت اجتناب کنید و یکی از مهمترین عوامل احساس حقارت کودکان، ضرب و شتم و کتک زدن آنان است.
حضرت علی (ع) میفرمایند: زیاده روی در ملامت و سرزنش، آتش لجاجت را شعلهور میکند. امام هادی (ع) درباره تربیت کودک میفرمایند: او را مزن، از او قهر کن، ولی طول مده.
منبع: پایگاه حوزه