مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
عدم تعادل هورمونی می‌تواند به دلایل متعددی اتفاق افتد. این مقاله اطلاعاتی را در خصوص علائم و عوامل مؤثر بر عدم تعادل هورمونی در چند هورمون فراهم ساخته است و در مقاله‌ای تحت عنوان «عوامل مؤثر بر عدم تعادل هورمونی» هورمونهایی از جمله انسولین و هورمون کاهنده ادرار را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
هورمون ماده‌ی شیمیایی است که توسط اندام و یا غده درون ریز بدن انسان ترشح می‌شود. برخی غددی که هورمون ترشح می‌کنند، هیپوتالاموس، غده پینه آل، غده هیپوفیز، غدد آدرنال، و غده تیروئید را شامل می‌شوند. هورمونها همچنین توسط غدد جنسی ترشح می‌شوند. تولید و ترشح هورمون به منظور انجام سالم عملکرد بدن انسان امری ضروری است. عدم تعادل هورمونی می‌تواند پیامدهای جدی بر سلامت فرد برجای گذارد.
عوامل مؤثر
ترشح هر هورمون با تولید پاسخ خاصی در محل مورد نظر همراه است. تولید ناکافی و بیش از حد هورمون می‌تواند موجب بروز مشکلات عدیده‌ای برای سلامت شود. در ادامه اطلاعاتی را در خصوص برخی از هورمونهایی که وجودشان جهت انجام فرایندهای حیاتی مختلف بدن، ضروری می‌باشد، در اختیارتان قرار می‌دهیم.هورمون رشد انسانی
هورمون رشد انسانی، که همچنین تحت عنوان سوماتوتروپین شناخته می‌شود، یک هورمون پپتیدی است که نقش مهمی در تحریک رشد بازی می‌کند. ترشح هورمون رشد به منظور رشد سلوها و استخوانها ضروری است. همچنین مسئول تولید مثل و احیاء سلولی است. هورمون رشد که توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود، در طول دوران کودکی و نوجوانی در مقادیر زیاد ترشح می‌شود. ترشح هورمون رشد است که افزایش قد را تسهیل می‌بخشد. غیر طبیعی شدن قد و قامت یکی از علائم مهم عدم تعادل هورمونی است که با هورمون رشد انسانی در ارتباط می‌باشد. تأخیر در رشد یا رشد ناکافی در کودکان با ترشح ناکافی هورمون رشد همراه است.
در حالی که ترشح ناکافی این هورمون در دوران کودکی موجب کوتولگی می‌شود، ترشح بیش از حد هورمون رشد منجر به غول پیکری فرد می‌گردد.
چنانچه هورمون رشد در بزرگسالان در مقادیر زیاد ترشح شود، ممکن است منجر به بروز عارضه‌ای تحت عنوان آکرومگالی شود. افراد مبتلا به آکرومگالی معمولاً از دست و پاهایی بزرگ، اجزاء بزرگ صورت، پوست ضخیم و غیره برخوردارند. افراد مبتلا به طور نامتناسبی بلند به نظر رسیده بطوریکه دست و پاهایشان دراز اما بدن نسبتاً کوچکی دارند.
استروژن و پروژسترون
استروژن و پروژسترون دو هورمون استروئیدی هستند که وجودشان به منظور انجام مناسب عملکرد دستگاه تولید مثل زنان ضروری است. این دو هورمون، هورمونهای جنسی بوده که توسط تخمدانها تولید می‌شوند. پس از شروع بلوغ، اثر متقابل استروژن و تستوسترون است که چرخه‌ی قاعدگی را تنظیم می‌سازد، چرخه‌ی قاعدگی به تغییرات دوره‌ای اشاره دارد که هر ماه رخ می‌هد. این هورمونها همچنین بدن زن را برای بارداری آماده می‌سازند. این دو هورمون مسئول ضخیم شدن دیواره رحم، و همچنین ریختن پوشش رحم در صورت عدم لقاح تخمک و اسپرم، می‌باشند. عدم تعادل هورمونی در صورت غلبه یافتن و افزایش میزان سطوح استروژن در مقایسه با سطوح تستوسترون رخ می‌دهد. استفاده از قرصهای ضد بارداری، کشیدن سیگار، مصرف الکل، استرس، سبک زندگی بد، چاقی، بارداری، یائسگی، وجود تومور و یا بیماریهای خود ایمنی که غدد درون ریز را تحت تأثیر قرار می‌دهند اغلب به عوامل عدم تعادل هورمونی کمک می‌کنند. علائم مرتبط با عدم تعادل این هورمونها عبارتند از: اختلال در چرخه قاعدگی
سندرم پیش قاعدگی
افزایش وزن
ریزش مو
خستگی
زود خشمی
رفتار غیر منطقی
نوسانات خلقی
تستوسترون هورمون جنسی مردانه بوده که مسئول پیدایش ویژگی‌های ثانویه جنسی است. ترشح ناکافی این هورمون منجر به کاهش میل جنسی می‌شود. میزان کم تستوسترون در مردان معمولاً با افزایش سن در ارتباط است. تستوسترون همچنین در مقادیر کم در زنان ترشح می‌شود. ترشح بیش از حد این هورمون در زنان می‌تواند به خشک و بم شدن صدا، بروز آکنه، رشد بیش از حد مو در صورت و غیره بیانجامد.
تیروکسین
تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) هورمونهایی بوده که توسط غده تیروئید ترشح می‌شوند. غده تیروئید، غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در اطراف قاعده گردن واقع شده است. ترشح این هورمونها توسط هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) تحریک می‌شود. TSH توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود. ترشح هورمونهای تیروئید برای تنظیم سوخت و ساز بدن ضروری است. عدم تعادل هورمونی اغلب با ترشح ناکافی و یا بیش از حد هورمونهای تیروئید در ارتباط می‌باشد. بی نظمی در سیکل قاعدگی اغلب به مشکلات غده تیروئید ارتباط می‌یابد. پرکاری تیروئید نوعی بیماری است که با ترشح بیش از حد تیروکسین مشخص می‌شود. علائم آن از دست دادن بیش از حد وزن با وجود داشتن اشتهای خوب، تعریق بیش از حد، بی خوابی، بی قراری، تپش قلب، ضعف عضلانی، و غیره را شامل می‌شود.
کم کاری تیروئید نوعی بیماری است که با ترشح ناکافی تیروکسین مشخص می‌گردد. این عارضه می‌تواند کودکان، و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد.
در نوزادانی که ترشح ناکافی هورمون تیروئید وجود دارد، کم کاری مادرزادی تیروئید تشخیص داده می‌شود که همچنین تحت عنوان کرتینیسم شناخته می‌شود. این عارضه با ناکامل بودن رشد جسمی و ذهنی مشخص می‌شود.
بزرگسالانی که تحت تأثیر کم کاری تیروئید قرار گرفته‌اند به احتمال زیاد خستگی، بی حالی، عدم تحمل سرما، و افزایش وزن غیر قابل توضیح را تجربه می‌کنند.
از آنجا که ترشح مناسب هورمونها به منظور انجام عملکرد سالم بدن ضروری است، درمان جایگزین هورمونی یا استفاده از مکمل‌های مصنوعی هورمون اغلب جهت اصلاح عدم تعادل هورمونی پیشنهاد می‌شود. تغییر در شیوه زندگی نیز به منظور کاهش خطر بروز عدم تعادل هورمونی بایستی اتخاذ شود.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
