با توجه به اهمیت این تشکل انقلابی- دانشجویی در محیط دانشگاه ها، در این یادداشت به تبیین بسیج دانشجویی و نیازها و راهبردهای آن و نیز شاخص های دانشجویی بسیجی در کلام مقام معظم رهبری می پردازیم.
الف) بسیج دانشجویی؛ تشکل دانشجویی نه نظامی
«بسیج یک تشکل دو بعدی است. یک اتصال به محیط دانشجویی و دانشگاه و یک اتصال به سپاه دارد. سپاه چیست؟ آیا سپاه صرفا یک سازمان نظامی است؟ نه، سپاه نماد مقاومت انقلابی و شجاعانه است[...] سپاه فراتر از یک سازمان نظامی است. سپاه مجموعه ای است که برای مقاومت، برای مجاهدت، برای همان حرف هایی که شما امروز در دانشگاه برای آن ها درس می خوانید، از زمین حاصلخیز انقلاب اسلامی روئید.[...] حالا با این دو بعد، شما سپاهی هستید یا دانشجو و تشکل دانشجویی؟ پاسخ این است که شما نظامی نیستید. شما دانشجو و یک تشکل دانشجویی هستید[...]. البته من بلافاصله می گویم نظامی بودن به هیچ وجه نقطه ضعف نیست. نظامی بودن افتخار است. منتهی شما در محیط دانشجویی این افتخار را ندارید».1ب) شاخص های دانشجوی بسیجی
1- میدان داری عرصه های حیاتی و اساسی زندگی«بسیج یعنی به صحنه آمدن و به میدان آمدن. چه میدانی؟ میدان چالش های حیاتی و اساسی[...]. این میدان ها، میدان فکر و دانایی و تولید علم است. میدان چالش های گوناگون برای جبران عقب ماندگی است.[...] در این چالش ها، چالش دانایی و علمی هست، چالش تولید فکر هست، چالش سازندگی و خدمت رسانی به مردم هست، چالش دفاع سیاسی هست، چالش تهاجم سیاسی هست، چالش دفاع نظامی هست».2
2- پیشتازی
«بسیج باید جلوتر از همه وارد علم بشود، شما باید بروید عرصه های علمی را، عرصه های فن آوری را، نوآوری های علمی و آفاق شناخته نشده علم را تصرف کنید».3
3- عدالت طلبی
«بسیجی عدالت طلب است. عدالت طلبی به این نیست که انسان رو در روی کسی بایستد و بگوید تو عدالت طلب نیستی نه، این ساز و کار دارد. باید جامعه به نقطه ای برسد که سیاست های عدالت طلبانه در آن طراحی شود.»4
4- احساس «صاحب خانه» داشتن نسبت به کشور
«بسیج یعنی آن عنصر دلسوزی که کشور را متعلق به خود و آینده را وابسته به تلاش خود می داند، نگران است، چون صاحب خانه است».5
ج) بسیج دانشجویی و نیازهای اساسی آن
1- فکر، تحلیل و روشن بینی«بسیج دانشجویی نیازهایی دارد. نیازهای اصلی و عنصری و اساسی. نیاز اولش به فکر و تحلیل و روشن بینی است. فکر، تفکر و اندیشه پردازی- یا به قول شماها کار تئوریک- در زمینه مسائل اسلام، در زمینه مسائل انقلاب، در زمینه مسائل بین المللی و در زمینه مسائل جاری».6
2- جهاد علمی
«یک نیاز دیگر عبارت است از جهاد علمی. جهاد علمی برای شما لازم است. باید در میدان های علم وارد شوید».7
3- اخلاق و معنویت
«یکی از نیازهای عمده شما مسأله اخلاق و معنویت است.[...] سعی تان این باشد که گناه نکنید. فرائض را با شوق و رغبت انجام بدهید. از یاد خدا غفلت نکنید. با قرآن انس پیدا کنید. در محیط های گوناگون که با همدیگر هستید، سعی کنید به دینداری و معنویت یکدیگر کمک کنید. شما به یک معنا شبیه ما طلبه ها هستید؛ مردم از طلبه ها انتظار بیشتری دارند، از بسیج هم انتظار بیشتری دارند».8
4- اتاق فکر
«از جمله نیازهای شما مجموعه اندیشه ورز است. یک مجموعه فکری درست کنید».9
5- مراقبت از نفوذی ها
«یکی از نیازها، گزینش افراد با صلاحیت در بخش های مختلف این تشکیلات بزرگ است. امام (رضوان الله علیه) همیشه به همه- از جمله دانشجوها- توصیه می کردند از نفوذی ها بپرهیزید.»10
د) بسیج و راهبردهای آن
1- هوشیاری توأم با عدم محافظه کاری«محافظه کار نشوید و همواره دانشجو و بسیجی- به همان معنای مثبت و پرخون و پرتپش- باقی بمانید. البته دنباله این که می گویم «محافظه کار نشوید»، این است که «ولی هوشیار هم باشید».[...] گاهی اوقات دشمن کار را به گونه ای ترتیب می دهد که حرف حقی از زبان یک نفر صادر شود! دشمن ناحق و باطل است، پس چرا می خواهد این حرف حق از زبان آن شخص صادر بشود؟ چون می خواهد پازل خودش را کامل کند. اینجا حرف حق را نباید زد. پازل دشمن را نباید کامل کرد».11
2- نگاه فراجناحی به پدیده های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
«مطالب را از بالا سر خطوط سیاسی و جناح بازی ها دیدن، همان چیزی است که من از دانشجوی بسیجی توقع دارم.12 بسیج دانشجویی در عین آن که یک تشکل نظم یافته و برخوردار از سازماندهی است، نه در جناح های سیاسی هضم و حل می شود و نه خود را رقیب سازمان های دانشجویی متعارف می شمرد».13
3- توجه همزمان به ظاهر و باطن
«به عمق ها توجه کنید و آن را بطلبید. از ظواهر هم دست نکشید. این خطاست که کسی خیال کند یا توهم کند که باید باطن را درست کرد، ظاهر مهم نیست. نخیر، همین ظاهر، انسان را به وادی های گوناگون می کشاند. ظاهر دینی، ظاهر اسلامی، پای بندی به تعبد دینی، همین مجالس دعا، همین مجالس توسل به ائمه (علیهم السلام) لازم است، منتها همه این ها را با دانایی همراه کنید.»14
پی نوشتها:
.1 بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، .1386.3.31
.2بیانات مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان بسیجی، .1384.3.5
.3بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
4- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان بسیجی، پیشین.
.5بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.6بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.7بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.8بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.9بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.10بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.11بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه های سراسر کشور، پیشین.
.13 پیام مقام معظم رهبری به پنجمین گردهمایی بسیج دانشجویی، .1377.7.14
.14 بیانات مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان بسیجی، پیشین.
