بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(دامت برکاته) به مناسبت نکوداشت حاج شیخ هاشم قزوینی
رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای ستاد مرکزی بزرگداشت آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی به بیان برخی از ویژگی های استاد خود پرداختند. متن کامل سخنان مقام معظم رهبری تقدیم حضورتان می شود.
تجلیل و تکریم از مرحوم آقای حاج شیخ هاشم(رضوان ا... علیه) کار بسیار بجایی است. با اینکه ایشان از شخصیتهای بارز و برجسته در حوزه خراسان بودند و در طول سالهای متمادی محور تدریس در مشهد محسوب می شدند، یاد ایشان آن چنان که شایسته آن مقام بالاست، مطرح نیست؛ لذا تجلیل و تجدید یاد ایشان خیلی شایسته است.
مرحوم آقا حاج شیخ هاشم(رضوان ا... علیه) در واقع نمونه ای از تربیت حوزه علمیه مشهد در آن نسل و دوران شکوفایی این حوزه بود در دوره قبل از ما، به این جامعیت ایشان کم پیدا می شد. هم ایشان، هم مرحوم حاج شیخ مجتبی، ما سالها شاگرد مرحوم حاج شیخ هاشم بودیم و به درس مکاسب و رسائل بعد هم کفایه می رفتیم. در اواخر اقامت ما در مشهد، قبل از قم ایشان درس خارج شروع کردند چند صباحی هم درس خارج ایشان رفتم. ایشان بسیار ملا و فقیه مبرزی بود و جزو شاگردهای برجسته مرحوم آقازاده فرزند آخوند. یعنی در ردیف کسانی مثل شیخ آقا بزرگ شاهرودی و مرحوم آقا میرزا حسن بجنوردی و این بزرگانی که از مشهد رفته بودند، بعدها نجف نام آور شدند؛ حاج شیخ هاشم در ردیف اینها محسوب می شد؛ منتهی ایشان را در مشهد نگه داشتند.
قبل از آمدن مرحوم میرزای اصفهانی به مشهد، فضای علمی مشهد فضای آخوند خراسانی بود. بعد که مرحوم آقا میرزا مهدی اصفهانی از نجف به مشهد می آیند، حرفهای مرحوم نائینی را وارد میدان می کند که خوب آن مبانی گسترده و ابتکاری و آن حرفهای جدید مرحوم آقای نائینی در اصول که اغلب هم ناظر به فرمایشات مرحوم آقای آخوند است در مشهد مطرح می شود و فضلا بتدریج دور ایشان جمع می شوند و درس اصول ایشان رونق می گیرد. مرحوم حاج شیخ هاشم علاوه بر اینکه دلبسته علمی مرحوم آقای میرزا مهدی شد، مروج ایشان هم شدند و به نظرم جاذبه مرحوم میرزا ایشان را در مشهد نگه داشت.
یکی از خصوصیات ایشان بیان فوق العاده بود. بنده سال 36 مشرف شدم نجف، تمام درسهای معروف نجف را رفتم، بعد هم آمدیم قم، سال 37 درسهای قم را هم رفتم. هیچ کس را به خوش بیانی حاج شیخ هاشم ندیدم. یک بیان شیوا، یک صدای مناسب و گرم برای تدریس. خصوصیت دیگر ایشان تسلط به مبانی کتابهای درسی بود. ایشان وقتی مکاسب را از آن کتابهای قدیم، نصف صفحه یا بیشتر هر روز تدریس می کردند، یک چند جمله ای از عبارت می خواندند، بعد کتاب را می بستند، تمام آن مطلب را بیان می کردند. تمام مطالب در ذهن ایشان حاضر بود و مسلط بر مکاسب و رسائل و همین جور کفایه. نکته دیگری که در ایشان وجود داشت، جنبه اخلاقی این مرد بود؛ این مرد از لحاظ معنوی و اخلاقی خوب، شاگرد آقا میرزا مهدی بود، یعنی واقعاً آراسته و پیراسته بود. گاهی زبان نصیحتش باز می شد در درس، طلبه ها را نصیحت می کرد. طلبه ها، های های گریه می کردند. در عین حال در درس شوخی هایی هم می کردند که صدای خنده شان قاه قاه بلند می شد، یک وقتی خود ایشان گفتند که بعضی به من می گویند که تو چرا در درس شوخی می کنی. می گفت: من می بینم شما طلبه ها سینما که ندارید، نمایش خانه که ندارید، تفریح که ندارید می خواهم یک تفریحی کرده باشید. اینجوری بود که ایشان همه چیز را به میزان مراقب بود.
خصوصیت دیگر ایشان روشنفکر بودن او بود. این را ما در مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی هم دیدیم. آن وقت خواندن روزنامه و مجله و اینها بین طلاب و بین علما هیچ معمول نبود، مطلقاً اصلاً به فکر نمی افتادند. یک مقدار هم عیب محسوب می شد. یعنی واقعاً اگر طلبه ای روزنامه به دست می آمد در مدرسه، بخصوص اگر مجله ای بود که پشت مجله ها هم معمولاً عکس های زن سربرهنه بود، این واقعاً یک قبح بزرگی محسوب می شد. در این فضا مرحوم آقا شیخ هاشم از حرم برمی گشتند یک مجله می خریدند. مرد باهیبتی بود. انسان جرأت نمی کرد با او احوالپرسی کند؛ از بس که ایشان وقار و هیبت داشت. در عین حال آن چنان با طلبه ها متواضع بود. سؤالی که انسان می کرد با کمال مهربانی جواب می داد. مرد بسیار غیوری بود؛ این مرد شجاع و غیور در مقابل طلاب ضعیف با کمال مهربانی برخورد می کرد. وقتی ایشان فوت کردند ما قم بودیم، مرحوم آیت الله بروجردی یک فاتحه مفصلی برای ایشان در مدرسه فیضیه گرفت و علما و بزرگان شرکت کردند.
به هر حال امیدواریم خداوند به شما کمک کند اگر بشود از ایشان آثار و برکات علمی به دست بیاورید که طبع کنید خوب است اگر هم نشود همین سیره و خصوصیات اخلاقی و منش شخصیتی ایشان در بین طلاب پخش شود این خیلی به جا و به موقع است.
ان شاءا... موفق باشید.
منبع:روزنامه قدس
/خ
رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای ستاد مرکزی بزرگداشت آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی به بیان برخی از ویژگی های استاد خود پرداختند. متن کامل سخنان مقام معظم رهبری تقدیم حضورتان می شود.
تجلیل و تکریم از مرحوم آقای حاج شیخ هاشم(رضوان ا... علیه) کار بسیار بجایی است. با اینکه ایشان از شخصیتهای بارز و برجسته در حوزه خراسان بودند و در طول سالهای متمادی محور تدریس در مشهد محسوب می شدند، یاد ایشان آن چنان که شایسته آن مقام بالاست، مطرح نیست؛ لذا تجلیل و تجدید یاد ایشان خیلی شایسته است.
مرحوم آقا حاج شیخ هاشم(رضوان ا... علیه) در واقع نمونه ای از تربیت حوزه علمیه مشهد در آن نسل و دوران شکوفایی این حوزه بود در دوره قبل از ما، به این جامعیت ایشان کم پیدا می شد. هم ایشان، هم مرحوم حاج شیخ مجتبی، ما سالها شاگرد مرحوم حاج شیخ هاشم بودیم و به درس مکاسب و رسائل بعد هم کفایه می رفتیم. در اواخر اقامت ما در مشهد، قبل از قم ایشان درس خارج شروع کردند چند صباحی هم درس خارج ایشان رفتم. ایشان بسیار ملا و فقیه مبرزی بود و جزو شاگردهای برجسته مرحوم آقازاده فرزند آخوند. یعنی در ردیف کسانی مثل شیخ آقا بزرگ شاهرودی و مرحوم آقا میرزا حسن بجنوردی و این بزرگانی که از مشهد رفته بودند، بعدها نجف نام آور شدند؛ حاج شیخ هاشم در ردیف اینها محسوب می شد؛ منتهی ایشان را در مشهد نگه داشتند.
قبل از آمدن مرحوم میرزای اصفهانی به مشهد، فضای علمی مشهد فضای آخوند خراسانی بود. بعد که مرحوم آقا میرزا مهدی اصفهانی از نجف به مشهد می آیند، حرفهای مرحوم نائینی را وارد میدان می کند که خوب آن مبانی گسترده و ابتکاری و آن حرفهای جدید مرحوم آقای نائینی در اصول که اغلب هم ناظر به فرمایشات مرحوم آقای آخوند است در مشهد مطرح می شود و فضلا بتدریج دور ایشان جمع می شوند و درس اصول ایشان رونق می گیرد. مرحوم حاج شیخ هاشم علاوه بر اینکه دلبسته علمی مرحوم آقای میرزا مهدی شد، مروج ایشان هم شدند و به نظرم جاذبه مرحوم میرزا ایشان را در مشهد نگه داشت.
یکی از خصوصیات ایشان بیان فوق العاده بود. بنده سال 36 مشرف شدم نجف، تمام درسهای معروف نجف را رفتم، بعد هم آمدیم قم، سال 37 درسهای قم را هم رفتم. هیچ کس را به خوش بیانی حاج شیخ هاشم ندیدم. یک بیان شیوا، یک صدای مناسب و گرم برای تدریس. خصوصیت دیگر ایشان تسلط به مبانی کتابهای درسی بود. ایشان وقتی مکاسب را از آن کتابهای قدیم، نصف صفحه یا بیشتر هر روز تدریس می کردند، یک چند جمله ای از عبارت می خواندند، بعد کتاب را می بستند، تمام آن مطلب را بیان می کردند. تمام مطالب در ذهن ایشان حاضر بود و مسلط بر مکاسب و رسائل و همین جور کفایه. نکته دیگری که در ایشان وجود داشت، جنبه اخلاقی این مرد بود؛ این مرد از لحاظ معنوی و اخلاقی خوب، شاگرد آقا میرزا مهدی بود، یعنی واقعاً آراسته و پیراسته بود. گاهی زبان نصیحتش باز می شد در درس، طلبه ها را نصیحت می کرد. طلبه ها، های های گریه می کردند. در عین حال در درس شوخی هایی هم می کردند که صدای خنده شان قاه قاه بلند می شد، یک وقتی خود ایشان گفتند که بعضی به من می گویند که تو چرا در درس شوخی می کنی. می گفت: من می بینم شما طلبه ها سینما که ندارید، نمایش خانه که ندارید، تفریح که ندارید می خواهم یک تفریحی کرده باشید. اینجوری بود که ایشان همه چیز را به میزان مراقب بود.
خصوصیت دیگر ایشان روشنفکر بودن او بود. این را ما در مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی هم دیدیم. آن وقت خواندن روزنامه و مجله و اینها بین طلاب و بین علما هیچ معمول نبود، مطلقاً اصلاً به فکر نمی افتادند. یک مقدار هم عیب محسوب می شد. یعنی واقعاً اگر طلبه ای روزنامه به دست می آمد در مدرسه، بخصوص اگر مجله ای بود که پشت مجله ها هم معمولاً عکس های زن سربرهنه بود، این واقعاً یک قبح بزرگی محسوب می شد. در این فضا مرحوم آقا شیخ هاشم از حرم برمی گشتند یک مجله می خریدند. مرد باهیبتی بود. انسان جرأت نمی کرد با او احوالپرسی کند؛ از بس که ایشان وقار و هیبت داشت. در عین حال آن چنان با طلبه ها متواضع بود. سؤالی که انسان می کرد با کمال مهربانی جواب می داد. مرد بسیار غیوری بود؛ این مرد شجاع و غیور در مقابل طلاب ضعیف با کمال مهربانی برخورد می کرد. وقتی ایشان فوت کردند ما قم بودیم، مرحوم آیت الله بروجردی یک فاتحه مفصلی برای ایشان در مدرسه فیضیه گرفت و علما و بزرگان شرکت کردند.
به هر حال امیدواریم خداوند به شما کمک کند اگر بشود از ایشان آثار و برکات علمی به دست بیاورید که طبع کنید خوب است اگر هم نشود همین سیره و خصوصیات اخلاقی و منش شخصیتی ایشان در بین طلاب پخش شود این خیلی به جا و به موقع است.
ان شاءا... موفق باشید.
منبع:روزنامه قدس
/خ
