خطرات ناشی از فشار خون بالا

هایپرتنشن و یا فشار خون بالا اغلب به عنوان قاتل خاموش در نظر گرفته می‌شود. این عارضه چنانچه بدون درمان رها شود، ممکن است موجب بوجود آمدن مشکلات جدی شود.
فشار خون بالا اختلال پیچیده و شایعی است که با بالا رفتن سطوح فشار خون تشخیص داده می‌شود. تقریباً 90% موارد بدون هیچگونه علتی رخ می‌دهد در حالی که مابقی می‌توانند به عوارض پزشکی مانند تومور و بیماریهای کلیوی نسبت داده شوند. این عارضه به طور معمول هیچ گونه نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند؛ اما گاهی اوقات می‌تواند موجب بروز سرگیجه، سردرد، تهوع و استفراغ شود. از آنجا که اکثر افراد مبتلا هیچگونه نشانه‌ای را تجربه نمی‌کنند، اغلب به آن «قاتل خاموش» می‌گویند. این عارضه به تدریج پیشرفت کرده و می‌تواند تنها از طریق چکاپ و معاینه پزشکی تشخیص داده شود. فشار خون بالا چنانچه به موقع تشخیص و درمان نشود، ممکن است موجب صدمه دیدن بسیاری از اندامها شود. فشار خون بالای مداوم و ثابت می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی جدی همچون سکته‌ی مغزی، حمله قلبی، نارسایی کلیوی و مشکلات بینایی شود.

آسیب‌های مغزی

یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از فشار خون بالا که خطر جانی به همراه دارد آسیب وارده به مغز است. این امر می‌تواند بر جریان طبیعی خون به مغز اثر گذاشته که به نوبه خود می‌تواند به بروز مشکلات مختلفی بیانجامد. این مشکلات، حمله ایسکمیک گذرا (TIA) و یا سکته خفیف (ministroke) را شامل می‌شود که می‌تواند نشانه‌ی یک سکته‌ی مغزی بیشتر باشد که ممکن است در آینده رخ دهد. دیگر مشکلات زوال عقل و اختلال شناختی می‌باشند. یک سکته‌ی خفیف به دلیل بروز اختلال موقت در خونرسانی به مغز اتفاق می‌افتد. این امر به اختلال مختصر در عملکرد عصبی منجر شده که به مدت کمتر از 24 ساعت به طول می‌انجامد. چنانچه این وضعیت برای مدت زمان بیشتر از یک روز باقی بماند، به عنوان سکته مغزی در نظر گرفته می‌شود.
یک سکته مغزی شکل شدیدتری از حمله ایسکمیک گذرا است. این وضعیت به دلیل فشار خون بالا رخ داده که به پارگی و یا صدمه دیدگی عروق خونی موجود در مغز منجر می‌شود. این وضعیت موجب مرگ سلولهای مغزی به دلیل انسداد در عرضه‌ی اکسیژن به آن بخش از مغز می‌شود. همچنین ممکن است موجب بروز آنوریسم شود که با تورم رگ خونی مشخص شده که می‌تواند پاره شده و هر لحظه امکان خونریزی داشته باشد. فشار خون بالا همچنین می‌تواند منجر به زوال عقل و اختلال شناختی شود. زوال عقل به مشکلاتی در تفکر، گویایی، بینایی، حافظه و تحرک منجر می‌شود در حالی که اختلال شناختی بر توانایی خواندن، نوشتن، تفکر، واکنش نشان دادن و به خاطر سپردن اثر می‌گذارد.

اختلالات کلیوی و قلب

خطرات ناشی از فشار خون بالا اختلالات کلیوی و قلب را شامل می‌شود که در زمره‌ی حیاتی‌ترین اندامهای بدن به شمار می‌روند. با وجود آنکه قلب اندامی است که خون را به تمام بدن پمپ می‌نماید، فشار خون بسیار بالا می‌تواند به آن آسیب برساند. به همین ترتیب کلیه‌ها اندامهایی هستند که خون را تصفیه ساخته و مایعات مازاد را از بین می‌برند. فشار خون بالا می‌تواند به عروق خونی منتهی شده به این اندام و آنهایی که درون آنها قرار دارند آسیب ‌رساند.
• فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی خطر در حمله قلبی و نارسایی قلبی است. این عارضه می‌تواند موجب بروز حمله قلبی در فردی شود که پیش از این مبتلا به بیماری عروق کرونر و آترواسکلروز بوده است. فشار مداوم بر روی عضلات قلب به دلیل فشار خون بالا، ممکن است این عضلات را تضعیف ساخته و باعث نارسایی قلبی شود.
• عارضه‌ی دیگری که بزرگ شدن سمت چپ قلب را شامل می‌شود همچنین ناشی از فشار خون بالا است به این دلیل که به قلب فشار بیشتر آورده تا سخت‌تر کار کند. این امر منجر به بزرگ شدن بطن چپ شده که بر توانایی خود در پمپاژ خون اثر می‌‌گذارد. بزرگ شدن سمت چپ قلب همچنین عامل خطر برای حمله قلبی، نارسایی قلبی و ایست قلبی است.
• همانند مغز، عروق موجود در کلیه‌ها نیز ممکن است دچار آنوریسم شوند. چنین تورم یا برآمدگی در یک رگ خونی منتهی به کلیه‌ها را آنوریسم شریان کلیه گویند. فشار خون بالا می‌تواند دیواره‌ی یک شریان ضعیف شده را بزرگ کرده و موجب بروز آنوریسم شود که می‌تواند به خونریزی شدید داخلی در صورت بروز پارگی بیانجامد.
• خطر دیگر ناشی از فشار خون بالا نارسایی کلیوی است که به دلیل آسیب دیدگی شریان بزرگ منتهی به این اندامها و عروق خونی کوچکتر درون کلیه‌ها رخ می‌دهد.
• یک بار دیگر بایستی گفت که فشار خون بالا می‌تواند منجر به زخم کلیه و یا گلومرولواسکلروز شود که ممکن است همچنین به نارسایی کلیوی بیانجامد. این عارضه‌ای است که در آن گلومرولها (گروه عروق خونی واقع در داخل کلیه‌ها) که عملکرد فیلتر کردن مواد زائد را برعهده دارند، تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
غیر از مغز، کلیه‌ها و قلب؛ فشار خون بالا همچنین می‌تواند چشمها، و استخوانها را تحت تأثیر قرار داده و نیز ممکن است موجب بروز دیگر عوارض پزشکی شود.

فشار خون بالا و چشم

همانند قلب، مغز، کلیه‌ها، و سایر اعضای بدن؛ رگ‌های خونی همچنین به چشمها خونرسانی می‌کنند. فشار خون بالا می‌تواند موجب آسیب دیدگی این عروق شده که به نوبه خود می‌تواند به بروز اختلالات بینایی منجر شود. چنین عارضه‌ای تحت عنوان رتینوپاتی یا آسیب دیدگی عروق چشمی نامیده شده که به دلیل آسیب دیدگی عروق خونی منتهی به شبکیه ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند منجر به تاری دید و یا از دست دادن کامل بینایی، خونریزی و تورم عصب بینایی شود. دیگر اختلال چشمی، تجمع مایع زیر شبکیه است. این عارضه که تحت عنوان کوریودوپاتی (choroidopathy) شناخته می‌شود و بوسیله‌ی تراوش خون از رگهای مشیمیه ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند همچنین بینایی را تحت تأثیر قرار دهد. فشار خون بالا همچنین ممکن است موجب آسیب دیدگی عصب موجود در چشمها شود. این عارضه تحت عنوان نوروپاتی بینایی شناخته می‌شود که می‌تواند موجب مرگ سلوهای عصبی شده و منجر به از دست دادن بینایی شود.
فشار خون بالا همچنین ممکن است به کمبود کلسیم بیانجامد که می‌تواند به ضایعات استخوانی منجر شود. همچنین می‌تواند موجب اختلال نعوظ در مردان شود. خطرات ناشی از فشار خون بالا، شرایط بسیار وخیمی است که گاهی می‌تواند منجر به مرگ شود. بنابراین اهمیت دارد که این اختلال را با مصرف منظم دارو و معاینه و چکاپ دائم تحت کنترل قرار دهید. پیروی از یک سبک زندگی سالم همراه با یک رژیم غذایی سالم همچنین ممکن است شگفتی ساز باشد.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود. مراجعه به پزشک خود بی‌خطرترین راه تشخیص و درمان هرگونه بیماری است.