روشهاي مطالعه و خلاصه نويسي

قبل از انجام هر کاري بايد مراد و منظور آن کار را دانست. براي آشنايي با مطالعه نيز بايد بدانيم که مطالعه به چه معناست. تعريف مطالعه: مطالعه يک فرآيند شرطي و اکتسابي جهت افزايش معلومات است. حال به بررسي منظور اين تعريف مي پردازيم.

الف: فرآيند

فرآيند يعني مرحله به مرحله، روند، پروسه، يعني مطالعه بايد داراي بخشهاي مختلفي مثل گرم کردن، ايجاد آمادگي، پيش مطالعه و ... باشد.

ب: شرطي

شرطي يعني اينکه يک سري شرايطي دارد و از همه مهمتر يعني عادت کردن يعني بايد در طول سال تحصيلي به يک روش خاص عادت کرد. ج: اکتسابي: اکتسابي يعني به دست آوردن پس بايد روش مطالعه را ياد گرفت، براي شرطي شدن نسبت به مطالعه بايد شرايط زير را لحاظ کرد: الف: مکان مطالعه ب: زمان مطالعه

ج: روش يا تکنيک مطالعه ويژگي هاي مکان مطالعه

1ـ مکان مطالعه:

مکان مطالعه بايد ثابت باشد و اين جاي ثابت بايد حتماً پشت ميز باشد. مطالعه روي زمين، روي تخت و يا در حال راه رفتن به درد نمي خورد. حتي گذشتگان نيز روي زمين درس نمي خوانده اند و از ميزهاي کوچکي براي کارهاي نوشتني و خواندني خود استفاده مي کرده اند.

2ـ نور اتاق مطالعه:

اگراز لامپ مهتابي استفاده مي شود زياد مناسب نيست و اگر از نور چراغ مطالعه به تنهايي استفاده مي شود باز هم مناسب نيست و بهتر است اين دو را ترکيب کرد تا در موقع درس خواندن هم طيف زرد و هم طيف سفيد را داشته باشيم تا چشم ها خسته نشود. نکته ديگر در باب نور مطالعه اين است که حتماً در موقع مطالعه پيرامونتان روشن باشد و فقط محلي که درس مي خوانيد روشن نباشد.

3ـ دماي اتاق مطالعه:

دماي اتاق بايد حدود 25 درجه باشد و براي اين منظور لازم نيست تا يک دماسنج به اتاق وصل کنيد و اگر بالاتر از 25 درجه بود کولر را روشن و اگر زير 25 درجه، بخاري را روشن کنيد. منظور اين است که با لباس راحتي در اتاق خود راحت باشيد ولي اگر سرمايي هستيد بهتر است لباس بيشتري بپوشيد و اتاق را زياد گرم نکنيد چرا که يکي از عوامل حواس پرتي و ايجاد خواب آلودگي گرماي زياد اتاق مطالعه است.

4ـ دکور اتاق مطالعه:

دکور اتاق هر چه ساده تر و ثابت تر باشد بهتر است يعني به عبارت بهتر مرتب دکور اتاق را تغيير ندهيد و سعي کنيد به يک وضعيت عادت کنيد و در ضمن چيزي که تداعي کننده خاطره خاصي باشد در اتاقتان وجود نداشته باشد مثل عکس، پوستر و يا يک مجمسه که يادآور خاطره يا مسئله خاصي باشد. هر چقدر فضاي ديدتان محدودتر باشد ميزان حواس پرتي تان هم کمتر خواهد بود.

5ـ برتري خانه:

بهترين جا براي درس خواندن منزل است ولي اگر نمي توانيد در خانه درس بخوانيد حالا به هر دليل. چه دليل جمعيت زياد و سرو صدا و يا سکوت بيش از حد مي توانيد از کتابخانه ها و فرهنگسراها استفاده کنيد فقط توجه داشته باشيد که برويد کتابخانه درس بخوانيد نه اينکه مرکز مشاوره و راهنمايي باز کنيد و به جاي خواندن وقتتان به امور ديگر صرف شود و به عبارت ديگر تلف شود.

6ـ نقش موسيقي:

درباره موسيقي نتايج ضد و نقيض فراواني منتشر شده است که خلاصه آن اين است که درس خواندن با موسيقي گوش دادن جور در نمي آيد هر سخن جايي و هر نکته مکاني دارد. پس سعي کنيد اگر عادت داريد در موقع درس خواندن با ضبط درس بخوانيد حتماً اين عادت را کنار بگذاريد و سعي کنيد رويکرد مطالعه خود را تغيير دهيد چون بعضي ها مي گويند براي مطالعه دروس اختصاصي موسيقي مشکل ايجاد نمي کند که خودتان بهتر مي دانيد که ايجاد مي کند پس سعي کنيد صادقانه درس بخوانيد و با خود روراست باشيد تا موفق شود. زمان مطالعه: خلاصه کلام، هيچ قانوني براي زمان مطالعه نداريم هر وقت که راحت بوديد همان موقع بهترين زمان براي درس خواندن است. حال ممکن است اين زمان 3 صبح باشد يا 12 شب مهم اين است که شما درچه زماني راحت تر هستيد که درس بخوانيد ولي 3 زمان در يادگيري خيلي مهم است که بهتر است در اين زمانها درس بخوانيد:

1ـ اول صبح:

به دليل اينکه تازه از خواب بيدار شده ايد و ذهنتان منع قبلي ندارد و مطالب را به راحتي درخود نگه مي دارد. پس در برنامه روزانه خود طوري عمل کنيد که حتماً اول صبح ها نيم يا يک ساعت بتوانيد درس بخوانيد. فقط دقت داشته باشيد وقتي از خواب بيدار مي شويد در يادگيري اختلال صورت مي گيرد و حتماً يک يا چند حرکت کششي انجام بدهيد. آب ميوه يا ميوه اي ميل کنيد تا اين اختلال برطرف شود و بعد درس خواند را شروع کنيد و بهتر است درسهاي سخت را اول صبح بخوانيد اين درس سخت مي تواند رياضي يا ادبيات باشد و اين بستگي به شما دارد.

2ـ آخر شب:

به دليل اينکه بعد از درس مي خوابيد و منع بعدي نداريد. مطالب فرصت پيدا مي کنند تا از نيمکره راست که جايگاه حافظه کوتاه مدت است وارد نيمکره چپ که جايگاه حافظه بلند مدت است بشود براي همين يادگيري افزايش پيدا مي کند و حيف است که شبها جلوي تلويزيون بخوابيد سعي کنيد روي دفتر و کتاب خوابتان ببرد و آخر شب درسهاي دوست داشتني را بخوانيد نه درسهاي که حکم لالايي دارند و مي خوانيد و مي خوابيد.

3ـ دو ساعت قبل از غروب آفتاب:

به دليل کاهش اشعه کيهاني و نوع رابطه خورشيد با زمين اختلال حواس کم مي شود. پس سعي کنيد اين زمان صرف امور پيش پا افتاده نشود مثلاً اگر مي خواهيد اتاقتان را مرتب کنيد به جاي قبل از غروب بعد از غروب اين کار را انجام دهيد. زمانهاي نامناسب مطالعه:
1ـ با شکم پر درس خواندن مناسب نيست: حتماً بين وعده غذايي مثل نهار و شام و آغاز مطالعه حداقل نيم ساعت فاصله باشد.
2ـ با شکم خالي درس خواندن نيز مناسب نيست: اگر گرسنه تان است ولي قسمتي از درستان هم مانده است اشکالي ندارد يک ميوه يا شيريني ميل بفرماييد و سپس برگرديد و درستان را بخوانيد. روش مطالعه: مطالعه بايد براساس يکي از سيستم هاي مطالعاتي باشد تا راندمان لازم را داشته باشد در زير به يکي از کارآمدترين اين سيستمها مي پردازيم:
سيستم مطالعاتي pq5r چيست؟ اين عبارت اول کلمات زير است که در ادامه به شرح هر کدام مي پردازيم: مراحل قبل از مطالعه پيش مطالعه preview سوال گذاريquestionining مراحل حين مطالعه خواندنreading خلاصه نويسي record مراحل بعد از مطالعه مرور کردن review تفکر کردنrecite تازه کردن مطالعهrefreshness قبل از پرداختن به توضيح مراحل مطالعه لازم است نکات زير را براي ايجاد عادت جديد متذکر شويم.
نکات مهم و کليدي که مي توانند کمک کنند تا يک حالت خوب را به مدت طولاني حفظ کنيم و خود را با آن سازگار کنيم و مرتباً در تصميمات جديدي که اتخاذ مي کنيم دچار مشکل نشويم.
منبع: www.taningharb.ir
/س