اشاره :
همچنان كه فناوری اطلا‌عات، توسعه بیشتری می‌یابد، شبكه‌ها نیز به عنوان یكی از پیامدهای این توسعه اهمیت بیشتری می‌یابند. اما شبكه‌ها فقط منحصر به انواع متداول LANها یا WANها نمی‌گردند و شبكه‌سازی روش‌های دیگری نیز دارد. در این زمینه تجهیزاتی مانند Thin Clientها، Net PCها و یا Network computerها مطرح می‌گردند كه هر یك ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مقاله قصد داریم به معرفی فناوری مرتبط با Thin Clientها بپردازیم.
آشنایی
شبكه مبتنی بر Thin Client، شبكه‌ای مبتنی بر سرور است كه تقریباً كلیه پردازش ها در آن توسط این سرور صورت می‌پذیرد. كلیه برنامه‌های كاربردی روی سرور اجرا شده و توسط Clientها قابل استفاده هستند. واژه thin در این تكنولوژی، به دلیل حجم پایین پردازشی است كه توسط Clientها صورت می‌پذیرد. در مقابلِ این تكنولوژیFat Clientها مطرح می‌باشند كه كلیه پردازش‌ها را روی Client انجام می‌دهند. به طور كلی ساختار شبكه های مبتنی بر Thin Client از یك سرور با قدرت بالا و تعدادی Client تشكیل شده است كه كارآیی محدودی دارند.Thin Client چیزی جز یک کامپیوتر جمع و جور نیست اما این کامپیوتر برای استفاده به صورت یک پایانه‌ی شبکه‌ای طراحی و تنظیم شده است. شکل بالا نمونه‌ای از یک Thin Client ساخت HP را نشان می‌دهد. برای دیدن عکس در ابعاد بزرگتر، روی آن کلیک کنید.
یك شبكه مبتنی بر Thin Client چگونه فعالیت می‌كند؟
یك شبكه مبتنی بر این تكنولوژی دارای یك یا چند سرور با ویژگی‌های خاص می‌باشد. سیستمعامل این سرورها می‌تواند هریك از سیستم عامل‌های موجود (با توجه به برنامه‌های كاربردی موردنظر) نظیر یونیكس، لینوكس، (Windows NT Terminal Server Edition (NT TSE ، یا ویندوز باشد. علاوه بر سیستمعامل، بر روی هر یك از این سرورها یك نرم افزار كنترلی وجود دارد كه فعالیت‌های Clientها را كنترل می‌نماید. بسیاری از این نرم افزارهای كنترلی به صورت رایگان عرضه می‌شوند و معمولا‌ً توسط شركت‌های نرم‌افزاری، تولید می‌گردند.
كاربردها
این شبكه‌ها در بسیاری از سازمان‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. اما بزرگترین مشتریان این شبكه‌ها، بانك‌ها، آژانس‌های هوایی و سازمان‌هایی هستند كه دارای شعبات متعدد می‌باشند. امروزه از این تجهیزات برای تجهیز مدارس نیز استفاده می‌شود. با توجه به این نكته كه سیستم‌های Thin Client دارای هارددیسك نمی‌باشند و امكان download كردن نرم‌افزار نیز روی آنها وجود ندارد، هیچ نوع ویروسی نمی تواند سیستم را مورد حمله قرار دهد. به این ترتیب امنیت این نوع سیستم ها تضمین شده می‌باشد. ارتقاء و نگهداری Thin Clientها بسیار ساده و مقرون به صرفه است. زیرا برای ارتقاء شبكه لازم است فقط سرور مربوطه را upgrade نمود.
مزایا و معایب
مدیریت‌پذیری، هزینه پایین، امكان كنترل ونظارت و مواردی از این دست از جمله مزایای این‌گونه از شبكه‌ها می‌باشند كه در ادامه به آنها اشاره خواهیم كرد.
مدیریت پذیری در این شبكه فقط كافی است سرور مدیریت گردد. جهت رفع نقایص احتمالی نیز سرور اصلی مد نظر می باشد.
امنیت
در سیستم‌های Thin Client به علت عدم وجود نقطه ورود به شبكه، عدم امكان download كردن نرم‌افزار از اینترنت و نصب آن بر روی Clientها و همچنین عدم وجود هارددیسك، ویروسی شدن سیستم‌ها غیرممكن است. همچنین با استفاده از امكانات سیستم مدیریتی و كنترلی موجود بر روی سرورها می‌توان دسترسی كاربران را نیز به نحو مطلوب محدود نمود.
كنترل و نظارت
كاربران شبكه‌های Thin Client نمی‌توانند applicationهای خود را بر روی Client نصب نمایند همچنین قادر به تغییر پیكربندی سیستم نیز نمی‌باشند.
هزینه سخت افزار
این تجهیزات از PCها به مراتب ارزان‌تر می‌باشند. به علاوه به دلیل عدم وجود قطعات جانبی، كمتر دچار خرابی می شوند. نكته قابل ذكر در این در نتیجه هزینه نگهداری این تجهیزات نیز كمتر است.
سهولت ارتقاء
برای اضافه كردن ترمینال‌های جدید به شبكه، فقط كافی است از طریق نرم افزار مركزی كه روی سرور نصب شده نرم افزار كنترلی را روی Client جدید نصب نمود. در صورت خرابی نیز می‌توان به راحتی ترمینال مورد نظر را از شبكه خارج نمود.
ذخیره انرژی
در مقایسه با كامپیوترهای شخصی، این سیستم‌ها انرژی كمتری مصرف می نمایند. در این سیستم‌ها به علت پردازش پایین، توان مصرفی آنها در حدود ده الی بیست وات در ساعت می‌باشد. در حالی كه توان مصرفی یك كامپیوتر از نوع PC در حدود ۲۵۰ وات در ساعت می باشد.
اما معایب استفاده از این كلا‌ینت‌ها را می‌توان این‌گونه برشمرد:
عدم انعطاف پذیری
در صورتی كه نرم افزاری بر روی سرور نصب نشده باشد، كاربران نمی توانند از آن استفاده نمایند.
وابستگی به سرور
با توجه به ساختار Thin Client، لازم است سرور از امنیت بالایی برخوردار باشد. زیرا در صورت از كار افتادن سرور، شبكه به طور كامل مختل خواهد شد. در نتیجه برای جلوگیری از این امر، روش‌های مختلفی جهت ایجاد redundancy نرم افزاری و سخت‌افزاری استفاده می شود. مكانیزم‌های متفاوت Failover نیز برای پردازنده‌ها و پایگاه داده مورد استفاده قرار می‌گیرد. امكان Load balancing سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نیز برای این سرورها از موارد ضروری می باشد كه همه این‌ها قیمت سرور موردنظر را به شدت بالا می‌برد.
پهنای باند
مانند سایر شبكه های كامپیوتری، پهنای باند این شبكه نیز وابسته به تعداد Clientها می باشد. با توجه به انجام كلیه فرآیندهای پردازشی توسط سرور، ترافیك این شبكه بسیار بالا است. زیرا كلیه دستورات پردازشی باید به سرور منتقل شده و نتایج به Clientها تحویل گردند.
كمبود فضای حافظه
با توجه به ساختار این سیستم ها امكان استفاده از هیچ نوع حافظه جانبی نظیر انواع دیسك ها وجود ندارد.
استفاده از تجهیزات جانبی
در این نوع شبكه‌ها تجهیزات جانبی محدود می‌باشند. تجهیزاتی نظیر دوربین‌های دیجیتال یا تجهیزات تصویری را نمی‌توان به این ترمینال‌ها متصل نمود. اما در حال حاضر انواعی از ترمینال‌ها وجود دارند كه پورت های مختلفی را پشتیبانی می‌كنند.
امكانات ضعیف پشتیبانی از مالتی مدیا
برنامه‌های كاربردی كه نیاز به پردازش‌های تصویری زیاد دارند، روی این شبكه‌ها به خوبی كار نمی‌كنند. زیرا كلیه فرآیندهای پردازشی توسط سرور مركزی صورت می گیرد كه در صورت تخصیص پردازنده به applicationهای مالتی مدیا، كارآیی شبكه به شدت كاهش می یابد. پیشرفت هایی كه در زمینه تكنولوژی های پردازنده ها و سرورها صورت پذیرفته است، تا حدودی این قبیل مشكلات را كاهش داده است. اما هنوز هم عدم پشتیبانی از این چنین كاربردهایی از نقاط ضعف Thin Clientها محسوب می گردد.
انواع Thin Client
همان‌گونه كه اشاره شد این سیستم ها نیز انواع مختلفی دارند كه با توجه به میزان پردازشی كه توسط Clientها و سرور صورت می گیرد از یكدیگر متمایز می‌گردند. در ادامه تعدادی از انواع این سیستم ها معرفی می گردند.
Ultra thin client
در این سیستم كاربر یك صفحه كلید، ماوس و مانیتور دارد. كلیه پردازشی كه توسط Clientها در این سیستم انجام می شود پردازش ورودی صفحه كلید، ماوس و خروجی روی مانیتور می‌باشد و سایر پردازش‌ها توسط سرور انجام می‌شود. ترمینال‌های ویژه‌ای از این نوع، امكان پردازش كارت‌های هوشمند را نیز دارند.
(Windows Based Terminal (WBT
این ترمینال‌ها خود بر دو نوع هستند:
۱- ترمینال‌های استانداردی كه از پروتكل‌های (RDP (Remote Desktop Protocol مایكروسافت یا Citrix ICA (Independent Computing Architecture) استفاده می نمایند.
۲- ترمینال‌هایی كه از سیستم عامل‌های نوشته شده توسط یك سازنده خاص (برای Clientهای خاص) استفاده می نمایند. البته این سیستم‌ها از پروتكل‌های استاندارد نیز پشتیبانی می‌نمایند.
عمده ترین شركت هایی كه این نوع ترمینال‌ها را تولید می كنند عبارتند از: NCD ،Wyse ،Neoware و Compaq در رابطه با این نوع ترمینال‌ها نكته قابل ذكر این است كه مجموعه‌ای ازPC ها نیز وجود دارند كه با محدود كردن عملكردشان می‌توان از آنها در شبكه‌های Thin Client استفاده نمود. از این PCها برای مواردی كه كاربردهای چندرسانه‌ای در شبكه‌ها وجود دارد استفاده می شود. مثلا‌ً به این ترتیب پردازش‌های تصویری و صوتی توسط خود Client انجام می شود.
Internet terminal
این ترمینال‌ها مرورگرهای اینترنت را به طور توكار ضمنی همراه دارند.
Low spec PC solution
به علت عدم نیاز به پردازش توسط Clientها می‌توان از PCهایی كه از رده خارج شده‌اند نیز برای ایجاد شبكه‌هایThin Client استفاده نمود. از این راه‌حل بیشتر در مدارس استفاده می شود.
Tubby client
این نوع Clientها در حقیقت PCهایی می‌باشند كه خود دارای سیستم عامل و applicationهایی مستقل هستند این PCها با استفاده از یك نرم افزار امكان اتصال به شبكه Thin Client را نیز دارند. به ترتیب می‌توانند از application هایی كه روی سرور موجود می‌باشند نیز استفاده نمایند.
Disabled PC solution
در این نوع از ترمینال‌ها، از امكانات موجود در PCها نظیر Floppy disk و CD استفاده نمی‌شود. و به اصطلا‌ح آنهاDisable می‌شوند. البته این روش برای مدت زمان طولانی روش مناسبی محسوب نمی شود. در صورتی كه از این شبكه در كنار یك شبكه استاندارد استفاده شود، راه‌حل بهینه‌ای است.
Blade PC architecture
از این ساختار برای Clustering یا خوشه‌بندی استفاده می‌شود. در ساختار Blade PC از PCها به عنوان سرور استفاده می شود. این سرورها در یك محل به صورت متمركز گرد‌آوری شده و یك سرور مدیریت، كلیه PCها را كنترل می نماید و ترافیك را میان آنها تقسیم می‌نماید. كلیه اجزای جانبی نظیر صفحه كلید، ماوس و مانیتور كاربران از طریق یك ارتباط استاندارد (به طور مثال ۵-Cat) به PCها متصل می‌شود. البته این راه حل بسیار گران بوده و در عین حال ساختار مدیریتی پیچیده‌ای نیز دارد.
پروتكل‌های ارتباطی
همان گونه كه ذكر شد، دو پروتكل مطرح در این زمینه وجود دارند.
پروتكل Citrix ICA: پروتكلی است محصول شركت Citrix كه به Clientها این امكان را می‌دهد تا با سرور مركزی ارتباط برقرار نمایند. با استفاده از این پروتكل بسیاری از applicationهای تحت ویندوز قابل اجرا هستند.
پروتكل RDP: این پروتكل كه توسط شركت مایكروسافت توسعه داده شده، نیز یك پروتكل ارتباطی است كه امكان برقراری ارتباط میان سرور و Clientها را میسر می سازد.
نتیجه‌گیری
در این نوشتار با نوع دیگری از شبكه سازی مبتنی‌بر فناوری Thin Clientها آشنا شدید. شبكه‌هایی كه تمركز اصلی آن بر روی سرور بوده و كلا‌ینت‌ها با حداقل توان پردازشی در اختیار كاربران قرار می‌گیرند. كاربر عمده این قبیل شبكه‌ها، با توجه به معایب و مزایای گفته شده، مكان‌هایی نظیر آژانس‌های هواپیمایی، بانك‌ها و مراكز آموزشی می‌باشند.
منبع:www.parantezbaz.com/س
