هواپیماهای جنگی (3)

هواپیمای مدل میگ-31 فاکس هوند

میگ-31 نوع ارتقا یافته و جایگزین میگ-25 میباشد که در زمان خود بی رقیب بود و اکنون جای خود را به پسرش داده است. بی شک میگ-31 پرقدرتمندترین رهگیر روسیه و در کل جهان میباشد که توانایی رهگیری همزمان چندین جنگنده مهاجم را دارا میباشد و نیز اولین جنگنده عملیاتی شوروی با توانایی نگاه به پایین و شلیک به پایین میباشد. این جنگنده از راداری بسیار قوی با نام Zaslon بهره میبرد که به فاکس هوند این امکان را میدهد تا همزمان به 4 (در مدلهای اولیه) هدف حمله کند و نیز دیگر جنگنده های دشمن را تحت کنترل داشته باشد! طبق نظر بعضی کارشناسان این رادار قویترین و بهترین رادار جهان میباشد که حتی میتواند استیلت را هم شناسایی کند!

از نظر سیستم رانش نیز میگ-31 از دو موتور توربوجت با پس سوز D-30F6 بهره میبرد که هر کدام تراستی برابر 93KN تولید مینمایند و با آنها فاکس هوند سرعتی برابر با 3 برابر صوت پیدا میکند! طراحی و شکل ظاهری میگ-31 بسیار شبیه به میگ-25 میباشد و دقیقا مانند آن دارای 2 جایگاه تسلیحات در زیر هر بال و یکی در انتهای بال به اضافه 4 جایگاه در زیر بدنه هواپیما میباشد. در دهه 1990 با توجه به قدرتمندتر شدن جنگنده های غربی روسیه فاکس هوند های خود را ارتقا داد که تواناییهای میگ-31 بسیار بهتر و بیشتر از قبل شد که امروزه این مدل با نام MiG-31BM شناخته میشود. MiG-31BM دارای آیونیکی بسیار قویتر از نسلهای قبلی خود میباشد و میتواند به راحتی با اهداف هوایی یا زمینی درگیر شود. و نیز به واسطه رادار پرقدرت خود میتواند همزمان 24 جنگنده دشمن را شناسایی کرده و با 6 تا از آنها درگیر شود! این رادار جدید همچنین میتواند به نحو احسن اهداف زمینی را نیز شناسایی کند. در ادامه با مشخصات MiG-31A آشنا میشوید :

MiG-31A

کشور سازنده : شوروی سابق
هواپیماهای مشابه : MiG-25 , F-14 , F15
تعداد سرنشین : 2 نفر
ماموریت اصلی : رهگیر تمام آب و هوایی + ایجاد امنیت هوایی
طول : 21.5 متر
طول بال : 14 متر
ارتفاع : 6.6 متر
حداکثر سرعت : 3 ماخ
وزن خالی : 22 تن
وزن استاندارد : 37 تن
حداکثر وزن : 47 تن
نوع و قدرت موتور : دو موتور توربوجت با پس سوز D-30F6 هر کدام با تراست 93 کیلو نیوتن
حداکثر تحمل G : در سرعتهای فراصوت +5 جی
حداکثر برد : 3300 کیلومتر
شعاع عملیاتی : 720 کیلومتر
ارتفاع پرواز : 25 کیلومتر
ارتفاع پرواز از سطح دریا : ؟
مدت زمان برای رسیدن به ارتفاع 20 کیلومتری : 8 دقیقه و 54 ثانیه
قابلیت سوختگیری هوایی : ندارد
حسگرها : LD/SD TWS radar, possible IRST, RWR (رادار Zaslon S-800 با برد 200 کیلومتر)
نوع تسلیحات : یک قبضه توپ 23 میلی متری GSh-6-23 + موشکهای هوا به هوای R-33 , R-40 , R-60 , R-73

MiG-31BM

این مدل در بسیاری جهات شبیه مدلهای قبلی است و در اینجا فقط نکات مهم را بیان میکنم.
نوع رادار : Zaslon-M با برد 400 کیلومتر و توانایی شناسایی استیلت ، همزمان 24 هدف را شناسایی و به 6 تا از آنها حمله میکند و بقیه را نیز تحت نظر دارد.
توانایی جنگ الکترونیک : دارای سیستم مدرن ECM و ضد ECM
آیونیک این مدل بسیار پیشرفته تر از مدلهای قبلی است.

نوع تسلیحات :

یک قبضه توپ 23 میلی متری GSh-6-23
موشکهای هوا به هوای R-27 , R-33 , R-37 , R-40 , R-60 , R-73 , R-77
موشکهای هوا به زمین Kh-31P , Kh-58
قیمت میگ-31 بی ام : 40 میلیون دلار
توضیحاتی چند در مورد موشکهای هوا به هوای قابل حمل توسط میگ-31 :
R-27 با برد 70 الی 170 کیلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 3600 Km/h
R-33 با برد 160 کیلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 3700 Km/h
R-37 با برد 300 ، حداکثر سرعت هدف : ؟
R-40 با برد 50 کیلومتر ، حداکثر سرعت هدف : ؟
R-60 با برد 10 کیلومتر ، حداکثر سرعت هدف : ؟
R-73 با برد 40 کیلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 2500 Km/h
R-77 با برد 90 الی 160 کیلومتر ، حداکثر سرعت هدف : 3700 Km/h

هواپیمای مدل ميگ ۳۵ (Super Fulcrum)

جنگنده ميگ-29، يکي از پرفروش ترين جنگنده هاي جهان بوده که تاکنون سود زيادي را نصيب سازندگان آن کرده است، شرکت ميکويان پس از عدم موفقيت در جلب نظر مسئولان روسيه در زمينه طرح هاي خود براي جنگنده نسل پنجم، به توسعه و بهسازي جنگنده ميگ-29 روي آورد که امروزه حاصل آن جنگنده فوق پيشرفته ميگ-35 شده است، جنگنده ميگ-35 در دو گونه اوليه (گونه A تک سرنشين) و گونه دو سرنشين D توليد شده است، لازم به ذکر است که گونه دو سرنشين اين جنگنده تنها يک گونه آموزشي نمي باشد، بلکه اساس توسعه گونه دو سرنشين آن ايجاد جنگنده اي مانند Su-30 بوده تا با تقسيم کار ميان خلبان و افسر تسليحات فشار کار بر روي دو نفر تقسيم شود و عمليات ها نيز با ضريب اطمينان و دقت بالاتري انجام شوند.
جنگنده ميگ-35 جنگنده اي است از نسل 4++ که در ادامه طرح هايي مانند MiG-29K/KUB/M/M2 طراحي شده و اساس طراحي آن بر افزايش کارايي، توانايي عملياتي و جامعيت توانايي هاي جنگنده بوده است، بطوري که از آن يک جنگنده چند منظوره ساخته است.
در مجموع مي توان ويژگي هاي ميگ-35 را به شرح زير بيان کرد:
-سيستم هاي اطلاعاتي و هدفگيري نسل پنجم در سيستم هاي اويونيکي جنگنده بکار رفته است
-توانايي بکارگيري تسليحات پيشرفته روسي و خارجي
-بقاپذيري بالا در ميدان نبرد بواسطه سيستم هاي دفاعي يکپارچه بکار رفته در جنگنده
پيشرفته ترين سيستم هاي اويونيکي در کنار تسليحات پيشرفته به جنگنده ميگ-35 اجازه مي دهند تا ماموريت هاي مختلفي را به انجام برساند:
-برتري هوايي برعليه جنگنده هاي نسل چهار و پنج
-انجام عمليات هاي هوا به سطح بدون وارد شدن به محدوده دفاعي دشمن در روز و شب و در تمام شرايط آب و هوايي
-انجام عمليات هاي شناسايي به کمک تجهيزات الکترو-اپتيک و راديو-تکنيکال
-انجام عمليات هاي گروهي و انجام کنترل هوايي عليه گروه جنگنده ها
تغيير هاي ايجاد شده در ساختار جنگنده بر اساس موفقيت هاي بدست آمده در طرح هاي MiG-29K/KUB/M/M2 مي باشد که شامل موارد زير مي باشد:
-افزايش توانايي حمل تسليحات در نه جايگاه حمل سلاح
-افزايش حمل سوخت، توانايي سوختگيري هوايي و امکان سوخترساني به جنگنده هم گروه (عملکرد بعنوان يک تانکر کوچک)
-بدنه و سيستم هاي اصلي ساخته شده از مواد ضد خوردگي که امکان استفاده از جنگنده برروي ناو و استفاده در مناطق گرم و مرطوب را فراهم مي آورد.
-کاهش چشمگير بازتابش راداري
-سيستم پرواز با سيم با کنترل چهارگانه
در حين طراحي ميگ-35 بيشترين توجه به افزايش توانايي هاي عملياتي آن اختصاص داده شده است:
-اعتماد پذيري هواپيما، موتورها و اويونيک بطور چشمگيري افزايش يافته است
-زمان دوره هاي بين اورهال جنگنده افزايش يافته است
-هزينه پرواز جنگنده دو و نيم برابر کمتر از ميگ-29 است
-در زمان طراحي توانايي نگهداري حين فعاليت عملياتي براي جنگنده پيش بيني شده است
مجموعه اي از رهيافت هاي تکنيکي و تکنولوژيکي نظير سيستم توليد اکسيژن حين پرواز نيز به جهت افزايش آزادي عملياتي در طراحي جنگنده منظور شده اند، پيشران جنگنده شامل دو موتور RD-33MK با نيروي توليدي بيشتر نسبت به نمونه هاي قبلي است که نسبت به نوع اصلي موتور هاي RD-33 دود به مراتب کمتري نيز توليد مي کند، همچنين سيستم کنترل الکترونيکي موتور ها نيز به افزايش اعتماد پذيري و عمر خدمتي موتور ها کمک مي کند، علاوه بر اين در صورت تقاضاي مشتري امکان استفاده از موتورهاي RD-33MK مجهز به سيستم تغيير بردار رانش نيز وجود دارد که برتري مطلق جنگنده در نبردهاي هوايي نزديک را تضمين مي نمايد و پيشتر برروي جنگنده آزمايشي MiG-29M OVT نيز با موفقيت آزمايش شده اند.
ميگ-35 مجهز به مجموعه اويونيکي نويني است که تماما بر اساس تکنولوژي هاي جديد بوجود آمده است، رادار چند کاره آرايه اي بکار رفته در جنگنده ميگ-35 بواسطه فاکتورهاي زير بر نمونه هاي مشابه خود برتري مي يابد:
-افزايش برد در فرکانس هاي عملياتي
-افزايش تعداد اهداف قابل کشف، رديابي و حمله
-افزايش برد کشف
-افزايش وضوح در حين نقشه برداري سطحي
-بقا پذيري بالا و مقاومت در برابر اقدامات الکترونيک دشمن
سيستم IRST جديد ميگ-35 مرکب از تجهيزات هدفگيري مادون قرمز، تلوزيوني و ليزري است که به کمک تکنولوژي هاي فضايي توسعه يافته است بگونه اي که اين سيستم ها پيش از اين در صنعت هوانوردي بکار نرفته اند. ويژگي جديد اين سيستم توانايي کشف، رديابي و قفل روي اهداف از فواصل بسيار دور است، توانايي که در تمامي ساعات شبانه روز دارد و مي توان از آنها براي مسافت يابي، نشانه گذاري و... نيز بر عليه اهداف سطحي و هوايي استفاده کرد، هر چند سيستم IRST جديد بهمراه سايت نشانه روي جديد کلاه خلبان برروي جنگنده نصب شده است، اما امکان نصب غلاف هدفگيري ويژه اي با توانايي هاي بمراتب بيشتر بر روي جنگنده نيز وجود دارد.
ميگ-35 به يک مجموعه دفاعي نيز مجهز مي باشد که شامل موارد زير است:
-سيستم شناسايي راديو الکتريک و سيستم اقدام متقابل الکترونيک
-سيستم جديد کشف حمله موشکي و تابش ليزري
-پخش کننده چف/فلير بمنظور فريب موشک هاي هوا به هوا
علاوه بر تسليحات ارائه شده برروي جنگنده هاي MiG-29K/KUB/M/M2 بهمراه ميگ-35 مجموعه تسليحات جديدي ارائه شده که پيش از اين براي صدور به هيچ کشوري ارائه نشده است، اين تجهيزات جديد و دوربرد به ميگ-35 اجازه انجام حملات بر عليه دشمن بدون ورود به محدوده دفاعي آنها را مي دهند.
معماري باز اويونيک جنگنده امکان نصب تجهيزات و تسليحات جديد روسي و خارجي را بنا به خواست مشتري به MiG-35 مي دهد، هر دو نمونه A و D داراي ساختار يکسان بوده و از لحاظ تجهيزات موجود يکسان اند. بهمراه ميگ-35 مجموعه کامل آموزشي نظير شبيه سازهاي رايانه اي پرواز و شبيه ساز هاي انجام عمليات ارائه شده اند. در نهايت بايد گفت شرکت ميگ آماده است تا با شرکت هاي مختلف به اجراي برنامه هاي مشترک توسعه و بهسازي گونه اوليه ميگ-35 نيز بپردازد.

هواپیمای مدل سوخو ۲۴ فنسر

توليد جنگنده بمب افكن بال متغير آمريكايي اف.111 در نيمه دهه 1960 تهديدي جدي براي شوروي سابق بود . به همين دليل كارخانه سوخو هم مامور ساختن هواپيمايي با قابليتهاي مشابه شد. بعضي از اهداف طراحان سوخو در طرح جديدشان ، قابليت پرواز فراصوتي در ارتفاع پايين ، توانايي اجراي عمليات در شب يا روز و در همه گونه شرايط جوي ، و قابليت استفاده از باندهاي نامناسب و كوتاه بود. اولين طرح پيشنهادي ، كه يك بمب افكن بال مثلثي عمود پرواز بود، به نتيجه مطلوب نرسيد، و سوخو با استفاده از تجربه حاصله از توليد هواپيماي بال متغير سوخو-17 و ميگ -23 ، به طرح بال متغير ديگري روي آوردكه آن را رسما سوخو-24 ناميدند . پيش نمونه سوخو -24 براي نخستين بار در 17 ژوئيه 1970 پرواز كرد.

(سوخو ۲۴ ایران بر روی کوههای زاگرس)
سوخو 24 از دسامبر 1974 تدريجا جانشين ياك-28 (بروئر) در نيروهاي نظامي شوروي شد.بالهاي متغير اين هواپيما به صورت خشمگينانه اي درست شده است و بسته به سرعت آن به عقب و يا جلو حركت مي كند . ناگفته نماند كه هنگامي دو بال اين هواپيما جمع مي شود كه دو موتور هواپيما روشن باشد و به علت سرعت زياد اين عمل صورت مي گيرد . بدنه هواپيما كشيده و باريك مي باشد و نوك هواپيما تيز و به شكل مستطيل است و در پشت هواپيما برآمدگي هايي است كه تا انتهاي هواپيما كشيده شده است . اين هواپيماي فوق العاده داراي راداري به شكل چوب گلف مي باشد كه و در زير هواپيما نصب مي شود . كارايي اين رادار بدين صورت است كه هنگامي كه اين هواپيما وارد ميدان نبرد مي شود هر رادار زميني كه روشن باشد شناسايي و در عرض كمتر از يك دقيقه منهدم مي كند . در جنگ 8 ساله عراق عليه ايران ، كشور عراق داراي تعدادي از اين هواپيما بوده كه با ورود اين هواپيما به خاك كشورمان رادارهاي زميني ما سريعا خاموش مي گرديد تا مورد گزند اين هواپيما واقع نشود . 12 فروند از سوخو 24 های عراق درسال 1990و زمان جنگ خلیج فارس به ایران پناهنده شدند و در سال 1991 ایران 24 قروند از این هواپیما را مستقیما از روسیه خریداری کرده است . و هدف اصلي خريد آن تهديدهاي اسرائيل مي باشد . ابتدائا غربيها نام محصول جديد سوخو را اشتباها سوخو -19 مي پنداشتند ، و ناتو آنرا به رويه استاندارد نامگذاري جنگنده ها ، فنسر ، ناميد؛ البته پس از فاش شدن اطلاعات دقيق تري درباره سوخو -24 ، اين نام همچنان حفظ شد. كمبود اطلاعات دقيق درباره سوخو-24 ، آن را به شبه ترسناكي براي هواپيماهاي غربي تبديل كرده بود؛ ولي پس از مدتي ، بويژه پس از آگاهي از نوع موتور در دهه 1980 ،‌تا حدي نگراني هاي قبلي درباره آن رفع شد. ويژگي هاي آئروديناميكي سوخو-24 بسيار شبيه ميگ -23 است. شايد دليل اصلي اين شباهت ، بهره گيري هردو دفتر طراحي ميگ و سوخو از پژوهش هاي ” انستيتومركزي آئرو هيدرو ديناميك “ ( ساگي ) در مسكو براي تقويت طرح هايشان بوده است. بال سوخو 24 شهپر ندارد !! ، و حركت غلت هواپيما با تحريك دم تماما متحرك (شهپردم) انجام مي شود. صندليهاي دوسرنشين فنسر به صورت پهلو به پهلو قرار دارد(مانند جنگنده اف-111 ) كه آرايشي غير عادي است. اتخاذ چنين آرايشي احتمالا براي افزايش كارايي چشمي خلبان در پرواز سريع كم ارتفاع و همچنين ، تامين فضاي مورد نياز سيستمهاي راداري بوده است. با استفاده از يك رادار ويژه براي تعقيب ناهمواري هاي زمين ، فنسر مي تواند در ارتفاع بسيار پايين پرواز خودكار انجام دهد. از عيوب سوخو24 سروصداي زياد موتور آن است.

مشخصات :

نام ......................................................................... سوخو24 فنسر
شركت سازنده .......................................................... سوخوي
كشور توليد كننده ..................................................... شوروي سابق
انواع مدل .............................................................. 7 مدل
تعداد توليد شده ...................................................... بيش از 900 فروند
موتور ................................................................ دو موتور توربوجت ليولكا مجهز به پس سوز
سال ساخت .................................................. 1965 الي 1969
اولين پرواز ................................................. 1970
سال به خدمت درآوردن .................................. 1974
هواپيماهاي مشابه .......................................... تورنادو ، ا ف 111 ، ا ف 14 ، ا ف 15 ، ميگ 23 ، ميگ 27
كابين ......................................................... دو نفره
وظيفه ............. هواپيماي تهاجمي در انواع آب و هوا ، بمب افكن دوربرد سنگين ، هواپيماي ضربتي
طول ........................................................ 24 متر
اندازه بال ................................................. 6/17 متر
ارتفاع از زمين ......................................... 19/6 متر
وزن هواپيما بدون بار ................................. 22320 كيلوگرم
' ' با حد اكثر بار ............................. 39700 كيلوگرم
مقدار تسليحات سوار شده بر بال ................... 945 كيلوگرم
سقف پرواز ............................................... 16500 متر
رنج پروازي ............................................. 2500 كيلومتر
رنج دريايي ............................................... 1930 نانو متر
سرعت .................................................... 18/2 ماخ و در مدلهاي پيشرفته 4/2 ماخ
سرعت هنگام بلند شدن ................................ 280 كيلومتر بر ساعت
سرعت هنگام نشستن .................................. 280 كيلومتر بر ساعت
نرخ سرعت ............................................. 30000 پا در عرض يك دقيقه
سقف پرواز براي سرويس .......................... 57 هزار پا
مقدار باند براي پرواز.................................1300 متر
مقدار باند براي نشستن................................950 متر
سوخت گيري در آسمان ............................... بله
سوخت داخلي ........................................... 10385 كيلو گرم
سوخت خارجي ........................................ 2396 كيلوگرم
رادار .................................................... ????
تسليحات ............................................... انواع موشكها و بمبها
كشور هاي دارنده ............ ايران ، روسيه ، اكراين ، بلا روس ، سوريه ، قزاقستان ، ليبي ، ازبكستان ، الجزاير ، آذربايجان ، عراق
جنگها ...................( ايران و عراق 1980-1988 ) (افغانستان 1984 – 1989)
هواپيما هاي مشابه ................................. ميگ 23/29/27 ، اف-15 / 111 .

هواپیمای مدل سوخو ۲۵

سوخو ۲۵ را مي توان همتاي روسي هواپيماي « آ -۱۰» ايلات متحده دانست.طراحي هواپيماي پشتيباني نزديک هوايي سوخو -۲۵ از سال ۱۹۶۸ آغاز شد . اولين پيش نمونه اين هواپيما با موتور بدون پس سوز تومانسکي آر.دي.۹ در ۲۲ فوريه ۱۹۷۵ به پرواز در آمد. پيش نمونه دوم با موتوري پر توانتر در سال ۱۹۷۷ پرواز کرد. در همين سال غربيها با برسي عکسهاي ماهواره اي به وجود اين هواپيماي جديد پي بردند.
توليد هواپيماي سوخو -۲۵ در سال ۱۹۷۸ آغاز شد . با وقوع جنگ در افغانستان ؛ اين هواپيما در سال ۱۹۸۲ براي پشتيباني نزديک هوايي از قواي روس و هلي کوپترهاي ميل -۲۴ در رشته کوهها به اين کشور اعزام شد و عملا مورد ارزيابي قرار گرفت ؛ با اين حال سوخو ۲۵ تازه در سال ۱۹۸۴ به مرحله آمادگي کامل رسيد . اين هواپيما نهايتا تا سال ۱۹۹۵ توليد شد و کار بر روي مدل جديدتر آن آغاز شد . توسعه اين هواپيما در سال ۱۹۹۷ باعث بوجود آمدن هواپيماي جديد سوخو -۳۹ شد که بسيار پيشرفته مي باشد.
اين هواپيماي يك نفره براي مسيرهاي كوتاه ساخته شده ولي هر گاه كه دست به كار شود جهنمي از آتش بپا مي كند كه نه انسان و نه تجهيزات آن مي تواند سالم از دستش بيرون بيايد. اين هواپيما كه هدفهايش را بر روي زمين پيدا مي كند با سرعت بسيار كم در مقابل اهدافش ظاهر شده و براحتي هر چه تمامتر آنها را مورد هدف قرار مي دهد.
اتاق خلبان از ۲۴ ميلي متر تيتانيوم ساخته شده كه مانند زرهي مسدود كننده اتاق خلبان را نگهداري ميكند .
لازم به ذکر است که اخيرا نيروي هوايي سپاه تعداد نامعلومي از اين نوع هواپيما را خريداري نموده است ؛ با توجه به اين که از اين نوع هواپيما مي توان براي جنگ هاي الکترونيک نيز استفاده کرد براي همين تاثير بسزايي در تقويت بنيه دفاعي کشورمان خواهد داشت .

مشخصات :

كشور سازنده::::::::::::::::::::::::::::: روسيه
شركت سازنده:::::::::::::::::::::::::::: سو خوي
سال ساخت ::::::::::::::::::::::::::::::۱۹۷۸
خدمه:::::::::::::::::::::::::::::::::::: يك نفر بعضا دونفر
وظيفه :::::::::::::::::::::::::::::::::: جنگنده تهاجمي زميني
طول ::::::::::::::::::::::::::::::::::::۵۳/۱۵ متر
مقدار طول باند براي پرواز :::::::::::::: ۶۰۰ متر
مقدار طول باند براي فرود :::::::::::::: ۶۰۰ متر
وزن :::::::::::::::::::::::::::::::::::: ۹۵۰۰كيلوگرم خود هواپيما
موتور::::::::::::::::::::::::::::::::::: دو موتور توربوجت تومانسکي آر-۱۹۵
حد اكثر سرعت ::::::::::::::::::::::::: ۹۷۵ كيلومتر در ساعت ۸/۰ ماخ
رنج پروازي :::::::::::::::::::::::::::: ۲۵۰۰ كيلومتر
رنج دريايي::::::::::::::::::::::::::::::۹۵۰ كيلومتر
سقف پرواز ::::::::::::::::::::::::::::: ۱۰۰۰۰ متر
رنج حمله::::::::::::::::::::::::::::::: ۱۲۵۰ كيلومتر بدون در نظر گرفتن تانكر هاي اضافي
سوخت گيري در هوا ::::::::::::::::::: اين امكان را ندارد
سوخت داخلي :::::::::::::::::::::::::: ۳۵۰۰ ليتر كه با تانكر هاي اضافي به ۶۰۰۰ ليتر هم مي رسد
تعداد توليد ::::::::::::::::::::::::::::: ۴۰۲ فروند
انواع :::::::::::::::::::::::::::::::::: ۱۰ مدل
تسليحات ::::::::::::::::::::::::: يک قبضه توپ دولوله ۳۰ ميلي متري با نرخ شليک ۳۰۰۰ گلوله بر دقيقه
انواع راکت انداز ؛ راکت ها هدايت شونده ؛ موشکها هوا به سطح و هوا به هوا ؛ بمب هاي ليزري ؛ بمبهاي ضد نفر ؛ بمب هاي خوشه اي ؛ بمب هاي آتش زا ؛ بمب هاي شيميايي و ...

كشورهاي دارنده اين هواپيما :

۱-جمهوري اسلامي ايران
۲- روسيه ۳- كره شمالي۴- بلغارستان۵- بلا روس۶- چك۷- گرجستان۸- عراق۹- قزاقستان۱۰- مقدونيه۱۱- پرو ۱۲- اسلواكي ۱۳- تركمنستان ۱۴- اكراين ۱۵- آنگولا ۱۶- آذربايجان

هواپیمای مدل سوخو ۲۷ فلانکر

در سال 1969 دفتر طراحي سوخو طراحي جنگنده دوربرد تك سرنشينه جديدي را آغاز كرد كه آن را (( تي 10 )) ناميد . مراحل طراحي و ساخت ، چنان به درازا كشيد كه اولين فروند از ده فروند پيش نمونه اوليه تي – 10 در 20 مه 1977 براي نخستين بار پرواز كرد. چون مطالعات رايانه اي نشان داد كه طرح جديد ، در مقايسه با رقيب غربي اش ، يعني اف-15 آمريكاي ، ويژگي هاي ضعيف تري دارد ، ميخائيل سيمونوف تصميم به تكرار مراحل طراحي گرفت . با حفظ بعضي از قسمتهاي نماي عمومي طرح ، بقيه قسمتها مجددا طراحي شد ، و هفتمين فروند پيش نمونه تي-10 با ساختار اصلاح شده اي در 20 آوريل 1981 پرواز كرد . ويژگي اين طرح اصلاح شده ، ناپايداري آئروديناميكي هواپيما بود كه با استفاده از سيستم كنترل پرواز با سيم مهار مي شد . پس از آزمايشهاي پروازي ، هواپيماي جديد را سوخو-27 ناميدند ، و از سال 1983 توليد آن را آغاز كردند .
شباهت ظاهري سوخو 27 با ميگ 29 نشان مي دهد كه هر دو گروه طراح ميگ و سوخو از يك برنامه مطالعات مركزي براي مقابله با جنگنده هاي نسل جديد آمريكايي بهره برده اند . پيش آمدگي ريشه بالها و وروديهاي بزرگ و دوبعدي هواي موتورهاي سوخو 27 بسيار شبيه ميگ 29 است ؛ ولي بلند تر بودن ارابه هاي فرود ، حمل تسليحات بيروني بيشتري را براي طرح سوخو ميسر مي سازد. سوخو 27 با وجود جثه نسبتا بزرگش به مدد سيستم كنترل پرواز با سيم ، عملكرد پروازي قوي و قدرت مانور بسيار زياد ( به ويژه در ارتفاع پايين ) دارد. ويكتور پوگاچف ، سرخلبان آزمايشي كارخانه سوخو ، با استفاده از قدرت مانور بسيار زياد سوخو 27 مانور جديدي را با نام كبري ( عكسهاي اين مانور در قسمت قبلي موجود مي باشد ) ابداع كرده است . در اين مانور پوگاچف با كاهش سرعت هواپيما ، زاويه پيچ آن را به حدود 130 درجه مي رساند ، و در شرايطي كه سرعت پيش روي هواپيما صفر مي شود و كمي به عقب مي لغزد با افزايش توان موتور ها آن را به وضعيت عادي باز مي گرداند( اين مانور فقط در مدل تك سرنشينه قابل استفاده مي باشد ).

مشخصات كلي :

نام غربي ................................................. فلانكر
كشور سازنده .......................................... اتحاد جماهير شوروي
شركت ................................................................................... سوخو
موتور ......................... دو موتور توربو فن ساتورن / ليولكا ( اي . ال . 31 . اف )
طول هواپيما ........................................................................... 935/21 متر
ارتفاع ...................................................................................... 935/5 متر
وزن (عادي) ............................................................................ 22000 كيلوگرم
وزن ( بيشترين )....................................................................... 30000 كيلوگرم
كشور هاي دارنده ....................................................................
جهوري اسلامي ايران / روسيه / چين / ويتنام/اكراين
انواع مدل ................................................................................ 8 مدل
Su-27 A \ Su-27 P \ Su-27 S \ Su-27 UB \ Su-27 LL-PS \ Su-27 K \ Su-27 KU \ Su-27 PU
قيمت ....................... حداقل 40 ميليون دلار
مسلسل ................................
30 mm DP GSh-301
انواع موشك هاي قابل استفاده ...............................................
4 AA R-27 (R-27R, R-27T, R-27TE)
6 AA R-73
AS

آشنایی با جنگنده ی چندمنظوره ی سوخوی30

سوخوی30 ام (Su-30M) یک جنگنده چندمنظوره ی دونفره است که به طور کامل با جنگنده ی لاکهید مارتین F-15E ایالات متحده برابری می کند. مدل MK نوع ویژه ی صادراتی این جنگنده است. سوخوی30 یک مدل توسعه یافته از خانواده ی جنگنده های موفق سوخوی27 (فلانکر) است که توسط دفتر طراحی سوخو در مسکو به انجام رسیده و به وسیله ی شرکت ایرکوت (IRKUT) تولید شده است.
در این جنگنده از ادوات آویونیک و سیستم های ناوبری مشابه استفاده شده در سوخوی37 جهت ایجاد برتری هوایی و مانورپذیری بالا استفاده شده است. این جنگنده به موشکهای هوا به زمین بسیار دقیق مجهز شده است که یک مدل از این موشکها بردی برابر 120 کیلومتر دارد!
نیروی هوایی هندوستان 40 فروند از این جنگنده را در سال 1996 سفارش داد سپس 10 فروند دیگر را نیز به سال 1998 بر آن افزود. به سال 2006 ، 18 فروند SU-30K به سطح تکنولوژیکی مدل MKI ارتقا داده شدند. اولین 10 فروند نمونه ی آماده شده ی از مدل MKI مجهز به سیستم تغییر بردار رانش (یعنی خروجی متغیر موتورها) و رادار بهبود یافته در سپتامبر 2002 آماده گشتند ولی مرحله نهایی تکامل این جنگنده تا سال 2004 به طول انجامید.
صنایع هوای فضای هندوستان (HAL) پس از اطمینان از کیفیت بی نظیر این جنگنده، قراردادی را با روسیه برای تولید (مونتاژ) 140 فروند از این هواپیما تحت نظارت شرکت سوخو در هندوستان بین سالهای 2003 تا 2017 به امضاء رساند. اولین نمونه ی مونتاژ شده در هندوستان در نوامبر 2004 به نیروی هوایی هند تحویل گشت.
تعداد 38 فروند SU-30MKK و 24 فروند مدل ناونشین SU-30MK2 که قابلیت تغییر بردار رانش ندارند، هم اکنون در نیروی هوایی چین مشغول خدمت می باشند.
در سال 2003 مالزی سفارش 18 فروند SU-30MKM را به روسیه داد که قرار است بین سالهای 2006 تا 2007 تحویل داده شوند. این در حالی است که کشور مالزی پیشتر جنگنده های F/A-18C از ایالات متحده دریافت کرده بود و پس از قیاس، جنگنده ی سوخوی30 را بسیار بالاتر تشخیص داد.

کابین خلبان

کابین خلبان دو نفره است. سیستم های آویونیک سوخوهای مخصوص نیروی هوایی هند (SU-30MKI) توسط شرکت RPKB ساخته شده اند. (Ramenskoye Design Bureau)
نمایشگرهای LCD درون کابین ساخت شرکت تالس (Thales) (همان سکستانت فرانسه= Sextant Avionique) هستند که شامل 7 نمایشگر LCD رنگی و یک نمایشگر سربالا (Head Up Display) مدل VEH3000 می باشند. شش نمایشگر 127 در 127 میلی متری و یک نمایشگر 152 در 152 میلی متر است. SU-30MKI همچنین یک مکان یاب جهانی با دقت بسیار بالا ساخت شرکت ساژم (SAGEM) فرانسه و یک مکان یاب لیزری دارد. در کابین عقب نیز، یک صفحه ی نمایش تک رنگ بزرگ جهت هدایت موشکهای هوا به زمین تعبیه شده است.
SU-30M یا با رادار بسیار قدرتمند N010 ZHUK-27 ساخت فازاترون مجهز می شود یا از رادار پالس – داپلر NIIP N011M بهره می برد.
در مدل SU-30MKI از رادار N011M استفاده شده است که می تواند همزمان تا 15 هدف هوایی را رهگیری کند. همچنین سنسورهایی برای کنترل فضای پشت هواپیما تعبیه شده و اطلاعات آن در صفحه ی رادار منعکس می شود.

تسلیحات

این جنگنده به توپ بسیار قدرتمند 30 میلی متری GSH-301 با 150 تیر فشنگ مجهز شده است.
در این جنگنده 12 مکان حمل تسلیحات پیش بینی شده است که می تواند تا میزان 8000 کیلوگرم مهمات را به همراه غلافهای هدایت لیزری و سیستم منحرف کننده ی موشکهای ضدهوایی حمل کند.

موشکهای هوا به هوا

SU-30M همانند مدل SU-30 می تواند هم زمان دو هدف هوایی را رهگیری کند. این جنگنده حداکثر تا 6 موشک هوا به هوای میان برد از نوع R-27RE (این موشک در ناتو به نام َAA-10C یا ALAMO-C شناخته می شود) می تواند حمل کند.
همچین موشکهای R27TE (نام ناتو = AA-10D یا ALAMO-D) و موشکهای ویمپل RVV-AE (نام ناتو = AA-12 ADDER) نیز از جمله ی تسلیحات است.
در یک ماموریت رهگیری هوایی به طور معمول از دو موشک میان برد AA-10D و شش موشک بردکوتاه حرارت یاب از نوع ویمپل R-73E (نام ناتو = AA-11 یا ARCHER) استفاده می شود.

موشکهای هوا به زمین

این جنگنده یک سیستم با صفحه ی نمایش بزرگ هدایت موشکی دارد.
موشکهای هوا به زمین شامل چهار موشک ضدرادار، شش موشک بسیار دقیق هدایت لیزری یا شش موشک بردکوتاه هدایت تلویزیونی می شوند.
این هواپیما همچنین دارای جایگاه مخصوص پرتاب موشک دوربرد 120 کیلومتری نیز می باشد. برای پرتاب به سوی اهداف دور از موشکهای KH-29 (نام دیگر: AS-14) استفاده می شود که برای این مسافتهای دور همزمان از دو صفحه ی نمایش هدایتی استفاده می شود. این موشک بسیار قدرتمند دارای سرجنگی 317 کیلوگرمی می باشد.
از دیگر موشکهای دوربرد می توان به موشک KH-31A (نام دیگر: AS-17 یا Krypton) و موشک KH-59M (نام دیگر: AS-18 یا Kazoo) اشاره کرد.
برای ماموریتهای ضدکشتی از یک موشک مافوق صوت به نام Raduga 3M80E Moskit استفاده می شود.

سایر تسلیحات قابل حمل

از دیگر مهمات هوا به زمین این جنگنده می توان انواع بمب، راکت و غلافهای راکت انداز را نام برد.
همچنین این جنگنده می تواند بمب های AB-500 ، KAB-500KR و KAB-1500KR و راکتهای 80 میلی متری و 130 میلی متری و 250 میلی متری (موسوم به S-25) را حمل و پرتاب کند.

قابلیت عملیات ضدعمل الکترونیک

این جنگنده مجهز به یک رادار ضدعمل الکترونیک پیشرفته می باشد که توسط وزارت دفاع هند به اسرائیل سفارش داده شده و اکنون در هند ساخته می شود.

موتورها

SU-30MK به وسیله دو موتور ساخت ساترن AL-37FP با قابلیت تغییر بردار رانش (خروجی موتور تغییر جهت می تواند بدهد) به پرواز در می آید. این همان موتوری است که بر روی جنگنده ی سوخوی37 نیز نصب شده است.
سیستم هدایت و کنترل این جنگنده بر اساس محاسبات و کنترل سیستم بردار تغییر جهت هر موتور عمل می کند. خروجی های موتور تا 15 درجه در طرفین می توانند تغییر جهت دهند. در هنگام معیوب شدن این سیستم، خروجی های موتور توسط سیستم هیدرولیک هواپیما به حالت عادی بازگردانده می شوند.
این جنگنده به طور معمول 5090 کیلوگرم سوخت را در سه محل تعبیه شده در داخل بدنه ی هواپیما می تواند حمل کند که با احتساب مخازن سوخت خارجی این مقدار به عدد 9400 کیلوگرم می رسد.
این جنگنده همچنین مجهز به غلاف مخصوص سوختگیری هوایی است. برد عملیاتی این جنگنده تا 3000 کیلومتر است که با استفاده از امکان سوختگیری هوایی این مقدار به 5200 کیلومتر افزایش می یابد.

سیستم فرود

این جنگنده از سیستم هیدرولیکی برای جمع کردن سه چرخ هواپیما استفاده می کند که توسط شرکت Hydromash ساخته شده است. برای جلوگیری از داغ شدن چرخها پس از ترمز از یک سیستم خنک کننده الکتریکی استفاده می شود.
همچنین یک چتر ترمز برای کاهش سرعت هنگام فرود در انتهای بدنه تعبیه شده است.

داستان پرفراز و نشیب SU-30MKI در نیروی هوایی هند

جنگنده ی سوخوی30 نخستین بار برای تامین نیاز اتحاد شوروی پیشین تکمیل شد. اما به علت دارا بودن امکانات و طراحی فوق العاده با موفقیت تمام توانست به بازار هواپیماهای چندمنظوره دست یابد. (Multi Role)
با این وجود، نخستین مشتری این هواپیما، یعنی کشور هند دشواری های بسیاری با آن داشته است و تحویل این جنگنده به هند به علل عدم تکمیل طرح، تا به حال چندین بار به تعویق افتاده است.
هواپیمای سوخوی30 (فلانکر) در ابتدا Su-27PU نامیده می شد. این هواپیما از نمونه ی دوسرنشینه و آموزشی Su-27 به نام Su-27UB برگفته شده بود. نمونه ی اصلی Su-27 اگرچه تک سرنشینه بود، ولی برد و مداومت پروازی زیادی داشت که این مداومت پروازی در مدل دوسرنشینه Su-27UB به علت گنجایش کمتر مخازن سوخت، بسیار کمتر بود ولی مدل UB بازهم یک هواپیمای دوربرد به شمار می آمد. در سال 1985، Su-27UB وارد خط تولید شد و در همین سال نیز کار روی تغییر آن به یک جنگنده ی بسیار دوربرد آغاز شد.
برنامه ی Su-27UB در سال 1986 آغاز شد. باید برد Su-27UB با سوختگیری هوایی باز هم بیشتر می شد تا این جنگنده بتواند در اعماق خاک اروپای غربی به عملیات بپرازد. بنابراین یک غلاف سوختگیری هوایی در سمت چپ بدنه نصب شد. با اضافه شدن این غلاف، سیستم جستجوگر Infrared یا IRST (سیستمی که بدون رادار و با استفاده از حرارت موتور هواپیمای دشمن، آن را رهگیری می کند) به سمت راست هواپیما منتقل شد و با این کار زاویه ی دید بهتری نیز برای خلبان ایجاد شد.
دومین نمونه ی Su-27UB به عنوان نخستین جنگنده ی عملیاتی رهگیر و دوربرد و با نام Su-27PU استفاده شد. در جریان یکی از پروازهای آزمایشی دوربرد، این هواپیما در مدت 15 ساعت و 24 دقیقه، مسیر 13440 کیلومتری بین مسکو و کامسامولسک را با انجام 4 سوختگیری هوایی پیمود و دوباره به پایگاه خود بازگشت.
آزمایشها بسیار موفقیت آمیز بودند و نشان دادند که Su-27 باید توانایی انجام پروازهای دوربردتر نیز داشته باشد. بنابراین باید به سیستم های آویونیک دوربرد بسیار دقیق و مطمئن و راحتی خلبان توجه بیشتری می شد.
بدین ترتیب تغییرات دیگری نیز در دو پیش نمونه ی Su-27PU داده شد. تقویت بخش مرکزی و سیستم لندینگ (ارابه ی فرود) برای تحمل وزن برخاست بیشتر از جمله تغییراتی بود که ناشی از حمل سوخت بیشتر ناشی شده بود. در پایان پروژه ی تکمیل مدل UB در 31 دسامبر 1989، نخستین پرواز خود را با ترکیب و تغییرات جدید انجام داد.
به دنبال پایان آزمایشها در کارخانه و سفارش این نمونه به وسیله نیروی هوایی هند، هردو Su-27PU به مرکز پژوهشهای پروازی روسیه تحویل شدند. نخستین هواپیمای تولید شده در 14 آوریل 1992 اولین پرواز خود را انجام داد. این هواپیما به همراه دومین نمونه ی تولیدی Su-27PU برای انجام آزمایشات بیشتر در کارخانه و نیروی هوایی هند استفاده شدند. در آن زمان این دو هواپیما سیستم های جنگ افزاری نداشتند اما توانایی سوختگیری هوایی و تجهیزات هدایت و آویونیک دوربرد و دقیق خود را حفظ کرده بودند و با رنگهای سفید، قرمز و آبی دوباره رنگ آمیزی شده بودند.
این هواپیماها با عنوان Su-27PUD به گروه آکروباتیک خلبانان آزمایشگر در ژوکوفسکی تحویل داده شدند. در بین سالهای 1992 تا 1998 تنها تعداد انگشت شماری از این هواپیما ساخته شد.
سوخوی به امید این که سرمایه گذاری روی یک هواپیمای جدید، آسانتر صورت می گیرد، این سوخوی27 جدید را Su-30 نامید اما مشتری اصلی با این طرح موافقت نکرد و به زودی سرمایه گذاری روی این طرح قطع شد. بنابراین تنها 5 فروند PU به هند تحویل داده شدند و 8 فروند دیگر به دلیل نبود سرمایه جهت تکمیل، در کارخانه متروک ماندند. این شکست سنگین، سوخوی را ناامید نکرد و این شرکت به بازاریابی برای این هواپیما جهت مشتریان جدید پرداخت و آن را Su-30K نامید.
سوخوی در عین حال که مدل Su-27PU را تکمیل می کرد، یک نمونه ی تک سرنشین با نام Su-27P نیز طراحی کرد و ساخت. سیستم های این نمونه نیز همانند Su-27PU بود. اما تک سرنشین بودن آن سبب شد که بهره برداری کامل از مداومت پروازی بالای این هواپیما غیرممکن شود و این نمونه به هیچ یک از مشتریان ارائه نشد. البته دو فروند از این نمونه به گروه خلبانان آزمایشگر موسسه پروازی گروموف تحویل شد و با نام Su-27PD به Su-30 های قبلی این گروه پیوستند. با پیش بینی نیاز اندونزی، یک نمونه ی تک سرنشینه ی دیگر به عنوان اثبات گر تکنولوژی بالای سوخوی27 به نام Su-30KI ساخته شد.
از آنجا که برای هواپیمای دوسرنشینه و رهگیر Su-30KI مشتری پیدا نشد، سوخوی توانایی هوا به زمین محدودی به آن افزود و Su-30M (در این حالت M مخفف کلمه ی Multipurpose است) را تولید کرد. این نمونه با نام گذاری مجدد به نام Su-30MK فقط برای ارائه به مشتریان خارجی در نظر گرفته شد.
سوخوی در نمایش این جنگنده – بمب افکن درنگ نکرد و آن را با جنگ افزارهای نمایشی در نمایشگاه هوایی پاریس در سال 1993 به نمایش گذاشت. با وجود رنگ آمیزی زیبا و خوشبینی مقامات سوخوی به فروش بالای این جنگنده، پس از مدتی کارشناسان و مقامات رسمی نمایشگاه متوجه شدند که این هواپیما یک فروند Su-27UB با کابین بدون تغییر بوده است! با وجود اینکه گفته می شود Su-27PU پیش نمونه و الگوی ساخت Su-30MK بوده است، اما به نظر می رسد که این هواپیما در آن زمان وجود خارجی نداشته است!
در سال 1994 با تغییر یک فروند از هواپیماهای Su-30 ، تکنولوژی بالای این جنگنده به نمایش درآمد. این هواپیما دارای غلاف سوختگیری هوایی، سیستم های جهت مداومت پروازی طولانی تر و تجهیزات آویونیک دوربردتر بود. اما هنوز فاقد سنسورهای لازم برای شناسایی اهداف زمینی و حمله به آنها بود و صفحات نمایشی LCD نداشت. این هواپیما برای شرکت در یک نمایش مهم در کشور شیلی، سراسر اقیانوس آتلانتیک را بدون سوختگیری هوایی! پیمود و پس از آن در نمایشگاه سال 1994 برلین و سپس در نمایشگاه فارنبرو شرکت کرد.
Su-30MK با جگ افزارهای هوا به زمین نمایشی در این نمایشگاهها شرکت کرد و نمایشهای آن بسیار مورد توجه قرار گرفت. احتمال می رود علاقه ی هند نیز از نمایشهای همان سال سرچشمه گرفته باشد.
نیروی هوایی هند (IAF) به منظور تکمیل و جایگزینی جنگنده های قدیمی خود نظیر میگ21 و میگ27 همواره از مشتریان خوب جنگنده های روسی بوده است. پیشتر از این، صنایع هوافضای هند تحت لیسانس شرکت میگویان گیرویچ، هواپیماهای میگ21 و میگ27 را تحت لیسانس تولید (مونتاژ) کرده بود. در آن زمان قرار بود جنگنده های MiG-29A جایگزین میگهای21 و فرسوده ی ناوگان هوایی هند شوند و شمار زیادی از این میگهای29 در هند مونتاژ شوند. با این وجود، هنوز درباره ی توانایی رزمی مدل A این جنگنده نکات مبهم و تردیدهای زیادی وجود داشت به خصوص پس از جنگ خلیج فارس و نبرد بالکان، توانایی هایی میگ29 بسیار مورد تردید قرار گرفته بود. هند به یک جنگنده ی چندمنظوره با توانایی حمل مهمات و برد پروازی زیاد نیاز داشت که این امر به هیچ وجه از پس جنگنده ی ضعیف MiG-29A بر نمی آمد. برخی از مقامات نیروی هوایی هند بر این عقیده بودند که به جای مدل A مدل MiG-29M خریداری شود که توانایی خوبی در Ground Attack دارد و سوختگیری هوایی نیز در آن پیش بینی شده است. اما مقامات عالیرتبه ی هند با این خرید موافقت نکردند (شاید دلائل سیاسی وجود داشت) افزون بر این، با توجه به سیاست سازمان صادرات جنگ افزار روسیه، پشتیبانی و خدمات خوب و مناسبی از میگ29 صورت نمی گرفت (؟) و این موضوع در اعتبار دفتر طراحی میگ تاثیر بسیار منفی گذاشته بود. بدین ترتیب هندی ها احساس کردند Su-30MK می تواند جانشین خوبی برای MiG-29M باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه سوخوی30 از همان نوع رادار سوخوی27 استفاده می کرد که برای هدایت مهمات هوا به زمین خود از سنسورهای ناشناخته ای استفاده می کرد این عقیده به وجود آمد که سیستم های هدایت تلویزیونی و هدایت راداری این جنگنده از MiG-29M ضعیف تر است. همچنین در نیروی هوایی با سابقه ای از جنگنده های دو نفره داشتند، دید مثبتی به این جنگنده وجود نداشت.
اما سوخوی از سفارش هند برای خرید سوخوی30 تقریبن مطمئن شده بود به خصوص که پیشتر از این نیروی هوایی هند جنگنده ی Su-27IB را جایگزین سوخو24 های قدیمی و ضعیف خود کرده بود. با ادعای شرکت سوخوی مبنی بر توانایی های فوق العاده ی سوخوی30 ، علاقه ی هندی ها به سوخوی30 بازهم بیشتر شد.
بالاخره در 30 نوامبر 1996 قرارداد 8/1 میلیارد دلاری برای خرید 40 فروند Su-30MK امضاء شد. در ضمن این قرارداد سوخوی متعهد شد این جنگنده ها را همگی با استاندارد ثابت MKI تحویل دهد. قرار شد نخستین گروه هواپیماهای تحویلی به هند از نوع Su-27K باشند که Su-30MK-I (سری 1) نیز نامیده می شوند و این گروه نخست از سوخوها برای آموزش و آشناسازی خلبانان هندی از مارس 1997 به کار گرفته شوند. به دنبال تحویل این نمونه های اولیه، 8 فروند از نمونه ی Su-30MK-II (سری 2) نیز در سال 1998 مجهز به سیستم های الکترونیکی ساخت Sextant Avionique فرانسه تحویل شدند. سیستم فرانسوی شامل LCD های رنگی، سیستم GPS ، تجهیزات ضدعمل الکترونیک ساخت اسرائیل و سیستم هدفگیری تصویری بسیار دقیق و یک گیرنده ی و هشداردهنده ی راداری بود که به خلبان اطلاع می داد توسط رادار دشمن مورد رهگیری قرار گرفته یا موشکی بر روی جنگنده قفل شده است. قرار شد که 12 فروند دیگر Su-30MK-III (سری 3) در سال 1999 و آخرین گروه 12 فروندی دیگر یعنی Su-30MK-IV (سری 4) با موتورهای بسیار پیشرفته ی تغییر دهنده خروجی AL-37FP در سال 2000 تحویل شوند.
بدین ترتیب در مارس 1997 هند چهار فروند Su-30MKI دریافت کرد. ولی بسیاری از متخصصین هندی عقیده داشتند که این هواپیما تفاوتی چندانی با مدل Su-27UB ندارد.

عملیاتی شدن Su-30MKI در هند

پس از مونتاژ اولیه در هند، نخستین اسکادران این هواپیماها در نیروی هوایی هند در 11 ژوئن 1997 وارد خدمت شدند. در مارس 1998 این هواپیماها با شرکت در یک تمرین سخت و مهم با بمب های سقوط آزاد (غیرهدایت شوند) به 11 هدف حمله کردند.

نیروی هوایی هند این توانایی را ناشی از تکنولوژی پیشرفته ی سوخوی30 می دانست ولی ناظران بی طرف نظامی، تنها توانایی خلبانان هندی را در این امر موثر می دانستند.
و اما تحویل گروه 8 فروندی سری دوم در سال 1998 به دلیل آزمایشات هسته ای هند از طرف روسیه معلق ماند. ولی برخی ناظران نظامی دلیل این تاخیر را ناتوانی نیروی هوایی هند در تکمیل سیستم های الکترونیک پروازی مناسب برای این هواپیما دانسته اند. زیرا بر پایه ی قرارداد فی مابین هند و روسیه، سازمان پژوهش و توسعه ی دفاعی هند مامور تکمیل سیستم های کامپیوتری و الکترونیکی این هواپیما شده بود که در عمل به دلیل ناتوانی تکنولوژیکی هیچگاه موفق به اینکار نشد و نهایتن یک سیستم جایگزین از روسیه خریداری و نصب شد.
همچنین نصب سیستم هدآپ (نمایشگر سربالا که اطلاعات پروازی را روی شیشه جلوی خلبان منعکس می کند) و همچنین سایر سیستم ها نظیر GPS ، سیستم های ناوبری دقیق، سیستم های ضدعمل الکترونیک، سیستم غلاف سوختگیری هوایی و . . . تا پایان سال 1998 به تعویق افتاد. هرچند وزیر دفاع هند این تعویق ها را به دشواری های موجود در زمینه اجازه ی واردات این گونه ادوات حساس از کشورهای غربی اعلام کرد.
در سال 1999 تعداد درخواستی هند از روسیه از 8 فروند به 18 فروند افزایش یافت که با توجه به تاخیرهای ایجاد شده بسیاری از مقامات هندی این موضوع را توجیه ناپذیر می دانستند.
در 28 دسامبر 2000 قراردادی برای تولید 140 فروند Su-30MKI با موتورهای تغییر دهنده ی خروجی AL-31FP در مدت 17 سال و نرخ تولیدی حدود 10 تا 12 فروند در سال با روسیه به امضاء رسید. ضمنن هند حق صادرات این جنگنده را نداشت اما به دلیل مشارکت مالی در تولید این جنگنده این اجازه را یافت تا سوخوی بدون هماهنگی هند اقدام به فروش این جنگنده به کشور دیگری نکند و در صورت فروش به کشور ثالث، هند در تولید آن مشارکت داشته باشد.
بدین ترتیب نیروی هوایی هند تاسیساتی را با سرمایه گذاری 160 میلیون دلاری تاسیس کرد تا این جنگنده ها در آنجا مونتاژ شوند و در کل، محاسبات نشان داد که این مونتاژ حدود 10 درصد از قیمت تمام شده ی هر سوخوی30 را می کاهد.
در سال 2000 دو فروند آواکس روسی A-50 با خدمه ی مجرب روسی به همراه یک اسکادران از سوخوهای هندی به کار گرفته شدند و ضمن این آزمایش مشخص گردید که توان رهگیری این هواپیما بدین ترکیب بسیار افزایش می یابد اما فرمانده نیروی هوایی هند با خرید A-50 مخالفت کرد و به جای آن خرید هواپیمای پیش اخطار فالکن ساخت اسرائیل را در نظر گرفت. فالکن اسرائیلی اکنون به نام کندر و برپایه ی هواپیمای ایلیوشین76 روسی برای نیروی هوایی هند ساخته می شود.
مخالفان هندی به بهانه ی اینکه این هواپیما بیش از حد پرهزینه و برد آن بیش از اندازه ی مورد نیاز هند است! به مخالفت با برنامه ی ساخت این هواپیما در هند پرداختند. ولی فرمانده ستاد هوایی هند در دفاع عنوان کرد که این جنگنده افتخار نیروی هوایی هند است.
در برنامه ی رهگیری و شکار هوایی این جنگنده در نیروی هوایی هند، این جنگنده با چهار موشک دوربرد RVV-AE و چهار موشک بردکوتاه AA-11 تجهیز می شود. هرچند عنوان می شود که موشک RVV-AE هنوز عملیاتی نیست و بر روی هیچ جنگنده ای نصب نشده است.
طبق آزمایشات خلبانان آزمایشگر نیروی هوایی هند، برد رادار این جنگنده 300 کیلومتر اعلام شد! که از برد رادار تمام جنگنده های غربی (منجمله رپتر و نایت هاوک) بسیار بیشتر است و می تواند به عنوان یک پیش اخطار آواکس، انجام وظیفه نماید.
همچنین یک خلبان آزمایشگر هندی دیگر نیز ادعا کرد که تنها با 40 فروند از این هواپیما می توان تمام 700 فروند هواپیمای دیگر نیروی هوایی هند را در نبرد هوایی به راحتی نابود کرد.
یک خلبان میگ29 هندی نیز دو نفره بودن سوخوی30 و حمل همزمان 12 موشک هوا به هوا را یک امتیاز بزرگ می داند که این امر (دو نفره بودن) از درگیری ذهنی شدید خلبان هنگام نبرد می کاهد هرچند ابعاد بزرگ این جنگنده، شناسایی جشمی و راداری آن را آسان می سازد.

استاندارد روسی MKI

تکمیل استاندارد MKI با مشکلات فراوانی همراه بود. پیش نمونه ی Su-30MKI با بکار گیری موتورهای تغییر دهنده ی خروجی AL-31FP و سیستم های الکترونیک روسی و رادار جدید فازاترون بر روی یک Su-27PU شکل گرفت و اولین پرواز خود را در یکم ژوئیه ی 1997 انجام داد. دومین پیش نمونه ی Su-30MKI روسی نیز در 23 آوریل 1998 پرواز کرد اما در جریان نمایش هوایی پاریس به سال
گفته می شود نخستین مدل عملیاتی هندی Su-30MKI اولین پروازش را در 23 سپتامبر سال 2000 انجام داده است. این نخستین پرواز Su-30MKI هندی بود که دارای سیستم های الکترونیک پروازی ساخت فرانسه، روسیه، اسرائیل و . . . بود!
دومین پیش نمونه ی هندی Su-30MKI ستاره ی نمایشگاه هوایی سال 2001 هلند شد. این اولین نمایش پروازی جنگنده ی استاندارد و تکمیل شده ی Su-30MKI هندی بود. در جریان این نمایشگاه، فرمانده نیروی هوایی هند با آن پروازی نمایشی انجام داد و سپس در مصاحبه با خبرنگاران آن را بسیار تحسین نمود.
امروزه انتظار می رود 50 فروند نمونه ی کامل و استاندارد شده ی Su-30MKI در نیروی هوایی هند مشغول خدمت باشند که بدین ترتیب رقیب نیروی هوایی هند یعنی پاکستان هیچ توانی برای روبه رو شدن با نیروی هوایی هند ندارد و از قبل شکست خورده به حساب می آید.
اکنون گفته می شود هند در حال ارتقا این هواپیماست که گاهن با نام Su-35UB یا Su-37VB از آن یاد می شود.
همکاری روسیه و هند، نمونه ی بسیار خوبی برای دست یابی کشورهای جهان سوم به جنگنده های پیشرفته و نسل پنجم محسوب می شود. چنین همکاری مشترکی، انبوهی از تجارب گرانبها را در اختیار نیروی هوایی ضعیف هند قرار داد.

مشخصات کلی

کشور سازنده: روسیه
شرکت سازنده: سوخوی
قیمت: 35 میلیون دلار آمریکا
هواپیماهای معادل: سوخوی34 ، سوخوی33 ، سوخوی37، F-15E و F-14D
طول بدنه: 94/21 متر
ارتفاع از سطح زمین: 36/6 متر
وزن خالص: 17700 کیلوگرم
وزن نرمال: 25670 کیلوگرم
حداکثر وزن: 34000 کیلوگرم
حداکثر وزن مهمات قابل بارگذاری: 8000 کیلوگرم
وزن نرمال بارگذاری: 1400 کیلوگرم
حجم سوخت: حداکثر 5090 کیلوگرم در مخازن داخلی
حجم کلی سوخت: 9400 کیلوگرم
موتور: دو موتور توربوفن AL-31
سرعت نرمال: 1380 کیلومتر بر ساعت
حداکثر سرعت: 2125 کیلومتر بر ساعت (3/2 ماخ در ارتفاع 10000 فوتی)
درجه ی اوج گیری: 230 متر بر ثانیه
برد عملیاتی: 3000 کیلومتر
حداکثر برد با سوختگیری هوایی: 5200 کیلومتر
حداکثر برد عبوری: 6990 کیلومتر
مسافت لازم جهت برخاست: 550 متر
مسافت لازم جهت فرود: 670 متر
حداکثر شتاب g قابل تحمل: 9+

هواپیمای مدل Su-34 Fullback ، تانك پرنده روسي

جانشيني شايسته براي Su-24
در خلال آخرين سالهاي جنگ سرد، نيروي هوائي شوروي تركيبي از جنگنده هاي بازدارنده و ضربتي را به خدمت گرفت كه ميتوان به Sukhoi Su-24 Fencer نمونه ساخت شوروي و كوچكترF-111 و تكميل شده Su-17 Fitter كه خود برگرفته از Su-7بود،‌ MiG-23BM و MiG-27 كه هردو نمونه برگرفته از MiG-23 بودند اشاره كرد. دكترين شوروي در خلال اين سالها به شدت توسط جنگنده هاي پرشمار جديد و نوپاي آمريكا و ناتو خصوصا توسط اسكادرانهاي F-15 و F-16 به چالش كشيده شده بود . فقط در صورتيكه جنگنده هاي خط مقدم شوروي از قبيل MiG-29 و Su-27 پيروز نبردهاي هوائي ميشدند اين امكان به جنگنده هاي ضربتي با مانور كمتر مانند Su-24, Su-17, MiG-23BM و MiG-27 داده ميشد تا سالم از مهلكه عبور كرده و به اهداف خود حمله كنند. اين خود دليل آشكاري بود براي طراحان شوروي تا به فكر جايگزيني جنگنده هاي ضربتي خود با نسل جديدي كه قابليت بقاء و توان عبور در هنگام روياروئي نزديك با F-16 و به ويژه با F-15 را داشته باشند بيفتند. طراحان شوروي از ايده به كارگرفته شده در طراحي كاكپيت Su-24 به صورت صندليهاي Side by Side بسيار راضي بودند. آنها معتقد بودند كه اينگونه طراحي، فشار كاري زيادي را كه در ماموريتهاي طولاني مدت ضربتي به خلبانان وارد ميشود را كاهش داده و باعث افزايش پايداري و كارائي در نقشهاي ضربتي ميگردد.
ايده طراحي Su-27IB به عنوان جايگزيني براي Su-24 در سال 1983 پديدار گشت و تغييرات در نظرگرفته شده شامل: كاكپيت side-by-side با محيط (به طور محسوس) بزرگتر و بيشتر شبيه به يك بمب افكن بزرگتر، تغيير شكل و طراحي مجدد در قسمت جلوئي بدنه هواپيما و بزرگ تر شدن اين قسمت بود. هدف اساسي از طراحي جديد، فراهم آوردن ارگونوميك بهتر براي پروازهاي طولاني، پايداري و دوام بالا، فراهم آوري امكانات رفاهي بيشتر براي خدمه پرواز ازقبيل: دستشوئي / آشپزخانه كوچك جهت فراهم ساختن غذاي گرم/ مكاني جهت استراحت خلبانان و صرفه جوئي در به كارگيري از سيستمهاي نمايشگر پروازي در دو كابين مجزا (به صورت پشت سر هم) و در نتيجه پائين آوردن هزينه توليد. خدمه پرواز به راحتي ميتوانند براي رفع خستگي در كاكپيت بايستند، خستگي عضلات خود را رفع كنند، در فضاي وسيع كاكپيت دراز كشيده و استراحت كنند و در صورت نياز از آشپزخانه جهت گرم كردن غذا استفاده كنند. همچنين براي رفاه بيشتر خلبانان در پروازهاي طولاني دستشوئي در كاكپيت نصب گرديده است. از نكات جالب توجه در طراحي جديد، به كارگيري كابين (به طور كامل) تحت فشار بود كه اين امر باعث عدم به كارگيري ماسك در حين پرواز توسط خدمه ميشد ( مگر در شرايط اضطراري و مانورها). درست مشابه با Su-25 Frogfoot ، كاكپيت Su-34 مجهز به پوشش حفاظتي با ضخامت 17 ميليمتر است تا خدمه پروازي و سيستمهاي آويونيك را در برابر تركش موشكها و گلوله ها محافظت نمايد.
دسترسي خدمه به كابين به راحتي از طريق يك نبردبان مستقر در چرخ جلوئي امكان پذير و صندلي خدمه از نوع K-36DM با امكان عمل در شرايط صفر-صفر بود. همچنين سطوح آئروديناميكي تثبيت كننده پرواز نيز از زير بدنه حذف گرديدند. اولين پيش نمونه آزمايشي با نام T-10V-1 و با ماموريت ضربه زدن به عمق اهداف دشمن اولين پرواز خود را در 13 April 1990 به انجام رساند. در اين پرواز خلبانان آزمايشگر عبارت بودند از: ايگور وتينتسيف و يوگني رونوف. T-10V-1 از كاناردهاي Su-30/Su-33 'Flanker-D'/Su-35 'Flanker-F' به جهت افزايش مانور، كاهش نيروي پسا و بهبود شرايط پرواز در ارتفاع پائين بهره ميبرد. جنگنده جديد بسياري از ديگر قسمتهاي بدنه اش با خانواده بزرگ زير مجموعه Su-27 يكسان بود. از جمله بال،‌ دم و موتورها. حجم داخلي 30 درصد نسبت به Su-27 افزايش پيدا كرده بود. آيا اين همه نوآوري لازم بود؟ سيمونوف پاسخ ميدهد كه بلي. پيش نمونه آزمايشي Su-27UB به فرماندهي نيكولاي سادونيكوف پرواز آزمايشي را از مسكو تا اخوتسك به صورت رفت و برگشت انجام داد. هواپيماي او 16 ساعت در پرواز بود و در اين مدت 4 بار سوخگيري هوائي با تانكرهاي نيروي هوائي داشت، تمام سيستمها بدون كوچكترين مشكلي كار ميكردند اما چهره به رنگ خاكستري درآمده خلبان آن هنگام پائين آمدن از كاكپيت تنگ مركب خود گواه اين بود كه او بسيار خسته است. آنها به نظر نميرسيدند كه توانائي درگيري با دشمن را بعد از اين پرواز طولاني داشته باشند.
بخش مركزي داخلي جهت همسازي با حداكثر وزن 45 تن تقويت گرديد. چيزي در حدود 28 تن بيشتر نسبت به Su-27. ميخائيل سيمونف سرپرست پروژه Su-34: حداكثر وزن بارگيري شده Su-34 به رقم قابل توجه 45.1 تن بالغ ميشود كه قابل مقايسه با تانكهاي T-90S و T-80U است! قابلت مانور و قدرت خوفناك Su-34 نام ديگري به غير از تانك پرنده را به ذهن خطور نميدهد. Su-34 داراي حداكثر سرعت 1.8 ماخ ميباشد كه در حقيقت از Su-30 كمتر است. اين موضوع (شايد) حيرت انگيزي نيست زيرا Su-34 براي حمله به جنگنده هاي دشمن و ماموريتهاي بازدارندگي هوائي طراحي نشده است. در صنايع هوائي سرعت زياد و قيمت زياد همواره دست به دست ميشود. يك جنگنده با امكان سرعت زياد نياز به سوخت و تجهيزات اضافه دارد، از جمله تجهيزات سوختگيري هوائي. در نتيجه قيمت بيشتري را كارخانه سازنده و مشتري متحمل خواهند شد. Su-34 براي حمل مهمات زياد براي اهداف از قبل تعيين شده، نابودي دقيق اهداف و عمليات گريز موفقيت آميز و درامان ماندن از شكاريهاي رهگير دشمن طراحي گرديده. 2 دستگاه موتور پرتوان AL-31FM1 ساخته شده توسط شركت معروف ساليوت با توان توليد كششي بالغ بر 13.5 تن قدرت بسيار مناسبي را به اين جنگنده نوظهور ميبخشند.همچنين از بنا به گفته يوري يليسيف، CEO شركت ساليوت، طول عمر و زمان سرويس دوره اي موتورها به ميزان قابل توجهي افزايش پيدا كرده است. در نتيجه Su-34 به اندازه كافي سريع است كه ماموريت خود را به انجام برساند. اين يك موفقيت قابل توجه براي هواپيماهائي در اين كلاس به حساب ميايد.
Su-34 مجهز به سيستم سوختگيري هوائي و سيستم كارامد و به كارگرفته شده در Su-24 به نام Sakhalin UPAZ-1A است كه امكان ايفاي نقش تانكر سوخت رسان را به جنگنده هاي ديگر فراهم ميسازد. بنا به اظهارات سيمونوف، يك هواپيماي جنگي در شرق دور روسيه گاها 7 روز طول ميكشد تا به تاجيكستان برسد! به خاطر اينكه فرودگاههاي بين راه بيشتر اوقات به خاطر شرايط بد جوي تعطيل ميشوند، سوخت به موقع تحويل نميشود و خلبانان زمان كافي براي استراحت ندارند، اما خدمه Su-34 هيچكدام از مشكلات نامبرده شده را ندارند.
ديگر امكانات Su-34 شامل رادار آفندي آرايه فازي multimode ، سيستم هدفيابي داخلي IRST/TV/laser نگاه به جلو، سيستم كنترل آتش و رادار هشدار دهنده انتهاي هواپيما و سيستم دفاعي داخلي jammer. طراحي رادار به عهده Leninetz و توسعه سيستمهاي الكترواپتيكي به عهده Ural و Geofyzika گذاشته شد. Su-27IB مجهز به سيستمهاي تسليحاتي ديجيتالي بسيار پيشرفته بود از جمله بكارگيري نمايشگرهاي شيشه اي در سطحي وسيع. اين گونه تقليد ، دو دهه قبل در F-111D هاي آمريكائي مشاهده شده بود. گستره وسيعي ازتسليحات شمال بمبهاي هدايت شونده و سقوط آزاد، راكتها و موشكهاي هوا به زمين و موشكهاي هدايت شونده هوا به هوا براي Su-34 پيش بيني شده از جمله: Kh-29 و S-25LD مشابه ماوريك، بمب هوشمند الكترواپتيكال KAB-500Kr ،‌ بمب هدايت ليزري KAB-500L ، بمب الكترواپتيكال/ ديتالينك KAB-1500TK مشابه GBU-15 ، موشكهاي دورايستاي Kh-59 مشابه AGM-142، موشكهاي ضد كشتي Kh-31 و Kh-35 و همچنين موشكهاي ضد رادار Kh-31R . غلافهاي راكت B-8M1 براي راكتهاي S-8 و غلافهاي راكت B-13L براي راكتهاي S-13 جهت ماموريتهاي پشتيباني نزديك استفاده ميشود. تسليحات دفاعي شامل توپ 30 ميليمتري GSh-301 ، موشكهاي هوا به هواي R-73 Archer WVR و موشكهاي هوا به هواي R-27 BVR ميباشد. Su-34 حداكثر توان حمل 8 تن مهمات را داراست و داراي 12 مقر حمل سلاح و تجهيزات ميباشد.

چرا تانك پرنده؟

همانگونه كه ذكر گرديد اولين پيش نمونه آزمايش با نام T-10V-1 در آوريل 1990 به پرواز درآمد و در طي ماههاي بعد به انجام تمرين سوختگيري هوائي دست زد . اين نمونه در سال 1992 براي اولين بار به معرض نمايش عمومي درآمد. دومين پيش نمونه آزمايشي با نام T-10V-2 در سال 1993 با به كارگيري بالهاي Su-35 همراه مقرهاي اضافه، مخازن سوخت داخلي وسيعتر و برامدگي انتهاي بدنه طويلتر و ارابه هاي دوگانه پشت سرهم ساخته شد. نمونه T-10V5 در اوايل سال 1994 پرواز كرد و به Su-34 تغيير نام داده شد. بازي با كلمات در جهت نشان دادن جانشيني براي Su-24. اين پيش نمونه آزمايش با رنگ استتار غير معمول سبز/ آبي و با نام 'Su-32FN' در نمايشگاه هوائي 1995 پاريس با ماموريت جنگنده ضربتي و گشت دريائي به نمايش درآمد (F= Fighter , N= Navy). دو فروند Su-34 ديگر در سالهاي 1996 و 97 توليد شدند و در نمايشگاه هوائي 1997 پاريس با مجددا نام 'Su-32FN' به نمايش درآمدند. در نمايشگاه هوائي ماكس 1999 نام اين جنگنده ها به Su-34MF تغيير پيدا كرد (MF for MnogoFunksionalniy, multi-function).
به دليل شباهت زياد قسمت دماغه Su-34 با پلاتي پوس، كه به نوعي يادآور SR-71 ميباشد نام Platypus بر روي آن گذاشته شد در حاليكه ناتو نام Fullback را برگزيده بود. درحاليكه Su-32FN و Su-32MF/34 اساسا از لحاظ بدنه برگرفته از T-10V-5 ميباشند اما بنا به گزارش برخي منابع تفاوتهاي زيادي در نوع ماموريتها و آوينيك دارند و بايد به طور جداگانه مورد بررسي قرار گيرند.
در يك مقايسه بين بدنه Su-32/34 با رقباي غربي،‌ Su-32/34 با 12 تن سوخت داخلي بين Boeing F-15E و F-111 از لحاظ شعاع رزمي و ميزان مهمات بارگيري شده قرار ميگيرد، همچنين ميزان چالاكي آن از F-15E كمتر اما از F-111 بيشتر و حداكثر سرعت آن از هر دو نمونه آمريكائي كمتر است اما مشابه هر دو نمونه آمريكائي داراي قابليتهاي فراوان جهت نفوذ در ارتفاع پست به مناطق حساس دشمن ( توسط رادار تعقيب عوارض زميني TFR) ميباشد. بر خلاف F-15E با غلاف LANTIRN TFR و F-111 با سيستم APQ-171 TFR، جنگنده Su-32/34 از يك رادار آرايه فازي با قابليت TFR استفاده ميبرد كه اين ايده اولين بار فقط در رادار فازي APQ-164 در B-1B بكار گرفته شده بود. ماموريتهاي اصلي جنگنده چند منظوره Su-32MF/Su-34 نفوذ به عمق مراكز حساس دشمن (در فواصل دور) و بمباران دقيق اهداف ، ايفاي نقش بازدارندگي در ميدان نبرد، پشتيباني نزديك هوائي است كه در حال حاضر اين ماموريتها را براي روسيه Su-24 و F-15E براي آمريكا و F-111براي استراليا انجام ميدهند. سيمونف در اين باره ميگويد: Su-34 قادر است با موشكهاي هدف ياب زير صوت و مافوق صوت و بمبهاي هدايت شونده، اهداف مستحكم و به خوبي استتار شده را تا فواصل 250 كيلومتر نابود سازد. كارخانه سازنده Su-34 مدعي شده است كه Su-34 براي پيروزي در درگيريهاي هوائي با F-15, F/A-18 ، Eurofighter Typhoon طراحي شده است، به نظر ميرسد روسها در حال برطرف كردن ضعف بزرگ جنگنده هاي ضربتي خود كه همانا نداشتن توان كافي و درماندن در نبردهاي هوائي است ميباشند ( Su-7/17/24، Mig-27). روسها ادعا ميكنند كه رادار آرايه فازي Leninets V-004 آنها بسيار مشابه با رادار APQ-164 است و توان توليد 15 را داراست. همچنين Su-34 در برامدگي طويل انتهائي بدنه خود مجهز به رادار ديد- عقب V005 ميباشد كه فضاي پشت سر هواپيما را بو خوبي پوشش ميدهد.
بنا به گفته روسها. برد رادار Su-34 براي اهداف بزرگ سطحي بين 200 تا 250 كيلومتر، امكانات نقشه برداري زميني 150 كيلومتر،‌براي اهداف هوائي 90 كيلومتر است. سيستم ناوبري داخلي بوسيله يك دريافت كننده GNSS (گلوناس) همراهي ميشود. Su-32/34 مجهز به يك پنل عايق بزرگ مدور در بالاي بدنه خود ميباشد كه فقط از نظر مكان و ابعاد ميتواند يك آنتن ارتباطات ماهواره اي باشد است. Su-34 مجهز به سيستم ايمني فعال با عناصر هوشمند مصنوعي است. اين سيستم هواپيما را قادر ميسازد تا هر مانوري را در نبردهاي هوائي مديريت كند و بر بالاي 'نوك درختان' و يا در ارتفاع پست با حداكثر سرعت 1400 كيلومتر بر ساعت پرواز نمايد. Su-34 همچنين قادر به پرواز در حالت TERCOM ( عبور از موانع غير مترقبه و از ميان مناطق پدافند ضدهوائي دشمن ميباشد). واحد آويونيك مشتمل بر كامپيوترهاي پيشرفته، بردهاي حافظه، نمايش دهنده هاي چند منظوره رنگياست. datalink ديجيتالي به كار گرفته شده قادر به به هنگام سازي مختصات اهداف در هنگام پرواز و يا توسط هواپيما- به هواپيما ميباشد. ميتوان مختصات و كليه برنامه هاي لازم براي يك عمليات را از لحظه پرواز تا فرود به 2 دستگاه كامپيوتر مركزي بارگيري نمود. هواپيما به طور اتوماتيك در هر مختصات بارگيري شده يا زمان وارد اوردن ضربه به طور اتوماتيك سوئيچ ميشودو عمل مينمايد در نتيجه خلبان نيتواند دستانش آزاد باشد و يا خود را درگير ديگر مراحل عمليات نمايد. خلبان در سمت چپ و ناوبر/ اپراتور تسليحات در سمت راست مينشينند.
Datalink توسط فرمان هواپيما، ايستگاه زميني، كشتي هدايت ميشود و در صورتيكه ديد كم باشد با ارتباط ماهواره اي منطقه پوشش افزايش پيدا ميكند.
سيستم هاي محافظتي شامل يك دريافت كننده هشدار راداري، بسيار شبيه به دريافت كننده ديجيتال SPO-32 / L150 Pastel كه در Su-27/30 بكار رفته،‌ سيستم هدشدار دهنده نزديك شدن موشك، غلاف KNIRTI SPS-171 / L005S Sorbtsiya-S جمر دفاعي باند H/I (بر طبق گزارشات) مستقر در نوك بالها است. اين سيستم نمونه تكامل يافته اي از jammer توسعه داده شده براي Backfire C است. برخلاف بيشتر غلافهاي jamming غربي، اين مدل به صورت دوگانه و نگاه به جلو و عقب براي حداكثر تاثيرگذاري jamming طراحي گرديده است. Su-32MF/34به خاط ميزان سوخت بيشتر، آويونيك بسيار پيشرفته، قابليتهاي تحسين برانگيز رادار تعقيب عوارض زميني، راحتي بيشتر خدمه پرواز و ميزان مهمات بيشتر قابليت نفوذ و ضربه زدن به اهداف دشمن را ميتواند بهتر از Su-30MKI و Su-30MKK/MK2 به انجام برساند. Su-34 با مخازن سوخت استاندارد ميتواند تا 3000 كيلومتر و با مخازن سوخت كمكي تا 4000 كيلومتر را طي كند. متخصصين روسي آناليز تمام نبردهاي كوچك، درگيريهاي هوائي Supersonic، سيستمهاي ECM، جستجوهاي راداري و حرارتي و تركيب شده با موشكها را انجام داده اند. درسهاي گرفته شده از علل سقوط هاي هوائي نشاندهنده اين است سيستمهاي حفاظتي خدمه Su-34 ، چهارصد درصد موثرتر از ديگر هواپيماهاي جنگي مشابه هستند! اين جنگنده براي خدمت در 30 تا 40 سال آينده به تازگي وارد نيروي هوائي روسيه شده و بنا به گفته منابع روسي Su-34 در آيندهبه هيچ كشوري صادر نميشود.

مقدورات و قابليتها:

تعداد خدمه: 2
طول: 23.34 متر
فاصله دو نوك بال: 14.7 متر
ارتفاع: 6.09 متر
حداكثر مهمات قابل حمل: 8000 كيلوگرم
حداكثر سرعت در سطح دريا: 1,400 كيلومتر بر ساعت (بدون مهمات)
حداكثر سرعت در ارتفاع بالا: 1,900 كيلومتر بر ساعت (بدون مهمات)
سقف پرواز: 15000 متر (بدون مهمات و بار اضافه)
شعاع عملياتي: 100 كيلومتر
حداكثر برد (بدون سوخت گيري هوائي): 4000 كيلومتر
حداكثر زمان پرواز (بسته به خلبان): 10 ساعت
حد شتاب G (عملياتي): 9
نسبت كشش به وزن: 0.68

هواپیمای مدل سوخو Su-37 Terminator، پایان دهنده افسانه های بی پایان!

اگر اطلاعاتي از پروژه هاي دور و دراز طراحي روس ها در بعد هوانوردي نظامي داشته باشيم جستجوي شركت هاي سازنده آن را به دنبال يك مهره سنتي همچنان خواهيم يافت چرا كه عامل مانورپذيري يك جنگنده در شرايط سخت گرچه امروزه قابل توجيه است اما روح سازندگان روس چندان با نبردهاي آينده سازگار نيست و بسياري معتقدند هنوز هم ركورد اين امر در انحصار رقيب داخلي آن يعني ميكويان گوروويچ موسوم به (ميگ) مي باشد نقطه درخشان طرحهاي شركت با سابقه سوخوي را پس از توليد نخست نمونه فلانكر مي توان در همين جنگنده يافت هرچند اين جنگنده را هنوز نمي توان يكي از رقباي قدر جنگنده هاي چندماموريته و سرسخت امروزي به دليل طي دوره ي اوليه عمر آن ناميد اما اين طور كه پيداست مي توان در اين جنگنده نكات برجسته اي را يافت كه به تفصيل به آنها مي پردازيم چرا كه ترميناتور ناميست كه بر آن نهاده اند.
از آنجا كه سروصداي روسها در بخش نظامي و رقابت آنان با ايالات متحده همچنان ادامه داشته و دارد،رقابت هاي داخلي بين شركت هاي بنام روسي نيز منجر شده طرحهاي مفهمومي سوخوي بيش از پيش دقيق و اقتصادي باشد.هرچند در حيطه كاري دو شركت سوخوي و ميگ با ارايه طرحهاي مشابه با نقاط نسبتاً مشترك زياد در زمينه سوخو-27 و ميگ-29 ثابت كردند براي مقابله با طرح هاي جديد بلوك غرب متحد هم اند اما مي توان رويه هركدام را بر اساس پيشينه به طور جداگانه بررسي نموده و تشخيص داد حال اين طرح نيز هرچند ملهمي از پيشينيان خود و خصوصاً Su-35 بوده اما يك خط شكن در گروه خود به حساب مي آيد چرا كه نخستين جنگنده روسي است كه از فناوري TVC يا كنترل و هدايت تغيير بردار رانش سه بعدي كه امكان تغيير درسه بعد خروجي هاي هردو موتور را در حالات مختلف،به طور همزمان يا غيرهمزمان و به طور جداگانه براي انجام مانورهاي خاص فراهم مي آورد، برخوردار است.سوپر فلانكر را بايد هواپيمايي با قابليت مانوردهي فوق العاده بالا دانست هرچند اگر نگاهي به جثه سنگين و نسبتاً طويل آن بياندازيد كمي در اين مورد شك مي كنيد اما جالب اينجاست كه سوپر فلانكر با شگردي خارق العاده كه تا فرصت يافته در نمايشگاه هاي عظيم هوايي در اقصي نقاط پهنه اين كشور خودنمايي كرده و موجب بهت و حيرت عموم و حتي كارشناسان شده است مانورها و صرفاً مانوري كه تا پشت رل اين هواپيما در شبيه ساز پرواز Lock On Modern Aircraft ننشينيد به پيچيدگي آن يعني مانور كولبيت پي نخواهيد برد. در اين مانور كه عملاً در شرايط عملياتي اگر كمي بدبينانه به آن نگاه كنيم غير ممكن مي نمايد،هواپيما يك پشتك كامل 360 درجه اي در هوا مي زند و ازآنجا كه اكثر مانورهاي سنگين افت شديد سرعت و رانش را به همراه دارند،آن را به سيبلي براي دشمنان تيزبين خود بدل مي كند هرچند مهارت خلبان نيز مي تواند كمك زيادي براي بهبود سريع وضعيت و نامتعادلي جنگنده باشد و به كارش آيد اما برخي آن را به منزله اتمام كار اين جنگنده در همان نقطه از نبرد مي دانند علاوه بر اين،نمايشگاه هوايي فارن برو در سال 1996نيز عرصه درخشاني براي هنرنمايي اين جنگنده به حساب مي آمد چرا كه چشم سازندگان و طراحان روسي به استقبال خصوصاً عموم از اين جنگنده دوخته شده بود.
با اين اوصاف گويي پنجره جديدي به روي دنياي حركات آكروباتيك گشوده شده بود.طراحان مطمئن روس،اين پرنده را رويايي براي شكستن ركوردهاي مرگبار مي پنداشتند و به حيات مجدد صنعت هميشه در صحنه اما ضعيف هوانوردي روسيه اميدوار بودند.هرچند ترميناتورها از اين وهله سربلند بيرون آمدند و مانور استثنايي سوپر-كبري را براي اولين بار به نام خود در كتاب ركوردهاي هوانوردي به ثبت رسانيدند، حركتي كه در آن، هواپيما ابتدا با سرعتي معادل 400 كيلومتر بر ساعت كار خود را براي استقبال از خطر آغاز مي كرد و سپس با كشيدن دسته هواپيما به طرف عقب و كاهش تراتل باعث كششي به طرف عقب با زاويه اي حدود 13۵درجه و سپس چرخش كامل به طور عمود و حفظ اين حالت به مدت 4الي 6ثانيه و سپس مجدداً با پايين آمدن دماغه و Level كردن هواپيما در سطح افق و رساندن سرعت از دست رفته به 150Km/hبدون تغيير ارتفاع و نهايتاً استفاده از سيستم تحريف جهت اعمال رانش براي تنظيم تعادل اوليه.البته با توجه به پيچيدگي ظاهري كه از لابلاي جملات فوق پيداست توصيه مي شود تا زمان دريافت گواهينامه مربوطه آن را در شبيه ساز پرواز امتحان نكنيد! زياد هم هيجان زده نشويد چرا كه در مورد هواپيمايي كه تنها چند فروند پيش نمونه از آن تهيه شده و فعلاً توليد آن تعليق و يا درواقع متوقف شده است و دليل آن نيز عدم اختصاص بودجه لازم به پروژه آزمايشي Su-37 اعلام شده و حتي دو فروند نيز با وجود تفاوت نه چنداني كه با Su-35 خود دارد در طرح اصلي اين هواپيما ادغام شده است قضاوت صحيح كمي دشوار است و از اين حيث نمي توان آينده اي براي آن متصور بود،جنگنده اي كه نخستين پرواز خود را در دوم آوريل 1996 انجام داده و از توان بالايي در زمينه پيشرانش برخورداراست به طوري كه براي توليد و تامين نيروي جلوبرندگي خود از دو موتور توربوفن AL-37FU ساخت شركت Lyulkaكه در واقع نوع ارتقا يافته AL-31F به كار رفته در مدل پايه Su-27 است، هركدام با رانشي معادل 30855پوند بهره مي برد و از سيستم Avionic والكترونيكي پيشرفته اي برخوردار است به طوري كه رادار چندحالته NO-11M ساخت شركت NIIPبا قابليت ترك و نظارت همزمان بر 15 هدف و شليك انتخابي با توجه به سيستم راداري موشك مجهز به قفل روي هدف به طور مستقل در حالت فعال يا غير فعال به آسودگي مي تواند به هدايت و مشايعت موشكهاي هوا به هواي خود نظير R-77 پرداخته و شاهد نابودي آن باشد.
از ديگر تجهيزات پيشرفته آن مي توان به كاكپيت و صفحه آلات پيشرفته آن اشاره داشت تعجب نكنيد بله پيشرفته! البته چنانچه پیشتر گفته شد تمایل روسها به قطعات آنالوگ همچنان ادامه داشته و ردپای آنها هنوز پیداست اما در ترمیناتور اطلاعات ناوبري و تاكتيكي مورد نياز خلبان بر روي چهار نمايشگر با فناوري استفاده از كريستال مايع ،يك دستگاه صفحه نمايش تعيين شده اختصاصي نقش بسته و يك صفحه كليد گسترده براي كنترل وضعيت تجهيزات خارجي تعبيه شده است. اطلاعات مربوط به سيستمهاي اختصاصي نيز هر يك به طور همزمان با انتخاب خلبان نمايش داده مي شوند، هرچند اعتقاد بسياري بر اين است كه هنوز توانايي روس ها براي ساخت تجهيزات پيشرفته الكترونيكي در حد رقابت نيست اما اين بار شركت كرانستت سازنده قطعات Avionics اين جنگنده متفاوت ظاهر شده است.بيشترين سرعت سوپر فلنكر(در حالت روشن بودن پس سوز) به حدود 2 برابر سرعت صوت يا 2500Km/h خواهد رسيد برد گذري جنگنده در حالت Full Load به 3500 كيلومتر رسيده و 2000 كيلومتر در مقايسه با فلنكر پايه بهبود يافته است.تسليحات سوپر فلنكر، از نظر وزن كلي 18075 پوند (مقداري معادل 8200 كيلوگرم) هستند كه به نسبت هاي نابرابر بين موشكهاي هوا به هواي R-73 و R-77 ،هوا به زمين،بمب ها،راكتها و پادهاي مغشوش كننده رادار و ضد عمل الكترونيك و... تقسيم شده اند.
نهايتاً لازم به ذكر است طرح اين هواپيما همانطور كه پيشتر گفته شد در حد شايعاتي متوقف شده اما برنامه هايي نيز پس يك دوره استراحت براي دفتر طراحي آزمايشات سوخوي(EDB) حول كار بر روي گونه 2 سرنشينه اين هواپيما با قابليتهايي باز هم وسيع تر در زمينه اهداف و ماموريت هاي زميني به طور گسترده در دست بررسي است و بايد منتظر ماند و ديد كه آيا همچون بسياري از شاهكارهاي روسي به قبرستان مدرن هواپيماهاي اين كشور به دليل مشكلات فوق منتقل خواهد شد يا خواهد ماند و آسمان را زير چشم هاي تيزبين خود اداره خواهد كرد.

هواپیمای مدل سوخوی ۳۹ (Frogfoot)، جنگنده ضربتی کارآمد

سوخوی 39 یک جنگنده چند ماموريته و نگارش جدید جنگنده سوخوی 25 فروگ فوت است، البته این جنگنده از قابلیت مانور بیشتر، پرواز در ارتفاع پایین بهتر و قابليتهاي درگيري هوا به هواي بهتري نسبت به سلف خود برخوردار است. این جنگنده همانطور که گفته شد همان سوخوی مدرنیزه شده است که توانایی نفوذ به سیستمهای دفاع هوایی دشمن را دارد بدون اینکه خطری آن را تهدید کند.
مزیت مهم این جنگنده خلبانی و نگهداری آسان آن و در عین حال ارزان بودن و قابلیت اعتماد زیاد به این جنگنده است. اولین سریالهای شروع سوخوی 39 در سال 1996 وارد خدمت شد. در سال 1984 اولین سری جدید پیشرفته سوخوی 25 موسوم به سوخوی 25 ( تی ) اولین پرواز خود را انجام داد. هدف از ساخت این جنگنده نابودی مخازن سوخت و توانایی حمله به وسایل نقله جنگی و کشتی ها و همچنین توانایی پرواز در روز و شب و در انواع شرایط اب و هوایی و در نهایت حمله به مراكز تجمع و نفوذ به عمق مواضع دشمن است. این جنگنده بر مبنای سوخوی 25 ( یو بی ) که گونه آموزشی دو نفره سوخوی 25بود، ساخته شد. البته در سوخوی 39 کابین کمک خلبان به تجهیزات جدید مجهز شده و همچنین مخازن سوخت اضافی برای این جنگنده تعبیه است. سرعت جنگنده به 450 کیلومتر در ارتفاع پایین و 800 کیلومتر در ساعت در ارتفاع بالا با مهمات و مخازن سوخت افزايش يافته است. همچنین این جنگنده به این قابلیت دست یافته است تا مخازن سوخت بیشتری نیز حمل کند. سوخوی 39 قادر به حمل چهار مخزن سوخت با وزن استاندارد 800 یا 1150 لیتری در زیر بالهاست.
هواپیما از مانورپذيري بالايي در ارتفاع بالا و پايين برخوردار است و مي تواند با سرعت در طول یک خط بچرخد و حمله اش را دوباره شروع کند بدون اینکه آسیبی ببیند و یا با مشکلی در مواجهه با اهداف زمینی یا هوایی روبرو شود. این خصیصه به سوخوی 39 امكان حمله به اهدافي كه حمله به آنها به علت موقعيت جغرافيايي براي ساير هواپيماها دشوار است ( جنگلها، مناطق کوهستاني و از اين قبيل) را مي دهد. قدرت موتورهاي سوخوي 39 نسبت به سوخوي 25 تا حدود 10 درصد افزايش يافته است. موتور ها هرکدام 4500 کیلوگرم قدرت دارند كه این قدرت زیاد، وزن بالا را برای مانور جبران می كند. وزن هواپیما در بیشترین حالت 2 تن افزایش یافته است. تجهیزات بورد های هواپیما، سیستم کنترل تسلیحات و سیستم الکترونیک-نوری هدف گیری همه مدرنیزه شده است. سوخوی 39 یک تلویزیون کنترل بنام شاکول در سمت راست کاکپیت خود دارد. زاویه دید شاکول 10 درجه است و توانایی بزرگ نمایی 23 ایکس را داراست. این سیستم شامل جستجو-شناسایی و انتخاب هدف وتصمیم به ردیابی برای موشک های وییخر و تسلیحاتی که با لیزر رهگیری میکردند هماهنگ شده بود. خلبان میتواند به کمک این سیستم اهداف را به طور مستقیم علامت گذاری کرده و طبق علامت گذاری ، موشک ها را به طرف آنها شلیک کند.
سوخوی 39 به کمک این سیستم میتواند که در ارتفاع پایین و شب هم پرواز داشته باشد و و با استفاده از روزنه زیر بدنه جنگنده که سوراخ( لنز) دید تلویزیون در آن واقع شده اهداف را ببیند و ترتیب کار را بدهد.
سیستم جهت یابی ترکیب شده با سیستم های علامت دهنده هوایی، سیستم فرود، سیستم مخابراتی، سیتم های زاویه های رفت وبرگشتی ، همه با هم یک پارچه شده اند.سوخوی 39 با بی سیم های الکترونیکی میتواند مجموعه اقدامات پدافندی پیچیده متقابل دشمن را با صحت زیاد گزارش دهد.
دستگاه شناسایی اصلی برای ردیابی اهداف و رادار ها از فرکانس 1.2 تا 18 گیگاهرتز استفاده می کند. سازند گان سوخوی 25 ( تی ) با استفاده از سیستم اقدام متقابل سعی در دفاع از هواپیما در مقابل موشک های جستجوگر مادون قرمز داشته اند.
سوخوی 39 اصلاحات زیادی را در مورد حمل موشک های هوا به زمین را پذیرا شده است. این در مورد موشک های هوا به هوا نیز صادق است. سوخوی 39 میتواند موشک های ضد رادار، راکتهای 85 یا 250 میلیمتری ،توپ 30 میلیمتری، بمب های با وزن از 500 کیلو تا بیش از 3000 کیلو، موشک های ضد تانک وییخر که از سلاح های اصلی و انعطاف پذیر سوخوی 25 ( تی ) یا همان سوخوی 39 هست مورد استفاده قرار دهد. سوخوی 39 قادر به حمل 16 موشک است که در دو طرف هواپیما به صورت 2 دسته 8 قرار مي گيرد. اگر موقعیت مرکز رادیویی اجازه دهد سوخوی 39 با رادار فعال قادر به شلیک موشک های ضد کشتی کا-اچ-31 و کا-اچ-35 است.
هر سوخوی 39 مدرنیزه شده قادر به حمل 4 موشک ضد کشتی است. وزن تمام تجهیزات قابل حمل توسط سوخوی 39 برابر 1151 کیلو گرم است. ترکیب سیستم های مخابراتی جدید هواپیماهای سوخوی 25 ( تی ) بنام kopiye-25 برگرفته از سوخوی 25 ( تی/ام ) هست.دید عملیاتی سیستم موقعیت یاب kopiye-25 برای تعیین اهداف زمینی و انتخاب موشک های هوا به زمین در باندامواج الکترومغناطیسی طرح ریزی شده است و براي درگیریهای هوایی وانتخاب موشک های هوا به هوا از حالت نقشه خوانی هوایی استفاده میشود. سوخوی 39 با داشتن مهمات، قابلیت تیک-آف و لندینگ در باند های فرود غیر هموار ( یا نا آماده ) مثلا در کوهستانها تا ارتفاع 3000 متر از سطح دریا را داراست. يك باند 1200 متري براي تيك-آف هواپيما کافیست . به اين ترتيب سوخوی 39 می به طور غیر مترقبه به دشمن هجوم آورد.
سوخوی 39 از ارزانترین هواپیماهای ضربتی از نوع خودش است. به علاوه تعمير و نگهداري و پرواز با آن نياز به مهارت بالايي ندارد.. سوخوی 39 حتي می تواند به جای نفت سفید از سوخت دیزل هم استفاده کند. خلبانان با هر درجه ایی از مهارت می توانند با آن پرواز کنند. در نهایت سازندگان این هواپیما به جهت كاربري آسان آن طی مدت خدمت پيش بيني شده30 ساله به خود مي بالند به گونه اي كه تعمیرات و سرویس موتوریش در همان پایگاهی که مستقر است قابل انجام می باشد و دیگر نیاز به حمل ونقل هوایی آن نیست . یک گروه از جنگنده های سوخوی 39 در صورت مسلح شدن به موشک های هوا به هوای کلاس میانی می توانند در درگیری های موشکی با جنگنده های مدرن با موفقیت بجنگند به ويژه اگر سوخو های 39، موشک های جدید RVE-DE را به کار ببرند. در اين صورت اين هواپيماها مي توانند براي محافظت در مقابل جنگنده هاي دشمن، اتكاي بيشتري به خود داشته باشند و با آسودگي خاطر بيشتر به اهداف خود هجوم برند.

مشخصات جنگنده سوخوی 39

خدمه:1 نفر
سال ورود به خدمت:1996
طول:21.9 متر
طول باله ها:14.7 متر
ارتفاع:5.9 متر
وزن نرمال:17 تن
ماکزیمم وزن برای تیک اف: 21.5 تن
موتور :2 عدد موتور
با کشش 9000 کیلو گرم2*4500 (بیش از 18000 پوند)
سقف ارتفاع:16کیلو متر
ماکزیمم سرعت:950 کیلو متر در ساعت در ارتفاع بالا
برد پروازی:1000 کیلومتر
مهمات
1 عدد توپ 30 میلیمتر،توانایی حمل موشک های هوا به هوای آر-60/ آر-73 و موشک های هوا به زمین
KH-23/25/29/31/35/58
توانایی حمل 16 موشک ضد تانک وییخر و دیگر موشک ها. همچنین توانایی حمل 3 تن .

هواپیمای مدل Su-47 بركوت

ملقب بهs.37 گلدن ايگل جنگنده اي با بال پيشگرا كه توسط شركت سخوي براي رقابت در برنامه ي جنگنده نسل پنجم روسيه طراحي گرديد البته با اقبال كمي براي ورود به خدمت مواجه است كه علت آن قيمت زياد مواد مركب بال هاي آن است
و اما پيشينه، در واقع مي توان گفت ايده بال هاي پيشگرا در اصل از ايده ي هواپيماي x.29 شركت گرومن گرفته شده كه يكي از موفق ترين ها در اين ضمينه است

فوايد بال هاي پيشگرا:

مهمترين فايده ي بال هاي پيشگرا در سرعتهاي فرو صوت و در ارتفاع پايين است كه بال هاي پيشگرا پايداري بيشتر و بسيار بهتري دارند اما در سرعت هاي فرا صوت اين كارايي اهميت خود را از دست مي دهد واين جاست كه بال هاي پسگرا بهتر نقش ايفا ميكنند براي جبران اين مشكل در s.37 بال هاي آن را كاملا از مواد گران قيمت مركب كه به تازگي در صنعت هواپيما استفاده ي چشمگيري پيدا كرده استفاده شده و اما ساير موارد به شرح زير است:
بيشينه سرعت :2,500km/h
سلاح ها:R-77, R-77PD, R-73, K-74
X-29T, X-29L, X-59M, X-31P, X-31A, KAB-500, KAB-1500
موتور: دو دستگاه AL-37FU(گونه اي ازموتور SU-37 )

هواپیمای مدل جنگنده سوخو تی-۵۰

در ابتدا توضيح بدم كه تحت عنوان T.50 دو پروژه وجود دارد يكي مربوط به طرح جت آموزشي پيشرفته كره جنوبي و ديگري طرح سخوي براي جنگنده ي نسل پنجم روسيه (البته اين طرح براي مقابله با رپتور ها كاملتر شده و زودتر وارد خدمت خواهد شد)
مدتهاست كه طرح جنگنده ي نسل پنجم روسيه(LFI كه مخفف logkiy frontovoi istrebitel) مطرح است و با مشكلات بسياري همراه بود تا كنون طرح هاي بسياري براي آن مطرح گرديده كه حتي تا نمونه سازي هم پيش رفته ولي نبود بوجه و پشتيباني موجب كنسل شدن آنها گرديده طرح هايي همچون mig.144 كه شركت ميگ اميد بسياري به آن داشت ولي پيشنمونه ي آن حتي پرواز هم نكرد يا طرح su.47 بركوت كه درواقع يك طرح آزمايشيست با وجود بسيار كارا بودن اين طرح و حتي جنبه هاي برتر آن نسبت به رپتور هاي آمريكايي اميد كمي به توليد آن وجود دارد(رقيب اين طرح طرح x.29 نبود طرح فوق محرمانه ي F.25 بود كه كنسل گرديد) اگر هم توليد شود در تعداد پايين و آهنگ كند خواهد بود I.2000 هم كه تنها روي كاغذ نقش بست و هيچگاه فراتر نرفت.(البته اين طرح را بايد مشتقي I.2000 دانست)
اما با رشد اقتصادي روسيه تصميم گرفته شده تا بوجه مورد نياز را تامين كنند پروژه اي جاه طلبانه كه اميد بسياري به آن مي رود اين طرح از سوي سخوي پيشنهاد شده و اولين طرحيست كه از اين شيوه ي پنهانكاري در شرق استفاده مي كند به تقليد از آمريكا طرح T.50 بسيار شبيه به f.22 از كار در آمده البته دماق و قسمت دم تفاوت دارند اما در نهايت شباهت در انتخاب شيوه ي آيرو ديناميكي بسيار بچشم مي آيد البته از محفظه هاي سلاح خبري نيست(چيزي كه حتي در بركوت هم بود)
اين جنگنده به نام PAK FA خوانده مي شود كه مخفف Perspektivnyi Aviatsionnyi Kompleks Frontovoi Aviatsyi - Future Air Complex for Tactical Air Forces است.
اما ويزگي ها قرار است اين جنگند از قدرت پرواز سوپر كروز همانند رپتور برخوردار باشد همچنين بيشينه وزن برخواستن آن(20 تن) است كهاين ميزان براي F.22 رپتور (24 تن) و براي F.35 هم 17.2 تن مي باشد كه اين يعني وزن كمتر و چابكي بيشتر نسبت به رپتور براي افزايش پنهانكاري از جنبه هايي از روشهاي بكار رفته از بركوت استفاده شده جنگنده ي T.50 از دو موتور AL-41F استفاده مي كند.
در مورد رادار T.50 قرار است از يك رادار چند حالته ي جديد با توان آشكار سازي بالا وبرد بيشينه ي زياد توسط فازاترن (Fazatron-NIIR) در حال تكميل است استفاده كند.
قرار است اولين پيشنمونه هاي T.50 يا همان PAK FA بين سالهاي2006 تا 2010 انجام گردد و تا سال 2011 يا 2012 وارد خدمت گردد(البته بعيد است به اين سرعت آزمايشات آن تمام شود چون بطور مثال رپتور مدتها در انتظار ورود به خدمت بود)
گفته مي شود ممكن است اين طرح بيش از 1.5 بيليون دلا هزينه ي كلي داشته باشد(واقعا نجوميه)گفته مي شود حد اقل به 800 ميليون دلار تنها براي تكميل ايونيك آن مورد نياز است اينكه آيا اين جنگنده با اين ارقام نجومي در سال 2010 وارد خدمت مي شود يا نه يك معماست؟

هواپیمای مدل Tu-160، بمب افکن سنگین میان قاره ای

هواپیمای بلک جک، که اغلب با کد Tu-160 شناخته می شود، بمب افکن سنگین وزن مافوق صوتی است که در طی دوران جنگ سرد به منظور شلیک موشک های ALCM یا موشک کروز شلیکی از هوا به مرحله طراحی و تولید رسید. این هواپیما ساخت شرکت توپولف بوده و با لقب بلک جک یا شلاق چرمی شناخته می شود. بلک جک امروزه سنگین وزن ترین و می توان گفت تا حدودی قدرتمند ترین بمب افکن حال حاضر دنیاست. این هواپیما قادر است با ماکزیمم سرعتی معادل 2.200 کیلومتر بر ساعت پرواز کرده و فاصله ای برابر با 13.950 کیلومتر را بپیماید.
این هواپیما، به دلیل پرواز در سرعت های مافوق صوت، دارای سیستم بال متغیر است که بنابر سرعت موجود میزان به عقب رفتگی بال را توسط کامپیوتر تنظیم می نماید. این هواپیما برای تامین قدرت خود از چهار موتور قدرتمند NK-32 توربوفن مجهز به پس سوز بهره می جوید که هر جفت در یک طرف بدنه آرایش یافته و حتی دارای ورودی های هوای متغیر هستند. ارابه فرود این هواپیما شامل یک ارابه دو چرخی در دماغه یا جلوی هواپیما و دو ارابه شش چرخی در دو جفت، در میان موتورها می باشد. همچنین در امتداد جلو و عقب این چرخ ها محفظه های حمل تسلیحات در خط میانی وسط هواپیما تعبیه شده است. در دماغه این هواپیما، سیستم رادارای آبزور K قرار گرفته است که از آن هم برای اسکن آسمان و همینطور برای بررسی و مطالعه اهداف زمینی استفاده می شود. همچنین در دماغه رادار سپوکا نیز برای بررسی سطح زمین هنگام پرواز سینه مال یا بسیار نزدیک به زمین و در ارتفاعات پایین نیز تدارک دیده شده است. برای انجام عملیات سوخت گیری هوا به هوا با دقت بیشتر، لوله سوخت گیری در جلوی شیشه خلبانان قرار گرفته که عمل سوخت گیری را به مراتب ساده تر می سازد. در کابین تحت فشار این هواپیما، حداکثر چهار خدمه سوار بر صندلی های نجات موشکی می توانند به عملیات بپردازند که این افراد را خلبان، کمک خلبان، مهندس پرواز یا ناوبر و مسئول تسلیحات نظامی تشکیل می دهند.
تسلیحات یا همان موشک های کروز Kh-55SM در این بمب افکن در شش محفظه حمل می شوند. برای هدایت موشک ها، از سیستم پیشرفته راداری ناوبری/حمله اختاپوس که هم برای هدایت هواپیما و هم به منظور هدایت سلاح ها به کار برده می شود، استفاده می شود. این سیستم اطلاعات و مختصات محوری لازم را برای موشک های کروز شلیک شده به خوبی فراهم می آورد. همچنین این سیستم نقشه ای دیجیتالی را از سطح زمین قبل از پرتاب موشک به آن تحویل می دهد که عمل هدایت را دقیق تر می کند. همچنین این هواپیما می تواند با موشک های کوتاه برد کروز و یا حتی موشک های ضد تشعشع نیز تجهیز شود. بال های متغیر این هواپیما کلاً می تواند در سه حالت 20 درجه برای فرود، 35 درجه برای کروز یا گشت زنی عادی در آسمان و 65 درجه برای پرواز در سرعت های بالا قرار گیرد. در حالتی که بال ها کاملاً به عقب برگشته اند، از سطح داخلی بال ها فلپ هایی به صورت عمودی روی هر بال بلند می شوند که نقش ایجاد ثبات را در سرعت های بالا ایفا می کنند. این هواپیما برای دفاع از خود از انواع موشک های حرارتی مادون قرمز، مغشوش کننده رادار و پرتاب کننده فلر یا همان گوی های آتشین گمراه کننده موشک حرارتی برخوردار است. در انتهای مخروطی دم هواپیما، چترهای فرود آن قرار داده شده اند که به کاهش سرعت در هنگام فرود کمک می کنند. با انجام عملیات ارتقاء بر روی این هواپیما، انتظار می رود که تا سال 2020 تا 2025 در خدمت باقی مانده و پرواز نمایند.
ادامه دارد ...
منابع :
آشنایی با انواع هواپیماهای جنگی http://newcoy.persianblog.ir
عكس هايي از هواپيماهاي جنگي http://www.parsclubs.com
آشنایی با تاریخچه هواپیمای بدون سرنشین http://aftab.ir
هواپیماهای جنگی در جهان http://forum.p30parsi.com
اولين هواپيماي جنگي جهان http://www.fadack.com
جنگنده شفق http://fa.wikipedia.org/wiki/
/خ