اردن

مختصري پيرامون ويژگي‌هاي کشور اردن. اين کشور رقيب ماست براي کسب رتبه‌ي اول منطقه در سال 1404.
نام رسمي اين کشور اردن هاشمي است و نام فرامرزي آن اردن است.
اردن هم نام کشور است و هم نام رود. واژه اردن به معناي پالاينده و پالايه و همچنين نام گونه‌اي ابريشم است. با وجود اين ابهام معني، از ديرباز واژه اردن رايج بوده و گاه نيز به صورت کنعان بکار رفته است. روزگاري بدان مملکت موآب، مملکت ادوم و مملکت جلعاد نيز مي‌گفته‌اند. در دوره‌هاي جنگ‌هاي صليبي بدان نام ولايت‌هاي مونترال، کرک و مملکت لاتيني اورشليم نيز داده شده است.
» تاريخ اردن
در روزگار اخير بواسطه استعمار انگليس سرنوشت آن با فلسطين توأم بوده است. بدين جهت انگلستان سرزمين خاوري رود اردن را فرااُردن نام‌گذاري کرد. کشور اردن مدتي تحت‌الحمايه انگلستان بود تا آنکه مستقل و خودپا شد. حکومتي که در اردن بر سر کار آمد از خاندان شريف حسين الهاشمي بود، از اين‌رو از سال 1328 کشور اردن به نام اردن هاشمي شناخته شد.

» جغرافيا

اردن کشوري است در خاورميانه‌ که از شمال با سوريه‌، از شمال شرقي با عراق، و از شرق و جنوب با عربستان سعودي و از غرب با اسرائيل و کرانه باختري رود اردن همسايه است، که مجموع خطوط مرزي اردن با اين کشورها به 1619 کيلومتر مي‌رسد. اردن از جنوب به خليج عقبه مماس است و از آن رو حدود 26 کيلومتر نيز مرز آبي دارد. و اين در ميان کشورهاي عربي کمترين مرز آبي به شمار مي‌رود.
مساحت کشور اردن به طور عمده از صحراهاي خشک و باير تشکيل شده است. اما در قسمت‌هاي غربي ارتفاعاتي نيز وجود دارد. در نوار مرز غربي اردن، رود اردن جاري است که اين کشور را از اسرائيل جدا مي‌کند. بلندترين نقطه اردن، قله جبل رم (1734 متر) است و پست‌ترين نقطه آن درياي مرده (البحر الميت) است. سرزمين اردن کنوني را بخشي از گهواره تمدن بشريت دانسته‌اند
شهرهاي عمده اردن عمان (پايتخت) در شمال غربي و شهرهاي اربد و الزرقا در شمال هستند.
از آنجا که قسمت اعظم اردن صحراست آب و هواي آن نيز خشک و بياباني است. اين در حالي است که قسمت غربي کشور در طول دوران بارندگي ساليانه‌، (از نوامبر تا آوريل) شاهد بارش نسبي است.

» قانون اساسي

اردن يک کشور پادشاهي مشروطه است که قانون اساسي آن در8 ژانويه 1952 به تصويب رسيده است. قوه مجريه در اختيار پادشاه اردن و هيات وزيران وي است. شاه کليه قانونها را امضا و تصويب مي‌کند. دوسوم از هر دو مجلس مجلس ملي اردن مي‌توانند راي وتو پادشاه را لغو کنند.
پادشاه مي‌تواند با ارائه حکم کليه قضات را نصب و خلع کند، اصلاحيه قانون اساسي را تصويب کند، اعلام جنگ نمايد و به ارتش اردن و نيروهاي مسلح فرمان بدهد.
تصميمات کابينه، احکام دادگاه‌ها و واحد پول ملي به نام وي صادر مي‌شوند. هيات وزيران به رياست نخست وزير، توسط شاه تعيين مي‌شود. او همچنين مي‌تواند بنا به درخواست نخست‌وزير هر کدام از اعضاي کابينه را اخراج کند. کابينه بايد در مورد موضوعات مربوط به سياست کلي، در برابر مجلس نمايندگان اردن پاسخگو باشد و اين مرجع مي‌تواند با راي «عدم اعتماد» دوسوم از اعضايش، کابينه ررا مجبور به استعفا کند.
در قانون اساسي سه دسته دادگاه پيش‌بيني شده است دادگاه مدني ، مذهبي و ويژه. اردن از نظر اجرايي به دوازده حوزه فرمانداري تقسيم مي‌شود که هر يک از اين حوزه‌ها توسط يک فرماندار منصوب از طرف پادشاه اداره مي‌شود. آنان در کليه ادارات دولتي و طرح‌هاي توسعه مناطق تحت اختيار خود، قدرت انحصاري را دارند.
نيروهاي مسلح سلطنتي و اداره کل اطلاعات اردن تحت کنترل پادشاه هستند.

» سيستم حقوقي و قانون‌گذاري

سيستم حقوقي اردن بر مبناي شرع اسلام و قوانين فرانسه مي‌باشد؛ بررسي قضايي اعمال قانونگذاري که در يک ديوان عالي ويژه صورت مي‌گيرد احکام اجباري ديوان عدالت بين‌الملل را نپذيرفته است.
قوه مقننه ، در اختيار مجلس ملي که از دو مجلس مقننه تشکيل شده قرار دارد. مجلس نمايندگان از 110 عضو تشکيل شده که در راي‌گيري همگاني و بر اساس سيستم انتخاباتي يک نفر يک راي براي يک دوره 4 ساله انتخاب شده‌اند که پادشاه مي‌تواند آنرا منحل نمايد. در اين مجلس، 9 کرسي به مسيحيان، 6 کرسي به زنان و 3 کرسي براي سرکيسي ها و چچني ها در نظر گرفته شده است. مجلس 40 نفري سنا براي يک دوره 8 ساله توسط پادشاه منصوب مي‌شود.

» پادشاه اردن و رويدادهاي سياسي

پس از استقلال اردن از انگليس، شاه عبدالله اول بر اين کشور حکمراني مي‌کرد. پس از ترور شاه عبدالله اول در سال 1951، پسرش طلال اردن براي دوره‌اي کوتاه پادشاه شد. بزرگترين موفقيت شاه طلال قانون اساسي اردن بود. وي در سال 1952 به دليل بيماري ذهني از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسين اردن|حسين، براي پادشاه شدن بسيار جوان بود و بنابر اين يک کميته ويژه اردن را اداره مي‌کرد.
پس از اينکه حسين به سن 18 سالگي رسيد از سال 1953 تا 1999 بر اردن حکومت کرد و در اين مدت بر بسياري از چالش‌هاي سلطنتش از جمله جلب وفاداري ارتش و تبديل شدن به نماد وحدت و ثبات هم براي باديه‌نشينان و هم براي جوامع فلسطيني اردن، فائق آمد. در سال 1991، شاه حسين به حکومت نظامي پايان داد و به در سال 1992،به قانوني سازي حزب سياسي اقدام کرد.
در سالهاي 1989 و 1993، انتخابات پارلماني آزاد و منصفانه در اردن برگزار شد. ايجاد تغييرات بحث‌برانگيز در قانون انتخابات باعث شد اسلام گرايان انتخابات سال 1997 را تحريم کنند.
شاه عبدالله دوم پس از فوت پدرش در فوريه 1999 جانشين وي شد. عبدالله به سرعت به تاييد مجدد پيمان صلح اردن-اسرائيل با اسرائيل و تقويت روابط اردن با ايالات متحده پرداخت. عبدالله در اولين سال حکومتش ايجاد اصلاحات اقتصادي را در دستور کار خود قرار داد.
تداوم مشکلات ساختاري اقتصاد اردن، جمعيت روبه رشد و بازتر شدن فضاي سياسي، باعث شده است احزاب سياسي مختلفي در اين کشور تشکيل شوند. پارلمان اردن که به سمت استقلال بيشتر پيش مي‌رود، به تحقيق و تفحص در مورد فساد مالي چندين تن از مقامات حکومتي پرداخته و به کانوني تبديل شده است که در آن ديدگاههاي مختلف سياسي از جمله ديدگاه‌هاي سياسي اسلامگرايان به صراحت بيان مي‌شود. در عين حال که شاه عبدالله همچنان قدرت مطلقه را در اردن در اختيار دارد، پارلمان نيز در اين کشور نقش مهمي ايفا مي‌کند.
زبان رسمي
عربي
پايتخت
امان
شاه
عبدالله دوم
نخست وزير
عدنان بدران
رتبه پهناوري
مساحت
در صد مالکيت آب
رتبه 110 جهان
300/92كيلومتر مربع
0.01%
رتبه جمعيت
کل جمعيت (2002)
تراکم جمعيت
رتبه‌ 107 جهان
378/153/5
48/كيلومتر مربع
تاريخ استقلال
از کشور
25 مي/1946
انگليس
يکاي پول
دينار اردن

/الف