جراحي بيني، درمان يا زيبايي؟!

دکتر محسن نراقي - راينولوژيست و جراح بيني - و داراي روشهاي ابداعي در جراحي بيني و سينوس مي باشد. اين روش هاي نوين، جراحي هاي بسيار کم عارضه تري را براي بيماران به ارمغان آورده و موجب کاهش چشمگير مشکلات پس از عمل آنان شده است.

آيا در مورد عوارض جراحي پلاستيک بيني دسته بندي خاصي وجود دارد؟

جراحي پلاستيک بيني به مانند هر جراحي ديگري ممکن است با عوارض همراه شود. در صورت دقت و مهارت جراح و رعايت نکات و دستورات توسط بيمار احتمال اين عوارض به حداقل مي رسد.
عوارض جراحي بيني را به دو دسته مي توان تقسيم کرد:
1- آن دسته از عوارض بيني که در عملکرد بيني خود را نمايان مي کنند مانند چسبندگي هاي داخل بيني يا تنگ شدن بيش از اندازه سوراخ هاي بيني که موجب مشکل تنفسي مي شود.
2- عوارضي که در ظاهر بيني نمود مي يابد که عمدتا ناشي از برداشتن بيش از اندازه بافت هاي بيني است مانند کوچک شدن بيش از حد بيني، که نامتناسب با اجزاي صورت جلوه مي کند.

عوارض علمکردي چه علائمي را براي بيماران ايجاد مي کنند؟

کم نيستند شمار بيماراني که پس از جراحي بيني دچار مشکلات تنفسي شده اند. اين موضوع اهميت توجه به مسائل داخل بيني در حين جراحي بيني را مي رساند. ابعاد جراحي بيني بسيار فراتر از تغييرات در ظاهربيني است و توجه چند جانبه جراح بيني به تمام اين ابعاد، ميزان بروز عوارض تنفسي را به حداقل مي رساند. اختلال در عملکردهاي حياتي بيني ساير قسمت هاي بدن را تحت تأثير قرار خواهد داد. بي حالي و خواب آلودگي ناشي از نداشتن خواب راحت شبانه و محروميت از اکسيژن موجب کسالت و بيحالي در طي روز مي شود. محروميت از تنفس بيني، خشکي مجاري تنفسي و ضعف سيستم دفاعي آن را در پي خواهد داشت . گرفتگي شديد بيني و التهاب ناشي از آن، موجب بسته شدن موقت تخليه سينوس هاي اطراف بيني و نيز درد سينوسي، سردرد يا احساس پري، سنگيني و فشار در ناحيه سر و صورت مي شود. صداي تودماغي علامتي ازگرفتگي راه هوايي بيني است. اختلال بويايي، احساس سرماخوردگي طولاني، خرخر و مشکلات تنفسي حين خواب از علائم ديگر اختلال عملکرد بيني است. مجموعه علائم فوق موجب افت قابل ملاحظه در کيفيت زندگي افراد مي شود.

عوارضي که موجب اختلال عملکرد بيني مي شوند چيست و آيا راهي براي پيشگيري از اين عوارض وجود دارد؟

عوارض تنفسي ممکن است از مشکلات مختلفي ناشي شود که عبارتند از:
1- چسبندگي هاي داخل بيني: ايجاد زخم در هر بافتي از بدن موجب برانگيختن واکنش هايي در جهت ترميم زخم مي شود. در بيني هم واکنش هاي ناشي از برش ها و زخم هاي جراحي ممکن است منجر به چسبندگي سطوح مختلف از بافت هاي پوشاننده بيني به هم شده و راه تنفسي را مسدود کند.
اقدامات زير توسط جراح بيني احتمال اين عارضه را به حداقل مي رساند: حداقل دستکاري هاي داخل بيني در حين جراحي و ايجاد حداقل برش در داخل بيني، گذاشتن ورقه هاي سيليکوني به طور موقت (مدت چند روز تا چند هفته) بين تيغه بيني و بافت هاي کناري بيني، اصلاح همزمان انحراف تيغه بيني
2- باقي ماندن انحراف تيغه بيني: يکي از معضلات جراحي هاي پلاستيک بيني وجود همزمان انحراف تيغه بيني است. گاهي اين انحراف ها از ديد جراح مخفي مانده و علائم خود را پس از عمل بروز مي دهند.
پيشگيري از اين عارضه با معاينه دقيق تيغه داخل بيني قبل از جراحي و اصلاح آن در حين عمل است. گاهي جهت يافتن انحراف هاي مخفي تيغه بيني لازم است جراح پيش از عمل، به کمک اندوسکوپ به معاينه کامل داخل بيني بپردازد.
3- بزرگي شاخک هاي بيني: در بعضي از بيماراني که داراي انحراف تيغه بيني هستند، در سمت مخالف انحراف، شاخک تحتاني و يا مياني داراي رشد بيش از حد است. بزرگي بيش از حد شاخک هاي بيني موجب تنگ شدن راه هوايي بيني مي شود.
گرچه در بسياري از موارد تشخيص دقيق بزرگي شاخک تحتاني با معاينه ساده پيش از عمل امکان پذير است، گاهي کشف بزرگي شاخک که فقط در قسمت هاي پشتي و عميق آن وجود داشته باشد نيازمند معاينه با اندوسکوپ است.
معاينه به کمک اندوسکوپ و انجام سي تي اسکن در يافتن بزرگي بيش از حد شاخک مياني کمک کننده است. اصلاح اين مشکلات با روش هاي نوين بدون نياز به جراحي با برش هاي مختلف قابل انجام است.
4- آلرژي بيني: آلرژي به دليل جراحي بيني ايجاد نمي شود ولي حداقل بيست درصد از مردم به نوعي از آلرژي هاي بيني مبتلا هستند. بنابراين حداقل بيست درصد از بيماراني که تحت جراحي زيبايي قرار مي گيرند آلرژي نيز دارند. در جراحي بيني با درمان هاي دارويي و کنترل آلرژي پيش و پس از عمل مي توان عوارض تنفسي را به حداقل رساند .
5- تنگي سوراخ هاي بيني: کوچک شدن پره ها و يا سوراخ هاي بيني موجب کاهش قطر جريان ورودي هوا مي شود. اگر طبق قوانين فيزيکي اين اصل را در نظر بگيريم که کاهش قطر مجراي عبور هوا به ميزان نصف موجب افزايش مقاومت در مقابل عبور هوا نه به ميزان دو، چهار يا هشت برابر بلکه به ميزان شانزده برابر مي شود، آن گاه عواقب کوچک شدن سوراخ هاي بيني کاملا قابل درک مي شود. در بسياري از جراحي هاي بيني با حذف مرحله برداشتن پره هاي بيني و اجتناب از برش هاي کناري مي توان از اين عارضه پيشگيري کرد. حائز اهميت است که بيماران به هيچ وجه به جراح خود براي کوچک کردن پره ها و يا سوراخ هاي بيني اصرار نکنند.
6- تنگي دريچه داخلي بيني: از وخيم ترين عوارض تنفسي جراحي هاي بيني است. دريچه داخلي بيني در فاصله کوتاهي پس از سوراخ بيني در داخل بيني قرار دارد.
تنگي اين دريچه معمولا در اثر برداشتن بيش از حد بافت ها و غضروف هاي بيني ايجاد مي شود. متعاقبا، ضعيف شدن حمايت اسکلتي بيني موجب فروافتادگي غضروف هاي بيني و اشکال شديد در تنفس مي شود. برداشته شدن بيش از حد اين غضروف ها در جراحي منجر به ايجاد چاله هاي عميق در دو طرف نوک بيني مي شود. اگر ميزان برداشته شدن بافت از اين هم بيشتر باشد، موجب افتادگي پره هاي بيني و بسته شدن سوراخ هاي بيني در هنگام دم مي شود. در حين جراحي پلاستيک بيني بايد دقت زيادي از جانب جراح اعمال شود تا حمايت ايجاد شده توسط اين غضروف ها تضعيف نشود.
منبع: برگرفته از مجله دنياي سلامت شماره 27
/س