توجه به تاريخ گذشتگان
درس اخلاق حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دامت برکاته)
تاريخ يكى از منابع شش گانه معرفت است، زيرا ما اوّلين قومى نيستيم كه بر روى زمين ظاهر شده ايم و زندگى كرده ايم. قبل از ما اقوامى بوده اند و آثارى از خود به يادگار گذارده اند. اين آثار به جا مانده بر دو گونه است: 1- آثار تدوينى; 2- آثار تكوينى.
آثار تدوينى، همين كتاب هاى تاريخى است. وقتى انسان در آنها، سرنوشت اقوام را مطالعه مى كند خيلى خوب مى تواند عبرت بگيرد.
آثار تكوينى، نيز همين شهرهاى ويران شده آنهاست كه قرآن به آن اشاره مى كند و مى گويد: در مسيرتان به شام كه مى رويد، ويرانه هاى شهرهاى قوم لوط، عاد، ثمود و يا امثال اينها پيداست. چرا پيام اين ويرانه ها را نمى شنويد؟ چرا عبرت نمى گيريد؟ وقتى از كنار گورستان ها مى گذريد چرا به فرياد مردگان توجّه نمى كنيد؟ كاخ هاى شاهان و قدرتمندان را ببينيد كه ويران شده اند. به آثار فراعنه نگاه كنيد; اهرامى كه از چندين ميليون سنگ ساخته شده و حدود ده، الى بيست سال ساخت آن طول كشيده و هزاران كارگر براى ساخت آن زحمت كشيده اند و هنوز كسى نتوانسته توضيح بدهد كه چگونه اين سنگ ها را تهيه كرده اند، چرا كه گفته مى شود در آن منطقه كه اهرام ساخته شده تا هزار كيلومترى، كوه بزرگى هم نيست كه ممكن باشد از آن سنگ تهيه كرد. همه اينها را به عنوان قبر براى فرعون ساخته اند.
اينها خودش درس است. آيا با آن همه قدرت و يال و كوپال توانستند خود را زنده نگه دارند و جلو مرگ را بگيرند؟
درس هاى عبرت، بسيار فراوان است. همين شاه منحوس، محمدرضا، در سقف كاخش دو دستگاه برقى تعبيه شده بود كه اگر شب هوس مى كرد آسمان را ببيند با كليدى سقف باز مى شد و تازه اين جزئى از امكانات مادّيى بود كه براى خود فراهم كرده بودند. اينها با اين كبكبه و دبدبه، به كجا رسيدند؟ مگر نه اين است كه سرانجام، در دل خاك خانه كردند!
انبيا و اولياى الهى - كه گل سر سبد هستى بودند - از اين دنيا رخت بربستند تا چه برسد به ديگران. لذا، حضرت رسول خدا(ص) فرمود: «بترسيد از اين كه شما را به سوى آخرت حركت دهند در حالى كه شما آماده مرگ نباشيد.» آمادگى براى مرگ، همان توبه است; يعنى، بايد دل و جان را از گناهان شستشو داد تا آماده ديدار مرگ باشد.
/خ
متن حديث:
ترجمه حديث:
شرح حديث:
تاريخ يكى از منابع شش گانه معرفت است، زيرا ما اوّلين قومى نيستيم كه بر روى زمين ظاهر شده ايم و زندگى كرده ايم. قبل از ما اقوامى بوده اند و آثارى از خود به يادگار گذارده اند. اين آثار به جا مانده بر دو گونه است: 1- آثار تدوينى; 2- آثار تكوينى.
آثار تدوينى، همين كتاب هاى تاريخى است. وقتى انسان در آنها، سرنوشت اقوام را مطالعه مى كند خيلى خوب مى تواند عبرت بگيرد.
آثار تكوينى، نيز همين شهرهاى ويران شده آنهاست كه قرآن به آن اشاره مى كند و مى گويد: در مسيرتان به شام كه مى رويد، ويرانه هاى شهرهاى قوم لوط، عاد، ثمود و يا امثال اينها پيداست. چرا پيام اين ويرانه ها را نمى شنويد؟ چرا عبرت نمى گيريد؟ وقتى از كنار گورستان ها مى گذريد چرا به فرياد مردگان توجّه نمى كنيد؟ كاخ هاى شاهان و قدرتمندان را ببينيد كه ويران شده اند. به آثار فراعنه نگاه كنيد; اهرامى كه از چندين ميليون سنگ ساخته شده و حدود ده، الى بيست سال ساخت آن طول كشيده و هزاران كارگر براى ساخت آن زحمت كشيده اند و هنوز كسى نتوانسته توضيح بدهد كه چگونه اين سنگ ها را تهيه كرده اند، چرا كه گفته مى شود در آن منطقه كه اهرام ساخته شده تا هزار كيلومترى، كوه بزرگى هم نيست كه ممكن باشد از آن سنگ تهيه كرد. همه اينها را به عنوان قبر براى فرعون ساخته اند.
اينها خودش درس است. آيا با آن همه قدرت و يال و كوپال توانستند خود را زنده نگه دارند و جلو مرگ را بگيرند؟
درس هاى عبرت، بسيار فراوان است. همين شاه منحوس، محمدرضا، در سقف كاخش دو دستگاه برقى تعبيه شده بود كه اگر شب هوس مى كرد آسمان را ببيند با كليدى سقف باز مى شد و تازه اين جزئى از امكانات مادّيى بود كه براى خود فراهم كرده بودند. اينها با اين كبكبه و دبدبه، به كجا رسيدند؟ مگر نه اين است كه سرانجام، در دل خاك خانه كردند!
انبيا و اولياى الهى - كه گل سر سبد هستى بودند - از اين دنيا رخت بربستند تا چه برسد به ديگران. لذا، حضرت رسول خدا(ص) فرمود: «بترسيد از اين كه شما را به سوى آخرت حركت دهند در حالى كه شما آماده مرگ نباشيد.» آمادگى براى مرگ، همان توبه است; يعنى، بايد دل و جان را از گناهان شستشو داد تا آماده ديدار مرگ باشد.
پي نوشت ها:
1. بحار، ج 74، ص 181.
/خ
.jpg "لیلة الرغائب؛ شب آرزوهای ما یا شب هدایای خدا؟")
