امام زمان (عج) ، مظهر عدل خداوند
مظهر عدل پروردگار ، امام زمان (عجل الله تعالى فرجه) است و مىدانيم كه بزرگترين خصوصيت امام زمان ( ارواحنا فداه ) - كه در دعاها و زيارات و روايات آمده است - عدالت مىباشد: « يملأ الله به الأرض قسطا و عدلا» .(1)
عدالت فراگير، برجستهترين شعار مهدويت
برجستهترين شعار مهدويت عبارت است از عدالت. مثلا در دعاى ندبه وقتى شروع به بيان و شمارش صفات آن بزرگوار مىكنيم، بعد از نسبت او به پدران بزرگوار و خاندان مطهرش، اولين جملهاى كه ذكر مىكنيم، اين است : «أين المعد لقطع دابر الظلمه أين المنتظر لاقامة الامت و العوج أين المرتجى لازالة الجور و العدوان»(2) يعنى دل بشريت مىتپد تا آن نجاتبخش بيايد و ستم را ريشهكن كند؛ بناى ظلم را - كه در تاريخ بشر ، از زمانهاى گذشته همواره وجود داشته و امروز هم با شدت وجود دارد - ويران كند و ستمگران را سر جاى خود بنشاند. اين اولين درخواست منتظران مهدى از ظهور آن بزرگوار است. يا در زيارت آل ياسين وقتى خصوصيات آن بزرگوار را ذكر مىكنيد، يكى از برجستهترين آنها اين است كه «الذى يملا الارض عدلا و قسطا كما ملئت جورا و ظلما» (3) . انتظار اين است كه او همهى عالم - نه يك نقطه - را سرشار از عدالت كند و قسط را در همه جا مستقر نمايد. (4)
انتظار امام زمان )عج( يعنى انتظار اقامهى عدل و قسط
تاريخ اسلام نشان داد كه اسلام به بركت همين احكام نورانى ، در يك دورهى طولانى ، صاحب علم و صنعت در كل جهان بوده است. اما جهت همهى اينها عدالت است. ثروت هست، اما بايد عدالت در جامعه تضمين شود. براى عدالت، منتظر امام زمانيم. پيغمبران آمدند، همه هم براى اقامهى قسط آمدند « ليقوم الناس بالقسط » . (5) اينها حرفهاى خيلى پرمعنايى است كه قرآن به ما گفته است، نهجالبلاغه به ما گفته است و در روايات ائمه هم هست . اين ، جهت را مشخص مىكند. قسط يعنى همين ؛ اگر جامعه برخوردار است ، همه باشند. نمىگوييم همه يكسان، چون يكسانى امكان ندارد. بالاخره تلاشها، همتها و قوتها مختلف است. (6)
عدالت، زمينهساز نيل به كمالات انسانى
فورىترين هدف تشكيل نظام اسلامى، استقرار عدالت اجتماعى و قسط اسلامى است. قيام پيامبران خدا و نزول كتاب و ميزان الهى ، براى همين بود كه مردم از فشار ظلم و تبعيض و تحميل نجات يافته، در سايهى قسط و عدل زندگى كنند و در پرتو آن نظام عادلانه، به كمالات انسانى نايل آيند. (7)
لزوم قدرت در اجراى فراگير عدالت در مهدويت
عدالتى كه ما در انتظار آن هستيم - عدالت حضرت مهدى (عليهالسلام) كه مربوط به سطح جهان است - با موعظه و نصيحت به دست نمىآيد ؛ يعنى مهدى موعود ملتها نمىآيد ستمگران عالم را نصيحت كند كه ظلم و زيادهطلبى و سلطهگرى و استثمار نكنند. با زبان نصيحت، عدالت در هيچ نقطهى عالم مستقر نمىشود. استقرار عدالت ، چه در سطح جهانى - آن طور كه آن وارث انبياء انجام خواهد داد - و چه در همهى بخشهاى دنيا، احتياج به اين دارد كه مردمان عادل و انسانهاى صالح و عدالتطلب، قدرت را در دست داشته باشند و با زبان قدرت با زورگويان حرف بزنند. با كسانى كه سرمست قدرت ظالمانه هستند، نمىشود با زبان نصيحت حرف زد؛ با آنها بايد با زبان اقتدار صحبت كرد. آغاز دعوت پيغمبران الهى با زبان نصيحت است ، اما بعد از آن كه توانستند طرفداران خود را گرد آورند و تجهيز كنند، آن گاه به دشمنان توحيد و دشمنان بشريت، با زبان قدرت حرف مىزدند. (8)
ظهور امام، پايان ظلم و بيدادگرى
خدا به وسيلهى امام زمان، زمين را از دين خودش هم پر مىكند؛ اما آن چيزى كه در دعا و زيارت و روايت گفته مىشود، « يملا الارض به الدين، دين الحق » نيست - مگر در بعضى از جاها كه تعبيراتى هست - متعلق « يملأ» ، قسط و عدل، عدالت ، دادگرى و انصاف است . چرا ؟ چون بشر بيشتر از همه چيز، از ظلم و بيدادگرى رنج مىبرد.(9)
ظهور عدالت، هدف نهايى ظهور
نظام اسلامى، نظام عدالت است. شما كه آرزومند و مشتاق ظهور خورشيد مهدويت در آخرالزمان هستيد و الان حدود هزار و دويست سال است كه ملت اسلام و شيعه در انتظار ظهور مهدى موعود ( عجل الله تعالى فرجه الشريف و جعلنا الله فداه ) است ، چه خصوصيتى براى آن بزرگوار ذكر مىكنيد ؟ « الذى يملا الله به الارض قسطا و عدلا» (10) نمىگوييد كه « يملا الله به الارض دينا» . اين ، نكتهى خيلى مهمى است . چرا به اين نكته توجه نمىكنيم ؟ اگر چه قسط و عدل متعلق به دين است ، اما هزار سال است كه امت اسلامى براى قسط و عدل دعا مىكند. اين نظام اسلامى به وجود آمده است ؛ اولين كارش اجراى قسط و عدل است. (11)
عدالتخواهى ، عامل شادمانى از ولادت منجى
همهى انسانهاى طول تاريخ ، نسبت به اين پديدهى عظيم و شگفتآور، احساس نياز معنوى و قلبى كردهاند؛ چون تاريخ ، از اول تا امروز و از امروز تا لحظهى طلوع آن خورشيد جهان تاب، با ظلم و بدى و پليدى آميخته بوده است. همهى كسانى كه از ظلمى رنج بردهاند - چه آنهايى كه به خودشان ظلم شده است و رنج بردهاند و چه آنهايى كه به ستمكشى ديگران نگاه كردهاند و رنج بردهاند - با ياد ولادت اين منجى عظيم تاريخ و بشر ، در دلشان اميدى به وجود مىآيد. (12)
تأمين عدالت، هدف بزرگ قيام اولياء
هدف بزرگ پيامبران و هدف قيام ولىعصر ( عجل الله تعالى فرجه الشريف ) تأمين عدالت اجتماعى است. (13)
پي نوشت :
1- در خجسته سالروز ولادت امام زمان (عج) 68/12/22
2- سيد ابن طاووس ، الاقبال ، ص 297
3- شيخ صدوق ، كمالالدين ، ج 1، ص 287
4- در ديدار اقشار مختلف مردم به مناسبت نيمهى شعبان در مصلاى تهران، 81/7/30
5- حديد (57) 25
6- در مراسم تنفيذ حكم رياست جمهورى حجت الاسلام « سيد محمد خاتمى» 76/5/12
7- پيام به مناسبت اولين سالگرد ارتحال حضرت امام خمينى(ره ) ، 69/3/10
8- در ديدار اقشار مختلف مردم به مناسبت نيمهى شعبان در مصلاى تهران، 81/7/30
9- در خطبههاى نماز جمعهى تهران، 75/11/12
10- كفاية الاثر ، ص 89
11- در ديدار با جمعى از فرماندهان و پرسنل نيروى انتظامى ، 76/4/25
12- در جمع اقشار مختلف مردم در روز ميلاد پربركت حضرت ولىعصر(عج) ، 74/10/17
13- سخنرانى در ديدار با مسؤولان و كارگزاران نظام جمهورى اسلامى ، در آستانهى يازدهمين سالگرد پيروزى انقلاب اسلامى ايران، 68/11/9
/س