شناسنامه کتاب:
عنوان: رنج‌ها و فریادهای فاطمه(س) (ترجمه کتاب بیت الاحزان)
موضوع: سیره حضرت فاطمه(س) / فضایل حضرت فاطمه(س) / رنج‌های حضرت فاطمه(س) / شهادت حضرت فاطمه(س)
زبان: فارسی
قطع: وزیری
نویسنده: شیخ عباس قمی(ره)
مترجم / مصحح: محمد محمدی اشتهاردی
ناشر: کانون انتشارات ناصر
محل چاپ: قم
سال چاپ: 1369
تعداد صفحات: 271 صفحه
معرفی کتاب:
این اثر به وسیله محدث بزرگ شیخ عباس قمی(ره) درباره تاریخ پرماجرای زندگی حضرت زهرا(س) به نگارش درآمده است و با روشی ساده و روان ترجمه شده است.فهرست موضوعی مطالب کتاب به صورت تفصیلی در چهار بخش آمده است.
مقدمه آیت الله مکارم شیرازی، پیش گفتار مترجم (در شرح حال نویسنده)، پیش‌گفتار نویسنده در معرفی کتاب و بخش‌های گوناگون آن.
بخش اول: اول ماجرای ولادت حضرت زهرا(س):
خاطره آن شب از زبان خدیجه(س)، چگونگی ولادت حضرت زهرا(س)، نامهای فاطمه(س)، وجه نام گذاری او به آن نام‌ها، نمونه‌ای از مهربانی زهرا(س) به شوهرش، نمونه‌ای از مهربانی زهرا(س) به فرزندانش و...
بخش دوم: گوشه‌ای از فضایل حضرت زهرا(س):
دوستی برای خدا، مصحف فاطمه(س)، مقام فاطمه(س)، سخن فاطمه(س)، مایه نشاط قلب پیامبر(ص)، گرسنگی فاطمه(س) و دعای فاطمه(س)، شرمندگی فاطمه(س) از همسرش، تقسیم کار‌های خانه و بیرون خانه، فرشتگان در خدمت فاطمه(س)، کمک پیامبر(ص) به زهرا(س)، برکت غذای حضرت زهرا(س)، نگاهی به عبادت حضرت زهرا(س)، خدمت زهرا(س) در خانه شوهر و تقاضای کنیز، نگاهی به علم و کمال فضه کنیز زهرا(س)، فضایل و مقامات بهشتی حضرت زهرا(س) و شیعیان او، پاسخ به پرسش مسلمان، نمونه‌هایی از زهد و خدا ترسی فاطمه(س)، احترام فاطمه(س) به یک نوشته از وصایای پیامبر(ص)، گفتار پیامبر(ص) در شأن فاطمه(س) و آینده او، ماجراهایی از ازدواج حضرت زهرا(س): مهریه زهرا(س)، جهیزیه عروسی از پول زره، زمان نامزدی و ولیمه عروسی، مبارک باد رسول خدا(ص) به عروس و داماد، سفارش‌های پیامبر(ص) به فاطمه(س)، گفتار پیامبر(ص) به علی(ع)، تقاضای کنیز و تعلیمِ بهتر از کنیز.
بخش سوم: ماجرای سقیفه بعد از رحلت رسول خدا(ص):
مجموعه مباحث این قسمت در شش بخش آمده است: اجتماع انصار، تلاش عمر و ابوبکر و سخنرانی ابوبکر، گفتار یاران و اصحاب، دستور ابوبکر و بیعت او، گفت وگوی شدید سعد با عمر و بیعت نکردن سعد، داستان ساختگی ترور سعد از سوی جن‌ها، روایت دیگری از ابن ابی الحدید درباره جریان سقیفه.
1. گوشه‌ای دیگر از حوادث و پی‌آمدهای سقیفه: غایب بودن علی(ع) و بنی‌هاشم از اجتماع سقیفه، گفتار علی(ع)، رد پیشنهاد ابوسفیان، تحریک‌های شیطان صفت، اخبار عجیب ابوذویب هذلی، اشعاری در مرثیه سقیفه، طرفداری علی(ع) از انصار، اشعار حسان، اشعاری از ام ایمن و پاسخ آن.
2. تحقیق و بررسی پیرامون جریان سقیفه: عدم حضور بیشتر مردم در دفن جسد مطهر پیامبر(ص)، سقیفه از نگاه بُراءِ بن عاذب، چگونگی بیعت بنی‌هاشم، هجوم به در خانه علی(ع) و گفتار فاطمه(س)
3. گفتار اهل تسنن پیرامون بیعت گرفتن از علی(ع): بیعت از نگاه ابن قتیبه دینوری، استمداد از انصار، گفت‌و‌گوی ابوبکر با فاطمه(س)، خطبه شقشقیه، آینه نشان دهنده، نگاهی به دوران خلافت علی(ع)، گفتار ابن ابی الحدید، درد دل کردن علی(ع) با ابن عباس، تصمیم دوازده نفر برای اعتراض به ابوبکر، نظرخواهی از علی(ع)، کشمکش در چهارمین روز، گفتار سلمان(ره) و درگیری شدید، سخنرانی امیرمؤمنان علی(ع)، امتحان از یاران، یاری خواستن علی(ع) از مهاجر و انصار، اعتراض شدید مالک بن نُوَیره، کشته شدن مالک به دست خالد بن ولید، مرثیه علی(ع) در سوگ مالک، جمع‌آوری و تنظیم قرآن و... پیام‌های ابوبکر به علی(ع)، خروش فاطمه(س)، چگونگی کشمکش بیعت گرفتن از علی(ع)، فاطمه(س) بین فشار در و دیوار، تشکر از قنفذ، ماجرای سوزاندن خانه از زبان عمر، خبر مظلومیت حضرت زهرا(س)، گنج علی(ع) در قیامت، سخن نظّام یکی از اساتید و علمای اهل سنت، حکم پیامبر(ص) در جواز کشتن هُبار.
4. تأثر و اندوه امامان(ع) از مصیبت حضرت زهرا(س): اندوه امام جواد(ع)، اندوه امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، داستان بَشّار مکاری، مقایسه‌ای با جریان کربلا، مظلومیت علی(ع)، اشعاری در سوگ زهرای اطهر(س)، واقعه بیعت از دیدگاه مسعودی، شباهت کار علی(ع) به پنج پیامبر.
5. غصب فدک: اعتراض فاطمه(س) و گواهی شهود، گفتار مستدل علی(ع) به ابوبکر، طرح توطئه برای قتل علی(ع)، پاسخ به ابن ابی الحدید، واکنش ابوبکر در برابر نامه علی(ع)، اعتراض شدید به ابوبکر و...
6. نگاهی به خطبه حضرت زهرا(س): گریه حاضران، حمد و ثنای خدا، توجه به حفظ قرآن، توجه به فلسفه و هدف از احکام، نگاهی به قاطعیت پیامبر(ص) در تقویت راه هدایت، نقش علی(ع) در دفاع از اسلام، انتقاد از بی‌وفایی مردم، استدلال فاطمه(س)، درباره فدک، انتقاد شدید از انصار، اشعار شیخ ازری، اشعاری از فاطمه(س) خطاب به رسول خدا(ص)، گفتار جانگاه فاطمه(س) به علی(ع)، دلداری علی(ع) از فاطمه(س)، سخنان جسورانه ابوبکر پس از خطبه فاطمه(س)، دفاع ام سلمه از فاطمه(س)، پاسخ جالب عثمان به عایشه، نخستین گواهی باطل در اسلام، گواهی علی(ع) و ام ایمن، پاره کردن سند رد فدک، اشعاری زیبا از سید جزوعی.
بخش چهارم: شدت اندوه و گریه فاطمه(س) از فراق پدر:
1. آه جان‌سوز فاطمه(س) کنار قبر پدر در روز هشتم رحلت پیامبر(ص)، گریه شب و روز فاطمه(س) و پیشنهاد مردم مدینه، اشعار جگرسوز فاطمه(س) در کنار قبر پدر، اذان بلال حبشی و فریاد گریه زهرا(س)، فاطمه(س) کنار قبر شهدای احد، دعای زهرا(س) و وصیت او.
2. روزهای آخر عمر زهرا(س) و گفتار اوگفتار فاطمه(س) به ابوبکر و عمر، دستور ساختن تابوت پوشاننده، عیادت بانوان مهاجر و انصار از حضرت زهرا(س) و خطبه آن حضرت، ابلاغ پیام فاطمه(س) به وسیله زنان مهاجر و انصار، پاسخ فاطمه(س) به احوال پرسی ام سلمه، چگونگی وصیت فاطمه(س) به علی(ع)، پیشنهاد عباس (عموی پیامبر)
3. ماجرای شهادت فاطمه(س) و خاک سپاری او: لحظه غم انگیز شهادت زهرا(س)، گزارش اسماءِ بنت عُمیس از لحظات شهادت زهرا(س)، حسن(ع) و حسین(ع) کنار جنازه مادر، گزارش به علی(ع)، علی(ع) در کنار جنازه زهرا(س)، وصیت نامه زهرا(س)، مردم در سوگ جان‌سوز زهرا(س)، ماجرای غسل و کفن و نماز بر جنازه زهرا(س)، حسن(ع) و حسین(ع) در آغوش زهرا(س)، چگونگی کفن فاطمه(س)، نماز و خاک سپاری جنازه، سلام علی(ع) بر رسول خدا(ص) پس از دفن زهرا(س)، گفتار دیگر علی(ع) در کنار قبر، جلوگیری شدید علی(ع) از نبش قبر، توضیحات علی(ع) برای عمر و ابوبکر، اشعار قاضی ابوبکر، وصیت نامهای که امام صادق(ع) نشان داد، مدت زندگی فاطمه(س) پس از پیامبر.
تذکر: در این کتاب به جز فهرست مطالب، فهرست دیگری به چشم نمی‌خورد... در پاورقی کتاب به برخی نشانی‌ها اشاره شده، ولی مستند نبودن مطالب، نبود منابع و کامل نبودن پاورقی ها از کاستی های آن است. این اثر به فهرست منابع و تکمیل پاورقی‌ها نیاز دارد.
منبع مقاله :
pajuhesh.irc.ir
