مديريت اقتصاد خانواده
نویسنده: جميله مهدوي‌نيا
همانطور كه در خانواده، والدين بايد مديريت عاطفي، رواني و اجتماعي را براي ايجاد روابط دوستانه و رسيدن به تكامل خانواده به عهده گيرند و عمل كنند، بايد بر دخل و خرج خانواده نيز مديريت كنند. اهميت مديريت صحيح اقتصادي در خانواده مي‌تواند موجب استحكام بنيان خانواده و كاهش تنش‌ها و مشكلات خانوادگي شود. پدر و مادر در خانواده نقش اساسي را در امور مالي و كاهش مشكلات اقتصادي دارند. بسياري از جامعه‌شناسان اعتقاد دارند، زنان به دليل دقت نظر در اداره كردن امور مالي خانواده از موفقيت بيشتري برخوردارند.
مديريت اقتصادي خانواده در شرايط عادي بايد براساس ميزان درآمدهاي يكي از اعضاي خانواده و هزينه‌ها تنظيم شود. خانواده براساس شرايط حال تصميم‌گيري كند و در مديريت اقتصادي جايي نيز براي پس‌انداز در نظر بگيرد. اين نوع مديريت نشان از آينده‌نگري خانواده دارد و معمولاً دچار مشكلات مالي و اقتصادي نمي‌شود و در برابر مشكلات و عوامل پيش‌بيني نشده اقتصادي مقاومت مي‌كند.
درحال حاضر به دليل تجمّل‌گرايي، مخارج اضافه، نداشتن قناعت و صرفه‌جويي و الگوهاي مصرف نامناسب نيمي از خانواده‌ها با سه شيفت كار كردن نمي‌توانند هزينه‌هاي زندگي را تأمين كنند. اين خانواده‌ها در مديريت اقتصادي خانواده مشكل دارند و فرهنگ قناعت و صرفه‌جويي در اين خانواده‌ها بسيار كم‌رنگ است. بايد در خانواده صرفه‌جويي و درست مصرف كردن و به آن چه داريم، راضي باشيم فرهنگ‌سازي شود. فرهنگ مصرف صحيح موجب آرامش، شادابي و نشاط خانواده مي‌شود و بسياري از خانواده‌ها با وجود امكانات مالي خوب؛ امّا افسرده، مضطرب و ازهم‌گسيخته هستند. آنان بايد با آموخته‌هاي مذهبي از تجمّل‌گرايي و مصرف‌زدگي كه هزينه‌هاي خانواده‌ها را افزايش داده است مبارزه كنند. آمارها نشان مي‌دهد 80 درصد هزينه‌هاي زايد خانواده‌ها به دليل تجمّل‌گرايي و چشم و هم‌چشمي‌هاست.
بنابراين اقتصاد خانواده را بايد براساس داشته‌ها و درآمدها برنامه‌ريزي كرد، نه براساس خواسته‌ها. خداوند متعال در آيه 27 سوره بني‌اسرائيل درخصوص اسراف‌كاران مي‌فرمايد:
«اسراف مكن و مال خودت را پراكنده مساز، به درستي كه اسراف‌كنندگان برادران شيطانند و شيطان كفركننده پروردگار است.»
حضرت علي(علیه السلام) فرموده‌اند: « زياده‌روي و اسراف مكن، زيرا بخشش اسراف‌كار مورد ستايش نيست و تنگدستي او هم مورد ترحّم واقع نمي‌شود و اسراف و زياده‌روي موجب نابودي مال و ثروت و از بين رفتن بركت و مقدّمه فقر و تنگدستي است.»
منبع: روزنامه اطلاعات
مديريت اقتصادي خانواده در شرايط عادي بايد براساس ميزان درآمدهاي يكي از اعضاي خانواده و هزينه‌ها تنظيم شود. خانواده براساس شرايط حال تصميم‌گيري كند و در مديريت اقتصادي جايي نيز براي پس‌انداز در نظر بگيرد. اين نوع مديريت نشان از آينده‌نگري خانواده دارد و معمولاً دچار مشكلات مالي و اقتصادي نمي‌شود و در برابر مشكلات و عوامل پيش‌بيني نشده اقتصادي مقاومت مي‌كند.
درحال حاضر به دليل تجمّل‌گرايي، مخارج اضافه، نداشتن قناعت و صرفه‌جويي و الگوهاي مصرف نامناسب نيمي از خانواده‌ها با سه شيفت كار كردن نمي‌توانند هزينه‌هاي زندگي را تأمين كنند. اين خانواده‌ها در مديريت اقتصادي خانواده مشكل دارند و فرهنگ قناعت و صرفه‌جويي در اين خانواده‌ها بسيار كم‌رنگ است. بايد در خانواده صرفه‌جويي و درست مصرف كردن و به آن چه داريم، راضي باشيم فرهنگ‌سازي شود. فرهنگ مصرف صحيح موجب آرامش، شادابي و نشاط خانواده مي‌شود و بسياري از خانواده‌ها با وجود امكانات مالي خوب؛ امّا افسرده، مضطرب و ازهم‌گسيخته هستند. آنان بايد با آموخته‌هاي مذهبي از تجمّل‌گرايي و مصرف‌زدگي كه هزينه‌هاي خانواده‌ها را افزايش داده است مبارزه كنند. آمارها نشان مي‌دهد 80 درصد هزينه‌هاي زايد خانواده‌ها به دليل تجمّل‌گرايي و چشم و هم‌چشمي‌هاست.
بنابراين اقتصاد خانواده را بايد براساس داشته‌ها و درآمدها برنامه‌ريزي كرد، نه براساس خواسته‌ها. خداوند متعال در آيه 27 سوره بني‌اسرائيل درخصوص اسراف‌كاران مي‌فرمايد:
«اسراف مكن و مال خودت را پراكنده مساز، به درستي كه اسراف‌كنندگان برادران شيطانند و شيطان كفركننده پروردگار است.»
حضرت علي(علیه السلام) فرموده‌اند: « زياده‌روي و اسراف مكن، زيرا بخشش اسراف‌كار مورد ستايش نيست و تنگدستي او هم مورد ترحّم واقع نمي‌شود و اسراف و زياده‌روي موجب نابودي مال و ثروت و از بين رفتن بركت و مقدّمه فقر و تنگدستي است.»
منبع: روزنامه اطلاعات
