معرفی ترب سیاه - سفید و خواص درمانی آن

ترب انواع مختلفی دارد پرورشی و وحشی که اشکال، ابعاد و رنگ آنها با توجه به واریته‌های مختلف متفاوت می‌باشد. امروزه بیشتر نوع پرورشی آنها کاربرد دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع ترب اشاره شده است.

نام علمی:

Raphanus sativus L. var.nigra، نام فرانسه Radis و نام انگلیسی آن Radish می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، ترب، ترب سیاه، تربز، تربزه، تبز، فُنج، فُجل و فُجل مزروع نامیده شده است.

تیره گیاه:

شب‌بو Cruciferae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و یک ساله تا دو ساله به ارتفاع حدود 50 سانتی‌متر، ساقه‌ی گیاه منشعب و دارای برگ‌هایی پهن، ناصاف، کرکدار و با بریدگی‌های نامنظم است. گل‌های آن سفید، زردِ روشن، آبی روشن، صورتی و یا مایل به بنفش، میوه‌اش خورجین که در آن دانه‌های ترب به رنگ زرد یا سیاه وجود دارند. ریشه گیاه، غده‌ای، گرد یا دوکی شکل به قطر حدود 20 سانتی‌متر یا به ابعاد یک پرتقال و رنگ آن سفید یا سیاه می‌باشد. در بعضی از واریته‌ها ارتفاع ترب‌ها به یک متر، قطر آنها به 50 سانتی‌متر و وزن آنها به 10 تا 15 کیلوگرم هم می‌رسد.

طبیعت:

از نظر طبیعت بین کارشناسان گیاهان دارویی اختلاف نظر وجود دارد عده‌ای طبیعت آن را گرم و عده‌ای دیگر گرم و خشک می‌دانند.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله کشورها خصوصاً کشورهای آسیایی و ایران کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

مواد نشاسته‌ای، آب، پروتئین، چربی، انرژی، کربوهیدرات، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و ویتامین‌های C, B3, B2, B1, A در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

ریشه (ترب)، برگ و تخم

نحوه مصرف:

معمولاً برگ‌ها را به صورت خام و ترب را بیشتر به صورت رنده شده و یا آب گرفتن از آن استفاده می‌کنند. ترب در صورتی که نور مستقیم خورشید به آن نتابد و در جای خنک نگهداری شود پس از برداشت تا چند ماه قابل استفاده می‌باشد.

خواص درمانی ترب:

هضم کننده غذا و دفع کننده گازهای معده، خارج کننده سنگ کلیه، مجاری ادراری و سنگ کیسه صفرا و متلاشی کننده سنگ مثانه، بازکننده انسداد مجاری تنفسی و ضد انگل‌های روده‌ای، تقویت کننده معده و بادشکن، مسهل و اشتهاآور، کاهنده فشار خون و برطرف کننده یبوست، ضد آسم و مسکن سرفه‌های مزمن، ضد اسکوربوت و دفع کننده اختلالات قاعدگی می‌باشد. در ضمن برای سرماخوردگی، سوء هاضمه، زردی (یرقان)، برونشیت، نقرس و روماتیسم نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.